Milo Milunović

Milo Milunović
Milo Milunović
Rođenje	18. 8. 1897.;
Smrt	11. 2. 1967. (dob: 69);

Milo Milunović (Cetinje, 6/18. 8. 1897. — Beograd, 11. 2. 1967) bio je jugoslovenski slikar, likovni kritičar, jedan od osnivača i prvih nastavnika Akademije likovnih umetnosti u Beogradu (1937).

Biografija

Školovao se na Cetinju, Monci (1906) i Skadru, (1911), a umetnost je učio u Firenci (1914 — 1916) i Parizu (1919 — 1922) kada se upoznaje sa delima Pola Sezana. U Zagrebu živi i slika od 1924. do 1926. Ponovo odlazi u Pariz 1926. i ostaje do 1932. godine gde slika i izlaže na samostalnim i grupnim izložbama. Doseljava se u Beograd 1932. u kome živi do 1946. Od 1937. do 1946. radi kao profesor Akademije likovnih umetnosti. Posle Drugog svetskog rata od 1946. do 1948. živi na Cetinju gde sa Petrom Lubardom osniva Umjetničku školu u kojoj je i predavač. Konačno se doseljava u Beograd 1948. gde ostaje do kraja života. Iste godine mu se dodeljuje zvanje majstora-likara da bi upravljao „Državnom majstorskom radionicom likovne umetnosti“ u kojoj je održavao tečajeve za slikare postdiplomce. Od 1952. do kraja života bio je redovni profesor Akademije likovnih umetnosti.

Bio je od 1950. dopisni a od 1958. redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti, a za dopisnog člana Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu izabran je 1966. godine.

Prvi put je samostalno izlagao 1918. godine u Osijeku i Cetinju, a od 1919. izlagao je na mnogobrojnim kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Bio je član grupa „Dvanaestorica“ (1937 — 1938) i „Samostalni“ (1951 — 1955).

Od 1939. do 1964. godine pisao je i likovnu kritiku u „Politici“, „Umetničkom pregledu“, „Književnim novinama“ i dr.

Slikarstvo

Glavno obeležije slikarstva Mila Milunovića je precizna kompozicija i prefinjen kolorit. Iako je tokom ukupnog opusa ostao privržen figurativnom slikarstvu, pokatkad se približavao asocijativnoj apstrakciji, ali nikada nije potpuno zakoračio u bezpredmetnu plastičku predstavu. Krajem četvrte decenije Milunović je ušao u interpertiranje forme na impresionistički način, sa dosta svetla i hromatskih rešenja baziranih na valerskim vrednostima prelivenih po površini platna. Poslednji period bio je karakterističan po pojavi ekspresionističkih elemenata, ali ponovo ne striktnih već pre kao jedna nova ideja koja mu je nadalje otvarala nove puteve meditativnog slikarskog kretanja. To su teme donete iz osunčanog mediteranskog područja, pune svetla i kolorita, kompoziciono uravnotežene i precizno definisane kao jasni autorski rukopis koji je Milu Milunoviću definitivno odredio jedno od najznačajnijih mesta u srpskom slikarstvu tog perioda.

Samostalne izložbe (izbor)

1918 Bioskop „Uranija“, Osijek, Cetinje
1922 Novi univerzitet, Beograd
1928 Galerija Kardo (Galerie Cardo), Pariz
1929 Galerija Kardo, Pariz
1932 Galerija Kardo, Pariz, Ratnički dom, Beograd
1954 Umetnički paviljon „Cvijeta Zuzorić“, Beograd
1955 Galerija Grafički kolektiv, Beograd
1958 Tribina mladih, Novi Sad, Muzej primenjene umetnosi, Beograd
1959 Muzej primenjene umetnosti, Beograd
1960 — 1961 Sala Saveza likovnih umetnika Sovjetskog Saveza, Moskva
1961 Umjetnički paviljon, Titograd, Galerija Doma JNA, Beograd
1962 Hol Doma JNA, Niš
1963 Foaje Oblasnog narodnog pozorišta, Priština, Gradska loža, Zadar, Moderna galerija, Rijeka
1963 — 1964 Glerija Kulturnog centra, Beograd

