Đảo Phan Vinh

Thực thể địa lý tranh chấp Đảo Phan Vinh
Ảnh vệ tinh chụp rạn hô Pearson (tháng 5 năm 2024)
Địa lý
đảo Phan Vinh
Vị trí	Biển Đông
Tọa độ	8°58′31″B 113°42′31″Đ / 8,97528°B 113,70861°Đ / 8.97528; 113.70861 (đảo Phan Vinh)
Tổng số đảo	2
Các đảo chính	Phan Vinh A, Phan Vinh B
Diện tích	Phan Vinh A: 0.6 km^2 Phan Vinh B: 0.5 km^2
Chiều dài	1,7 km
Chiều rộng	600 m
Quản lý
Quốc gia quản lý	Việt Nam
Tỉnh	Khánh Hòa
Huyện	Trường Sa
Thị trấn	Trường Sa
Tranh chấp giữa
Quốc gia	Đài Loan
Quốc gia	Philippines
Quốc gia	Trung Quốc
Quốc gia	Việt Nam

Đảo Phan Vinh (tiếng Anh: Pearson Reef; tiếng Filipino: Hizon; tiếng Trung: 毕生礁; bính âm: Bìshēng jiāo, Hán-Việt: Tất Sinh tiêu) là phần nổi trên vành san hô của rạn san hô vòng Pearson (8°57′20″B 113°40′26″Đ / 8,95556°B 113,67389°Đ / 8.95556; 113.67389). Thực thể này thuộc cụm Trường Sa của quần đảo Trường Sa và nằm cách đá Tốc Tan khoảng 14,5 hải lý (27 km) về phía tây bắc.^[1]

Đảo Phan Vinh là đối tượng tranh chấp giữa Việt Nam, Đài Loan, Philippines và Trung Quốc. Hiện tại Việt Nam đang kiểm soát đảo này như một phần của thị trấn Trường Sa, huyện Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa.

Đặc điểm

Xem thêm: Việt Nam bồi đắp đảo nhân tạo ở Trường Sa

Ảnh vệ tinh chụp đảo Phan Vinh A vào năm 2020, trước khi được mở rộng.

Về mặt địa lý thì Đảo Phan Vinh A là phần đất nổi nằm trên vành san hô ở phía đông bắc rạn san hô vòng Pearson, có hình vành khuyên.^[2] Rạn san hô này nằm theo trục đông bắc-tây nam dài khoảng 9 km và rộng khoảng 1.8 km và ở giữa có một vụng biển kín sâu từ 3 đến 6 m. Tổng diện tích rạn san hô này là 14.75 km² trong đó vụng biện có diện tích vụng biển là 2.72 km^2[3]. Tính đến năm 2020, đảo có diện tích đất nổi vào khoảng 2,4 hectare, có chiều dài 290 m, chiều rộng 140 m.

Ngoài ra còn có một tổ hợp kiến trúc bằng bê tông gọi là Đảo Phan Vinh B nằm ở phía tây cách Phan Vinh A khoảng 3,3 hải lý (6,1 km) về phía tây-tây nam, có tọa độ 8°57′33″B 113°39′12″Đ / 8,95917°B 113,65333°Đ / 8.95917; 113.65333. Trên Phan Vinh B có 3 nhà lâu bền (xây dựng từ nhiều năm trước) được liên kết với nhau bằng đường bê tông rộng rãi và có cả sân đỗ cho máy bay trực thăng cất, hạ cánh trong trường hợp làm nhiệm vụ cứu hộ cứu nạn.^[4]

Tháng 10/2021, Việt Nam bắt đầu nạo vét và mở rộng bồi đắp tại 3 thực thể: Đảo Phan Vinh, Đảo Nam Yết và Đảo Sơn Ca.^[5] Theo ảnh chụp của vệ tinh Sentinel-2 (ESA) thì tính đến tháng 10 năm 2024, Phan Vinh A được mở rộng với diện tích khoảng 0.6 km², dài hơn 1.7 km rộng khoảng 600m, với một âu tàu rộng khoảng 25 ha ở giữa đảo. Từ tháng 10 năm 2023, Việt Nam bắt đầu tiến hành bồi đắp điểm Phan Vinh B, đưa này thành một đảo nhân tạo hiện có diện tích khoảng 0.5 km², chiều dài khoảng 2,5 km, và có khả năng xây dựng một đường băng ở đây^[6].

