Bệnh Creutzfeldt-Jakob

Những thông tin y khoa của Wikipedia tiếng Việt chỉ mang tính chất tham khảo và không thể thay thế ý kiến chuyên môn.
Trước khi sử dụng những thông tin này, độc giả cần liên hệ và nhận sự tư vấn của các bác sĩ chuyên môn.

Creutzfeldt–Jakob disease
Tên khác	Classic Creutzfeldt–Jakob disease[1]
Ảnh chụp cộng hưởng từ của não bệnh nhân CJD[2]
Phát âm	UK: /ˌkrɔɪtsfɛlt ˈjækɒb/ KROYTS-felt YAK-ob, US: /- ˈjɑːkoʊb/ -⁠ YAH-kohb[3]
Khoa/Ngành	Thần kinh học
Triệu chứng	Giai đoạn đầu: các vấn đề về trí nhớ, thay đổi hành vi, phối hợp kém, rối loạn thị giác[4] Giai đoạn cuối: sa sút trí tuệ, cử động không tự chủ, mù, suy nhược, hôn mê[4]
Biến chứng	Viêm phổi do hít thở khó khăn
Khởi phát	Khoảng 60[4]
Diễn biến	70% tử vong trong vòng một năm sau khi chẩn đoán[4]
Loại	Rời rạc (đột biến), Gia đình (di truyền), Do gen (mắc phải), Biến thể (nhiễm phải)[4]
Nguyên nhân	Prion[4]
Yếu tố nguy cơ	Có ít nhất một tổ tiên còn sống hoặc đã qua đời mắc bệnh (trong trường hợp CJD di truyền)
Phương pháp chẩn đoán	Dựa trên các triệu chứng và xét nghiệm y tế sau khi loại trừ các nguyên nhân có thể khác[4]
Chẩn đoán phân biệt	Viêm não, viêm màng não mãn tính, bệnh Huntingt, bệnh Alzheimer[4]
Điều trị	Chăm sóc hỗ trợ[4]
Thuốc	Để giảm đau: Morphine, Methadone
Tiên lượng	Chắc chắn tử vong[4]
Dịch tễ	1 phần triệu mỗi năm[4]

Bệnh Creutzfeldt-Jakob (CJD), còn được gọi là bệnh não xốp bán cấp hoặc bệnh rối loạn nhận thức thần kinh do prion, là một rối loạn thoái hóa não gây tử vong.^[1][4] Các triệu chứng ban đầu bao gồm các vấn đề về trí nhớ, thay đổi hành vi, phối hợp vận động kém và rối loạn thị giác.^[4] Các triệu chứng sau đó bao gồm mất trí nhớ, cử động không tự chủ, mù, suy nhược và hôn mê.^[4] Khoảng 70% số người bệnh chết trong vòng một năm sau khi được chẩn đoán.^[4] Tên bệnh Creutzfeldt – Jakob được đặt ra bởi Walther Spielmeyer vào năm 1922, theo tên của các nhà thần kinh học người Đức Hans Gerhard Creutzfeldt và Alfons Maria Jakob^[5]

CJD là do một loại protein bất thường được gọi là prion gây ra.^[6] Các prion truyền nhiễm là các protein bị biến dạng có thể khiến các protein thường bị biến dạng theo^[4] Khoảng 85% các trường hợp của CJD xảy ra vì những lý do không rõ, trong khi khoảng 7,5% các trường hợp là do di truyền từ cha mẹ^[4][7] Tiếp xúc với mô não hoặc tủy sống của người bệnh cũng có thể dẫn đến lây bệnh.^[4] Không có bằng chứng cho thấy CJD thể lẻ tẻ có thể lây lan giữa mọi người qua tiếp xúc thông thường hoặc truyền máu,^[4] mặc dù điều này có thể xảy ra ở biến thể khác của bệnh này.^[8][9] Chẩn đoán bao gồm việc loại trừ các nguyên nhân tiềm ẩn khác.^[4] Chụp điện não đồ, chích cột sống, hoặc chụp ảnh cộng hưởng từ có thể hỗ trợ việc chẩn đoán.^[4]

Hiện nay không có cách điều trị cụ thể cho CJD.^[4] Thuốc có thể được dùng để giảm đau, trong khi clonazepam hoặc natri valproate có thể giúp giảm các cử động không tự chủ^[4] CJD ảnh hưởng đến khoảng một phần triệu người mỗi năm.^[4] Khởi phát thường xảy ra vào khoảng 60 tuổi.^[4] Căn bệnh này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1920.^[4] Nó được phân loại là một loại bệnh não xốp có thể truyền nhiễm.^[10] CJD do di truyền chiếm khoảng 10% các trường hợp bệnh^[7] CJD thể lẻ tẻ khác với bệnh não xốp ở bò (bệnh bò điên) và các biến thể khác của bệnh Creutzfeldt – Jakob (vCJD).^[11]

Xem thêm

• Bệnh Alzheimer
• Kuru (bệnh)

Nguồn dẫn

1. ^ "Creutzfeldt-Jakob Disease, Classic (CJD)". CDC. ngày 2 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2018.
2. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên CJD mimics and chameleons
3. Wells, John C. (2008), Longman Pronunciation Dictionary (ấn bản thứ 3), Longman, ISBN 9781405881180
4. ^ "Creutzfeldt–Jakob Disease Fact Sheet | National Institute of Neurological Disorders and Stroke". NINDS. tháng 3 năm 2003. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 7 năm 2017. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2017.
5. Creutzfeldt–Jakob disease @ Who Named It
6. "Creutzfeldt-Jakob Disease, Classic (CJD) | Prion Diseases | CDC". www.cdc.gov (bằng tiếng Anh). ngày 1 tháng 2 năm 2019. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2019. Classic CJD is a human prion disease
7. ^ Manix, Marc; Kalakoti, Piyush; Henry, Miriam; Thakur, Jai; Menger, Richard; Guthikonda, Bharat; Nanda, Anil (ngày 1 tháng 11 năm 2015). "Creutzfeldt-Jakob disease: updated diagnostic criteria, treatment algorithm, and the utility of brain biopsy". Neurosurgical Focus (bằng tiếng Anh). Quyển 39 số 5. tr. E2. doi:10.3171/2015.8.FOCUS15328. ISSN 1092-0684. PMID 26646926.
8. Brandel J, Vlaciu M, Culeux A, Belondrade M, Grznarova K, Plu I, Levasseur M, Haik S (ngày 2 tháng 7 năm 2020). "Variant Creutzfeldt–Jakob Disease Diagnosed 7.5 Years after Occupational Exposure". New England Journal of Medicine. Quyển 383 số 1. tr. 83–85. doi:10.1056/NEJMc2000687. PMID 32609989.
9. "Transfusion Handbook/ 5.4: Variant Creutzfeldt–Jakob disease (vCJD)". Joint United Kingdom (UK) Blood Transfusion and Tissue Transplantation Services Professional Advisory Committee. ngày 4 tháng 2 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 3 năm 2017. Truy cập ngày 29 tháng 7 năm 2021.
10. "About CJD | Creutzfeldt–Jakob Disease, Classic (CJD) | Prion Disease". CDC. ngày 11 tháng 2 năm 2015. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2017.
11. "Creutzfeldt–Jakob Disease, Classic (CJD) | Prion Diseases". CDC. ngày 6 tháng 2 năm 2015. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 7 năm 2017. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2017.

Liên kết ngoài

• Bệnh Creutzfeldt-Jakob trên DMOZ

Tham khảo