Danh sách dịch bệnh

Danh sách ca tử vong
do bệnh truyền nhiễm

Giai đoạn	Lịch sử loài người

Bài viết này là một danh sách ca tử vong do bệnh truyền nhiễm gây ra. Danh sách này không bao gồm các bệnh không truyền nhiễm phổ biến như bệnh tim mạch và ung thư.

Dịch bệnh đáng chú ý đầu tiên trong danh sách này là bệnh dịch thành Athens (429–426 TCN) với con số tử vong từ 75 đến 100 nghìn người, cho đến nay vẫn chưa rõ căn bệnh gây ra hậu quả này.^[1][2][3] Một căn bệnh không rõ khác (được cho là đậu mùa) đã lây lan trong khoảng 165–180 (có thể đến tận năm 190) tại Đế quốc La Mã và giết khoảng 5 đến 10 triệu người.^[4] Một căn bệnh cũng được cho là đậu mùa đã giết ít nhất 1 triệu người ở châu Âu từ năm 250 đến 266.^[5] Trong khoảng 735–737, đậu mùa làm giảm 1/3 dân số Nhật Bản, tương đương với 2 triệu nhân khẩu.^[6][7] Tính riêng từ năm 1877 đến 1977, có khoảng 500 triệu ca tử vong do đậu mùa.^{[8][9][10][11]} Năm 1520, đậu mùa đã khiến 40% dân số México tử vong;^[12] quốc gia này sau đó ghi nhận thêm 2 dịch bệnh không rõ nguyên nhân lần lượt giết chết khoảng 80% và 50% dân số toàn quốc.^{[13][14][15][16]} Ba dịch bệnh này cùng với một số cơn dịch sau đó ở Mexico (lúc bấy giờ là một phần lãnh thổ của Tân Tây Ban Nha) ngày nay được gọi chung là cocoliztli (trong tiếng Nahuatl có nghĩa là loài gây hại hoặc bệnh dịch).

Ba đợt bùng phát dịch hạch trong lịch sử đã được gọi là đại dịch. Lần thứ nhất vào năm 541 đã chấm dứt cuộc đời của 25 đến 100 triệu người, trong đó có 40–50% dân số châu Âu.^[17][18][19] Lần thứ hai bắt đầu với Cái Chết Đen (1331–1353) giết chết từ 75 đến 200 triệu người,^[20] bao gồm 10–60% dân số châu Âu và sau đó là một loạt các đợt bùng phát từ năm 1360 đến 1835, mỗi đợt gây ra cái chết cho hàng nghìn cho đến cả triệu người. Lần thứ ba (1855–1860) lây lan toàn cầu và khiến 10 triệu người ở Ấn Độ cùng 2 triệu người khác ở Trung Quốc qua đời.^[21][22] Từ năm 1816 đến năm 1975, liên tục xảy ra ba đại dịch bệnh tả ở nhiều nơi trên khắp thế giới. Bốn trong số đó đã lấy đi sinh mạng của ít nhất 100 nghìn người, đặc biệt lần thứ ba vượt ngưỡng 1 triệu; đợt bùng phát thứ năm giết chết ít nhất 9.400 người và hai đại dịch còn lại không rõ số ca tử vong.^[23] Bệnh cúm cũng đã nhiều lần bùng phát với số lượng người tử vong đáng kể: hơn 1 triệu người ra đi vì căn bệnh này vào năm 1889–1890,^[24] đại dịch cúm Tây Ban Nha 1918 khiến 17 đến 100 triệu người qua đời,^[25][26][27] lần lượt có thêm 2 và 1 triệu người nữa mất vào năm 1957–1958 và 1968–1969,^[28] gần đây nhất 151.700 đến 575.400 người đã chết trong đại dịch 2009.^[29] Bệnh viêm não đã giết 1,5 triệu người trong khoảng 1915–1926.^[30] Từ năm 1960 đến nay, hơn 32 triệu người trên toàn cầu đã không qua khỏi bệnh HIV/AIDS.^[31]

Thế kỷ 15 trở về trước

Số ca tử vong (ước tính)	Địa điểm	Thời gian	Sự kiện	Bệnh	Nguồn
75.000–100.000	Hy Lạp	429–426 TCN	Bệnh dịch thành Athens	Không biết, có thể là sốt phát ban, thương hàn hoặc sốt xuất huyết do virus	[1][2][3]
	Hy Lạp (Bắc Hy Lạp, Cộng hòa La Mã)	412 TCN	Dịch bệnh 412 TCN	Không biết, có thể là cúm	[32]
5–10 triệu	Đế quốc La Mã	165–180 (có thể đến tận 190)	Đại dịch Antonine	Không biết, có thể là đậu mùa	[4]
1 triệu +	Châu Âu	250–266	Bệnh dịch Cyprian		[5][33]
25–100 triệu; 40–50% dân số châu Âu	Châu Âu và Tây Nam Á	541–542	Bệnh dịch Justinianus	Dịch hạch	[17][18][19]
	Quần đảo Anh	664–689	Bệnh dịch 664		[34]
2 triệu (xấp xỉ 1⁄3 toàn bộ dân số Nhật Bản)	Nhật Bản	735–737	Đại dịch đậu mùa Nhật Bản 735–737	Đậu mùa	[6][7]
	Đế quốc Đông La Mã, Tây Á, châu Phi	746–747	Bệnh dịch 746–747	Dịch hạch	[35]
75–200 triệu (10–60% dân số châu Âu)	Châu Âu, châu Á và Bắc Phi	1331–1353	Cái Chết Đen		[20]
10.000 +	Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland (Anh) và tiếp đó là châu Âu lục địa	1485–1551	Bùng phát nhiều lần	Bệnh sốt đổ mồ hôi	[36]

Thế kỷ 16 và 17

Số ca tử vong (ước tính)	Địa điểm	Thời gian	Sự kiện	Bệnh	Nguồn
5–8 triệu (40% dân số)	Mexico	1520	Dịch đậu mùa 1520	Đậu mùa	[12]
5–15 triệu (80% dân số)	Mexico	1545–1548	Dịch bệnh cocoliztli 1545–1548	Có khả năng là Salmonella enterica	[13][14][15][16]
> 20.100	Luân Đôn	1563–1564	Dịch hạch ở Luân Đôn 1563	Dịch hạch
2–2,5 triệu (50% dân số)	Mexico	1576–1580	Dịch bệnh cocoliztli 1576	Có khả năng là Salmonella enterica	[13][14][15][16]
5000–9000	Tenerife	1582-1583	Bệnh dịch hạch San Cristóbal de La Laguna 1582	Dịch hạch	[37]
	Bắc Mỹ	1592–1596		Sởi	[38]
3.000	Malta	1592–1593	Dịch hạch Malta 1592–1593	Dịch hạch	[39]
> 19.900	Luân Đôn	1592–1593	Dịch hạch Luân Đôn 1592–1593
	Tây Ban Nha	1596–1602			[40]
	Nam Mỹ	1600–1650		Sốt rét	[41]
	Anh	1603		Dịch hạch	[42]
	Ai Cập	1609
30–90% dân số	New England	1616–1620	Dịch bệnh New England 1616	Không biết. Nghiên cứu gần đây cho rằng đó là leptospirosis với hội chứng Weil. Những đề xuất trước đó gồm sốt vàng, bệnh dịch hạch thể hạch, cúm, đậu mùa, thủy đậu, sốt phát ban và bệnh kết hợp giữa viêm gan siêu vi B với viêm gan siêu vi D.	[43][44]
280.000	Ý	1629–1631	Dịch hạch Ý 1629–1631	Dịch hạch	[45]
15.000–25.000	Wyandot people	1634		Đậu mùa	[46]
	Mười ba thuộc địa	1633	Dịch đậu mùa Massachusetts
	Anh	1636		Dịch hạch	[47]
	Trung Quốc	1641–1644			[48]
	Tây Ban Nha	1647–1652	Đại dịch hạch Seville
	Trung Mỹ	1648		Sốt vàng	[49]
	Ý	1656	Dịch hạch Naples	Dịch hạch	[50]
	Mười ba thuộc địa	1657		Sởi	[51]
24.148[52]	Hà Lan	1663–1664		Dịch hạch
100.000[53]	Anh	1665–1666	Đại dịch hạch ở Luân Đôn		[54]
40.000	Pháp	1668			[55]
11.300	Malta	1675–1676	Dịch hạch Malta 1675–76		[56]
	Tây Ban Nha	1676–1685			[57]
76.000	Áo	1679	Đại dịch hạch Vienna
	Mười ba thuộc địa	1687		Sởi	[58]
	Mười ba thuộc địa	1690		Sốt vàng