Môi trường và Cơ sở hạ tầng

Cầu tàu đảo Phan Vinh

Đảo không có nguồn nước ngọt^[1] nhưng có trồng một số cây xanh như bàng vuông, phi lao, muống biển, tra, đa, v.v..^[7]

Trên đảo Phan Vinh A có cách công trình dân sinh như hệ thống điện gió và điện mặt trời^[8], nhà văn hóa, trạm xá, v.v...

Có một cơ sở tôn giáo trên đảo là chùa Vinh Phúc^[9].

Việt Nam đã xây dựng Trạm radar 44 (T44) ở đảo Phan Vinh A, có thể quan sát trong bán kính 300km của toàn bộ vùng trời quần đảo Trường Sa trên Biển Đông.^[10]

Lịch sử

Rạn san hô Pearson được ghi nhận là quan sát đầu tiên bởi Pearson, chỉ huy tàu Bahamian^[11] vào năm 1843.

Trước năm 1978, đảo Phan Vinh được Việt Nam đặt tên là Hòn Sập. Đầu năm 1978, tình hình ở khu vực quần đảo Trường Sa diễn biến phức tạp, Philippines đưa quân chiếm đóng bãi An Nhơn (tên cũ là cồn san hô Lan Can), một số nước đưa nhiều tàu thuyền đến khu vực quần đảo Trường Sa. Quân chủng Hải quân Việt Nam quyết định phải nhanh chóng tổ chức lực lượng đóng giữ các đảo Trường Sa Đông, Sinh Tồn Đông, Hòn Sập, An Bang.^[12].

Ngày 30/3/1978, một phân đội gồm 31 người của Trung đoàn 146, Vùng 4 Hải quân do Thiếu úy Vũ Xuân Hà chỉ huy, có Trung đoàn trưởng Cao Ánh Đăng đi cùng trên tàu 680 thuộc Đoàn 128 đã ra đóng giữ đảo Hòn Sập (tức đảo Phan Vinh).

Tên của đảo xuất phát từ tên của Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Trung úy Nguyễn Phan Vinh (1933–1968, quê ở Điện Bàn, Quảng Nam), vốn là thuyền trưởng của nhiều con tàu không số trong Chiến tranh Việt Nam.

Chú thích

1. ^ Những điều cần biết về hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và khu vực thềm lục địa phía nam (DK1). Cục Chính trị, Bộ Tư lệnh Hải quân (Việt Nam). 2011.
2. Sailing Directions 161 (Enroute) - South China Sea and the Gulf of Thailand (ấn bản thứ 13). Bethesda, Maryland: National Geospatial-Intelligence Agency. 2011. tr. 12.
3. “Pearson Reef”. cil.nus.edu.sg. Truy cập ngày 13 tháng 10 năm 2022.
4. “Vững chãi đảo chìm Phan Vinh B”. Báo Thanh Niên. 8 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 10 tháng 9 năm 2022.
5. “Castles Made of Sand: Vietnam's Spratly Upgrades”. Asia Maritime Transparency Initiative (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 24 tháng 8 năm 2022.
6. “How Many Runways is Vietnam Building in the Spratly Islands?”. Asia Maritime Transparency Initiative (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2024.
7. “Mầm xanh mới - tình yêu đất liền gửi đảo Phan Vinh”. Tuổi Trẻ Online. 28 tháng 5 năm 2017.
8. “Năng lượng sạch trên đảo Phan Vinh”. vietnam.vnanet.vn. 4 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 7 tháng 9 năm 2022.
9. “Chùa Vinh Phúc – Cột mốc tâm linh giữa Biển Đông”. vietnam.vnanet.vn. 2 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 8 tháng 9 năm 2022.
10. “"Mắt thần" trên Biển Đông”. vietnam.vnanet.vn. 26 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 7 tháng 9 năm 2022.
11. Findlay, Alexander George (1878). A Directory for the Navigation of the Indian Archipelago, China, and Japan. Richard Holmes Laurie. tr. 663.
12. “Chuyện người lính giữ đảo Phan Vinh”. baodansinh.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 11 năm 2022. Truy cập ngày 9 tháng 11 năm 2022.

Liên kết ngoài

• Hòn đảo mang tên người anh hùng (Báo Ảnh Việt Nam; ngày 4 tháng 7 năm 2011) Lưu trữ 2011-09-25 tại Wayback Machine
• Lính đảo Phan Vinh (báo Quân đội Nhân dân; ngày 3 tháng 1 năm 2007)
• Lính Trường Sa (báo Sài Gòn Giải phóng; ngày 28 tháng 4 năm 2005)
• Sự tích đảo Phan Vinh (báo Tuổi trẻ; ngày 25 tháng 12 năm 2004)