1939

Anyos: 1936 1937 1938 - 1939 - 1940 1941 1942

Decenios: Anyos 1920 - Anyos 1930 - Anyos 1940

Sieglos: Sieglo XIX - Sieglo XX - Sieglo XXI

L'actor estausunidense Harvey Keitel, naixiu lo 13 de mayo de 1939.

L'actor, guionista y productor cinematografico britanico John Cleese, naixiu o 27 d'octubre de 1939.

O medico y psicologo austriaco Sigmund Freud, muerto o 23 de setiembre de 1939.

Botadura d'o Tirpitz l'1 d'abril de 1939 en Wilhemshaven.

L'actor estausunidense Sal Mineo, qui naixió lo 10 de chinero de 1939.

L'actor estausunidense Reni Santoni, qui naixió lo 21 d'abril de 1939.

Escaicimientos

Aragón

Atros países

Marzo

• 2 de marzo - o cardenal italiano Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli, esleyiu Papa con o nombre de Pío XII.
• 22 de marzo - a presión d'o Tercer Reich sobre Lituania fa que iste país li ceda Klaipėda (Memel en alemán), ta evitar una declaración de guerra.
• 27 de marzo - a Espanya de Francisco Franco s'ahhibe a la resta de países faixistas en sinyando o Pacto Anti-Komintern, cuan encara no heba rematau a Guerra Civil espanyola.

Abril

• 1 d'abril - botadura en Wilhemshaven, en una ceremonia presidida por Adolf Hitler, de l'acuirazau Tirpitz d'a Kriegsmarine d'o Tercer Reich.

Agosto

• 2 d'agosto - o fisico Albert Einstein ninvía una carta a lo president d'os Estaus Unius Franklin Delano Roosevelt consellando-li d'encetar un programa ta creyar una bomba atomica.
• 18 d'agosto - en prencipiar os preparativos ta o dito Fall Weiß (Plan Blanco) os plans ta la invasión de Polonia, se nombra a Erich von Manstein chefe de l'Estau Mayor d'o Grupo d'Exercitos Sud d'a Wehrmacht d'o Tercer Reich.^[1]

Setiembre

• 1 de setiembre - tropas d'a Wehrmacht d'o Tercer Reich dentran en Polonia, prencipiando asinas a Segunda Guerra Mundial.
• 3 de setiembre - en a Segunda Guerra Mundial, Francia y o Reino Uniu declaran a guerra a lo Tercer Reich.
• 9 de setiembre - en os primers intes d'a Segunda Guerra Mundial, a Luftwaffe d'o Tercer Reich bombardeya la ciudat polaca de Kurów, destruyendo-ie un hospital.
• 17 de setiembre - en a Segunda Guerra Mundial, as tropas de l'Exercito Royo d'a Unión Sovietica invaden Polonia, que en ixas envueltas luita contra a Wehrmacht d'o Tercer Reich, rematando asinas as posibilidaz de resistencia militar polaca.
• 27 de setiembre - en a Segunda Guerra Mundial, rebla la resistencia de l'Exercito polaco en Varsovia contra a Werhrmacht d'o Tercer Reich.
• 29 de setiembre - en a Segunda Guerra Mundial, Polonia capitula debant d'o Tercer Reich y a Unión Sovietica.
• 30 de setiembre - en a Segunda Guerra Mundial, o cheneral Władysław Sikorski forma en Londres un Gubierno de Polonia en o exilio.

Octubre

• 8 d'octubre - mientres a Segunda Guerra Mundial, o Tercer Reich s'anexiona a parte occidental de Polonia.
• 26 d'octubre - o sacerdot y politico eslovaco Jozef Tiso se converte en President d'a Primera Republica Eslovaca.

