Louis Phạm Văn Nẫm

Giám mục
 Louis Phạm Văn Nẫm
Giám mục Phụ tá Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh (1977–1999)[1]
Giáo hộiCông giáo Rôma
Chức vụ chính yếu
Giám mục phụ tá
Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh
Giáo tỉnhGiáo tỉnh Sài Gòn
TòaHiệu tòa Acufida
Bổ nhiệmNgày 3 tháng 12 năm 1977
Tựu nhiệmNgày 2 tháng 2 năm 1978
Hết nhiệmNgày 30 tháng 9 năm 1999
Tiền nhiệmNicôla Huỳnh Văn Nghi
Kế nhiệmGiuse Vũ Duy Thống
Các chức khácGiám mục Hiệu tòa Acufida (1977–2001)
Truyền chức
Thụ phong Linh mụcNgày 19 tháng 9 năm 1948
bởi Giám mục Jean Cassaigne
Tấn phongNgày 2 tháng 2 năm 1978
bởi Tổng giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình (chủ phong) và các giám mục Giuse Phạm Văn Thiên và Giacôbê Nguyễn Ngọc Quang (phụ phong).
Thông tin cá nhân
SinhNgày (1919-09-17)17 tháng 9, 1919
Cao Lãnh, Đồng Tháp, Việt Nam
MấtNgày 30 tháng 6, 2001(2001-06-30) (81 tuổi)
Nơi an tángNhà nguyện Tiểu chủng viện Thánh Giuse Sài Gòn.
Quốc tịchViệt Nam Việt Nam
Alma materChủng viện Sài Gòn
Chủng viện Penang Malaysia
(1938–1945)
Đại Chủng viện Cái Nhum, Vĩnh Long (1945–1948)
Khẩu hiệu"Yêu thương không giả dối"
Cách xưng hô với
Louis Phạm Văn Nẫm
Danh hiệuĐức Giám mục
Trang trọngĐức Giám mục, Đức Cha
Thân mậtCha
Khẩu hiệuCaritate non ficta
TòaHiệu tòa Acufida

Louis (hay Aloisio hoặc Luy) Phạm Văn Nẫm[2][3] (1919–2001) là một giám mục của Giáo hội Công giáo tại Việt Nam.[4] Ông nguyên là Giám mục phụ tá của Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh (1977–1999). Khẩu hiệu giám mục của ông là "Yêu thương không giả dối".[5][6] Trong Hội đồng Giám mục Việt Nam, ông đảm nhận vai trò Chủ tịch Uỷ ban Giáo dân nhiệm kỳ 1989–1992.

Sinh năm 1919 tại Đồng Tháp trong một gia đình không theo Công giáo, năm 16 tuổi, cậu Nẫm theo Công giáo và sau đó một số thành viên trong gia đình đã theo tôn giáo này. Sau quá trình tu học, chủng sinh Phạm Văn Nẫm được truyền chức linh mục vào tháng 9 năm 1948. Thời kỳ linh mục, ông đã đảm nhận một số chức vụ như Giáo sư Tiểu chủng viện Sài Gòn, thi hành mục vụ tại Giáo điểm Vườn Xoài, họ đạo Tân Phước, Giáo xứ Đồng Tiến, họ đạo Gia Định và Giám học Trường Trung–Tiểu học Thánh Mẫu.

Toà Thánh chọn linh mục Louis Phạm Văn Nẫm đảm nhận chức Giám mục phụ tá Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh, hiệu toà Acufida vào ngày 3 tháng 12 năm 1977. Lễ tấn phong cho tân giám mục đã được cử hành vào tháng 2 năm 1978. Giám mục Phạm Văn Nẫm đã thi hành sứ vụ giám mục trong khoảng thời gian đầy khó khăn với Công giáo tại Việt Nam nói chung và đặc biệt là Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng. Tổng giáo phận Thành phố, trong khoảng thời gian kể từ sau khi chính quyền Việt Nam Cộng hoà sụp đổ, trong nhiều tình trạng mất ổn định: Vụ tranh cãi về chức Tổng giám mục phó của Tổng giám mục Nguyễn Văn Thuận, tranh cãi về chức giám quản tông toà của Giám mục Huỳnh Văn Nghi, và việc kế nhiệm Tổng giám mục Nguyễn Văn Bình trong những năm tháng cuối đời của giám mục này. Trong giai đoạn giữa thập niên 1990, Giám mục Phạm Văn Nẫm là giáo sĩ lãnh đạo trên thực tế của Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh, vì Giám mục Giám quản Huỳnh Văn Nghi không được Nhà nước công nhận.

Giám mục Luy Phạm Văn Nẫm được Toà Thánh chấp thuận đơn hồi hưu vào tháng 9 năm 1999 và sau đó qua đời ngày 30 tháng 6 năm 2001.

