Tiếng Ibanag

Tiếng Ibanag
Ybanag, Ibanak
Sử dụng tại	Philippines
Khu vực	Bắc Luzon
Tổng số người nói	500.000 (1990)[1]
Dân tộc	Người Ibanag
Phân loại	Nam Đảo Malayo-Polynesia Philippine Bắc Luzon Thung lũng Cagayan Tiếng Ibanag
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ chính thức tại	Ngôn ngữ địa phương tại Philippines
Quy định bởi	Komisyon sa Wikang Filipino
Mã ngôn ngữ
ISO 639-3	ibg
Glottolog	iban1267[2]
Linguasphere	31-CCB-a
Vùng nói tiếng Ibanag theo Ethnologue
Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA.

Tiếng Ibanag (cũng được gọi là Ybanag hay Ibanak) là một ngôn ngữ Nam Đảo, được nói bởi hơn 500.000 người, đa phần là người Ibanag, tại Philippines, chính xác hơn là tại hai tỉnh Isabela và Cagayan, đặc biệt ở Tuguegarao, Solana, Abulug, Cabagan, và Ilagan, ngoài ra cũng có người Ibanag hải ngoại tại Trung Đông, Vương quốc Liên hiệp và Hoa Kỳ. Đa phần cũng có thể nói tiếng Ilocano, lingua franca tại Bắc Luzon. Từ "Ibanag" gồm tiền tố "I" có nghĩa là "người của", và "bannag", nghĩa là "sông". Ngôn ngữ này có quan hệ gần với tiếng Gaddang, Itawis, Agta, Atta, Yogad, Isneg, và Malaweg.

Âm vị

Nguyên âm

Các nguyên âm gồm: A (ah), E (eh), I (ee), O (oh), U (ooh), Y (ee)

Sự đơn nguyên âm hóa nguyên âm đôi xuất hiện trong tiếng Ibanag. Ví dụ, những từ umay (để đi), balay (nhà) hay aggaw (hay) đôi khi được hát âm lần lượt là ume, bale, và aggo.

Phụ âm

Tiếng Ibanag có nhiều âm vị không hiện diện trong nhiều ngôn ngữ Philippine liên quan. Có thể nhận thấy những âm vị khác biệt của tiếng Ibanag với những ngôn ngữ liên quan, như [f] trong innafi (cơm), [v] trong bavi (lợn), [z] trong kazzing (dê) và [dʒ] trong madjan (hầu gái).

Hình vị phụ âm tiếng Ibanag

	Đôi môi		Môi- Răng		Chân răng		Sau chân răng		Vòm		Ngạc mềm		Thanh hầu
Mũi	m				n				ɲ		ŋ
Tắc	p	b			t	d					k	ɡ	ʔ
Xát			f	v	s	z	ʃ						h
Tắc xát							tʃ	dʒ
Vỗ					ɾ ~ r
Tiếp cận					l				j		w

Chú thích

1. “Tiếng Ibanag”. Ethnologue. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2016.
2. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Ibanag”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.

Liên kết ngoài

• Moses Esteban. Editing Ibanag–Tagalog–English Ibanag–Tagalog–English Survey. Ibanag people's fo Benguet and the City Hall of Benguet(Ifugao)
• Keesing, Felix Maxwell. (1962). The Ethnohistory of Northern Luzon. Stanford University Press.
• Nepomuceno, Vicente Siriban. (1919). Historia nac Cagayán. Colegio de Sto. Tomas.
• Salgado, Pedro V. (2002). Cagayan valley and eastern Cordillera, 1581-1898, Volume 1. Quezon City: Rex Commercial.
• Dita, Shirley N. (2011). “The Structure of Ibanag Nominals”. Philippine Journal of Linguistics. Linguistic Society of the Philippines. 42: 41–57. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 12 năm 2019. Truy cập ngày 31 tháng 12 năm 2019.
• Nepomuceno, Vicente (1919). Historia nac Cagayán. Manila: Tip. Linotype del Colegio de Sto. Tomás. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 8 năm 2022. Truy cập ngày 31 tháng 12 năm 2019.