Pluteo hori

Pluteo horia
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Fungi
Klasea	Agaricomycetes
Ordena	Agaricales
Familia	Pluteaceae
Generoa	Pluteus
Espeziea	Pluteus leoninus P.Kumm., 1871
Basionimoa	Agaricus leoninus
Mikologia
orriak himenioan   txapel ganbila   himenioa askea da   hanka biluzik dago   izokin-koloreko esporak dauzka   saprobioa da Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Pluteo horia (Pluteus leoninus) Pluteaceae familiako onddo espezie bat da.^[1]

Erabiltzekotan bakarrik hornigai gisa.

Deskribapena

Kapela: 2 eta 5 cm bitarteko diametrokoa. Lehenbizi ganbila, gero zabaldu egiten da, kolore hori-urre eder batekoa, errezel arin lehoi koloreko batez itzalia, gero desagertu egiten da. Erdigunea dentsoagoa da, eta badirudi ezkatatxoen formako puntu bereizietan apurtzen dela azala.

Orriak: Libreak, estu, hasieran krema zurbil kolorekoak, ondoren arrosak, azkenik arre-arrosa kolorekoak, ertza askotan horixka izaten dute.

Orri libreak: Oinera hurbiltzen diren orriak, baina ukitzen ez diotenak.

Hanka: Liraina, mehea, 6 eta 10 cm bitarteko garaierakoa eta 3 eta 6 mm bitarteko lodierakoa, haritsu-ezkatatsua, luzetara marratua, zurixka, baina oinarrian kolore hori-zikinez tindatua edo arre-arrosakaraz.

Haragia: Mehea, hauskorra, zuria, usain eta zapore nabarmenik gabea.^[2]

Etimologia: Pluteus terminoa latinetik dator, hots, "pluteus" hitzetik, hau da, antzinako setio-makinatik. Zabaldutako kapela konikoaren formagatik. Leoninus epitetoa ere latinetik dator, lehoiaren kolorekoa, esan nahi duen "Leoninus" hitzetik. Lehoiaren antzeko kolorea duelako.

Jangarritasuna

Ez du balio sukaldaritzarako.^[3]

Nahasketa arriskua

Pluteus romellii delakoarekin, baina honek oinaren zati batean kolore hori eder bat du, eta kapela berriz, arre-marroixka kolorekoa. Pluteus aurantiorugosus espeziearekin ere bai, honek kapela laranja-gorrixka kolorekoa du eta makaletan eta zumarretan hazten da.^[4]

Sasoia eta lekua

Udaberrian eta udazkenean, hostozabalen eta koniferoen egur hiletan.^[5]

Banaketa eremua

Europa, Ipar Afrika, Ipar Amerika, Errusia, Txina, Mongolia, Txina, Japonia.

Erreferentziak

1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
2. (Gaztelaniaz) Sociedad de Ciencias ARANZADI, Departamento de MICOLOGIA. (2000). Setas del Pais Vasco, del campo a la cocina. Kutxa Fundazioa, 148 or. ISBN 84-7173-372-2..
3. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 299 or. ISBN 84-404-0530-8..
4. (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 286 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
5. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 257 or. ISBN 84-282-0540-X (T. 2). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..

Kanpo estekak