Rubroboletus lupinus

Rubroboletus lupinus
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Fungi
Klasea	Agaricomycetes
Ordena	Boletales
Familia	Boletaceae
Generoa	Rubroboletus
Espeziea	Rubroboletus lupinus Costanzo, Simonini, Vizzini & Gelardi, 2015
Basionimoa	Boletus lupinus
Mikologia
poroak himenioan   txapel ganbila   himenioa adnatua da   hanka biluzik dago   espora olibak dauzka   mikorrizak eratzen ditu   ez da jangarria Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Rubroboletus lupinus Boletaceae familiako onddoa da. Usain txarra dauka eta zaporea ezta batere nabarmena.^[1] Ez da jangarria.

Sinonimoak: Boletus tuberosus, Boletus rubeolarius var. ß tuberosus, Boletus luridus var. ß tuberosus, Boletus lupinus (Basionimoa), Tubiporus lupinus, Dictyopus tuberosus, Dictyopus tuberosus var. lupinus, Suillus lupinus, Boletus satanas var. tuberosus, Boletus romagnesianus, Suillellus lupinus.

Deskribapena

Kapela: 5 eta 12 (18) cm. arteko diametrokoa. Hemisferikoa, gero ganbila, haragitsua; gaztetan hori zurbila, gero gorri-purpura eta amaieran gorri-kobre kolorekoa. Azal lehorra, itsatsia, ukitzean berehala zikintzen da urdin-beltzez.

Tutuak: Libreak, biribilduak, horiak.

Tutu libreak: Oinera hurbiltzen diren tutuak, baina ukitzen ez diotenak.

Poroak: Gorri-laranja, gorri-purpura kolorekoak. Ukitzean urdindu egiten dira.

Hanka: Lodia, irmoa, erraboilduna hasieran, zilindrikoa ondoren; hondo hori-laranjarekin, gero purpurara pasatzen da eta gorri-odol koloreko sare fin batez estalia.

Haragia: Lodia eta sendoa, hori bizia, berehala urdintzen da ebakitzean, kolore honek berde-horixka aldera egiten du astiro, eta amaieran (24 – 48 ordu) gorri-purpura edo gorri-ardo kolorera. Fruta azidoaren usaina du, eta zapore ahula.^[2]

Etimologia: Boletus terminoaren etimologia eztabaidagarria da. Lupinus epitetoa berriz latinezko “lupus” hitzetik dator, hau da, “otso” hitzetik.

Jangarritasuna

Susmagarria, zenbait istripu gastrointestinal egozten zaizkio.^[3]

Nahasketa arriskua

Hankan sarerik ez duten beste Boletus batzuekin nahas daiteke, esaterako Boletus pulchrotinctus-ekin. Hau oso ahul urdintzen da. Boletus satanas, Boletus rhodopurpureus, Boletus rhodoxanthus eta beste poro gorridun batzuekin, hauetako bat ere ez da jangarria.^[4]

Sasoia eta lekua

Uztailetik urrira, haritzen azpian batez ere.^[5]

Banaketa eremua

Europa, Errusia, Israel, Turkia.^[6]

Erreferentziak

1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
2. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 54 or. ISBN 84-404-0530-8..
3. (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 152 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
4. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 505 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
5. (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 38 or. ISBN 282-0865-4..
6. Rubroboletus lupinus: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.

Kanpo estekak