Posthumne

1964 Rabotnički dom, Skoplje
1965 Galerija umjetnina, Split, Fiskulturna sala Osnovne škole, Budva
1965 — 1966 Salon Muzeja savremene umetnosti, Beograd
1967 Galerija Kulturnog centra, retrospektiva, Beograd
1970 Likovni salon Centra za kulturu i umetnost Narodnog sveučilišta „Božidar Maslarić“, Osijek, Likovni salon, Vrbas
1979 Narodno pozorište Zemun
1981 — 1982 Galerija Gradske većnive, Prag, Dom kulture, Bratislava
1983 Narodni muzej - Kabinet grafike, Beograd
1986 Narodno pozorište, Tuzla, Galerija „Josip Bepo Benković“, Herceg Novi
1986 — 1987 Narodni muzej, retrospektiva, Beograd
1990 Galerija „Josip Bepo Benković“, Herceg Novi
1991 Galerija ULUS, Beograd
1993 JP Kulturni centar - Zavičajni muzej, Bar
1995 Atelje Pavlović, Budva
1997 Umjetnički paviljon, Podgorica, Galerija Gams, Cetinje, Galerija Cepter, Beograd
1997 — 1998 Galerija SANU, retrospektiva, Beograd, Plavi dvorac, Cetinje

Bibliografija

Monografije i enciklopedije

1950 Miodrag B. Protić, Milo Milunović, Slikari i vajari, II kolo, Prosveta, Beograd
1964 Enciklopedija likovnih umjetnosti, knj. 3, s. 472-473, Jugoslavenski leksikografski zavod, Zagreb
1987 Likovna enciklopedija Jugoslavije, knj. 2, s. 340-344, Jugoslavenski leksikografski zavod „Miroslav Krleža“, Zagreb
1997 Ivana Simeonović Ćelić, Milo Milunović. Nepresušna težnja suštini slikarske materije i boje, SANU, Beograd

Predgovori kataloga (izbor)

1961 Miodrag B. Protić, Umjetnički paviljon, Titograd
1961 Lazar Trifunović, Galerija Doma JNA, Beograd
1963 — 1964 Miodrag B. Protić, Galerija Kulturnog centra, Beograd, Savremena srpska umjetnost (posleratni pariod), Moderna galerija JAZU, Zagreb
1965 Pavle Vasić, Angažovana umetnost, Kulturni centar, Beograd
1965 — 1966 Miodrag Kolarić, Slon Muzeja savremene umetnosti, Beograd
1967 Miodrag B. Protić, Treća decenija - Konstruktivno slikarstvo, Jugoslovenska umetnost HH veka, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1967 Aleksa Čelebonović, Galerija Kulturnog centra, Beograd
1969 Dragoslav Đorđević, Socijalistički realizam 1945-1950, u Nadrealizam, Socijalna umetnost, Jugoslovenska umetnost HH veka, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1969 Lazar Trifunović, Angažovana umetnost u Jugoslaviji 1919-1969, Umetnička galerija, Slovenj Gradec
1975 Miodrag B. Protić, Srpski umetnici akademici, Galerija SANU, Beograd
1980 Miodrag B. Protić, Slikarstvo šeste decenije u Srbiji, Jugoslovensko slikarstvo šeste decenije, Jugoslovenska umetnost HH veka, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1980 Olga Perović, Slikarstvo šeste decenije u Crnoj Gori, Jugoslovensko slikarstvo šeste decenije, Jugoslovenska umetnost HH veka, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1982 Lazar Trifunović, Enformel u Beogradu, Umetnički paviljon „Cvijeta Zuzorić“, Beograd
1989 Sreto Bošnjak, Socijalistički realizam u Srbiji 1945-1950, Umetnički paviljon „Cvijeta Zuzorić“, Beograd
1991 Ivana Simeonović, Galerija ULUS, Beograd

Studijski tekstovi i kritike (izbor)