Thế kỷ 18

Số ca tử vong (ước tính)	Địa điểm	Thời gian	Sự kiện	Bệnh	Nguồn
	Canada, Tân Pháp	1702–1703		Đậu mùa	[59]
> 18.000 (36% dân số)	Iceland	1707–1709	Dịch đậu mùa lớn
	Đan Mạch, Thụy Điển, Litva	1710–1712	Bùng phát dịch hạch Đại chiến Bắc Âu	Dịch hạch
	Mười ba thuộc địa	1713–1715		Sởi	[60]
	Canada, Tân Pháp	1714–1715		Sởi	[61]
>100.000	Pháp	1720–1722	Đại dịch hạch Marseille	Dịch hạch	[62]
	Mười ba thuộc địa	1721–1722		Đậu mùa	[63]
	Mười ba thuộc địa	1729		Sởi	[64]
	Tây Ban Nha	1730		Sốt vàng
	Mười ba thuộc địa	1732–1733		Cúm	[65]
	Canada, Tân Pháp	1733		Đậu mùa	[66]
> 50.000	Balkans	1738	Đại dịch hạch 1738	Dịch hạch
	Mười ba thuộc địa	1738		Đậu mùa	[67]
	Mười ba thuộc địa	1739–1740		Sởi
	Ý	1743		Dịch hạch	[68]
	Mười ba thuộc địa	1747		Sởi
	Bắc Mỹ	1755–1756		Đậu mùa
	Bắc Mỹ	1759		Sởi	[69]
	Bắc Mỹ, Tây Ấn	1761		Cúm
	Bắc Mỹ, Pittsburgh ngày nay	1763		Đậu mùa	[70]
> 50.000	Nga	1770–1772	Dịch hạch Nga 1770–1772	Dịch hạch
	Tây Bắc Thái Bình Dương	Thập niên 1770		Đậu mùa	[71]
	Bắc Mỹ	1772		Sởi
> 2.000.000	Persia	1772	Dịch hạch Persia 1772–1773	Dịch hạch	[72]
	Anh	1775–1776		Cúm	[73]
	Tây Ban Nha	1778		Bệnh dengue	[74]
	Bắc Mỹ	1775–1782	Dịch đậu mùa Bắc Mỹ 1775–1782	Đậu mùa	[75]
	Tây Nam Hoa Kỳ	1788			[76]
	Hoa Kỳ	1788		Sởi
	New South Wales, Úc	1789–1790		Đậu mùa	[77]
	Hoa Kỳ	1793		Cúm và sốt phát ban
	Hoa Kỳ	1793–1798	Dịch sốt vàng Philadelphia 1793	Sốt vàng	[78]

Thế kỷ 19

Số ca tử vong (ước tính)	Địa điểm	Thời gian	Sự kiện	Bệnh	Nguồn
	Tây Ban Nha	1800–1803		Sốt vàng	[79]
	Đế quốc Ottoman, Ai Cập	1801		Bệnh dịch hạch thể hạch	[80]
	Hoa Kỳ	1803		Sốt vàng
	Ai Cập	1812		Dịch hạch
	Đế quốc Ottoman	1812–1819	Dịch hạch Ottoman 1812–1819		[81]
4.500	Malta	1813–1814	Dịch hạch Malta 1813–1814
60.000	România	1813	Dịch hạch Caragea
	Ireland	1816–1819		Sốt phát ban
> 100.000	Châu Á, châu Âu	1817–1824	Đại dịch bệnh tả 1817–1824	Bệnh tả	[23]
	Hoa Kỳ	1820–1823		Sốt vàng
	Tây Ban Nha	1821			[82]
> 100.000	Châu Á, châu Âu, Bắc Mỹ	1826–1837	Đại dịch bệnh tả 1826–1837	Bệnh tả	[23]
	New South Wales, Úc	1828			[83]
	Hà Lan	1829	Dịch bệnh Groningen
	Nam Úc	1829			[84]
	Iran	1829–1835			[85]
	Ai Cập	1831			[86][87]
	Bắc Mỹ	1831–1834		Đậu mùa
	Anh, Pháp	1832		Bệnh tả
	Bắc Mỹ	1832			[88]
	Hoa Kỳ	1833
	Hoa Kỳ	1834
	Ai Cập	1834–1836		Bệnh dịch hạch thể hạch	[86][87]
	Hoa Kỳ	1837		Sốt phát ban
	Đại Bình nguyên Bắc Mỹ	1837–1838	Dịch đậu mùa Đại Bình nguyên Bắc Mỹ 1837	Đậu mùa	[89]
	Dalmatia	1840		Dịch hạch
	Nam Phi	1840		Đậu mùa
	Hoa Kỳ	1841		Sốt vàng
1.000.000	Nga	1846–1860	Đại dịch bệnh tả 1846–1860	Bệnh tả	[23]
> 20.000	Canada	1847–1848	Dịch sốt phát ban 1847	Sốt phát ban	[90]
	Hoa Kỳ	1847		Sốt vàng
	Toàn cầu	1847–1848		Cúm	[91]
	Ai Cập	1848		Bệnh tả	[86][87]
	Bắc Mỹ	1848–1849
	Hoa Kỳ	1850		Sốt vàng
	Bắc Mỹ	1850–1851		Cúm
	Hoa Kỳ	1851		Bệnh tả	[92]
	Hoa Kỳ	1852		Sốt vàng
	Đế quốc Ottoman	1853		Dịch hạch	[93]
4.737	Copenhagen, Đan Mạch	1853	Bùng phát bệnh tả Copenhagen 1853	Bệnh tả	[94]
616	Anh	1854	Bùng phát bệnh tả Broad Street 1854	Bệnh tả	[95]
	Hoa Kỳ	1855		Sốt vàng
>12 triệu tính riêng ở Ấn Độ và Trung Quốc	Toàn cầu	1855–1860	Đại dịch hạch thứ ba	Bệnh dịch hạch thể hạch	[21][22]
	Portugal	1857		Sốt vàng
	Victoria, Úc	1857		Đậu mùa	[96]
	Châu Âu, Bắc Mỹ, Nam Mỹ	1857–1859		Cúm	[97]
> 3.000	Central Coast, British Columbia	1862–1863		Đậu mùa	[98]
	Trung Đông	1863–1875	Đại dịch bệnh tả 1863–1875	Bệnh tả	[23]
	Ai Cập	1865			[86][87]
	Nga, Đức	1866–1867
	Úc	1867		Sởi
	Iraq	1867		Dịch hạch	[99]
	Argentina	1852–1871		Sốt vàng	[100]
	Đức	1870–1871		Đậu mùa
40.000	Fiji	1875	Bùng phát sởi Fiji 1875	Sởi	[101]
	Đế quốc Nga	1877		Dịch hạch	[102]
	Ai Cập	1881		Bệnh tả	[86][87]
> 9.000	Ấn Độ, Đức	1881–1896	Đại dịch bệnh tả 1881–1896		[23]
3.164	Montréal	1885		Đậu mùa
1.000.000	Toàn cầu	1889–1890	Đại dịch cúm 1889–1890	Cúm	[24]
	Tây Phi	1900		Sốt vàng