Thân thế và tu tập

[sửa | sửa mã nguồn]

Giám mục Phạm Văn Nẫm sinh ngày 17 tháng 9 năm 1919[gc 1] tại vùng đất nay thuộc Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp theo bia mộ, và theo các trang tin Tinh Thần và giáo xứ Vường Xoài.[3][8] Một số trang web ghi nhận nơi sinh của ông là thuộc Thành phố Sài Gòn (Thành phố Hồ Chí Minh).[5][9] Bản thân cậu Phạm Văn Nẫm được nhận nhận Bí tích Rửa Tội ngày 31 tháng 1 năm 1934, vào năm cậu 14 tuổi. Về sau, các thành viên trong gia đình cậu đều được nhận Bí tích Rửa tội để theo theo đạo Công giáo.[10] Mộ phần thân sinh ông được xây cất tại làng An Bình.[11]

Con đường tu học của Giám mục Nẫm khởi nguồn từ năm 1938,[11] khi ông nhập học Đại chủng viện Sài Gòn[12] và được cử đi du học tại Chủng viện Penang, Malaysia vào năm 1940.[13] Tính đến năm 2018, ông là một trong số 33 giám mục người Việt từng theo học tại Đại chủng viện Sài Gòn.[12] Sau khi dừng việc tu học năm 1945 tại Malaysia, chủng sinh Louis nhập học tại Đại Chủng viện Cái Nhum, Vĩnh Long và học tại đây cho đến năm 1948.[11][14]

Đời linh mục

[sửa | sửa mã nguồn]

Sau quá trình tu học, ngày 19 tháng 9 năm 1948, Phó tế Louis Phạm Văn Nẫm được thụ phong linh mục, lễ phong chức do Giám mục Jean Cassaigne cử hành tại Địa phận Sài Gòn. Sau khi trở thành linh mục, tân linh mục được chọn làm Giáo sư Chủng viện Sài Gòn cho đến tháng 4 năm 1950.[11] Sách Thoáng Nhìn Giáo hội Công giáo Việt Nam (1533-2010) của Trần Anh Dũng cho rằng linh mục Phạm Văn Nẫm làm giáo sư Tiểu chủng viện từ năm 1945 (khi còn là chủng sinh) cho đến năm 1956, trong khi kiêm nhiệm tại Vườn Xoài.[13] Ông cũng từng hỗ trợ mục vụ tại giáo xứ Tân Định trong hai năm 1950 và 1951.[15]

Tháng 4 năm 1950, khi Giáo điểm Vườn Xoài mới thành lập, linh mục Phạm Văn Nẫm đang dạy tại Tiểu Chủng viện Sài Gòn thì được Giám mục Jean Cassaigne cử về giúp linh mục Anrê Nguyễn Văn Đại để lo cho giáo điểm. Cùng trợ giúp giáo điểm còn có một linh mục giáo sư chủng viện khác là Nicôla Huỳnh Văn Nghi. Trong thời kỳ mục vụ tại Giáo điểm Vườn Xoài, linh mục Nẫm được ghi nhận hợp tác cùng một số linh mục [giảng dạy] ở Tiểu chủng viện đến hỗ trợ mục vụ, dạy hát, dạy nhạc, sinh hoạt cho thiếu nhi cũng như tổ chức các buổi tĩnh tâm. Ông được nhắc nhớ đã đến các cửa hiệu gỗ nhằm xin gổ giúp xây vách nhà nguyện cho giáo dân.[8][16] Linh mục Phạm Văn Nẫm cũng từng là Giáo sư kiêm Quản lý Tiểu chủng viện này.[7]

Từ tháng 6 năm 1956, linh mục Phạm Văn Nẫm phụ trách họ đạo Tân Phước và Gò Công cho đến năm 1957.[8][13] Ông cũng mục vụ tại giáo xứ Di Linh, nay thuộc Giáo phận Đà Lạt trong năm 1957.[17][13] Ông làm Giáo sư Tiểu chủng viện Thánh Giuse Sài Gòn từ năm 1957 đến năm 1964.[13]

Từ năm 1964 đến năm 1978, linh mục Phạm Văn Nẫm làm linh mục phó họ đạo Gia Định (Bà Chiểu) kiêm Giám học Trường Trung Tiểu học Thánh Mẫu,[gc 2] dưới thời linh mục chánh xứ Antôn Phùng Quang Mạnh.[19][20][21] Trong thời gian này, linh mục Nẫm đã biểu lộ được bản chất là một người hiền lành, đầy tế nhị trong hoàn cảnh đất nước vừa thu về một mối.[18]

Năm 1977, nhân dịp tham dự Hội nghị Giám mục Thế giới tại Rome, Tổng giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình đã đề nghị và được Tòa Thánh chấp thuận bổ nhiệm linh mục Louis Phạm Văn Nẫm làm Giám mục phụ tá Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh (đã đổi tên từ Tổng giáo phận Sài Gòn năm 1976).[22]

Giám mục

[sửa | sửa mã nguồn]