1919 Petar Dobrović, Povodom izložbe jugoslovenskih umetnika u Parizu, Dan, 1. avgist, Beograd
1921 Rastko Petrović. Izložbe u Parizu, Zenit, br. 3, s. 7-8, Zagreb-Beograd
1922 Petar Dobrović, Dve izložbe, Politika, 5. novembar, Beograd
1922 Jovan Dučić, Dva nova umetnika, Poltika, 6. novmbar, Beograd
1922 Gustav Krklec, Dva mlada, Riječ, br. 260, s. 2, Beograd
1927 Sreten Stojanović, Uspeh Mila Milunovića, Misao, knj. XXV, sv. 1-2, s. 109-111, Beograd
1927 Milan Kašanin, Šesta jugoslovenska umetnička izložba, Srpski književni glasnik, knj. XXI, s. 530-534, Beograd
1930 Milan Kašanin, Izložba jugoslovenske umetnosti u Londonu, Srpski književni glasnik, knj. HHH, br. 7, s. 538-541. Beograd
1932 Petar Dobrović, U odbranu naše likovne umetnosti, Vreme, 24. oktobar, Beograd
1935 Branko Popović, Osma jesenja izložba u Beogradu, Srpski književni glasnik, br. 7, 1. decembar, s. 551-555, Beograd
1937 — 1938 Sreten Stojanović, izložba savremene jugoslovenske umetnosti u Rimu, Umetnički pregled, br. 1, s. 26, Beograd
1937 Pjer Križanić, Izložba Dvanaestorice, Politika, 16. oktobar, Beograd
1938 Milan Kašanin, Druga izložba Dvanaestorice, Umetnički pregled, br. 12, novembar, s. 376-379, Beograd
1942 Todor Manojlović, Uspela smotra likovne umetnosti, Srpski narod, 5. februar, Beograd
1945 Oto Bihalji Merin, Izložba likovnih umeetnika Srbije, Borba, 22. juli, Beograd
1950 Rodoljub Čolaković, Nagrađenim umetnicima, Umetnost, br. 2, s. 3-10, Beograd
1951 Miodrag B. Protić, Deset godina Udruženja likovnih umetnika Srbije, Lik, br. 2, Beograd
1952 Sreten Stojanović, O umetnosti i umetnicima, Prosveta, Beograd
1952 Momčilo Stevanović, Put srpskog slikarstva, Jugoslavija, sv. 6, s. 79-86, Beograd
1952 Aleksa Čelebonović, Izložba „Samostalnih“, Borba, 29. jun, Beograd
1953 Milan Kašanin, Savremeni beogradski umetnici, Prosveta, Beograd
1954 Stanislav Vinaver, Pola veka jugoslovenskog slikarstva, Umetnost i kritika, 1. januar, Beograd
1954 Aleksa Čelebonović, Monumentalnost Milunovićevih slika, Borba, 20. juni, Beograd
1955 Miodrag B. Protić, Savremenici I, Nolit, Beograd
1955 Miodrag B. Protić, Crteži i skice Mila Milunovića, NIN, 20. novembar, Beograd
1956 Pavle Vasić, Jubilarna izložba crnogorskih umetnika, Politika, 28. septembar, Beograd
1957 Miodrag B. Protić, Od kubizma do apstrakcije, Jugoslavija, br. 14, Beograd
1956 Lazar Trifunović,Delo, br. 5-6, Beograd
1958 Katarina Ambrozić, Milova izložba, Književne novine, 6. jun, Beograd
1958 Danilo Kiš, Slikarski svet Mila Milunovića, Mladost, 29. oktobar, Beograd
1961 Lazar Trifunović, Povodom prvog trijenala likovnih umetnosti, NIN, 11. jun, Beograd
1961 Dragoslav Đorđević, Milo Milunović, Borba, 23. jun, Beograd
1962 Živojin Turinski, Diskusija. O slikarskoj materiji, Danas, 19. decembar, Beograd
1965 Aleksa Čelebonović, Savremeno slikarstvo u Jugoslaviji, Jugoslavija, Beograd
1966 Pavle Vasić, Umetnost Mila Milunovića, Politika, 4. januar, Beograd
1966 Marija Pušić, Milo Milunović. Upečatljiva umjetnička vizija. Salon Muzeja savremene umjetnosti, Oslobođenje, 16. januar, Sarajevo
1967 Lazar Trifunović, Srpska likovna kritika, Srpska književna zadruga, Beograd
1967 Rodoljub Čolaković, Milo Milunović (1897-1967), Književne novine, 18. februar, Beograd
1968 Milan Kašanin, Umetnička kritika, Kultura, Beograd
1970 Miodrag B. Protić, Srpsko slikarstvo HH veka, Nolit, Beograd
1973 Lazar Trifunović, Srpsko slikarstvo 1900-1950, Nolit, Beograd
1973 Miodrag B. Protić, Jugoslovensko slikarstvo 1900-1950, BIGZ, Beograd
1982 Sava Stepanov, Slikar mediteranske svetlosti, Misao, 35. januar, Beograd
1983 Vladimir Rozić, Likovna kritika u Beogradu između dva svetska rata, Jugoslavija, Beograd
1983 Dragutin Tošić, Jugoslovenske izložbe 1904-1927, Filozofski fakultet u Beogradu - Institut za istoriju umetnosti, Beograd
1987 Aleksa Čelebonović, Iza oblika, Nolit, Beograd
1992 Miodrag B. Protić, Nojeva barka I, Srpska književna zadruga, Beograd
1991 Zoran Markuš, Upotreba umetnosti. Oktobarski salon: slike Mila Milunovića, Politika, 21. novembar, Beograd
1996 Miodrag B. Protić, Nojeva barka II, Srpska književna zadruga, Beograd

