Chiến dịch Crusader

Chiến dịch Crusader
Một phần của Chiến dịch Sa mạc Tây thuộc Chiến tranh thế giới thứ hai
Một xe tăng Crusader mk.I của Anh đang được đưa lên phương tiện vận chuyển để đưa về khu vực sửa chữa
Thời gian 18 tháng 11–30 tháng 12 năm 1941 Địa điểm Ai Cập và Libya Kết quả Phe Đồng Minh chiến thắng
Tham chiến
Anh Quốc  Nam Phi  New Zealand  Ấn Độ Ba Lan Tiệp Khắc[1]	Đức  Ý
Chỉ huy và lãnh đạo
Claude Auchinleck Alan Cunningham Neil Ritchie	Ettore Bastico Erwin Rommel Ludwig Crüwell Gastone Gambara
Lực lượng
118.000 người[2] 738 xe tăng[Gc 1] 724 máy bay (616 chiếc có thể sử dụng)[Gc 2]	119.000 người[Gc 3] 390[Gc 4]–414 xe tăng[Gc 5] 536 máy bay (342 chiếc có thể sử dụng)[Gc 6]
Thương vong và tổn thất
17.700 thương vong[Gc 7] ~800 xe tăng bị tiêu diệt, bị thương hoặc hỏng hóc[6][Gc 8] ~300 máy bay[8]	38.300 thương vong[Gc 9] 340 xe tăng bị tiêu diệt hoặc bị thương[Gc 10] ít nhất 332 máy bay bị mất[Gc 11]

Chiến dịch Crusader là một hoạt động quân sự lớn do Tập đoàn quân số 8 Anh tiến hành từ ngày 18 tháng 11 đến 30 tháng 12 năm 1941, một phần của Chiến dịch Sa mạc Tây trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Chiến dịch này đã giải vây thắng lợi cho thành phố Tobruk đang bị phong tỏa trong cuộc vây hãm Tobruk năm 1941.

Kế hoạch ban đầu của Tập đoàn quân số 8 là tiêu diệt lực lượng thiết giáp của phe Trục trước khi đưa bộ binh tiến lên đã bị thất bại sau khi Sư đoàn Thiết giáp số 7 Anh đã bị Quân đoàn châu Phi của Đức đánh thua thê thảm tại Sidi Rezegh, sau một số trận giao chiến bất phân thắng bại. Tiếp đó, trung tướng Erwin Rommel đã thúc các sư đoàn thiết giáp của mình tiến đến các vị trí pháo đài của phe Trục trên biên giới Ai Cập nhưng không tìm được bộ binh chủ lực của Đồng Minh, vì họ đã bỏ qua các pháo đài và tiến về Tobruk. Do đó, Rommel phải rút các đơn vị thiết giáp về để hỗ trợ chiến sự tại Tobruk. Dù đã giành được một số thắng lợi chiến thuật tại đây, nhưng sự cần thiết phải bảo toàn phần lực lượng còn lại đã làm Rommel phải rút quân về tuyến phòng thủ tại Gazala, phía tây Tobruk, rồi đưa tất cả lên đường quay lại El Agheila. Đây là thắng lợi trên bộ đầu tiên của các lực lượng do Anh cầm đầu trước quân Đức trong Chiến tranh thế giới thứ hai.^[10]

Bối cảnh

Khu vực chiến sự của Chiến dịch Crusader, 18 tháng 11 năm 1941 – 31 tháng 12 năm 1941

Bản đồ hành quân và trận đánh trong Chiến dịch Crusader

Giải vây Tobruk năm 1941: sơ đồ chiến trường

Binh lực hai bên

Cuộc chiến

Kế hoạch tác chiến của Tập đoàn quân số 8

Tập đoàn quân số 8 tiến công

Xe tăng Anh tiến qua sa mạc

Quân đồn trú Tobruk gia nhập tấn công

Xe tăng Matilda II tại Tobruk

Sư đoàn Thiết giáp số 7 thất bại tại Sidi Rezegh

Kết thúc trận đánh tại Sidi Rezeg

Quân đoàn XIII cô lập các căn cứ của phe Trục trên biên giới Ai Cập

Rommel đánh đến biên giới Ai Cập

Erwin Rommel (đầu tiên bền trái) trong chiếc xe háp-trắc chỉ huy SdKfz.250/3 của mình.

Quân đoàn XIII tận dụng việc tái triển khai quân thiết giáp Đức

Các lực lượng Đức chiếm đóng trong thời gian trận Sidi Rezegh.