Noviembre

• 26 de noviembre - en a muga entre Finlandia y a Unión Sovietica se produz l'incident de Mainila, que prene como excusa l'Exercito Royo ta atacar Finlandia cuatre días dimpués en a Guerra d'Hibierno.
• 30 de noviembre - l'Exercito Royo ataca a Finlandia prenendo como excusa l'incident de Mainila escaiciu cuatre días antis, prencipiando asinas a Guerra d'Hibierno.

Aviento

• 13 d'aviento - en a batalla d'o Río d'a Plata, mientres a Segunda Guerra Mundial, a Royal Navy britanica redota a la Kriegsmarine d'o Tercer Reich.
• 30 d'aviento - primer vuelo de l'avión sovietico Ilyushin Il-2 Sturmovik.

Naixencias

Aragón

• 3 de chinero - naixencia en Bárbols, (Ribera Alta de l'Ebro) d'o ciclista, aragonés Ángel Ibáñez.
• - naixencia en Zaragoza (comarca de Zaragoza) d'a escritora, poeta y novelista aragonesa Ana María Navales (†2009).^[2]

Atros países

Chinero

• 10 de chinero - naixencia en Nueva York (Nueva York) de l'actor de cine y teatro estausunidense Sal Mineo (†1976).^[3]
• 29 de chinero - naixencia en Melbourne (Victoria, Australia) d'a escritora y profesora universitaria australiana Germaine Greer.

Marzo

• 13 de marzo - naixencia en Nueva York (Nueva York) d'o cantaire y musico estausunidense de musica pop Neil Sedaka.
• 23 de marzo - naixencia en Ciudat de Mexico (Mexico) d'a chugadora de tenis mexicana Rosie Reyes (†2024).
• 29 de marzo - naixencia en Venecia (Veneto, Reino d'Italia) de l'actor italiano Terence Hill.^[4]

Abril

• 1 d'abril - naixencia en Pound Ridge (Nueva York) de l'actriz estausunidense Ali MacGraw.^[5]
• 2 d'abril - naixencia en Washington, DC d'o cantaire, compositor, musico y productor musical estausunidense Marvin Gaye (†1984).
• 7 d'abril - naixencia en Detroit (Michigan) d'o director cinematografico, guionista y productor cinematografico estausunidense Francis Ford Coppola.^[6]
• 20 d'abril - naixencia en Bærum (Akershus) d'a politica noruega Gro Harlem Brundtland.
• 21 d'abril - naixencia en Nueva York (Nueva York, Estaus Unius de l'actor y actor de voz estausunidense Reni Santoni (†2020).^[7]

Mayo

• 7 de mayo - naixencia en Potencia (Basilicata, Reino d'Italia) d'o director cinematografico y guionista italiano Ruggero Deodato.^[8]
• 13 de mayo - naixencia en Nueva York (Nueva York) de l'actor estausunidense Harvey Keitel.^[9]
• 22 de mayo - naixencia en Los Ángeles (California) de l'actor estausunidense Paul Winfield (†2004).^[10]

Chulio

• 15 de chulio - naixencia en Boliqueime (Loulé, districto de Faro) d'o politico portugués Aníbal Cavaco Silva.
• 16 de chulio - naixencia en Piombino (Toscana) d'o futbolista y entrenador de fútbol italiano Lido Vieri.
• 21 de chulio - naixencia en Santo Tirso (Districto de Porto, Portugal) d'o futbolista portugués Alberto Festa (†2024).
• 27 de chulio - naixencia en Barcelona (Barcelonés) d'o escritor, periodista y novelista catalán Manuel Vázquez Montalbán (†2003).
• 30 de chulio - naixencia en Nueva York (Nueva York) de l'actor, director cinematografico, guionista, productor cinematografico y critico cinematografico estausunidense d'orichen serbio Peter Bogdanovich.^[11]

Agosto

• 2 d'agosto - naixencia en Cleveland (Ohio) d'o director cinematografico, guionista y productor cinematografico estausunidense Wes Craven.^[12]
• 9 d'agosto - naixencia en Scandiano (Reino d'Italia, hue provincia de Reggio Emilia, Emilia-Romanya, Italia) d'o economista, profesor universitario y politico italiano Romano Prodi.