Thế kỷ 20

Số ca tử vong (ước tính)	Địa điểm	Thời gian	Sự kiện	Bệnh	Nguồn
	Congo Basin	1896–1906		Trypanosomiasis	[103]
> 800.000	Châu Âu, châu Á, châu Phi	1899–1923	Đại dịch bệnh tả 1899–1923	Bệnh tả	[23]
113	San Francisco	1900–1904	Bệnh dịch San Francisco 1900–1904	Bệnh dịch hạch thể hạch	[104]
	Uganda	1900–1920		Trypanosomiasis	[105]
	Ai Cập	1902		Bệnh tả	[86][87]
22	Ấn Độ	1903		Bệnh dịch hạch thể hạch	[106]
4	Fremantle	1903			[107]
40.000	Trung Quốc	1910–1912	Dịch hạch Trung Quốc 1910		[108]
1.500.000	Toàn cầu	1915–1926	Đại dịch viêm não lethargica 1915	Viêm não lethargica	[30]
> 7.000	Hoa Kỳ	1916		Bại liệt	[109]
17.000.000–100.000.000	Toàn cầu	1918–1920	Đại dịch cúm Tây Ban Nha 1918	Virus cúm A H1N1	[25][26][27]
	Nga	1918–1922		Sốt phát ban
30	Los Angeles	1924	Bùng phát bệnh dịch hạch thể phổi Los Angeles 1924	Bệnh dịch hạch thể phổi
43	Croydon, Anh Quốc	1937	Dịch thương hàn ở Croydon 1937	Thương hàn	[110]
	Ai Cập	1942–1944		Sốt rét	[86][87]
	Trung Quốc	1946		Bệnh dịch hạch thể hạch
	Ai Cập	1946		Sốt tái phát	[86][87]
1.845	Hoa Kỳ	1946		Bại liệt	[109]
	Ai Cập	1947		Bệnh tả	[86][87]
2.720	Hoa Kỳ	1949		Bại liệt	[109]
3.145	Hoa Kỳ	1952			[109]
2.000.000	Toàn cầu	1957–1958	Đại dịch cúm 1957–1958	Virus cúm A H2N2	[28]
	Toàn cầu	1961–1975	Đại dịch bệnh tả 1961–1975	Bệnh tả (chủng El Tor)	[23]
500.000.000	Toàn cầu	1877–1977		Đậu mùa	[8][9][10][11]
1.000.000	Toàn cầu	1968–1969	Đại dịch cúm 1968	Virus cúm A H3N2	[28]
5	Hà Lan	1971		Bại liệt	[111]
35	Nam Tư	1972	Đại dịch đậu mùa Nam Tư 1972	Đậu mùa
1.027	Hoa Kỳ	1972–1973	Dịch cúm Luân Đôn	Virus cúm A H3N2	[112]
24	Ý	1973		El Tor
15.000	Ấn Độ	1974	Dịch đậu mùa ở Ấn Độ 1974	Đậu mùa	[113]
> 32.000.000	Toàn cầu	1960–nay (tính đến năm 2020^[cập nhật])	Đại dịch HIV/AIDS	HIV/AIDS	[31]
64	Tây Sahara	1984		Dịch hạch
52	Ấn Độ	1994	Dịch hạch ở Ấn Độ 1994		[114]
231	Anh Quốc	1996–2001	Bùng phát BSE ở Anh Quốc	vCJD
	Tây Phi	1996		Viêm màng não
105	Malaysia	1998–1999	Bùng phát virus Nipah ở Malaysia 1998–1999	Nhiễm virus Nipah	[115]
	Trung Mỹ	2000		Bệnh dengue	[116]

Thế kỷ 21

Số ca tử vong (ước tính)	Địa điểm	Thời gian	Sự kiện	Bệnh	Nguồn
> 400	Nigeria	2001		Bệnh tả	[117]
	Nam Phi	2001			[118]
774	Toàn cầu	2002–2004	Dịch SARS 2002–2004	Hội chứng hô hấp cấp tính nặng	[119]
	Algeria	2003		Dịch hạch	[120]
	Afghanistan	2004		Leishmaniasis	[121]
	Bangladesh	2004		Bệnh tả	[122]
	Indonesia	2004		Bệnh dengue	[123]
	Sénégal	2004		Bệnh tả	[124]
7	Sudan	2004		Ebola	[125]
	Mali	2005		Sốt vàng	[126]
27	Singapore	2005	Bùng phát bệnh dengue ở Singapore 2005	Bệnh dengue	[127]
	Luanda, Angola	2006		Bệnh tả	[128]
61	Ituri, Cộng hòa Dân chủ Congo	2006		Dịch hạch	[129][130]
17	Ấn Độ	2006		Sốt rét	[131]
> 50	Ấn Độ	2006	Bùng phát bệnh dengue ở Ấn Độ 2006	Bệnh dengue	[132]
	Ấn Độ	2006	Các đợt bùng phát chikungunya	Chikungunya	[133]
> 50	Pakistan	2006	Bùng phát bệnh dengue ở Pakistan 2006	Bệnh dengue	[134]
	Philippines	2006		Bệnh dengue	[135]
187	Cộng hòa Dân chủ Congo	2007	Bùng phát Ebola ở Mweka	Ebola	[136]
	Ethiopia	2007		Bệnh tả	[137]
49	Ấn Độ	2008			[138]
10	Iraq	2007	Dịch bệnh tả ở Iraq 2007		[139]
	Nigeria	2007		Bại liệt	[140]
	Puerto Rico, Cộng hòa Dominica, Mexico	2007		Bệnh dengue	[141]
	Somalia	2007		Bệnh tả	[142]
37	Uganda	2007		Ebola	[125]
	Việt Nam	2007		Bệnh tả	[143]
	Brasil	2008		Bệnh dengue	[144]
	Campuchia	2008			[145]
	Chad	2008		Bệnh tả	[146]
	Trung Quốc	2008–2017		Bệnh tay, chân, miệng	[147]
	Madagascar	2008		Bệnh dịch hạch thể hạch	[148]
	Philippines	2008		Bệnh dengue	[149]
	Việt Nam	2008		Bệnh tả	[150]
4.293	Zimbabwe	2008–2009	Dịch bệnh tả ở Zimbabwe 2008–2009	Bệnh tả	[151]
18	Bolivia	2009	Dịch bệnh dengue ở Bolivia 2009	Bệnh dengue	[152]
49	Ấn Độ	2009	Bùng phát bệnh viêm gan ở Gujarat 2009	Viêm gan siêu vi B	[153]
	Queensland, Úc	2009		Bệnh dengue	[154]
	Toàn cầu	2009	Bùng phát bệnh quai bị thế kỷ 21	Quai bị
1.100	Tây Phi	2009–2010	Bùng phát bệnh viêm màng não ở Tây Phi 2009–2010	Viêm màng não	[155]
151.700–575.400	Toàn cầu	2009–2010	Đại dịch cúm 2009	H1N1	[29]
10.075 (tính đến tháng 5 năm 2017^[cập nhật])	Hispaniola	2010–nay	Dịch bệnh tả ở Haiti thập niên 2010	Bệnh tả	[156][157]
> 4.500	Cộng hòa Dân chủ Congo	2010–2014		Sởi	[158][159]
170	Việt Nam	2011–nay		Bệnh tay, chân, miệng	[160][161]
> 350	Pakistan	2011	Bùng phát bệnh dengue ở Pakistan 2011	Bệnh dengue	[162]
171 (tính đến ngày 10 tháng 1 năm 2013^[cập nhật])	Darfur Sudan	2012	Bùng phát bệnh sốt vàng ở Darfur, Sudan 2012	Sốt vàng	[163]
862 (tính đến ngày 13 tháng 1 năm 2020^[cập nhật])	Toàn cầu	2012–nay	Dịch MERS 2012	Hội chứng hô hấp Trung Đông	[164][165][166]
142	Việt Nam	2013–2014		Sởi	[167]
> 11.300	Toàn cầu, chủ yếu tập trung ở Guinée, Liberia, Sierra Leone	2013–2016	Dịch bệnh Ebola tại châu Phi 2014	Bệnh do virus Ebola	[168][169][170]
183	Châu Mỹ	2013–2015	Bùng phát chikungunya 2013–2014	Chikungunya	[171]
40	Madagascar	2014–2017	Dịch hạch ở Madagascar thế kỷ 21	Bệnh dịch hạch thể hạch	[172]
36	Ấn Độ	2014–2015	Bùng phát bênh viêm gan ở Odisha 2014	Chủ yếu là viêm gan siêu vi E, những cũng có viêm gan siêu vi A	[173]
2.035	Ấn Độ	2015	Dịch cúm ở Ấn Độ 2015	Virus cúm A H1N1	[174][175][176]
~ 53	Toàn cầu	2015–2016	Bùng phát virus Zika 2015–2016	Virus Zika	[177]
~ 100 (tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2016^[cập nhật])	Angola, Cộng hòa Dân chủ Congo, Trung Quốc, Kenya	2016	Bùng phát bênh sốt vàng ở Angola và Cộng hòa Dân chủ Congo 2016	Sốt vàng	[178]
3.886 (tính đến ngày 30 tháng 11 năm 2019^[cập nhật])	Yemen	2016–nay	Dịch bệnh tả ở Yemen, 2016–nay	Bệnh tả	[179]
64 (tính đến ngày 16 tháng 8 năm 2017^[cập nhật])	Ấn Độ	2017	Các ca tử vong ở bệnh viện Gorakhpur	Viêm não Nhật Bản	[180]
60.000–80.000 +	Hoa Kỳ	2017–2018	Mùa cúm Hoa Kỳ 2017–2018	Cúm mùa	[181][182][183][184]
18 (tính đến tháng 2 năm 2020^[cập nhật])	Ấn Độ	2018	Bùng phát virus Nipah tại Kerala 2018	Nhiễm virus Nipah	[185]
2.268 (tính đến ngày 16 tháng 3 năm 2020^[cập nhật])	Cộng hòa Dân chủ Congo, Uganda	Tháng 8 năm 2018–nay	Bùng phát virus Ebola tại Kivu Cộng hòa Dân chủ Congo 2018–2019	Bệnh do virus Ebola	[186][187]
> 6.000 (tính đến tháng 1 năm 2020^[cập nhật])	Cộng hòa Dân chủ Congo	2019–nay	Dịch sởi ở Cộng hòa Dân chủ Congo 2019	Sởi	[188]
83	Samoa		Dịch sởi ở Samoa 2019		[189]
> 2.000	Châu Á-Thái Bình Dương, Mỹ Latinh		Dịch bệnh dengue 2019	Bệnh dengue	[190][191][192]
>5.000.000 (Kể từ tháng 11 năm 2021).	Toàn cầu		Đại dịch COVID-19	Bệnh virus corona 2019	[193][194][195]