Literatura

1939 U čast Sezana, Umetnički pregled, br.2 s. 33-37, Beograd
1939 Nekoliko reči o Predragu Milosavljeviću, Politika, februar, Beograd
1940 O pokretu i drugim važnim činjenicama u likovnoj umetnosti, Umetnički pregled, br. 3, s. 65-71, Beograd
1941 Razmišljanja o slikarstvu, Umetnički pregled, br. 1, s. 1-3, Beograd
1946 Povodom prve izložbe crnogorskih likovnih umjetnika, Pobjeda, 13. juli, s. 11, Cetinje
1946 Naša likovna umjetnost juče i danas, Pobjeda, 15. decembar, s. 5, Cetinje
1946 Uslovi za razvitak naše likovne umjetnosti, Stvarnost, br. 2-3, s. 158-159, Cetinje
1950 Dve tri reči o umetnosti, Umetnost, br. 2, s. 41-43, Beograd
1952 Izložba Petra Lubarde u Parizu, Stvarnost, br. 7-8, s. 485, Cetinje
1952 Povodom izložbe Marka Čelebonovića, Svedočanstva, 31. maj, Beograd
1959 Eksperimenti u tanjiru, Ilustrovana politika, 17. novembar, Beograd
1960 Dobra umjetnička dela nose u sebi duboku istinu, Pobjeda, 13. novembar, s. 8, Titograd
1962 O slikarskoj materiji, Književne novine, 30. novembar, Beograd
1964 Uslovi za razvitak naše likovne umjetnosti, Stvaranje, br. 2-3, s. 158, Cetinje

Nagrade i odlikovanja

1913 Spomenica za rat 1913, Cetinje
1930 Diploma i orden Sv. Save 5. reda, Beograd
1936 Prva nagrada za skicu freske Postanak Jugoslavije u Narodnoj skupštini, Beograd
1937 Grand Prix za mozaik i slikarstvo na Međunarodnoj izložbi, Pariz
1939 Orden legije časti, Pariz
1939 Deveta nagrada na Izložbi savremene umetnosti, San Francisko
1948 Nagrada Vlade NR Crne Gore, Titograd
1950 Državna nagrada Vlade FNR Jugoslavije, Beograd
1958 Oktobarska nagrada grada Beograda, Beograd
1958 Orden rada I reda, Beograd
1960 Nagrada za slikarstvo na I oktobarskom salonu, Beograd
1961 Sedmojulska nagrada za životno delo, Beograd
1964 Zlatna medalja na II trijenalu jugoslovenske likovne umetnosti, Beograd
1964 I nagrada na Plavom salonu, Zadar