Elizagorria

Elizagorria
Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Bandera Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Garaia
Merindadea	Lizarra
Eskualdea	Vianaldea
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Nafarroa
Izen ofiziala	Lazagurría
Alkatea	Maximo Lopez Caro (Nafar Herriaren Batasuna)
Posta kodea	31588
INE kodea	31145
Herritarra	elizagorriar
Geografia
Koordenatuak	42°29′37″N 2°14′20″W / 42.493611111111°N 2.2388888888889°W / 42.493611111111; -2.2388888888889
Azalera	17 km²
Garaiera	392 metro
Distantzia	72,5 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria	182 (2023:  −3)
92 (%50,5) (2019)  (%53,3) 97
Dentsitatea	10,71 bizt/km²
Zahartzea[1]	% 14,13
Ugalkortasuna[1]	‰ 83,33
Ekonomia
Jarduera[1]	% 81,82 (2011)
Desberdintasuna[1]	% 0 (2011)
Langabezia[1]	% 7,72 (2013)
Euskara
Euskaldunak[2][3]	% 1,80 (2018: %1,8)

Elizagorria^[4] ([elis̻aɣori.a]) Nafarroako udalerria da. 2003an inauguraturiko igerilekua eta farmazia ditu. Nafarroako hiriburutik 73 kilometrora dago eta 204 biztanle zituen 2014. urteko erroldaren arabera.

Geografia

Inguru naturala eta kokapena

Lizarrako merindadearen hego-mendebaldean kokatzen da Errioxako mugatik gertu. Herrira heltzeko Iruñea eta Logroño arteko autobidea hartu behar da.

Elizagorriak Los Arcos eta El Bustorekin egiten du muga iparraldean, Torres del Riorekin mendebaldean, eta Mendabiarekin ekialdean eta hegoaldean.

Klima eta landaredia

Udalerriak klima mediterraniarra dauka, euriak nahiko urriak dira, eta batez ere udaberri eta udazkenean biltzen dira. Urteko batez besteko tenperatura 12 eta 12 gradu bitartekoa eta prezipitazioak 400 eta 600 mm ingurukoak dira. Bestalde, urteroko egun euritsuak 60 dira herrigunean eta 80 edo gehiago udalerriko gunerik menditsuenetan.

Herrian zegoen jatorrizko landaredia eta basoak, ia erabat desagertu dira gaur egun, gizakiaren eragina dela eta.

Historia

Herriaren sortze data zehatza ezezaguna den arren, herria aipatzen den dokumenturik zaharrena XI. mendekoa da eta, dokumentu horren arabera, 1024. urtean Antso Gartzeitz III.a erregeak Peñako San Juango monasterioari eman zion herriaren gaineko jabetza, dohaintza baten bidez.

Demografia

Elizagorriako biztanleria
Datu-iturria: www.ine.es

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko bi etorkin baino ez ziren bizi herrian, biztanleriaren %1,00 (Nafarroako batezbestekoaren azpitik).

Politika

Udaletxea

Gaur egungo udaletxea 1910ean eraiki zen elizaren ondoan. Kanpoalderantz begira dauden hiru fatxada ditu, harriz eginiko izkinekin. Udalak alkatea eta lau zinegotzi dauzka.

• HELBIDEA: Kale Nagusia, 9

Udal hauteskundeak

2007an Nafarroako Herriaren Batasuna alderdi politikoko Ignacio Mangado Lopez aukeratu zuten alkate. Zerrenda bakarra izanik, Udaletxeko bost zinegotziak lortu zituen. Baliogabeko botoak bederatzi izan ziren (emandako guztien %6,12) eta boto zuriak 29 (%21,01). Abstentzioa %18,33koa izan zen.

Elizagorriko Udala (2007)

Alderdia	Botoak	Aukeratua?
Ignacio Mangado Lopez (UPN)	59	Bai
Jose Luis Sainz Diaz de Cerio (UPN)	34	Bai
Francisco Javier Mangado Sanz de Vicuña (UPN)	28	Bai
Enrique Sainz Diaz de Cerio (UPN)	19	Bai
Maximo Lopez Caro (UPN)	18	Bai

2011n ere UPNk hartu zuen alkatetza, kasu honetan Máximo López Carorekin; PSNk ere zerrenda aurkeztu zuen eta bost zinegotzietatik bakarra lortu zuen.

Alkateak

Hauek izan dira Elizagorriako azken alkateak:

Alkatea	Agintaldi hasiera	Agintaldi amaiera	Alderdia[5]
Jose Ignacio Ayerra Mangado[5][6]	1979	1983		Agrupacion Electoral Independiente de Lazagurria
Jose Sanz de Vicuña Diaz de Cerio[5][6]	1983	1987		Nafarroako Alderdi Sozialista
Jesus Diaz de Cerio Artola[5]	1988 ^a	1991		Kudeaketa batzordea
Juan Baztan Tartas[5]	1992 ^b	1995		Kudeaketa batzordea
Jesus Diaz de Cerio Artola[5]	1996 ^c	1999		Kudeaketa batzordea
Ignacio Mangado Lopez[5]	1999	2003		Nafar Herriaren Batasuna
Ignacio Mangado Lopez[5]	2003	2007		Nafar Herriaren Batasuna
Ignacio Mangado Lopez[5][7][8][9][10]	2007	2011		Nafar Herriaren Batasuna
Maximo Lopez Caro[5][11]	2011	2015		Nafar Herriaren Batasuna
Maximo Lopez Caro[5]	2015	2019		Nafar Herriaren Batasuna
Maximo Lopez Caro[5][12][13]	2019	2023		Navarra Suma
Maximo Lopez Caro[14][15][16][17]	2023	Jardunean		Nafar Herriaren Batasuna

^a 1988an ezin izan zen Kudeaketa batzorde bat antolatu.