Bổ nhiệm và Tấn phong

[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày 3 tháng 12 năm 1977, ông được Giáo hoàng Phaolô VI bổ nhiệm làm Giám mục phụ tá Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh, hiệu tòa Acufida, giáo tỉnh Mauritania.[23][24][25] Giám mục Nẫm là vị giám mục đầu tiên [được bổ nhiệm chính thức] trong chế độ mới, chính vì thế có nhiều chuyện bên lề về ông. Một số người xem ông được phong giám mục vì có quen biết, có người xem ông là "Giám mục quốc doanh" vì là bạn học xưa của Tạ Bá Tòng, một nhân vật cao cấp của Mặt trận Giải phóng lúc ấy.[18] Giám mục tân cử cũng được đánh giá là người dễ phục tùng chính quyền hơn Tổng giám mục phó Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận.[26][27] Giám mục tân cử Phạm Văn Nẫm là Giám mục phụ tá thứ ba của Tổng giáo phận Thành phố, kể từ khi Địa phận Sài Gòn được nâng cấp thành Tổng giáo phận vào năn 1960.[28] Trong bối cảnh vào thời điểm này, Tổng giáo phận Thành phố có hai Giám mục phụ tá, song Giám mục Huỳnh Văn Nghi đã nhận vai trò Giám quản Tông Tòa Giáo phận Phan Thiết kể từ tháng 4 năm 1975. Giám mục Nẫm được bổ nhiệm sau sự qua đời của Giám mục Phanxicô Xaviê Trần Thanh Khâm vào năm 1976.[29][30] Song song với chức giám mục, ông vẫn kiêm chức Tổng Đại diện Tổng giáo phận Thành phố.[31]

Ngày 2 tháng 2 năm 1978, linh mục Louis Phạm Văn Nẫm được tấn phong làm Giám mục phụ tá Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh với buổi lễ được cử hành tại Nhà thờ chính tòa Đức Bà Sài Gòn.[32][33] Nghi thức tấn phong giám mục do Tổng Giám mục Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh Phaolô Nguyễn Văn Bình chủ phong tại Sài Gòn và hai Giám mục Giuse Phạm Văn Thiên – Giám mục chính tòa Giáo phận Phú Cường và Giám mục Giacôbê Nguyễn Ngọc Quang – Giám mục chính tòa Giáo phận Cần Thơ phụ phong.[9] Theo danh sách trên trang web Hội đồng Giám mục Việt Nam, Giám mục Nẫm là giám mục thứ 55 trong hàng ngũ các giám mục Việt Nam.[4] Khẩu hiệu Giám mục của ông, Yêu thương không giả dối trùng hợp với khẩu hiệu mà Giám mục Phaolô Bùi Chu Tạo đã chọn trước đó vào năm 1959.[34]

Mục vụ

[sửa | sửa mã nguồn]
Tổng giám mục Nguyễn Văn Bình và Giám mục Phụ tá Sài Gòn Louis Phạm Văn Nẫm đến thăm tòa soạn báo Công giáo và Dân tộc

Giám mục Phạm Văn Nẫm sống trong Tòa Tổng giám mục trong âm thầm và dè dặt, ăn mặc xuề xòa do không sử dụng phẩm phục và chức phục. Ông cũng thường về Tòa Tổng giám mục trước tám giờ tối, do lo sợ có người khóa cổng tòa giám mục. Vì ít khi ra ngoài, thân nhân giám mục dần hạn chế đến thăm, dù trong thời gian đầu, em ruột Giám mục Nẫm là tài xế riêng cho anh mình. Về sau, Giám mục Nẫm thường là người tài xế chở Tổng giám mục Bình đến thăm viếng mục vụ.[18] Linh mục Augustinô Nguyễn Văn Trinh là Thư ký của Giám mục Nẫm.[35]

Từ năm 1989 đến năm 1992, Giám mục Phạm Văn Nẫm đảm nhận chức Chủ tịch Ủy ban về Giáo dân thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam.[36][37] Uỷ ban Giáo dân là một trong số ba ủy ban duy nhất trong suốt năm nhiệm kỳ đầu của Hội đồng Giám mục, khi Hội đồng này thiết lập với quy mô toàn quốc vào năm 1980.[38][36] Vào thời điểm năm 1993, khi Tổng giám mục Nguyễn Văn Bình [trong tình trạng] hưu trí, Giám mục Phạm Văn Nẫm cũng trong tình cảnh bệnh tật. Phái đoàn Tòa Thánh viếng thăm Việt Nam và trao đổi với chính quyền cho thấy ứng viên được Nhà nước ủng hộ kế nhiệm [cho chức Tổng giám mục] là linh mục Tổng Đại diện Huỳnh Công Minh, một linh mục được ghi nhận là có tinh thần yêu nước.[39] Phái đoàn Tòa Thánh và chính quyền Việt Nam chỉ đạt được thỏa thuận một phần, điều mà Tòa Thánh không chấp nhận trong việc bổ nhiệm hai giám mục Huỳnh Văn Nghi và Nguyễn Văn Thuận. Trên thực tế, nhà cầm quyền đã đồng ý bổ nhiệm Giám mục Nghi làm Tổng giám mục Phó Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh. Do không chấp nhận thỏa thuận một phần, việc bổ nhiệm không xảy ra, và Giám mục Nghi đơn phương được bổ nhiệm giữ chức Giám quản Tông Tòa cho Tổng giáo phận.[40]