Setiembre

• 30 de setiembre - naixencia en Rosheim (Alsacia) d'o quimico francés Jean-Marie Lehn, Premio Nobel de Quimica en 1987.

Octubre

• 5 d'octubre - naixencia en Dresde (Saxonia, Alemanya) d'o pintor y escultor alemán A. R. Penck (†2007).
• 7 d'octubre - naixencia en Wisbech (Cambridgeshire, Anglaterra) d'o quimico britanico Harold Kroto, Premio Nobel de Quimica en 1996.
• 8 d'octubre - naixencia en Lightning Ridge (Nueva Galas d'o Sud) de l'actor y productor cinematografico australiano Paul Hogan.^[13]
• 11 d'octubre - naixencia en São Paulo (Estau de São Paulo) d'a chugadora de Tenis brasilera Maria Bueno.
• 23 d'octubre - muere en Altadena (California) o escritor y novelista estausunidense Zane Grey (n.1872).
• 22 d'octubre - naixencia en Malehice (districto de Chibuto, provincia de Gaza, en a colonia portuguesa de Mozambique) o politico mozambiquenyo Joaquim Chissano, president d'o país en 1986-2005.
• 24 d'octubre - naixencia en Pittsburgh (Pennsilvania) de l'actor estausunidense d'orichen sirio F. Murray Abraham, Premio Oscar a o Millor Actor en 1984.^[14]
• 27 d'octubre
  • - naixencia en Weston-super-Mare (North Somerset, Anglaterra) de l'actor britanico John Cleese.^[15]
  • - naixencia en Charvieu-Chavagneux (Isèra, Roine-Alpes) d'o futbolista francés Jean Djorkaeff.
• 28 d'octubre
  • - naixencia en Boston (Massachusetts) de l'actriz y productora cinematografica estausunidense Jane Alexander.^[16]
  • - naixencia en Ljubljana (Yugoslavia, hue Eslovenia) d'o chimnasta yugoslau Miroslav Cerar.

Noviembre

• 28 de noviembre - naixencia en Brownsville (Tennessee, Estaus Unius) de l'actriz y cantaire estausunidense Tina Turner (†2023).^[17]
• 29 de noviembre - naixencia en Valladolit (Castiella y Leyón, Espanya) de l'actriz, bailarina, cantaire y presentadora de televisión espanyola Concha Velasco (†2023).^[18]

Aviento

• 4 d'aviento - naixencia en Lo Grau dau Rei (Gardon, Occitania) d'o politico francés Étienne Mourrut.
• 30 d'aviento
  • - naixencia en Ryde (Nueva Galas d'o Sud) d'a escritora australiana Glenda Adams.
  • - naixencia en Valladolit (Castiella y Leyón) d'o politico espanyol Fernando Ledesma.
  • - naixencia en Nueva York d'o musico y cantaire estausunidense Felix Pappalardi.

Defuncions

Aragón

• 4 de marzo - muere en Zaragoza (comarca de Zaragoza) l'avogau y politico aragonés, d'ideolochía carlista, Jesús Comín Sagüés (n.1889).^[19]
• 7 de mayo - muere en Estadilla (Semontano de Balbastro) o poeta costumbrista aragonés Cleto Torrodellas Español (n.1868).^[20]
• 3 d'agosto - muere en Paterna (provincia de Valencia) o militar y arbitro de fútbol aragonés Luis Iglesias Gracia (n.1899).^[21]
• 18 de noviembre - muere en París (Francia) o pintor y debuixant aragonés d'o Surrealismo José Luis González Bernal (n.1908).^[22]

Atros países

Chinero

• 20 de chinero - muere en Roquebrune-Cap-Martin (Alpes Maritimos, Provenza-Alpes-Costa Azul, Occitania) o poeta y dramaturgo irlandés William Butler Yeats, Premio Nobel de Literatura en 1923 (n.1865).