Tham khảo

1. ^ "Plague of Athens: Another Medical Mystery Solved at University of Maryland". Trung tâm Y tế Đại học Maryland. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 12 năm 2015. Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2016.
2. ^ Papagrigorakis, Manolis J.; Yapijakis, Christos; Synodinos, Philippos N.; Baziotopoulou-Valavani, Effie (2007). "DNA examination of ancient dental pulp incriminates typhoid fever as a probable cause of the Plague of Athens". International Journal of Infectious Diseases. Quyển 10 số 3. tr. 206–214. doi:10.1016/j.ijid.2005.09.001. PMID 16412683.
3. ^ Olson, PE; Hames, CS; Benenson, AS; Genovese, EN (1996). "The Thucydides syndrome: Ebola déjà vu? (or Ebola reemergent?)". Emerging Infect. Dis. Quyển 2 số 2. tr. 155–156. doi:10.3201/eid0202.960220. PMC 2639821. PMID 8964060.
4. ^ "Past pandemics that ravaged Europe". BBC News. ngày 7 tháng 11 năm 2005. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 10 năm 2017.
5. ^ Harper, Kyle (ngày 1 tháng 11 năm 2017). "Solving the Mystery of an Ancient Roman Plague". The Atlantic. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2020.
6. ^ Suzuki, A. (2011). "Smallpox and the epidemiological heritage of modern Japan: Towards a total history". Medical History. Quyển 55 số 3. tr. 313–18. doi:10.1017/S0025727300005329. PMC 3143877. PMID 21792253.
7. ^ Kohn, George C. (2002). Encyclopedia of Plague and Pestilence: From Ancient Times to the Present. Princeton, New Jersey: Checkmark Books. tr. 213. ISBN 978-0816048939.
8. ^ "History of Smallpox". CDC (bằng tiếng Anh). ngày 25 tháng 7 năm 2017. Truy cập ngày 14 tháng 12 năm 2017.
9. ^ Microbe hunters, then and now. Medi-Ed Press. 1996. tr. 23. ISBN 978-0-936741-11-6.
10. ^ Henderson, Donald A. (ngày 30 tháng 12 năm 2011). "The eradication of smallpox – An overview of the past, present, and future". Vaccine. Quyển 29. tr. D8. doi:10.1016/j.vaccine.2011.06.080. PMID 22188929.
11. ^ Henderson, D (2009). Smallpox: the death of a disease. Prometheus Books. tr. 12. ISBN 978-1-61592-230-7.
12. ^ Acuna-Soto, R.; Stahle, D. W.; Cleaveland, M. K.; Therrell, M. D. (ngày 8 tháng 4 năm 2002). "Megadrought and Megadeath in 16th Century Mexico". Emerging Infectious Diseases. Quyển 8 số 4. tr. 360–362. doi:10.3201/eid0804.010175. PMC 2730237. PMID 11971767.
13. ^ "American plague". New Scientist. ngày 19 tháng 12 năm 2000. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 17 tháng 10 năm 2018.
14. ^ Acuna-Soto, R.; Romero, L. C.; Maguire, J. H. (2000). "Large epidemics of hemorrhagic fevers in Mexico 1545–1815". The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. Quyển 62 số 6. tr. 733–739. doi:10.4269/ajtmh.2000.62.733. PMID 11304065.
15. ^ Acuna-Soto, Rodolfo; Stahle, D. W.; Cleaveland, M. K.; Therrell, M. D. (2002). "Megadrought and Megadeath in 16th Century Mexico". Emerging Infectious Diseases. Quyển 8 số 4. tr. 360–362. doi:10.3201/eid0804.010175. PMC 2730237. PMID 11971767.
16. ^ Vågene, Åshild J.; Herbig, Alexander; Campana, Michael G.; Robles García, Nelly M.; Warinner, Christina; Sabin, Susanna; Spyrou, Maria A.; Andrades Valtueña, Aida; Huson, Daniel; Tuross, Noreen; Bos, Kirsten I.; Krause, Johannes (2018). "Salmonella enterica genomes from victims of a major sixteenth-century epidemic in Mexico". Nature Ecology & Evolution. Quyển 2 số 3. tr. 520–528. doi:10.1038/s41559-017-0446-6. PMID 29335577.
17. ^ Rosen, William (2007), Justinian's Flea: Plague, Empire, and the Birth of Europe Lưu trữ ngày 24 tháng 7 năm 2017 tại Wayback Machine. Viking Adult; p. 3; ISBN 978-0-670-03855-8.
18. ^ Andrew Ekonomou. Byzantine Rome and the Greek Popes. Lexington Books, 2007
19. ^ Maugh, Thomas. "An Empire's Epidemic". www.ph.ucla.edu. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2020.
20. ^ Austin Alchon, Suzanne (2003). A pest in the land: new world epidemics in a global perspective. Nhà xuất bản Đại học New Mexico. tr. 21. ISBN 978-0-8263-2871-7. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2016.
21. ^ Pryor, E. G. (1975). "The great plague of Hong Kong". Journal of the Hong Kong Branch of the Royal Asiatic Society. Quyển 15. tr. 61–70. JSTOR 23881624. PMID 11614750.
22. ^ Infectious Diseases: Plague Through History, sciencemag.org
23. ^ J. N. Hays (2005). Epidemics and pandemics: their impacts on human history. ABC-CLIO. ISBN 978-1-85109-658-9. Truy cập ngày 29 tháng 3 năm 2011.
24. ^ Great Britain. Local Government Board (1893). Further report and papers on epidemic influenza, 1889–92: with an introduction by the medical officer of the Local Government Board. Eyre. Truy cập ngày 29 tháng 3 năm 2011.
25. ^ Patterson, K. D.; Pyle, G. F. (1991). "The geography and mortality of the 1918 influenza pandemic". Bulletin of the History of Medicine. Quyển 65 số 1. tr. 4–21. PMID 2021692.
26. ^ P. Spreeuwenberg; và đồng nghiệp (ngày 1 tháng 12 năm 2018). "Reassessing the Global Mortality Burden of the 1918 Influenza Pandemic". American Journal of Epidemiology. Quyển 187 số 12. tr. 2561–2567. doi:10.1093/aje/kwy191. PMID 30202996.
27. ^ Jilani, TN; Jamil, RT; Siddiqui, AH (ngày 14 tháng 12 năm 2019). "H1N1 Influenza (Swine Flu)". PMID 30020613. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2020.
28. ^ William E. Paul (ngày 1 tháng 5 năm 2008). Fundamental immunology. Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 978-0-7817-6519-0. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 7 năm 2014. Truy cập ngày 29 tháng 3 năm 2011.
29. ^ "First Global Estimates of 2009 H1N1 Pandemic Mortality Released by CDC-Led Collaboration" (bằng tiếng Anh). CDC. ngày 20 tháng 11 năm 2019. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2020.
30. ^ Foster, Harold D.; Hoffer, Abram (ngày 1 tháng 1 năm 2007). "Chapter 16 – Hyperoxidation of the Two Catecholamines, Dopamine and Adrenaline: Implications for the Etiologies and Treatment of Encephalitis Lethargica, Parkinson's Disease, Multiple Sclerosis, Amyotrophic Lateral Sclerosis, and Schizophrenia". Oxidative Stress and Neurodegenerative Disorders (bằng tiếng Anh). Elsevier Science B.V. tr. 369–382. doi:10.1016/B978-044452809-4/50157-5. Truy cập ngày 11 tháng 2 năm 2020.
31. ^ "HIV/AIDS". WHO. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 13 tháng 4 năm 2020.
32. Potter, C. W. (2002). "Foreword". Influenza. Elsevier Science. tr. vii.
33. D. Ch. Stathakopoulos Famine and Pestilence in the late Roman and early Byzantine Empire (2007) 95
34. Maddicott, J. R. (ngày 1 tháng 8 năm 1997). "Plague in seventh century England". Past & Present (bằng tiếng Anh). Quyển 156 số 1. tr. 7–54. doi:10.1093/past/156.1.7. ISSN 0031-2746.
35. Turner, David (tháng 11 năm 1990). "The Politics of Despair: The Plague of 746–747 and Iconoclasm in the Byzantine Empire1". Annual of the British School at Athens (bằng tiếng Anh). Quyển 85. tr. 419–434. doi:10.1017/S006824540001577X. ISSN 2045-2403.
36. Heyman, Paul; Simons, Leopold; Cochez, Christel (ngày 7 tháng 1 năm 2014). "Were the English Sweating Sickness and the Picardy Sweat Caused by Hantaviruses?". Viruses. Quyển 6 số 1. tr. 151–171. doi:10.3390/v6010151. PMC 3917436. PMID 24402305.
37. https://www.museosdetenerife.org/assets/downloads/publication-f11acf7d04.pdf. {{Chú thích web}}: |ngày lưu trữ= cần |url lưu trữ= (trợ giúp); |title= trống hay bị thiếu (trợ giúp); Đã bỏ qua tham số không rõ |titre= (gợi ý |title=) (trợ giúp)
38. "American Indian Epidemics". Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 2 năm 2015.