Trên thực tế, vì không được sự đồng thuận từ chính quyền, Giám quản Huỳnh Văn Nghi phải "ra đi".[41] Giai đoạn từ năm 1993 đến năm 1998, Giám mục Phạm Văn Nẫm chủ sự các buổi sinh hoạt mục vụ trong Tổng giáo phận: Đặt viên đá đầu tiên (Giáo xứ Thái Bình, 1994; Giáo xứ Gò Vấp, 1996; Giáo xứ Bình Xuyên, 1997),[42][43][44] bàn giao giáo xứ (Giáo xứ Tắc Rỗi, 1996),[45] khánh thành nhà thờ (Giáo xứ Tân Hưng (Xóm Mới), 1994; Giáo xứ Vinh Sơn 6, 1998),[46][47] và khánh thành Nhà giáo lý (giáo xứ Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp, 1997).[48],... Năm 1997, Giám mục Phạm Văn Nẫm viết lời giới thiệu của sách giáo lý Hội Thánh Công giáo.[49][50]

Tháng 12 năm 1997, Giám mục Phạm Văn Nẫm đã đón tiếp linh mục Bề trên Tổng Quyền dòng Đa Minh Timothy Radcliffe nhân chuyến thăm của ông này đến các cộng đoàn Đa Minh trên lãnh thổ Việt Nam.[51] Ông cũng là giám mục đã ấn ký Tờ khai Đăng ký Nhà Đất của giáo xứ Thị Nghè trong việc yêu cầu nhà nước trả lại khu đất trường Thiên An cũ (nay là trường Phù Đổng) lại cho giáo xứ.[52][53] Giám mục Nẫm là Trưởng Ban Tổ chức Lễ đón tân Tổng giám mục Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn về Tòa Tổng giám mục Sài Gòn vào ngày 16 tháng 3 năm 1998.[54]

Ngày 30 tháng 9 năm 1999, Giám mục Phạm Văn Nẫm hồi hưu ở độ tuổi 80.[9] Lúc 16 giờ 50 phút Ngày 30 tháng 6 năm 2001, ông qua đời tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, thọ 82 tuổi, với 53 năm linh mục và 23 năm trên cương vị giám mục.[13] Nguồn thông tin khác cho rằng Giám mục Nẫm qua đời tại Tòa Tổng giám mục Sài Gòn, sau thời gian dài trị bệnh tại Bệnh viện Nguyễn Trãi, Thành phố Hồ Chí Minh.[55] Ngày giám mục Nẫm qua đời cũng là ngày có sự kiện truyền chức cho 18 tân linh mục tại Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn. Giám mục Nẫm qua đời trước vài ngày[gc 3] khi việc bổ nhiệm một tân giám mục phụ tá cho Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh thành sự, sau một tháng thỏa thuận giữa Nhà nước Việt Nam và Vatican. Tân giám mục phụ tá được chọn là linh mục Giuse Vũ Duy Thống.[57] Giám mục Thống được nhận định là giám mục thay thế cho cố giám mục Nẫm vừa qua đời.[56]

Phần mộ Giám mục Louis Phạm Văn Nẫm tại nhà nguyên Trung tâm Mục vụ Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh

Lễ an táng cố giám mục do Tổng giám mục Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn chủ sự, Giám mục Phêrô Nguyễn Văn Nhơn giảng lễ. Các giám mục và hơn 200 linh mục đã tham dự lễ an táng này.[13] Thi hài cố giám mục Phạm Văn Nẫm được an táng trong nhà nguyện cổ, cạnh Trung tâm Mục vụ Tổng giáo phận Sài Gòn, cùng với Tổng giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình và Tổng giám mục Phaolô Bùi Văn Đọc.[58][59] Nhà nguyện cổ này là nhà nguyện thuộc Tiểu chủng viện cũ, thuộc Trung tâm Mục vụ Tổng giáo phận.[60] Có nguồn tin ghi nhận nhà nguyện thuộc khuôn viên Đại chủng viện Thánh Giuse Sài Gòn.[61]

Đóng góp

[sửa | sửa mã nguồn]

Giám mục Phạm Văn Nẫm được báo Công giáo và Dân tộc ghi nhận là đã cộng tác với Tổng giám mục Nguyễn Văn Bình "hướng dẫn đoàn chiên của mình sống cuộc sống chan hòa với cộng đồng dân tộc."[62] Giám mục Phạm Văn Nẫm, trong tư cách giám mục của Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh trong hơn hai mươi năm sau chiến tranh Việt Nam, đã đối mặt với nhiều biến cố chính trị và tôn giáo. Căng thẳng giữa chính phủ Việt Nam với Tòa Thánh về chức vị của Tổng giám mục phó Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận (bắt giam từ 1975 đến 1989;[63]; trục xuất năm 1991[64]), hay việc Giám quản Tông tòa Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh Nicôla Huỳnh Văn Nghi (năm 1993[65], 1995) và việc bổ nhiệm tân Tổng giám mục Sài Gòn để kế vị Tổng giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình đã già yếu (năm 1993)[66] rồi qua đời (năm 1995).[67]

Sau này ông tiếp tục coi sóc giáo phận khi Tổng giám mục Bình qua đời, cũng như phụ tá cho Giám mục Giám quản Huỳnh Văn Nghi khi giám quản giáo phận đồng thời là Giám mục chính tòa Giáo phận Phan Thiết,[gc 4] cho đến khi Tòa Thánh giải quyết xong với chính phủ Việt Nam về việc bổ nhiệm giám mục phó Giáo phận Mỹ Tho Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn về làm tân Tổng giám mục.[68][69]

Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh – nơi ông dùng trọn cuộc đời để phục vụ có thể nói là một trong số ít giáo phận đông giáo dân của Công giáo tại Việt Nam. Theo số liệu, năm 1979 Tổng giáo phận có số giáo dân là 389.604 (chiếm 11.1% dân cư), 414 linh mục và 201 nhà thờ (số nhà thờ nhiều hơn hiện nay – 200 nhà thờ) và khi ông từ nhiệm năm 1999 là 524.281 giáo dân (10,5% số dân cư) và 442 linh mục, 186 nhà thờ[70] dù trải qua ba năm trống toà với bao thiếu thốn, điều đó cũng cho thấy sự khó nhọc, cần mẫn của ông trong cương vị Giám mục.

Tông truyền

[sửa | sửa mã nguồn]

Louis Phạm Văn Nẫm được tấn phong giám mục năm 1978, dưới thời Giáo hoàng Gioan Phaolô II, bởi:[9]

Louis Phạm Văn Nẫm là giám mục phụ phong cho giám mục:[9]

Tóm tắt chức vụ

[sửa | sửa mã nguồn]
Danh hiệu Công giáo
Tiền nhiệm:
Janez Jenko 		Giám mục Hiệu tòa Acufida, Algeria[71]
1977–2001 		Kế nhiệm:
Pedro Ricardo Barreto Jimeno
Tiền nhiệm:
Nicôla Huỳnh Văn Nghi 		Giám mục phụ tá
Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh
1977–1999 		Kế nhiệm:
Giuse Vũ Duy Thống
Tiền nhiệm:
Phêrô Phạm Tần 		Chủ tịch Uỷ ban Giáo dân
Hội đồng Giám mục Việt Nam
1989–1992 		Kế nhiệm:
Phêrô Nguyễn Văn Nhơn

Ghi chú

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Có thông tin cho rằng Giám mục Nẫm sinh năm 1913.[7]
  2. ^ Trường này có số học sinh khoảng 5-6.000, trong khi có hàng trăm giáo sư giảng dạy.[18]
  3. ^ Nguồn UCA News ghi nhầm ngày 14 tháng 7; ngày bổ nhiệm tân giám mục là 4 tháng 7 năm 2001.[56]
  4. ^ Do giám mục Nghi không được chính quyền Việt Nam chấp nhận (thời gian trống tòa của giáo phận từ năm 1995 đến năm 1998)

