Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Benidorm | |||
Municipio d'o País Valenciano | |||
| |||
Entidat • Estau • Comunidat • Provincia • Comarca |
Municipio Espanya País Valenciano Alicant Marina Baixa | ||
Superficie | 38,51 km² | ||
Población • Total |
72 342 hab. (2013) | ||
Altaria • Meyana |
15 m. | ||
Distancia • 17 km • 48,9 km • 140 km |
enta La Vila Joiosa enta Alicant enta Valencia | ||
Codigo postal | 03501–03503 | ||
Patrons | Virchen d'o Sufrachio | ||
Coordenadas | | ||
Web oficial |
Benidorm (Benidorm en catalán y oficialment; Benidorm en castellano) ye un municipio valenciano, situato en a comarca d'a Marina Baixa, provincia d'Alicant y partiu chudicial de Benidorm (en ye a suya capital). Muga a l'este con os municipios de L'Alfàs del Pi, La Nucia y Polop, a o norte con Benimantell e a l'ueste con Finestrat.
Conoixita per tot o mundo per as suyas plachas, rascacielos y ambient nocturno y per estar un destín turistico de chents de tota parti d'Europa. Ye o municipio mes denso y populoso d'a Marina, estando a suya población 71.198 habitants (2010) y a suya superficie 38,51 km², con una densidat de población de 1.848,82 hab/km². A suya comarca forma l'Aria Metropolitana de Benidorm, formata per Benidorm, Finestrat, la Nucia, Polop, l'Alfàs del Pi, Altea y La Vila Joiosa con 182.302 habitants y ye en o numero 28 en o ranking de l'Estato.[1]
Lo toponimo Benidorm presenta un formant beni- común en la toponimia valenciana. Bel autor interpreta que n'este caso Beni- ye l'arabizacion por etimolochías populars d'a secuencia latín-romance PĬNNA-penna-penya, representando una tautolochía por tener un segundo formant tormo.[2]
A localidat de Benidorm se troba situata a 15 metros d'altaria sobre o livel d'a mar, a una distancia de 17 km d'a ciudat de La Vila Joiosa, a capital d'a suya comarca, de 48,9 km d'a ciudat d'Alicant, a capital d'a suya provincia, y a 140 km d'a ciudat de Valencia, a capital d'o País Valenciano.
As restas iberas d'o tozal de la Cala evidencian que entre os sieglos III e I a.C. ya existiba población. D'o paso d'os romanos bi ha muestras en as partidas d'o Moralet i Murtal y en naufrachios trobatos en a bayía. Durando a epoca arabe bi hubo un asentamiento instable dito Beni Darhim y yera chus a churisdicción de l'alquería de Lliriet. En tot caso, a población estarba de poqueta importancia, pus no aparixe o nombre de Benidorm en o Llibre del Feyts de Chaime I, qui entre 1245 e 1249 cristianiza la zona e repartió as tierras. Iste reparto dixó como propietario d'o puesto e d'o castiello a l'almirant barcelonín Bernado de Sarriá, considerato como verdadero fundador d'o lugar, visto que o 8 de mayo de 1325 atorgó una carta de población ta que s'establise una población en o turón d'Alfalig, actual punta d'o Canfali, encara que no con masiato exito. A función d'iste documento consistió en sinyalar as buegas d'o nuevo municipio yendo dende a Torre de n'Aguiló dica o río Algar mugando con Alteya (Altea la Vella), Polop, o Castell de Finestrat e La Vila Joiosa (deseparando-se administrativament d'a baronía de Polop), asinas como prebar d'atrayer l'establimiento de chent cristiana de Catalunya, Aragón y Occitania. Estratechicament, l'orichen d'a villa sirvió ta frenar, per parti de Bernardo de Sarriá, l'enanto d'o poder de Rocher de Lauria, sinyor d'Alteya, a o sud d'o Reino de Valencia.[3]
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
1749-1981: población de feito; 1990- : población de dreito. Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidaz poblacionals en l'INE. |
Partiu | 1979 | 1983 | 1987 | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 |
Partido Popular | 14 | 13 | ||||||
Partit Socialista del País Valencià-PSOE | 11 | 12 | ||||||
Total | 25 | 25 |
Lechislatura | Nombre | Partiu politico |
---|---|---|
1979–1983 | José Such Ortega | Unión de Centro Democrático |
1983–1987 | Manuel Catalán Chana | Partit Socialista del País Valencià-PSOE |
1987–1991 | Manuel Catalán Chana | Partit Socialista del País Valencià-PSOE |
1991–1993 | Manuel Catalán Chana | Partit Socialista del País Valencià-PSOE |
1993–1995 | Eduardo Zaplana | Partido Popular |
1995–1999 | Vicente Pérez Devesa | Partido Popular |
1999–2003 | Vicente Pérez Devesa | Partido Popular |
2003–2006 | Vicente Pérez Devesa | Partido Popular |
2006–2007 | Manuel Pérez Fenoll | Partido Popular |
2007–2009 | Manuel Pérez Fenoll | Partido Popular |
2007–2011 | Agustín Navarro | Independient |
En a ciudat de Benidorm se i celebraba cada anyo`entre 1956 y 2006 o Festival Internacional d'a Canción de Benidorm, encara que no se celebró dende 1986 dica 1992. Dende 2021 se celebra lo Benidorm Fest.
Municipios d'a comarca Marina Baixa | |
---|---|
L'Alfàs del Pi | Alteya | Beniardà | Benidorm | Benifato | Benimantell | Bolulla | Callosa d'en Sarrià | El Castell de Guadalest | Confrides | Finestrat | La Nucia | Orxeta | Polop | Relleu | Sella | Tàrbena | La Vila Joiosa |