39. "Our Heritage Saved: St Roque Chapel". The Malta Independent. ngày 30 tháng 5 năm 2007. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 3 năm 2020.
40. "A History of Spain". Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 3 năm 2017. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
41. Griffing, Sean M; Gamboa, Dionicia; Udhayakumar, Venkatachalam (ngày 30 tháng 8 năm 2013). "The history of 20th century malaria control in Peru". Malaria Journal. Quyển 12. tr. 303. doi:10.1186/1475-2875-12-303. PMC 3766208. PMID 24001096.
42. Bell, Walter George (1951). Belinda Hollyer (ed.). The great Plague in London (folio society ed.). Folio society by arrangement with Random House. Pages 3–5
43. Marr, John S.; Cathey, John T. (2010). "New Hypothesis for Cause of Epidemic among Native Americans, New England, 1616–1619". Emerging Infectious Diseases. Quyển 16 số 2. tr. 281–286. doi:10.3201/eid1602.090276. PMC 2957993. PMID 20113559.
44. Mann, Charles C. (tháng 12 năm 2005). "Native intelligence". Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 11 năm 2018. Truy cập ngày 17 tháng 10 năm 2018.
45. Hays, J. N. (2005). Epidemics and pandemics their impacts on human history. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. tr. 103. ISBN 978-1851096589.
46. Johansen, Bruce E. (2015). American Indian Culture: From Counting Coup to Wampum [2 volumes]: From Counting Coup to Wampum (bằng tiếng Anh). ABC-CLIO. tr. 88. ISBN 978-1-4408-2874-4. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2020.
47. Newman, Kira L. S. (2012). "Shutt up: bubonic plague and quarantine in early modern England". Journal of Social History. Quyển 45 số 3. tr. 809–834. doi:10.1093/jsh/shr114. ISSN 0022-4529. PMID 22611587. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2020.
48. Timothy Brook (1999). The Confusions of Pleasure: Commerce and Culture in Ming China. University of California Press. tr. 163. ISBN 978-0-520-22154-3. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2011.
49. Rogers, D.J.; Wilson, A.J.; Hay, S.I.; Graham, A.J. (2006). "The Global Distribution of Yellow Fever and Dengue". Advances in Parasitology. Quyển 62. tr. 181–220. doi:10.1016/S0065-308X(05)62006-4. ISBN 9780120317622. ISSN 0065-308X. PMC 3164798. PMID 16647971.
50. Scasciamacchia, Silvia; Serrecchia, Luigina; Giangrossi, Luigi; Garofolo, Giuliano; Balestrucci, Antonio; Sammartino, Gilberto; Fasanella, Antonio (2012). "Plague Epidemic in the Kingdom of Naples, 1656–1658 – Volume 18, Number 1 – January 2012 – Emerging Infectious Diseases journal – CDC". Emerging Infectious Diseases (bằng tiếng Anh). Quyển 18 số 1. tr. 186–8. doi:10.3201/eid1801.110597. PMC 3310102. PMID 22260781.
51. Inc, Gideon Informatics; Berger, Dr Stephen (2019). Measles: Global Status: 2019 edition (bằng tiếng Anh). GIDEON Informatics Inc. tr. 514. ISBN 978-1-4988-2461-3. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2020. {{Chú thích sách}}: |last1= có tên chung (trợ giúp)
52. nl:Pestepidemie in Amsterdam
53. Ross, David. "UK travel and heritage – Britain Express UK travel guide". The London Plague of 1665. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 5 năm 2019. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2011.
54. Archives, The National. "Great Plague of 1665–1666 – The National Archives". Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 4 năm 2016. Truy cập ngày 4 tháng 7 năm 2016.
55. Jones, Colin (1996). "Plague and Its Metaphors in Early Modern France". Representations. Số 53. tr. 97–127. doi:10.2307/2928672. ISSN 0734-6018. JSTOR 2928672.
56. Grima, Noel (ngày 19 tháng 6 năm 2017). "The 1676 plague in Malta". The Malta Independent. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 11 năm 2017.
57. Casey, James (1999). Early Modern Spain: A Social History (bằng tiếng Anh). Psychology Press. tr. 37. ISBN 978-0-415-13813-0. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2020.
58. Purvis, Thomas L. (2014). Colonial America To 1763 (bằng tiếng Anh). Infobase Publishing. tr. 173. ISBN 978-1-4381-0799-8. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2020.
59. Desjardins, Bertrand (1996). "Demographic Aspects of the 1702–1703 Smallpox Epidemic in the St. Lawrence Valley". Canadian Studies in Population. Quyển 23 số 1. tr. 49–67. doi:10.25336/P6459C.
60. Morens, David M. (2015). "The Past Is Never Dead—Measles Epidemic, Boston, Massachusetts, 1713 – Volume 21, Number 7 – July 2015 – Emerging Infectious Diseases journal – CDC". Emerging Infectious Diseases Journal (bằng tiếng Anh). Quyển 21 số 7. tr. 1257–60. doi:10.3201/eid2107.150397. PMC 4480406. PMID 26277799.
61. Mazan, Ryan; Gagnon, Alain; Desjardins, Bertrand (2009). "The Measles Epidemic of 1714–1715 in New France". Canadian Studies in Population. Quyển 36 số 3–4. tr. 295–323. doi:10.25336/P63P5Q.
62. Devaux, Christian A. (2013). "Small oversights that led to the Great Plague of Marseille (1720–1723): Lessons from the past". Infection, Genetics and Evolution. Quyển 14. tr. 169–185. doi:10.1016/j.meegid.2012.11.016. PMID 23246639.
63. "Zabdiel Boylston and inoculation". Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
64. Cook, Noble David; Lovell, William George (2001). Secret Judgments of God: Old World Disease in Colonial Spanish America (bằng tiếng Anh). University of Oklahoma Press. tr. 127. ISBN 978-0-8061-3377-5. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2020.
65. "Ambrosevideo.com". Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 4 năm 2016. Truy cập ngày 27 tháng 3 năm 2011.
66. Gagnon, Alain; Mazan, Ryan (2009). "Does exposure to infectious diseases in infancy affect old-age mortality? Evidence from a pre-industrial population". Social Science & Medicine. Quyển 68 số 9. tr. 1609–1616. doi:10.1016/j.socscimed.2009.02.008. PMID 19269727.
67. Krebsbach, Suzanne (1996). "The Great Charlestown Smallpox Epidemic of 1760". The South Carolina Historical Magazine. Quyển 97 số 1. tr. 30–37. ISSN 0038-3082. JSTOR 27570134.
68. Tognotti, Eugenia (tháng 2 năm 2013). "Lessons from the History of Quarantine, from Plague to Influenza A". Emerging Infectious Diseases (bằng tiếng Anh). Quyển 19 số 2. tr. 254–259. doi:10.3201/eid1902.120312. PMC 3559034. PMID 23343512.
69. LeMay, Michael C. (2016). Global Pandemic Threats: A Reference Handbook: A Reference Handbook (bằng tiếng Anh). ABC-CLIO. tr. 227. ISBN 978-1-4408-4283-2. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2020.
70. Ranlet, Philip (2000). "The British, the Indians, and Smallpox: What Actually Happened at Fort Pitt in 1763?". Pennsylvania History: A Journal of Mid-Atlantic Studies. Quyển 67 số 3. tr. 427–441. ISSN 0031-4528. JSTOR 27774278.
71. Lange, Greg (ngày 23 tháng 1 năm 2003). "Smallpox epidemic ravages Native Americans on the northwest coast of North America in the 1770s". HistoryLink.org. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 5 năm 2008. Truy cập ngày 2 tháng 6 năm 2008.
72. Shahraki, Abdolrazag Hashemi (2016), Plague in Iran: Its history and current status.
73. Prichard, Augustin; Fothergill, John (1894). "Influenza in 1775". The Lancet. Quyển 143 số 3673. tr. 175–176. doi:10.1016/S0140-6736(01)66026-4. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 5 tháng 7 năm 2019.
74. Rohé, George Henry; Robin, Albert (1908). Text-book of Hygiene: A Comprehensive Treatise on the Principles and Practice of Preventive Medicine from an American Standpoint (bằng tiếng Anh). Davis. tr. 428. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2020. spain 1788 dengue fever.