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ “Bishops who are not Ordinaries of Sees” [Các giám mục không bản là [Chánh Bản quyền] của Tòa] (bằng tiếng Anh). GCatholic. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2024.
  2. ^ Hy. Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn (ngày 15 tháng 9 năm 2010). “Tổng Giáo phận Sài Gòn Qua Dòng Lịch sử 50 Năm (1960-2010)”. Liên Đoàn Công giáo. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 3 năm 2018. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2024.Quản lý CS1: bot: trạng thái URL ban đầu không rõ (liên kết)
  3. ^ a b “Giám mục Louis Phạm Văn Nẫm, Cố Giám mục phụ tá Sài Gòn”. Tinh Thần. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2024.
  4. ^ a b Văn Phòng HĐGM VN (ngày 20 tháng 10 năm 2019). “Danh sách Hồng Y, Tổng Giám Mục và Giám Mục Việt Nam từ 1933 đến nay”. Hội đồng Giám mục Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2024.
  5. ^ a b “Ðức Cha Louis Phạm Văn Nẫm Nguyên Giám Mục Phụ Tá Tổng Giáo Phận Saigon”. Truyền Giáo Việt Nam tại Á Châu. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2024.
  6. ^ Lm Nguyễn ngọc Dũng; Nguyễn Văn Thơm. “KHẨU HIỆU CÁC GIÁM MỤC VIỆT NAM”. Simon Hòa Đà Lạt. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 6 năm 2024. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2024.
  7. ^ a b “THÀNH LẬP HÀNG GIÁO PHẨM CÔNG GIÁO VIỆT NAM”. Hội đồng Giám mục Việt Nam. ngày 15 tháng 10 năm 2017. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 1 năm 2024. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2024.
  8. ^ a b c “Các linh mục đóng góp, xây dựng giáo điểm, giáo xứ Vườn Xoài”. Giáo xứ Vườn Xoài. ngày 7 tháng 8 năm 2013. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 12 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2024.
  9. ^ a b c d e “Bishop Louis Pham Van Nâm † Auxiliary Bishop Emeritus of Thành-Phô Hô Chí Minh (Hôchiminh Ville) Titular Bishop of Acufida” [Giám mục Louis Phạm Văn Nẫm Nguyên Giám mục phụ tá của [Tổng giáo phận] Thành phố Hồ Chí Minh; Giám mục Hiệu tòa Acufida] (bằng tiếng Anh). Catholic Hierarchy. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 8 năm 2019. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2024.
  10. ^ Nguyễn Luân (ngày 7 tháng 7 năm 2023). “Tưởng nhớ Đức Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình và Ðức Giám mục Louis Phạm Văn Nẫm”. báo Công giáo và Dân tộc. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  11. ^ a b c d “Sơ lược tiểu sử Ðức Cha Louis Phạm Văn Nẫm”. Truyền Giáo Việt Nam tại Á Châu. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2024.
  12. ^ a b Văn Minh (ngày 22 tháng 10 năm 2018). “Đoàn TNTT xứ Vĩnh Hoà – Buổi học ngoại khóa tại ĐCV Thánh Giuse Sài Gòn”. VietCatholic News. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2024.
  13. ^ a b c d e f g Trần Anh Dũng 2009, tr. 529
  14. ^ ANH NGUYÊN (ngày 6 tháng 7 năm 2017). “Lễ giỗ Đức Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình và Đức cha Louis Phạm Văn Nẫm”. báo Công giáo và Dân tộc. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  15. ^ “16. Cha PHAOLÔ NGUYỄN VĂN VÀNG”. Giáo xứ Tân Định. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 10 năm 2021. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2024.Quản lý CS1: bot: trạng thái URL ban đầu không rõ (liên kết)
  16. ^ Trường Sơn; Minh Phong-Vĩnh Thân (ngày 24 tháng 8 năm 2016). “Giáo xứ Vườn Xoài: Linh mục Giuse Trần Thanh Công nhậm chức chánh xứ”. Tổng giáo phận Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  17. ^ Phạm Ngọc (ngày 3 tháng 2 năm 2022). “Ấn tượng Di Linh”. báo Công giáo và Dân tộc. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2024.
  18. ^ a b c d Phạm Minh-Tâm. “Ngọn Đèn Chầu Leo-Lét”. Tin và Sống. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.Quản lý CS1: bot: trạng thái URL ban đầu không rõ (liên kết)
  19. ^ Trần Thăng - NSTM (ngày 23 tháng 11 năm 2020). “Giáo xứ Gia Định 2017”. Tổng giáo phận Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2024.
  20. ^ Tóc Ngắn; TT Gx. Gia Định (ngày 31 tháng 12 năm 2017). “Giáo xứ Gia Định: 150 năm Hồng ân”. Tổng giáo phận Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  21. ^ Nhị Long; Nhị Lang Sơn (2010). “Đôi nét hệ thống Giáo Duc La San tại Việt Nam”. Dân Chúa USA. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 7 năm 2019. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2024.
  22. ^ “Lịch sử Giáo hội Công giáo Việt Nam - Thành Lập Hàng Giáo Phẩm Việt Nam”. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 4 tháng 7 năm 2015.
  23. ^ “Bishop Louis Phạm Văn Nẫm” (bằng tiếng Anh). G Catholic. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 7 năm 2015. Truy cập Ngày 19 tháng 1 năm 2024.
  24. ^ Văn phòng Báo chí Tòa Thánh 1978, tr. 267
  25. ^ Lm. Phaolô Lê Tấn Thành (ngày 28 tháng 3 năm 2013). “Đại chủng viện Thánh Giuse Sài Gòn (từ 1960 đến nay)”. Tổng giáo phận Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  26. ^ “Catholicism and Politics in Communist Societies”. tr. 281. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2024 – qua Google Book.
  27. ^ “Catholicism and politics in communist societies” [Công giáo và chính trị trong xã hội cộng sản] (bằng tiếng Anh). Duke University Press. 1990. tr. 281.
  28. ^ Hy. Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn (ngày 3 tháng 9 năm 2010). “Tổng giáo phận Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh”. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 8 năm 2022. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  29. ^ “Metropolitan Archdiocese of Thành-Phô Hô Chí Minh, Vietnam” [Tổng giáo phận đô thành Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam] (bằng tiếng Anh). GCatholic. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 2 năm 2024. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  30. ^ “Diocese of Phan Thiêt, Vietnam” [Giáo phận Phan Thiết, Việt Nam] (bằng tiếng Anh). GCatholic. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  31. ^ TGP Sài Gòn TPHCM (ngày 13 tháng 7 năm 2020). “Lược sử Tổng Giáo phận Sài Gòn TP.HCM”. Tổng giáo phận Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh. Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  32. ^ Tgm. Phaolô Bùi Văn Đọc (ngày 6 tháng 10 năm 2015). “Thư kêu gọi đóng góp cho việc trùng tu Vương cung Thánh đường Đức Bà Sài Gòn”. Tổng giáo phận Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2024.
  33. ^ Thiên Lý (ngày 25 tháng 12 năm 2018). “Chút tâm tình với những người cha đỡ đầu”. báo Công giáo và Dân tộc. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2024.
  34. ^ Cựu Chủng Sinh LSQN (ngày 14 tháng 5 năm 2009). “Tưởng Nhớ Đức Cố Giám Mục tiên khởi Giáo phận Đà Nẵng: Phêrô Maria Phạm Ngọc Chi”. Dân Chúa USA. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2024.