^b 1992an ezin izan zen Kudeaketa batzorde bat antolatu.

^c 1995ean ezin izan zen Kudeaketa batzorde bat antolatu.

Euskara

Nafarroako gobernuak onartutako Euskararen Foru Legearen arabera Elizagorria eremu ez-euskalduneko udalerria da, eta hori dela eta, hizkuntza ofizial bakarra gaztelania da. 2001eko erroldaren arabera, herritarren %0,50ek zekien euskaraz hitz egiten.

Jaiak eta ospakizunak

Herriko jaiak abuztuko bigarren asteburuan ospatzen dira.

Zerbitzuak

Elizagorria, "Elizagorria, Lodosa, Mendabia, Sartaguda eta Sesmako zerbitzu sozialen Mankomunitateko" kidea da.

Ondasun nabarmenak

Arrosarioko Andre Mariaren parrokia, eliza pizkundetarra da. Gurutze latindarraren oinarri, pentagono itxurako aurrealdea, eta oinetan kokaturiko elizbarrena. Erretaula erromanista Diego Jimenezek egin zuen.

Herriko etxeetako batzuetan XVII. mendeko eta XVIII. mendeko rococo estiloko armarriak daude.

Erreferentziak

1. ↑ Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
2. Euskara ezagutza tasa. (2010) Euskal Herriari Begira (Udalbiltza), Eustat, INE, NASTAT eta Euskal Herriko Hizkuntza Adierazle Sistema (EAS).
3. Nafarroako Gobernua. (2018). Nafarroako Datu Soziolinguistikoak. Euskarabidea, 48-53 or..
4. Euskaltzaindia. 155. araua: Nafarroako udal izendegia. .
5. ↑ (Gaztelaniaz) «Base de datos de Alcaldes y Concejales: Ministerio de Política Territorial y Función Pública.» www.mptfp.gob.es (Noiz kontsultatua: 2020-04-11).
6. ↑ «Lazagurría» Auñamendi Eusko Ikaskuntza (Noiz kontsultatua: 2020-04-14).
7. (Gaztelaniaz) «Tierra Estella decidió en las urnas» Revista Calle Mayor 2007-05-31 (Noiz kontsultatua: 2024-10-28).
8. (Gaztelaniaz) «Exposición de aperos antiguos en Lazagurría» Diario de Navarra 2009-05-16 (Noiz kontsultatua: 2024-10-28).
9. (Gaztelaniaz) «Lazagurría estrenará su centro cívico el próximo 19 de marzo» Diario de Noticias de Navarra 2011-02-16 (Noiz kontsultatua: 2024-10-28).
10. (Gaztelaniaz) «Lazagurría despide la legislatura con una casa para todo el pueblo» Diario de Navarra 2011-03-20 (Noiz kontsultatua: 2024-10-28).
11. (Gaztelaniaz) «"Tenemos claro que si quieres tu pueblo vivo hay que implicarse"» Diario de Navarra 2011-12-29 (Noiz kontsultatua: 2024-10-27).
12. (Gaztelaniaz) «El mapa político de Navarra: todos los alcaldes y alcaldesas» Diario de Noticias de Navarra 2019-06-16 (Noiz kontsultatua: 2024-10-28).
13. (Gaztelaniaz) «Arrancan los alcaldes» Diario de Noticias de Navarra 2019-06-22 (Noiz kontsultatua: 2024-10-28).
14. (Gaztelaniaz) «Todos los alcaldes y alcaldesas de Navarra, pueblo a pueblo» Diario de Noticias de Navarra 2023-06-18 (Noiz kontsultatua: 2024-10-27).
15. (Gaztelaniaz) «Los nuevos alcaldes y alcaldesas de Navarra» Diario de Navarra 2023-06-18 (Noiz kontsultatua: 2024-10-28).
16. (Gaztelaniaz) «Uno de los agricultores que han intentado asaltar el Parlamento de Navarra es alcalde de UPN» El Diario 2024-03-07 (Noiz kontsultatua: 2024-10-28).
17. (Gaztelaniaz) «Cuatro letras a Máximo López Caro» Diario de Noticias de Navarra 2024-03-08 (Noiz kontsultatua: 2024-10-28).

Ikus, gainera

• Nafarroako udalerrien zerrenda
• Vianaldea
• Lizarrako merindadea

Kanpo estekak

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa

(Gaztelaniaz) Elizagorriari buruzko informazioa Nafarroako gobernuaren webgunean.