75. Houston, C. S.; Houston, S. (2000). "The first smallpox epidemic on the Canadian Plains: In the fur-traders' words". The Canadian Journal of Infectious Diseases. Quyển 11 số 2. tr. 112–5. doi:10.1155/2000/782978. PMC 2094753. PMID 18159275.
76. Waldman, Carl; Braun, Molly (2009). Atlas of the North American Indian (bằng tiếng Anh). Infobase Publishing. tr. 295. ISBN 978-1-4381-2671-5. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2020.
77. The History of Small-Pox in Australia, 1788–1908, JHL Cumpston, (1914, Government Printer, Melb.)This epidemic is unlikely to have been a natural event. see, Warren (2013) doi:10.1080/14443058.2013.849750 After Cook and coinciding with Colonisation "With the arrival of the Europeans, the Gadigal population was virtually wiped. In 1789 and 1790 a smallpox epidemic swept through the Aboriginal population around Sydney" Lưu trữ ngày 25 tháng 6 năm 2008 tại Wayback Machine
78. "Epidemics". Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 7 năm 2013. Truy cập ngày 8 tháng 6 năm 2008.
79. "Tiger mosquitoes and the history of yellow fever and dengue in Spain". Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
80. Andrew Davidson (1893). Hygiene & diseases of warm climates. Pentland. tr. 337. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2011.
81. Lynch, Lily (ngày 5 tháng 12 năm 2015). "Odessa, 1812: Plague and Tyranny at the Edge of the Empire". Balkanist. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 3 năm 2020. {{Chú thích web}}: dấu thời gian |ngày lưu trữ= / |url lưu trữ= không khớp; đề xuất ngày 13 tháng 2 năm 2020 (trợ giúp)
82. Chisholm, Hugh, biên tập (1911). "Yellow Fever" . Encyclopædia Britannica. Quyển 28 (ấn bản thứ 11). Cambridge University Press. tr. 910–911.
83. "Aboriginal Health History". Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 9 năm 2011. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
84. Barry Leadbeater. "South Australian History Timeline (19th Century)". Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 11 năm 2014. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
85. A History of the Human Plague in Iran Lưu trữ ngày 19 tháng 7 năm 2011 tại Wayback Machine, Mohammad Azizi, Farzaneh Azizi
86. ^ Kuhnke, Laverne. Lives at Risk: Public Health in Nineteenth-Century Egypt. ark.cdlib.org Lưu trữ ngày 20 tháng 11 năm 2008 tại Wayback Machine, Berkeley: University of California Press, c1990.
87. ^ Gallagher, Nancy. Egypt's Other Wars: Epidemics and the Politics of Public Health. Syracuse University Press, c1990. Published by the American University in Cairo Press. ISBN 977-424-295-5
88. Wilford, John Noble (ngày 15 tháng 4 năm 2008). "How Epidemics Helped Shape the Modern Metropolis". The New York Times. Truy cập ngày 13 tháng 2 năm 2020.
89. "Smallpox decimates tribes; survivors join together – Timeline – Native Voices". www.nlm.nih.gov. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 8 năm 2016. Truy cập ngày 4 tháng 7 năm 2016.
90. Gallagher, The Reverend John A. (1936). "The Irish Emigration of 1847 and Its Canadian Consequences". Canadian Catholic Historical Association Report, University of Manitoba Web Site. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2007. Truy cập ngày 23 tháng 3 năm 2008.
91. a s, &NA (1849). "On the Influenza, or Epidemic Catarrhal Fever of 1847–8". The American Journal of the Medical Sciences. Quyển 18 số 35. tr. 148–154. doi:10.1097/00000441-184907000-00018. PMC 5277660.
92. Daly, Walter J. (2008). "The Black Cholera Comes to the Central Valley of America in the 19th Century – 1832, 1849, and Later". Transactions of the American Clinical and Climatological Association. Quyển 119. tr. 143–153. ISSN 0065-7778. PMC 2394684. PMID 18596846.
93. Practitioner. 1877. Truy cập ngày 29 tháng 3 năm 2011.
94. [1] Lưu trữ ngày 3 tháng 1 năm 2015 tại Wayback Machine About Cholera epidemic of Copenhagen 1853
95. John Snow (1855). On the mode of communication of cholera. John Churchill. Truy cập ngày 29 tháng 3 năm 2011.
96. "Australian Medical Pioneers Index (AMPI) – Colonial Medical Life". Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 6 năm 2017. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
97. Beveridge, W.I.B. Influenza, the Last Great Plague (Heinemann, Luân Đôn, 1977)
98. Swanky, Tom (2016). The Smallpox War in Nuxalk Territory. British Columbia, Canada: Dragon Heart. tr. 93. ISBN 978-1365410161.
99. "1902Encyclopedia.com". Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
100. Cited in: Howlin, Diego (2004). "Vómito Negro, Historia de la fiebre amarilla, en Buenos Aires de 1871" Lưu trữ ngày 7 tháng 6 năm 2017 tại Wayback Machine, Revista Persona.
101. "Death of Forty Thousand Fijians from Measles". Liverpool Mercury. ngày 29 tháng 9 năm 1875. Truy cập ngày 9 tháng 11 năm 2012.
102. Chisholm, Hugh, biên tập (1911). "Plague" . Encyclopædia Britannica. Quyển 21 (ấn bản thứ 11). Cambridge University Press. tr. 693–705.
103. African trypanosomiasis Lưu trữ ngày 4 tháng 12 năm 2016 tại Wayback Machine, WHO
104. Echenberg, Myron (2007). Plague Ports: The Global Urban Impact of Bubonic Plague: 1894–1901. Sacramento: New York University Press. tr. 231. ISBN 978-0-8147-2232-9.
105. "Reanalyzing the 1900–1920 sleeping sickness epidemic in Uganda". Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 9 năm 2009. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2008.
106. "Texas Department of State Health Services, History of Plague". Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 6 năm 2013. Truy cập ngày 1 tháng 7 năm 2008.
107. Report on the outbreak of plague at Fremantle (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 12 tháng 4 năm 2020.
108. "In Memory of the 1910 Harbin Plague". Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2011.
109. ^ Ochman, Sophie; Roser, Max (ngày 9 tháng 11 năm 2017). "Polio". Our World in Data. OurWorldInData.org. Truy cập ngày 25 tháng 3 năm 2020.
110. Ravenel, Mazÿk P. (tháng 5 năm 1938). "The Croydon Epidemic of Typhoid Fever". American Journal of Public Health and the Nations Health. Quyển 28 số 5. tr. 644–646. doi:10.2105/AJPH.28.5.644. PMC 1529192. PMID 18014847.
111. "Geschiedenis 24 – Polio in Staphorst". Geschiedenis24.nl. ngày 17 tháng 11 năm 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 7 năm 2013. Truy cập ngày 12 tháng 5 năm 2014.
112. "New, Deadly Flu Strain Detected in Albany Co". Schenectady Gazette. Associated Press. ngày 24 tháng 1 năm 1975. tr. 3. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2012.
113. "The control and eradication of smallpox in South Asia". www.smallpoxhistory.ucl.ac.uk. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 10 năm 2008. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2008.
114. Dutt, Ashok (2006). "Surat Plaque of 1994 re-examined" (PDF). Southeast Asian Journal of Tropical Medicine and Public Health. Quyển 37 số 4. tr. 755–60. PMID 17121302. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 6 tháng 2 năm 2016. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2016.
115. Lai-Meng Looi; Kaw-Bing Chua (2007). "Lessons from the Nipah virus outbreak in Malaysia" (PDF). The Malaysian Journal of Pathology. Quyển 29 số 2. Department of Pathology, University of Malaya and National Public Health Laboratory of the Ministry of Health, Malaysia. tr. 63–67. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 30 tháng 8 năm 2019.