  35. ^ “Luôn thao thức về Giáo hội”. báo Công giáo và Dân tộc. ngày 3 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2024.
  36. ^ a b Antôn Nguyễn Ngọc Sơn 2016, tr. 267
  37. ^ “Ủy ban Giáo dân”. Hội đồng Giám mục Việt Nam. ngày 30 tháng 11 năm 2017. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2024.
  38. ^ ThS. Phương Liên. “Nhìn lại chặng đường hình thành và phát triển của Hội đồng Giám mục Việt Nam qua 13 kỳ đại hội”. Ban Tôn giáo Chính phủ, nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2020. Truy cập Ngày 11 tháng 11 năm 2024.Quản lý CS1: bot: trạng thái URL ban đầu không rõ (liên kết)
  39. ^ “VATICAN OFFICIAL´S VISIT BROUGHT HOPE AMID MEAGER RESULT” [Chuyến thăm của quan chức Vatican mang lại niềm hy vọng trong khi đạt được những kết quả ít ỏi] (bằng tiếng Anh). UCA News. ngày 7 tháng 3 năm 1993. Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  40. ^ Trương Bá Cần 1996, tr. 131, 134
  41. ^ Lm. Nguyễn Hữu Lễ (ngày 6 tháng 4 năm 2007). “Cảm Nghĩ Sau Khi Xem Tấm Hình Bịt Miệng”. Việt Báo. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2024.
  42. ^ Văn Chiến; Hải Vân (ngày 3 tháng 1 năm 2017). “Giáo xứ Thái Bình: Kỷ niệm 20 năm Cung hiến Thánh đường”. Tổng giáo phận Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  43. ^ Đinh Tiến Thuấn (ngày 22 tháng 7 năm 2009). “Giáo xứ Gò Vấp: bảo tồn và phát triển”. Tổng giáo phận Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  44. ^ Đức Dũng; Gx. Bình Xuyên (ngày 15 tháng 12 năm 2014). “Giáo xứ Bình Xuyên: Bế mạc Năm Thánh giáo xứ”. Tổng giáo phận Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  45. ^ Hồng Tuyến - NSTM (ngày 23 tháng 11 năm 2020). “Giáo xứ Tắc Rỗi 2017”. Tổng giáo phận Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  46. ^ GB Nguyễn Tài; Mạnh Tú (ngày 30 tháng 12 năm 2021). “Giáo xứ Tân Hưng (Xóm Mới) 2021”. Tổng giáo phận Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  47. ^ Quốc Oanh (ngày 18 tháng 11 năm 2014). “Giáo xứ Vinh Sơn 6: Giỗ đầu cha cố Augustino Maria Phạm Minh Tri”. Tổng giáo phận Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  48. ^ Mạnh Tiến; NSTM (ngày 8 tháng 9 năm 2021). “Giáo xứ Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp - Xóm Mới (2020)”. Tổng giáo phận Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  49. ^ “LỜI GIỚI THIỆU CỦA GIÁO QUYỀN GIÁO PHẬN SÀI GÒN”. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 4 tháng 7 năm 2015.
  50. ^ “Sách GLHTCG_Thơ Gởi Giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình”. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 4 tháng 7 năm 2015.
  51. ^ “DOMINICAN SUPERIOR GENERAL URGES CONFRERES TO BE PASSIONATE FOR THE POOR” [Bề trên Tổng quyền Dòng Đa Minh kêu gọi các thành viên nồng nhiệt với người nghèo] (bằng tiếng Anh). UCA News. ngày 15 tháng 1 năm 1998. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  52. ^ “VNTB – Giáo xứ Thị Nghè kêu gọi sự trợ giúp từ Hoa Kỳ để đòi lại trường Phước An”. Việt Nam Thời báo. ngày 2 tháng 3 năm 2021. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2024.
  53. ^ Nhóm PV Vietcatholic (ngày 12 tháng 8 năm 2020). “SOS giáo xứ Thị Nghè Sàigon bị chính quyền chiếm đoạt tài sản”. VietCatholic. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2024.
  54. ^ Gs.Antôn Đỗ Hữu Nghiêm; Phêrô Hồ Minh Điệp (ngày 6 tháng 1 năm 2004). “ĐHY JB Phạm Minh Mẫn trước vận hội mới của Giáo Hội VN và đất nước”. VietCatholic News. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2024.
  55. ^ Lm. JB. Vũ Xuân Hạnh. “THÁNH LỄ CUỘC ĐỜI”. Công giáo Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 3 năm 2015. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2024.
  56. ^ a b Fx Đỗ Công Minh (ngày 8 tháng 3 năm 2017). “Hạt nắng vô tư trên những Cành Thông vi vu”. Uỷ ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2024.
  57. ^ “THREE BISHOPS NAMED AFTER LATEST HOLY SEE-VIETNAM TALKS” [Ba Tân giám mục được công khai danh tính sau cuộc các cuộc thảo luận cuối cùng giữa Tòa Thánh và Việt Nam]. UCA News. ngày 26 tháng 7 năm 2001. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
  58. ^ WGPSG (ngày 16 tháng 3 năm 2018). “Thánh lễ trước linh cữu Đức cố TGM Phaolô tại Nhà thờ Chánh tòa Sài Gòn sáng 16.03.2018”. Tổng giáo phận Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 8 năm 2022. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2024.
  59. ^ Hùng Luân (ngày 30 tháng 10 năm 2023). “20 năm trong sứ mạng đào tạo và thăng tiến con người”. báo Công giáo và Dân tộc. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2024.
  60. ^ Nhóm PV báo Công giáo và Dân tộc (ngày 16 tháng 3 năm 2018). “Rước nến tiễn chân Đức Tổng Phaolô về Trung tâm Mục vụ”. báo Công giáo và Dân tộc. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2024.
  61. ^ Thiên Mi (ngày 14 tháng 12 năm 2023). “160 năm Ðại Chủng viện Thánh Giuse Sài Gòn”.
  62. ^ Phạm Ngọc Trản (ngày 27 tháng 8 năm 2020). “Kỷ niệm 110 năm, ngày sinh Ðức cố Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình 1.9.1910 - 1.9.2020”. báo Công giáo và Dân tộc. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2024.
  63. ^ “Late Vietnamese cardinal jailed by communists moves closer to sainthood” [Vị Hồng y quá cố người Việt Nam bị cộng sản bỏ tù tiến gần hơn tới việc phong thánh]. Reuters. ngày 4 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2024.
  64. ^ Peter Stanford (ngày 24 tháng 9 năm 2002). “Cardinal Nguyen Van Thuan” [Hồng y Nguyễn Văn Thuận] (bằng tiếng Anh). The Guardian. Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2024.
  65. ^ “Giám mục Nicôla Huỳnh Văn Nghi Giám mục tiên khởi Giáo phận. Phan Thiết đã qua đời lúc 15g15 chiều ngày 6-5-2015 (18.3 Âm Lịch) tại TGM Phan Thiết; hưởng thọ 88 tuổi”. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 5 tháng 7 năm 2015.
  66. ^ “Đức Cố Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình”. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 5 tháng 7 năm 2015.
  67. ^ “Đức Cố Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình Nguyên Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Saigon”. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 5 tháng 7 năm 2015.
  68. ^ “Tòa Thánh bổ nhiệm các giám mục cho các giáo phận Việt Nam”. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 5 năm 2015. Truy cập ngày 5 tháng 7 năm 2015.
  69. ^ “Tiểu sử Đức Tân Tổng Giám mục Saigon Archbishop J.B. Phạm Minh Mẫn”. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 5 tháng 7 năm 2015.
  70. ^ “Archdiocese of Thành-Phô Hô Chí Minh (Hôchiminh Ville)”. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 10 năm 2013. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2015.
  71. ^ “Titular Episcopal See of Acufida, Algeria”. G Catholic. Bản gốc lưu trữ Ngày 3 tháng 7 năm 2020. Truy cập Ngày 3 tháng 7 năm 2020.