Quân đoàn châu Phi trở lại Tobruk

Quân lính Úc tại Tobruk

Thay thế Cunningham

Rommel lên kế hoạch bao vây sư đoàn New Zealand

Quân Anh tuần tra tại Tobruk

Rommel cố gắng lần nữa để giải vây các vị trí Sollum

Cố thủ Ed Duda

Tập đoàn quân số 8 thực hiện cam kkeets với Quân đoàn XXX

Phe Trục rút lui về vị trí Gazala

Tổ chức lại Tập đoàn quân số 8

Tập đoàn quân số 8 tấn công tuyến Gazala

Xe tăng Panzer III bị thương tại Belhamed, 16 tháng 12 năm 1941.

Một nhóm lính người Sikh thuộc Lục quân Ấn Độ trong chiến dịch.

Lực lượng thiết giáp Anh bỏ lỡ cơ hội

Hậu quả

Erwin Rommel trò chuyện với bộ tham mưu ở gần El Agheila, 12 tháng 1 năm 1942.

Chú thích

1. Quân đoàn XXX có sẵn 477 xe tăng, Quân đoàn XIII có sẵn 135 xe tăng và lực lượng đồn trú Tobruk có thêm 126 xe tăng. Trong số đó, 339 chiếc thuộc nhiều kiểu xe tăng Cruiser khác nhau, với 210 mẫu A15 Crusader mới nhất; 201 chiếc là xe tăng bộ binh, tuyệt đại đa số là loại Matilda II; 173 chiếc M3 Stuart; và 25 chiếc còn lại thuộc nhiều loại tăng bộ binh khác nhau.^[3]
2. 650 máy bay (550 chiếc có thể sử dụng) đóng căn cứ tại Ai Cập và 74 chiếc còn lại (66 chiếc có thể sử dụng) đóng tại Malta.^[4]
3. 65.000 quân Đức và 54.000 quân Ý.^[2]
4. 70 chiếc Panzer II, 139 chiếc Panzer III, 35 chiếc Panzer IV L/24 và 146 chiếc Fiat M13/40.^[3]
5. 260 xe tăng Đức (15 chiếc Panzer I, 40 chiếc Panzer II, 150 chiếc Panzer III, 55 chiếc Panzer IV L/24) và 154 xe tăng Ý.^[5]
6. Phe Trục có một tiềm lực dự bị có thể tham chiến gồm 750 máy bay đóng tại Tripolitania, Sicilia, Sardinia, Hy Lạp và nhưng không kể số máy bay vận tải, máy bay đóng trên đất liền Ý hay không lực của Hải quân Ý.^[4]
7. 2.900 chết, 7.300 bị thương và 7.500 mất tích. Thương vong đã được làm tròn theo nguồn do những thiếu sót căn bản so với dữ liệu nguồn ban đầu nhưng bao gồm toàn bộ chiến sự nghiêm trọng trong tháng 11, 12 năm 1941 và nửa đầu tháng 1 năm 1942.^[2]
8. Liddel-Hart tuyên bố rằng trong khi tổn thất của xe tăng Anh trong chiến dịch là rất nặng nề, nhưng do có một số lượng lớn xe tăng có thể phục hồi và sửa chữa được nhờ việc Rommel rút lui nên chỉ có 278 xe tăng bị hỏng vĩnh viễn.^[7]
9. Con số thương vong 14.600 người của Đức được chia ra như sau: 1.100 chết, 3.400 bị thương và 10.100 mất tích. Thương vong 23.700 người của Ý bao gồm: 1.200 chết, 2.700 bị thương và 19.800 mất tích. Thương vong được làm tròn do những thiếu sót căn bản so với dữ liệu nguồn ban đầu nhưng bao gồm toàn bộ chiến sự nghiêm trọng trong tháng 11, 12 năm 1941 và nửa đầu tháng 1 năm 1942.^[2]
10. Bài xã luận của Liddle Hart, ông này tuyên bố số liệu tính cả thiệt hại xe tăng của Đức và Ý.^[9]
11. "Từ 18 tháng 11 đến 20 tháng 1, quân Đức tại Libya, theo báo cáo của chính họ, bị mất ít nhất 232 máy bay do mọi nguyên nhân, còn Ý mất ít nhất 100 máy bay. Tổng số trong thực tế phải cao hơn, vì trên các sân bay và bãi đổ bộ từ Kambut đến Benina có không dưới 228 máy bay Đức và chừng ấy máy bay Ý được tìm thấy bị bỏ lại trong tình trạng hỏng hóc khác nhau..."^[8]

Ghi chú

1. Jaroslav Hrbek and Vít Smetana: Draze zaplacená svoboda I, Paseka Praha 2009 tr. 117 (tiếng Séc)
2. ^ Playfair, tr. 97.
3. ^ Playfair, p. 30.
4. ^ Playfair, tr. 15.
5. The Rommel Papers, tr. 156 (Chương được viết bởi Fritz Bayerlein).
6. Playfair, tr. 100
7. The Rommel Papers, tr. 178 (nhận xét biên tập của Liddel-Hart).
8. ^ Playfair, tr. 99
9. The Rommel Papers, tr. 178 (nhận xét biên tập của Liddle-Hart)
10. Taylor 1974, tr. 86