116. "Dengue in the Americas: The Epidemics of 2000". Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2008.
117. "Nigeria cholera outbreak kills 400". ngày 26 tháng 11 năm 2001. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 12 năm 2003. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
118. "Cholera Spreads Through South Africa Townships". Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 6 năm 2009. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
119. https://www.who.int/csr/sars/country/table2004_04_21/en/
120. Bertherat, Eric; Bekhoucha, Souad; Chougrani, Saada; Razik, Fathia; Duchemin, Jean B.; Houti, Leila; Deharib, Larbi; Fayolle, Corinne; Makrerougrass, Banaouda; Dali-Yahia, Radia; Bellal, Ramdan; Belhabri, Leila; Chaieb, Amina; Tikhomirov, Evgueni; Carniel, Elisabeth (2007). "Plague Reappearance in Algeria after 50 Years, 2003". Emerging Infectious Diseases. Quyển 13 số 10. tr. 1459–1462. doi:10.3201/eid1310.070284. PMC 2851531. PMID 18257987.
121. "World Health Organization action in Afghanistan aims to control debilitating leishmaniasis". Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
122. Faruque, S. M.; Islam, M. J.; Ahmad, Q. S.; Faruque, A. S. G.; Sack, D. A.; Nair, G. B.; Mekalanos, J. J. (2005). "Self-limiting nature of seasonal cholera epidemics: Role of host-mediated amplification of phage". Proceedings of the National Academy of Sciences. Quyển 102 số 17. tr. 6119–6124. Bibcode:2005PNAS..102.6119F. doi:10.1073/pnas.0502069102. PMC 1087956. PMID 15829587.
123. "Dengue fever in Indonesia – update 4". WHO. ngày 11 tháng 5 năm 2004. Truy cập ngày 16 tháng 2 năm 2020.
124. Staff Reporter. "Cholera epidemic takes hold in Senegal". The M&G Online. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
125. ^ "Ebola virus disease" (Thông cáo báo chí). WHO. ngày 12 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 26 tháng 2 năm 2020.
126. "Mali: Yellow fever epidemic in Kayes". ngày 11 tháng 11 năm 2005. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 1 năm 2009. Truy cập ngày 24 tháng 11 năm 2008.
127. Koh, B. K.; Ng, L. C.; Kita, Y.; Tang, C. S.; Ang, L. W.; Wong, K. Y.; James, L.; Goh, K. T. (2008). "The 2005 dengue epidemic in Singapore: Epidemiology, prevention and control" (PDF). Annals of the Academy of Medicine, Singapore. Quyển 37 số 7. tr. 538–45. PMID 18695764. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 6 tháng 7 năm 2017. Truy cập ngày 17 tháng 10 năm 2018.
128. Worst cholera outbreak in Angola Lưu trữ ngày 29 tháng 4 năm 2017 tại Wayback Machine, BBC
129. "Plague in the Democratic Republic of the Congo". WHO. ngày 14 tháng 6 năm 2006. Truy cập ngày 26 tháng 2 năm 2020.
130. "Plague in the Democratic Republic of the Congo". WHO. ngày 13 tháng 10 năm 2006. Truy cập ngày 26 tháng 2 năm 2020.
131. "Malaria Epidemic Sweeps Northeast India". Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 1 tháng 7 năm 2008.
132. "Dengue epidemic threatens India's capital". News-Medical.net. ngày 2 tháng 10 năm 2006. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 1 năm 2009. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
133. "WHO – Chikungunya in India". Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 12 năm 2013. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
134. Khan, E.; Siddiqui, J.; Shakoor, S.; Mehraj, V.; Jamil, B.; Hasan, R. (2007). "Dengue outbreak in Karachi, Pakistan, 2006: Experience at a tertiary care center". Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene. Quyển 101 số 11. tr. 1114–1119. doi:10.1016/j.trstmh.2007.06.016. PMID 17706259.
135. "Epidemiology of Dengue Disease in the Philippines (2000–2011): A Systematic Literature Review". researchgate.net. tháng 11 năm 2014. Truy cập ngày 16 tháng 2 năm 2020.
136. "Mourners die as fever grips Congo". Sydney Morning Herald'. ngày 30 tháng 8 năm 2007. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 7 năm 2012.
137. Xan Rice (ngày 22 tháng 2 năm 2007). "Fatal outbreak not a cholera epidemic, insists Ethiopia". The Guardian. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
138. Cholera death toll in India rises Lưu trữ ngày 11 tháng 11 năm 2017 tại Wayback Machine BBC News.
139. Cholera outbreak in Iraq growing Lưu trữ ngày 4 tháng 2 năm 2017 tại Wayback Machine, Associated Press
140. Vaccine-linked polio hits Nigeria Lưu trữ ngày 20 tháng 8 năm 2016 tại Wayback Machine BBC News.
141. Dengue fever epidemic hits Caribbean, Latin America Lưu trữ ngày 3 tháng 8 năm 2009 tại Wayback Machine, Reuters
142. "Somalia cholera death fears grow". ngày 28 tháng 4 năm 2007. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
143. Cholera epidemic losing its sting Lưu trữ ngày 26 tháng 6 năm 2008 tại Wayback Machine
144. "Thousands hit by Brazil outbreak of dengue". edition.cnn.com. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 7 năm 2023. Truy cập ngày 16 tháng 2 năm 2020.
145. Cambodia suffers worst dengue epidemic, 407 dead Lưu trữ ngày 11 tháng 11 năm 2009 tại Wayback Machine, Reuters
146. "Cholera epidemic in western Chad kills 123". ngày 2 tháng 9 năm 2004. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 1 năm 2009. Truy cập ngày 8 tháng 6 năm 2008.
147. "Epidemiology of Recurrent Hand, Foot and Mouth Disease, China, 2008–2015". Emerging Infectious Diseases. Quyển 24 số 3. CDC. tháng 3 năm 2018. Truy cập ngày 23 tháng 2 năm 2020.
148. "Madagascar: eighteen dead from Bubonic Plague, five in hospital since ngày 1 tháng 1 năm 2008". Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 5 năm 2009.
149. "Dengue cases in Philippines rise by 43 percent: government". Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
150. "Tăng cường công tác kiểm tra bệnh tả ở ký túc xá". Thanh Niên. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 12 tháng 4 năm 2020.
151. "Cholera Country Profile: Zimbabwe" (PDF). Tổ chức Y tế Thế giới – Lực lượng đặc nhiệm toàn cầu về kiểm soát bệnh tả. ngày 31 tháng 10 năm 2009. Truy cập ngày 16 tháng 2 năm 2020.
152. "The History of Dengue Outbreaks in the Americas". NCBI. ngày 3 tháng 10 năm 2012. doi:10.4269/ajtmh.2012.11-0770. PMC 3516305. PMID 23042846. {{Chú thích tạp chí}}: ; |ngày truy cập= cần |url= (trợ giúp)
153. "NDTV Report". Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 2 năm 2009. Truy cập ngày 23 tháng 2 năm 2009.
154. McCredie, J. (2009). "Dengue fever epidemic hits northern Australia". BMJ. Quyển 338. tr. b967. doi:10.1136/bmj.b967. PMID 19273518.
155. Odigwe, C. (2009). "West Africa has worst meningitis epidemic for 10 years". BMJ. Quyển 338. tr. b1638. doi:10.1136/bmj.b1638. PMID 19383759.
156. Ministère de la Santé Publique et de la Population official cholera report ngày 22 tháng 3 năm 2011, www.mspp.gouv.ht Lưu trữ ngày 28 tháng 12 năm 2016 tại Wayback Machine^{[cần chú thích đầy đủ]}
157. "Why Cholera Persists in Haiti Despite an Abundance of Aid". www.npr.org. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 4 năm 2015. Truy cập ngày 5 tháng 4 năm 2018.
158. "Doctorswithoutborders.org". MSF USA. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 9 năm 2011. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
159. "Democratic Republic of Congo: More measles vaccinations needed". Médecins Sans Frontières (MSF) International. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 11 năm 2014. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
160. "Vietnam on alert as common virus kills 81 children – Yahoo News". News.yahoo.com. ngày 19 tháng 8 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 12 tháng 5 năm 2014.