Thư mục

[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]
Chúng tôi bán
Tất in hình gấu Lotso (Gấu Dâu) GIẢM 29%
10.000 ₫ 14.000 ₫
Tất in hình gấu Lotso (Gấu Dâu)
Áo khoác có mũ trùm đầu tay dài in họa tiết Nier: Automata GIẢM 50%
206.000 ₫ 412.000 ₫
Áo khoác có mũ trùm đầu tay dài in họa tiết Nier: Automata
[Review Sách] Cô thành trong gương GIẢM 9%
162.000 ₫ 179.000 ₫
[Review Sách] Cô thành trong gương
Sách Bà ngoại tôi gửi lời xin lỗi GIẢM 10%
171.000 ₫ 190.000 ₫
Sách Bà ngoại tôi gửi lời xin lỗi
Gối ôm Yelan Genshin impact GIẢM 14%
240.000 ₫ 280.000 ₫
Gối ôm Yelan Genshin impact
Figure Shiro - No Game No Life GIẢM 16%
314.000 ₫ 374.000 ₫
Figure Shiro - No Game No Life
Bài viết liên quan
Nhân vật Arche Eeb Rile Furt - Overlord
Nhân vật Arche Eeb Rile Furt - Overlord
Arche sở hữu mái tóc vàng cắt ngang vai, đôi mắt xanh, gương mặt xinh xắn, một vẻ đẹp úy phái
2/7/2023 9:10:27 AM 2,168
Nhân vật Shigeo Kageyama - Mob Psycho 100
Nhân vật Shigeo Kageyama - Mob Psycho 100
Shigeo Kageyama (影山茂夫) có biệt danh là Mob (モブ) là nhân vật chính của series Mob Psycho 100. Cậu là người sở hữu siêu năng lực tâm linh, đệ tử của thầy trừ tà Arataka Reigen
11/17/2022 9:35:06 AM 583
Tiểu thuyết ma quái Ponyo: Liệu rằng tất cả mọi người đều đã biến mất
Tiểu thuyết ma quái Ponyo: Liệu rằng tất cả mọi người đều đã biến mất
Ponyo thực chất là một bộ phim kể về chuyến phiêu lưu đến thế giới bên kia sau khi ch.ết của hai mẹ con Sosuke và Ponyo chính là tác nhân gây nên trận Tsunami hủy diệt ấy.
9/4/2021 6:05:45 PM 1,390
Visual Novel Nekopara vol.1 Việt Hoá
Visual Novel Nekopara vol.1 Việt Hoá
Câu chuyện kể về Minazuki Kashou, con trai của một gia đình sản xuất bánh kẹo truyền thống bỏ nhà ra đi để tự mở một tiệm bánh của riêng mình tên là “La Soleil”
2/19/2024 9:19:26 PM 4,915