Febrero

• 10 de febrero - muere en a Ciudat d'o Vaticano o Papa Pío XI (n.1857).
• 22 de febrero - muere en o exilio francés en Cotlliure (Catalunya d'o Norte) o escritor y poeta espanyol Antonio Machado (n. 1875).

Marzo

• 2 de marzo - muere en Londres l'echiptologo y arqueologo britanico Howard Carter (n.1874).
• 5 de marzo - muere en Van Nuys (California, Estaus Unius) l'actor britanico Herbert Mundin (n.1898).^[23]

Abril

• 7 d'abril - muere en Sydney o politico australiano Joseph Lyons.
• 24 d'abril - muere en París (Isla de Francia) o ciclista francés Louis Trousselier (n.1881).

Mayo

• 13 de mayo - muere en Varsovia o filosofo y matematico polaco Stanisław Leśniewski (n.1886).

Chunio

• 2 de chunio - muere en Sant Sabastián (País Basco) o vriolinista, director d'orquesta y compositor espanyol Enrique Fernández Arbós (n.1863).

Chulio

• 14 de chulio - muere en Praga o pintor checo Alfons Mucha.

Setiembre

• 23 de setiembre - muere en Londres (Reino Uniu) o medico y psicologo austriaco Sigmund Freud (n.1856).

Octubre

• 23 d'octubre - muere en Altadena (California) o escritor estausunidense Zane Grey (n.1872).
• 28 d'octubre - muere en Nueva York (Nueva York) l'actriz estausunidense Alice Brady (n.1892).

Aviento

• 19 d'aviento - suicidio en Buenos Aires (Archentina) d'o marino y militar alemán Hans Langsdorff, dimpués d'a suya redota en a batalla d'o Río de la Plata y l'auto-fundimiento d'o suyo vaixiello (n.1894).
• 23 d'aviento - muere en París (Isla de Francia, Francia) l'actor, director y guionista francés Georges Monca (n.1867).^[24]

Se veiga tamién

• Muertes en 1939.
• Naixius en 1939.

Referencias

1. (en)/(fr) François de Lannoy y Josef Charita: Panzertruppen. Les troupes blindées allemandes. German armored troops. 1939-1945. Éditions Heimdal. Bayeux, 2001, ISBN 2-84048-151-0, pachina 70.
2. (es) Muere en Borja la escritora aragonesa Ana María Navales, en o diario Heraldo de Aragón.
3. (en) Sal Mineo en IMDb.
4. (en) Terence Hill en IMDb.
5. (en) Ali MacGraw en IMDb.
6. (en) Francis Ford Coppola en IMDb.
7. (en) Reni Santoni en IMDb.
8. (en) Ruggero Deodato en IMDb.
9. (en) Harvey Keitel en IMDb.
10. (en) Paul Winfield en IMDb.
11. (en) Peter Bogdanovich en IMDb.
12. (en) Wes Craven en IMDb.
13. (en) Paul Hogan en IMDb.
14. (en) F. Murray Abraham en IMDb.
15. (en) John Cleese en IMDb.
16. (en) Jane Alexander en IMDb.
17. Tina Turner en Internet Movie Database.
18. (en) Concha Velasco en Internet Movie Database.
19. (es) Jesús Comín y Sagüés en a Gran Enciclopedia Aragonesa.
20. Xavier Tomás Arias y Chusé Raúl Usón (Eds.).: Cleto Torrodellas (1868-1939). Obra en aragonés ribagorçano. Biblioteca Pirineus. Xordica Editorial. ISBN 978-84-96457-58-4, 2011.
21. (es) Luis Iglesias Gracia en BD Fútbol.
22. (es) Juan José Luis González Bernal en a Gran Enciclopedia Aragonesa.
23. (en) Herbert Mundin en Internet Movie Database.
24. (en) Georges Monca en Internet Movie Database.