161. Nguyen, Ngoc TB; Pham, Hau V.; Hoang, Cuong Q.; Nguyen, Tien M.; Nguyen, Long T.; Phan, Hung C.; Phan, Lan T.; Vu, Long N.; Tran Minh, Nguyen N. (2014). "Epidemiological and clinical characteristics of children who died from hand, foot and mouth disease in Vietnam, 2011". BMC Infectious Diseases. Quyển 14. tr. 341. doi:10.1186/1471-2334-14-341. PMC 4068316. PMID 24942066.
162. Surveillance, forecasting and response International conference on dengue control, 27–ngày 29 tháng 2 năm 2012 www.emro.who.int accessed ngày 16 tháng 2 năm 2020
163. Yuill, Thomas M.; Woodall, John P.; Baekeland, Susan (2013). "Latest outbreak news from ProMED-mail. Yellow fever outbreak—Darfur Sudan and Chad". International Journal of Infectious Diseases. Quyển 17 số 7. tr. e476 – e478. doi:10.1016/j.ijid.2013.03.009.
164. Donnelly, Christl A.; Malik, Mamun R.; Elkholy, Amgad; Cauchemez, Simon; Kerkhove, Maria D. Van (2019). "Worldwide Reduction in MERS Cases and Deaths since 2016 – Volume 25, Number 9 – September 2019 – Emerging Infectious Diseases journal – CDC". Emerging Infectious Diseases (bằng tiếng Anh). Quyển 25 số 9. tr. 1758–1760. doi:10.3201/eid2509.190143. PMC 6711233. PMID 31264567.
165. "Middle East Respiratory Syndrome coronavirus (MERS-CoV) – Saudi Arabia". WHO. ngày 11 tháng 6 năm 2015. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 6 năm 2015. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2015.
166. "Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) – United Arab Emirates". WHO. ngày 31 tháng 1 năm 2020.
167. "Vietnam measles outbreak kills more than 100 people, mostly children". Sydney Morning Herald. ngày 18 tháng 4 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 3 năm 2020.
168. "2014–2016 Ebola Outbreak in West Africa (section titled 'Impact')". www.cdc.gov (bằng tiếng Anh). ngày 22 tháng 8 năm 2019. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 6 năm 2019. Truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2020.
169. "Situation summary Latest available situation summary, ngày 26 tháng 6 năm 2015. World Health Organisation (2015-06-19). Truy cập 2015-06-20". Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 6 năm 2016. Truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2015.
170. Gignoux, Etienne; Idowu, Rachel; Bawo, Luke; Hurum, Lindis; Sprecher, Armand; Bastard, Mathieu; Porten, Klaudia (2015). "Use of Capture–Recapture to Estimate Underreporting of Ebola Virus Disease, Montserrado County, Liberia". Emerging Infectious Diseases. Quyển 21 số 12. tr. 2265–2267. doi:10.3201/eid2112.150756. PMC 4672419. PMID 26583831.
171. "Número de casos informados de artritis epidémica chikungunya en las Américas – SE 5 (ngày 6 tháng 2 năm 2015)". Pan American Health Organization. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 2 năm 2015. Truy cập ngày 11 tháng 2 năm 2015.
172. "Plague – Madagascar". WHO. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 5 năm 2019. Truy cập ngày 5 tháng 7 năm 2016.
173. "Odisha grapples with jaundice outbreak". Deccan Herald. ngày 17 tháng 2 năm 2015. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 2 năm 2015. Truy cập ngày 17 tháng 2 năm 2015.
174. Press Trust of India (ngày 21 tháng 3 năm 2015). "Swine flu deaths at 1895; number of cases near 32K mark". The Indian Express. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 21 tháng 3 năm 2015.
175. "India struggles with deadly swine flu outbreak". BBC News. ngày 20 tháng 2 năm 2015. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 2 năm 2015. Truy cập ngày 21 tháng 2 năm 2015.
176. "Death toll Gujarat". Business Standard. ngày 15 tháng 3 năm 2015. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 4 năm 2015. Truy cập ngày 15 tháng 3 năm 2015.
177. "WHO | Zika: the origin and spread of a mosquito-borne virus". WHO. Truy cập ngày 19 tháng 2 năm 2020.
178. "Yellow fever – countries with dengue: alert 2016-03-28 20:39:56 Archive Number: Archive Number: 20160328.4123983". ProMED-mail. International Society for Infectious Diseases. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 4 năm 2016. Truy cập ngày 29 tháng 3 năm 2016.
179. WHO Regional Office for the Eastern Mediterranean Cholera Situation in Yemen November 2019". Truy cập ngày 30 tháng 11 năm 2019.
180. "Encephalitis outbreak: AES is a perennial issue in eastern Uttar Pradesh, northern Bihar". India TV. ngày 17 tháng 6 năm 2019. Truy cập ngày 17 tháng 2 năm 2020.
181. "Over 80,000 Americans Died of Flu Last Winter, Highest Toll in Years". The New York Times Company. ngày 1 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 10 tháng 4 năm 2020.
182. Lindsay, Paul. "INFLUENZA AND PNEUMOCOCCAL DISEASE CAN BE SERIOUS, HEALTH OFFICIALS URGE VACCINATION" (PDF). NFID. National Foundation for Infectious Diseases. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 6 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 10 tháng 4 năm 2020.
183. Belluz, Julia (ngày 27 tháng 9 năm 2018). "80,000 Americans died of the flu last winter. Get your flu shot". Vox (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 10 tháng 4 năm 2020.
184. "What You Should Know for the 2017-2018 Influenza Season". Centers for Disease Control and Prevention (bằng tiếng Anh). ngày 5 tháng 9 năm 2019. Truy cập ngày 10 tháng 4 năm 2020.
185. "Nipah virus contained, last two positive cases have recovered: Kerala Health Min". The News Minute. ngày 11 tháng 6 năm 2018. Truy cập ngày 16 tháng 2 năm 2020.
186. "Operations Dashboard for ArcGIS". who.maps.arcgis.com. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 8 năm 2019. Truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2020.
187. "Ebola Virus Disease Outbreak Uganda Situation Reports". WHO | Regional Office for Africa (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 6 năm 2019. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2019.
188. "DR Congo measles: More than 6,000 dead in world's worst outbreak". BBC News (bằng tiếng Anh). ngày 8 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 28 tháng 2 năm 2020. {{Chú thích báo}}: Chú thích có tham số trống không rõ: |1= (trợ giúp)
189. "Two more deaths from measles in samoa over new year period". Radio New Zealand. ngày 7 tháng 1 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 1 năm 2020.
190. "Dengue and severe dengue". WHO. ngày 2 tháng 3 năm 2020.
191. "Why Dengue Fever Cases Are Hitting Record Highs In Latin America". NPR. ngày 19 tháng 12 năm 2019.
192. "WHO says 2019 'worse than usual' for dengue in Pacific". Radio New Zealand. ngày 26 tháng 8 năm 2019.
193. "Tracking coronavirus: Map, data and timeline". BNO News. ngày 2 tháng 2 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 16 tháng 2 năm 2020.
194. "Operations Dashboard for ArcGIS".
195. "(Coronavirus Update live)". Worldometers (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2020.

Đọc thêm

• Hunter, Philip (2007). "Inevitable or avoidable? Despite the lessons of history, the world is not yet ready to face the next great plague". EMBO Reports. Quyển 8 số 6. tr. 531–534. doi:10.1038/sj.embor.7400987. PMC 2002527. PMID 17545992.
• Pacheco, Daniela Alexandra de Meneses Rocha; Rodrigues, Acácio Agostinho Gonçalves; Silva, Carmen Maria Lisboa da (tháng 10 năm 2016). "Ebola virus – from neglected threat to global emergency state". Revista da Associação Médica Brasileira. Quyển 62 số 5. tr. 458–467. doi:10.1590/1806-9282.62.05.458. PMID 27656857.