Thư mục

• Clifford, Alexander (1943). Three Against Rommel: The Campaigns of Wavell, Auchinleck and Alexander. London: George G. Harrap & Co.
• Ford, Ken (2010). Operation Crusader 1941. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 1-84603-500-7.
• French, David (2000). Raising Churchill's Army: The British Army and the War against Germany 1939–1945. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-820641-0.
• Gooch, John (ed.) (1990). Decisive Campaigns of the Second World War. London: Frank Cass. ISBN 978-0-7146-3369-5.
• Greene, Jack; Massignani, Alessandro (1999) [1994]. Rommel's North Africa campaign: September 1940 – November 1942. Cambridge, MA: Da Capo. ISBN 978-1-58097-018-1.
• Hunt, Sir David (1990) [1966]. A Don at War. Abingdon, UK: Frank Cass. ISBN 0-7146-3383-6.
• Kippenberger, Howard (2007) [1949]. Infantry Brigadier. New Zealand Texts Collection. Wellington, NZ: New Zealand Electronic Text Centre. OCLC 276433219.
• Mackenzie, Compton (1951). Eastern Epic. London: Chatto & Windus. OCLC 1412578.
• Mason, Captain Walter Wynn (1954). “Chapter 4:The Second Libyan Campaign and After — (November 1941 – June 1942)”. Prisoners of War. Part of: The Official History of New Zealand in the Second World War 1939–1945. Howard Kippenberger (editor). Historical Publications Branch, Wellington. Truy cập ngày 6 tháng 4 năm 2008.
• Maughan, Barton (1966). “Chapter 10 – Ed Duda”. Australia in the War of 1939–1945, Series 1 – Army. Volume III: Tobruk and El Alamein (pdf). Australian Official Histories (ấn bản thứ 1). Canberra: Australian War Memorial. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 28 tháng 7 năm 2013. Truy cập ngày 28 tháng 2 năm 2013.
• Murphy, W.E. (1961). The Relief of Tobruk. The Official History of New Zealand in the Second World War 1939–1945. Fairbrother, Monty C. (editor). Wellington, NZ: War History Branch, Department of Internal Affairs. Truy cập ngày 5 tháng 10 năm 2007.
• Playfair, Major-General I.S.O.; with Flynn R.N., Captain F.C.; Molony, Brigadier C.J.C.; Gleave, Group Captain T.P. (2004) [1st. pub. HMSO 1960]. Butler, J.R.M (biên tập). The Mediterranean and Middle East, Volume III: British Fortunes reach their Lowest Ebb (September 1941 to September 1942). History of the Second World War United Kingdom Military Series. Naval & Military Press. ISBN 1-84574-067-X.
• Sadkovich, James. J. (1991). “Of Myths ad Men: Rommel and the Italians in North Africa”. The International History Review. XIII: 284–313. JSTOR 40106368.
• Spayd, P. A. (2003). Bayerlein: from Afrikakorps to Panzer Lehr: the life of Rommel's chief-of-staff Generalleutnant Fritz Bayerlein. Schiffer Military History. ISBN 978-0-7643-1866-5. Đã bỏ qua văn bản “Atglen, PA” (trợ giúp)
• Taylor, A.J.P. (1974). A History of World War Two. Mayer, S.L. (Eds.). London: Octopus Books. ISBN 0-7064-0399-1.
• Toppe, Generalmajor Alfred (1990) [~1947]. German Experiences in Desert Warfare During World War II, Volume I (PDF). and others. Washington: U.S. Marine Corps (via The Black Vault). FMFRP 12-96-I. Truy cập ngày 22 tháng 1 năm 2011. Đã định rõ hơn một tham số trong |author= và |last= (trợ giúp); Liên kết ngoài trong |publisher= (trợ giúp)^{[liên kết hỏng]}
• Toppe, Generalmajor Alfred (1990) [~1947]. German Experiences in Desert Warfare During World War II, Volume II (PDF). and others. Washington: U.S. Marine Corps (via The Black Vault). FMFRP 12-96-II. Truy cập ngày 1 tháng 12 năm 2007. Đã định rõ hơn một tham số trong |author= và |last= (trợ giúp); Liên kết ngoài trong |publisher= (trợ giúp)

Liên kết ngoài

• The 2nd Battalion The Blackwatch At Tobruk
• BBC – WW2 People's War – Operation Crusader
• Operation Crusader and Rommel's Dash To The Wire
• Animated Map of Operation Crusader Lưu trữ 2016-01-07 tại Wayback Machine