Nhóm ngôn ngữ Hlai

Hlai
Hlai
Lê
Sử dụng tại	Trung Quốc
Khu vực	Hải Nam
Tổng số người nói	700.000
Dân tộc	Người Lê
Phân loại	Ngữ hệ Tai-Kadai Bắc Hlai; ;
Ngôn ngữ tiền thân	Proto-Hlai (phục nguyên) Hlai;
Mã ngôn ngữ
ISO 639-3	cả hai:; lic – Hlai; cuq – Cun
Glottolog	nucl1241

Ngữ chi Hlai (chữ Hán: 黎语; bính âm: Lí yǔ) hay ngữ chi Lê là một chi chính của ngữ hệ Tai-Kadai, được nói ở vùng núi trung tâm Hải Nam, Trung Quốc. Các ngôn ngữ Hlai bao gồm cả tiếng Cun, một ngôn ngữ pha trộn giữa Hlai và Hán với các đặc tính Hlai chiếm ưu thế. Mạc dù vậy, người Cun bị phân loại vào dân tộc Hán. Khoảng một phần tư người nói các ngôn ngữ Hlai không biết tiếng Hán.

Không ngôn ngữ nào trong nhóm ngôn ngữ Hlai có chữ viết cho đến những năm 1950 khi ký tự Latin được sử dụng cho tiểu nhóm Ha trong nhóm ngôn ngữ này.

Phân loại

Norquest (2007) phân loại ngữ chi Hlai như sau.^[2] Ngôn ngữ riêng biệt được tô đậm. Có chừng 750.000 nói tiếng Hlai.

Tiếng Lê nguyên thủy
- Bouhin (Heitu 黑土) – 73.000
- Lê Lớn
  - Ha Em 哈 (Zhongsha 中沙) – 193.000, the basis of the literary language
  - Lê trung
    - Lê trung đông – 344.000
      - Lauhut (Baoding 保定) – 166.000
      - Qi 杞 / Gei – 178.000
        Tongzha (Tongshi 通什) – 125.000
        
        Zandui (Qiandui 堑对) – 29.000
        
        Baoting 保亭 – 24.000
    - Lê trung bắc – 136.500
      - Lê trung tây bắc – 62.500
        Cun (Ngan Fon, Gelong 仡隆) – 60.000
        
        Nadou (Dongfang 东方) – 2.500
      - Lê trung đông bắc – 74.000
        Meifu 美孚 (Moifau) – 30.000
        Changjiang 昌江
        
        Moyfaw (Xifang 西方)
        
        Run (Zwn) / Bendi – 44.000
        Baisha 白沙 – 36.000
        
        Yuanmen 元门 – 8.000

Phương ngữ Fuma 府玛 được nói ở 1 làng tại phía bắc Changcheng 昌城, Hải Nam, với 800 người nói vào năm 1994.^[3]

Ngôn ngữ Gia Mậu (Jiamao 加茂) (52.000) không phải là một ngôn ngữ Hlai mặc dù người nói ngôn ngữ này được phân loại dân tộc là Hlai. Ngôn ngữ này hiện chưa được phân loại.

Tham khảo

^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Nuclear Hlaic”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
^ Norquest, Peter K. (2007). A Phonological Reconstruction of Proto-Hlai (Ph.D. dissertation). Department of Anthropology, University of Arizona. Lưu trữ 2016-03-03 tại Wayback Machine
^ “Bản sao đã lưu trữ” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 2 tháng 2 năm 2014. Truy cập ngày 16 tháng 9 năm 2015.

[Glottolog-1] Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Nuclear Hlaic”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.

[norquest-2] Norquest, Peter K. (2007). A Phonological Reconstruction of Proto-Hlai (Ph.D. dissertation). Department of Anthropology, University of Arizona. Lưu trữ 2016-03-03 tại Wayback Machine

[3] “Bản sao đã lưu trữ” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 2 tháng 2 năm 2014. Truy cập ngày 16 tháng 9 năm 2015.

[1]

[2]

[3]