Onddo apain

Onddo apaina
Irudi gehiago
Iraute egoera
Arrisku txikia  (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Fungi
Klasea	Agaricomycetes
Ordena	Boletales
Familia	Suillaceae
Generoa	Suillus
Espeziea	Suillus grevillei Singer, 1945
Basionimoa	Boletus grevillei
Mikologia
poroak himenioan   txapel ganbila   hankak eraztuna dauka   espora arreak dauzka   mikorrizak eratzen ditu   jangarria da Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

à

Suillus grevillei.

Onddo apaina (Suillus grevillei) Suillaceae familiako onddo espezie bat da.^[1] Onddo jangarria da baina ez preziatua. Beste Suillus batzuei bezala, azal likatsua kentzea gomendatzen da.

Sinonimoak Suillus elegans (Schum), Boletus decurrens (Schum.), Boletus theclae (Schulzer).

Deskribapena

Kapela: 4 eta 10 cm. arteko diametrokoa, hori-urre, laranja edo marroi-gorrixka kolorekoa. Pixka bat konikoa, kanpai formakoa, gero ganbila eta azkenean laua. Azala bereizten dena, muzilagoduna eguraldi hezearekin.

Tutuak: Luzeak, Itsatsiak edo apur bat dekurrenteak.

Tutu dekurrenteak: Hanka ukitzeaz gain, beherantz jarraitzen duten tutuak.

Poroak: Txikiak, biribilak, gero angelutsuak; lehenik horiak, gero oliba-horiak, ukitzean gris-arrosaz zikintzen dira.

Hanka: 4 eta 9 cm. arteko luzera eta 0,8 eta 2,5 cm. arteko lodiera, zilindrikoa, horia, goitik eraztuneraino ondo ikusteko moduko sare batez markatuta. Eraztun horia edo zurixka, mintzezkoa, mehea, ale batzuetan desager daitekeena.

Haragia: Lodia eta irmoa gaztetan , gero biguna,horia, arrosa-jaspeatua edo marroi-arrosa airearekin kontaktuan. Ukitzean gris-arrosaz zikintzen da. Ez da inoiz urdintzen. Usain atsegina eta zapore leuna.^[2]

Etimologia: Suillus hitza, latinezko su, suis, txerri-tik dator, bere zaporeari erreferentzia eginez edo agian txapelaren izaera likatsuari erreferentzia eginez. Grevillei epitetoa berriz Robert Kaye Greville (1794-1866) mikologoari eskainia dago.

Jangarritasuna

Erdipurdikoa. Kapelaren azal likatsua kendu egin behar da. Horrela hobea da jateko.^[3]

Nahasketa arriskua

Beste alertzeetako Suillus likatsu eta eraztundun batzuekin, batez ere Suillus flavus-arekin, honek kolore hori argiagoa du eta poro handiagoak ditu. Suillus tridentinus-en antza ere badu, eta Suillus viscidus eta Suillus bresadolae izenekoekin ondo bereizten da.^[4]

Sasoia eta lekua

Udaberrian eta udazkenean, alertze basoetan.^[5]

Banaketa eremua

Ipar Amerika, Europa, Asiako iparraldea; Australian eta Zeelanda Berrian sartua

Erreferentziak

1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
2. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 68 or. ISBN 84-404-0530-8..
3. (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 136 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
4. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 527. or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
5. (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 378 or. ISBN 84-505-1806-7..

Kanpo estekak