Tiếng Slovene

Tiếng Slovene
Tiếng Slovenia
slovenski jezik, slovenščina
Phát âm	[slɔˈʋèːnski ˈjɛ̀ːzik],[1][2] [slɔˈʋèːnʃt͡ʃina][3]
Sử dụng tại	Slovenia, Ý (Friuli Venezia Giulia), Áo (Kärnten và Steiermark), Croatia (Istria), Hungary (Vas); cộng đồng người nhập cư tại nhiều quốc gia
Tổng số người nói	2,5 triệu (2010)[4]
Phân loại	Ấn-Âu Balt-Slav Slav Nam Slav Tây Nam Slav Tiếng Slovene
Phương ngữ	Prekmurje Resia và chừng 32 phương ngữ khác
Hệ chữ viết	Latinh (biến thể tiếng Slovene) Hệ chữ nổi tiếng Slovene
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ chính thức tại	Slovenia  Liên minh châu Âu
Ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại	Áo^[cần dẫn nguồn]  Hungary^[cần dẫn nguồn]  Ý [5]
Quy định bởi	Viện hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Slovenia
Mã ngôn ngữ
ISO 639-1	sl
ISO 639-2	slv
ISO 639-3	slv
Glottolog	slov1268[6]
Linguasphere	53-AAA-f (51 varieties)
Bản đồ vùng nói tiếng Slovene
Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA.

Tiếng Slovene hay tiếng Slovenia (slovenski jezik/slovenščina) là một ngôn ngữ Slav, trong nhóm ngôn ngữ Nam Slav. Đây là ngôn ngữ của khoảng 2,5 triệu người tại Slovenia. Tiếng Slovenia là một trong 24 ngôn ngữ chính thức của Liên minh châu Âu.

Phân loại

Tiếng Slovene là một ngôn ngữ Ấn-Âu thuộc nhánh Nam Slav của ngữ tộc Slav, cùng tiếng Serbia-Croatia và tiếng Bulgaria. Nó gần với phương ngữ Chakavia và nhất là phương ngữ Kajkavia của tiếng Serbia-Croatia, nhưng cách biệt hơn với phương ngữ Shtokavian (cơ sở cho các thứ tiếng Bosnia, Croatia, Montenegro và Serbia chuẩn).^[7] Hơn nữa, tiếng Slovene chia sẻ những đặc điểm nhất định với tất cả ngôn ngữ Nam Slav còn lại. Tiếng Slovene cũng có nhiều nét chung với các ngôn ngữ Tây Slav.^[8]

Phân bố địa lý

Ngôn ngữ này được nói bởi 2,5 triệu người, chủ yếu sống ở Slovenia. Nó cũng là ngôn ngữ của người Slovene tại Friuli-Venezia Giulia, Ý (khoảng 90.000 người tại Slavia Friulana, thung lũng Resia, thung lũng Canale, tỉnh Trieste và một số commune của tỉnh Gorizia giáp Slovenia), ở nam Kärnten và một số vùng ở Steiermark của Áo (25.000 người). Nó cũng hiện diện tại Croatia (Istria, Rijeka và Zagreb, với 11.800-13.100 người nói), tại tây nam Hungary (3.000-5.000), tại Serbia (5.000), và tại các cộng đồng người nhập cư gốc Slovene trên thế giới (300.000 người), điển hình như ở Hoa Kỳ (3.400 người tại Ohio),^[9] Canada, Argentina, Úc và Nam Phi.^[7]

Phương ngữ

Bản đồ phương ngữ tiếng Slovene, dựa trên nghiên cứu của Fran Ramovš và một số nguồn khác.

Bài chi tiết: Các phương ngữ tiếng Slovene

Tiếng Slovene có thể xem là ngôn ngữ Slav có nhiều phương ngữ nhất,^[10] với nhiều mức độ thông hiểu lẫn nhau.^[11][12] Số phương ngữ được thống kê là từ 7 (thường được xem là những 'nhóm phương ngữ')^[13][14][15], đến 50 phương ngữ.^[16] Có những nguồn cung cấp số liệu là chín^[17] hoặc tám phương ngữ.^[18] Câu nói "Mỗi ngôi làng có tiếng nói riêng" (Vsaka vas ima svoj glas) thể hiện sự khác biệt trong phương ngữ này.

Tham khảo

1. “Slovenski pravopis 2001: slovenski”.
2. “Slovenski pravopis 2001: jezik”.
3. “Slovenski pravopis 2001: slovenščina”.
4. “International Mother Language Day 2010”. Statistical Office of the Republic of Slovenia. ngày 19 tháng 2 năm 2010. Truy cập ngày 29 tháng 1 năm 2011.
5. “Norme in materia di tutela delle minoranze linguistiche storiche”.
6. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Slovenian”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
7. ^ Greenberg, Marc L., A Short Reference Grammar of Slovene, (LINCOM Studies in Slavic Linguistics 30). Munich: LINCOM, 2008. ISBN 3-89586-965-1
8. Dular, Janez (2001). “Jezikovni položaj” [Language Situation] (bằng tiếng Slovenia). Government of the Republic of Slovenia. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 5 năm 2010. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2012.
9. “Many Languages, One America”. Usefoundation.org. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 5 năm 2009. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2014.
10. “International Mother Language Day”. Statistical Office of the Republic of Slovenia. ngày 19 tháng 2 năm 2009. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 11 năm 2010. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2011.
11. F. Xavier Vila (ngày 13 tháng 11 năm 2012). Survival and Development of Language Communities: Prospects and Challenges. Multilingual Matters. tr. 56–. ISBN 978-1-84769-837-7.
12. Merritt Ruhlen (1991). A Guide to the World's Languages: Classification. Stanford University Press. tr. 60–. ISBN 978-0-8047-1894-3.
13. McDonald, Gordon C. 1979. Yugoslavia: A Country Study. Washington, DC: American University, p. 93
14. Greenberg, Marc L. 2009. "Slovene." In Keith Brown & Sarah Ogilvie (eds.), Concise Encyclopedia of Languages of the World, pp. 981–984. Oxford: Elsevier, p. 981.
15. Brown, E. K. & Anne Anderson. 2006. Encyclopedia of Language & Linguistics: Sca-Spe. Oxford: Elsevier, p. 424
16. Sussex, Roland, & Paul V. Cubberley. 2006. The Slavic languages. Cambridge: Cambridge University Press, p. 502.
17. Sławski, Franciszek. 1962. Zarys dialektologii południowosłowiańskiej. Warsaw: PAN.
18. Priestly, Tom M. S. (1993). “On 'Drift' in Indo-European Gender Systems.'”. Journal of Indo-European Studies. 11: 339–363.