Trang này giải thích một hướng dẫn về độ nổi bật của Wikipedia tiếng Việt. Đây là tiêu chuẩn đã được chấp thuận mà các thành viên nên cố gắng tuân theo. Vì có thể sẽ có những ngoại lệ, hãy áp dụng nó một cách có ý thức. Bất kỳ thay đổi nào liên quan đến nội dung này nên phản ánh sự đồng thuận. Nếu bạn hoài nghi về hướng dẫn nào đó, hãy thảo luận trước tại trang thảo luận. |
Hướng dẫn về độ nổi bật cho các bài viết liên quan đến âm nhạc cung cấp hướng dẫn cho các biên tập viên trong việc áp dụng khái niệm về độ nổi bật cho các chủ thể liên quan đến âm nhạc, bao gồm nghệ sĩ, ban nhạc, album và bài hát. Việc không thỏa mãn những tiêu chí về độ nổi bật dưới đây không phải là tiêu chí xóa nhanh bài viết. Tuy nhiên, một bài viết về một nghệ sĩ hay một ban nhạc không cho thấy được chủ thể của bài viết đó là quan trọng hay có ý nghĩa thì có thể bị xóa nhanh theo tiêu chí BV4. Một thông tin quan trọng, ngay cả khi bị tranh cãi, có thể tránh bị xóa nhanh theo tiêu chí BV4 trong trường hợp yêu cầu xóa bài được đề xuất hoặc biểu quyết xoá bài được đề ra để xác định xem bài viết có nên được xuất hiện trên Wikipedia hay không.
Nhiều biên tập viên tham gia tích cực vào đề tài âm nhạc trên Wikipedia cho rằng một chủ thể âm nhạc (chẳng hạn như ban nhạc hoặc nhóm nhạc kịch) xứng đáng là một bài viết bách khoa. Xin lưu ý rằng việc không đáp ứng bất kỳ tiêu chí nào trong các tiêu chí dưới đây không có nghĩa là một bài viết phải bị xóa; ngược lại, đáp ứng bất kỳ tiêu chí nào trong số này không có nghĩa là một bài viết phải được giữ. Đúng hơn, đây là những quy tắc ngón tay cái được một số biên tập viên sử dụng khi quyết định có nên giữ một bài viết được liệt kê tại biểu quyết xóa bài hay không.
Để đáp ứng các tiêu chuẩn của Wikipedia về khả năng kiểm chứng được và độ nổi bật, bài viết được đề cập phải thực sự thể hiện rằng tiêu chí này là đúng. Thông tin không có nguồn hoặc có nguồn yếu trong bài viết hoặc khẳng định tầm quan trọng của ban nhạc trên trang thảo luận hoặc trang AfD là chưa đủ; bản thân bài viết phải tự thể hiện được độ nổi bật thông qua việc sử dụng các nguồn đáng tin cậy, và không có tiêu chí nào được liệt kê trong trang này được phép miễn trừ việc phải dẫn nguồn đáng tin cậy của bài viết.
Xem thêm Wikipedia:Độ nổi bật (người) để biết hướng dẫn về độ nổi bật cho các bài viết tiểu sử nói chung.
Một nghệ sĩ hoặc một nhóm biểu diễn – bao gồm ban nhạc, ca sĩ, rapper, dàn nhạc, DJ, nhóm nghệ sĩ nhạc kịch, nghệ sĩ chơi nhạc cụ, v.v. – có thể nổi bật nếu thỏa mãn ít nhất một trong các tiêu chí sau.
Lưu ý rằng dù tiêu chí độ nổi bật được xác định là gì thì tiêu chí đó phải được xác minh đúng cách bởi những nguồn đáng tin cậy độc lập với các tài liệu quảng cáo tự xuất bản của chủ thể. Việc các nghệ sĩ mới nổi muốn có một bài viết trên Wikipedia để công khai đưa ra các tuyên bố mang tính thổi phồng hoặc sai sự thật là vô cùng phổ biến, chẳng hạn như đưa ra con số xếp hạng cho các bài hát không được xếp hạng (hoặc chỉ được xếp hạng trên một bảng xếp hạng âm nhạc không nổi bật) hoặc đề cử cho các giải thưởng không đủ nổi bật để vượt qua tiêu chí số 8 (bên dưới). Do đó, độ nổi bật không được xác định bởi nội dung bài viết, mà được xác định qua việc nội dung bài viết đó được hỗ trợ bởi các tham chiếu tới thông tin xác minh độc lập trong các nguồn tham khảo đáng tin cậy như thế nào.
Nhà soạn nhạc hoặc người viết lời bài hát có thể nổi bật nếu họ đáp ứng ít nhất một trong các tiêu chí sau:
Nếu có thể, các nhà soạn nhạc hoặc người viết lời bài hát không có đủ thông tin kiểm chứng để đảm bảo độ nổi bật nên được hợp nhất vào bài viết về tác phẩm của họ. Khi một nhà soạn nhạc hoặc người viết lời bài hát được biết đến với nhiều tác phẩm, việc hợp nhất như vậy có thể không khả thi.
Nhà soạn nhạc và nghệ sĩ biểu diễn nằm ngoài sự quan tâm của số đông các phương tiện truyền thông có thể nổi bật nếu họ đáp ứng ít nhất một trong các tiêu chí sau:
Tất cả các bài viết về album hoặc các bản ghi âm khác phải đáp ứng các tiêu chí cơ bản trong hướng dẫn về độ nổi bật, với độ bao phủ đáng kể trong các nguồn đáng tin cậy độc lập với chủ thể.
Riêng đối với các bản ghi âm, một bản ghi âm có thể nổi bật nếu đáp ứng ít nhất một trong các tiêu chí sau:
Ngoài độ nổi bật, một bài viết độc lập chỉ thích hợp khi có đủ thông tin để đảm bảo một bài viết chi tiết hợp lý; các bài viết không bao giờ có khả năng phát triển vượt mức sơ khai nên được hợp nhất vào bài viết chính của nghệ sĩ hoặc danh sách đĩa nhạc của nghệ sĩ đó.
Một album cần có độ nổi bật của riêng tác phẩm và độ nổi bật đó không được kế thừa và cần có nguồn kiểm chứng độc lập. Việc một album là bản ghi âm được phát hành chính thức của một nhạc sĩ hoặc nhóm biểu diễn nổi bật không phải là lý do để có một bài viết độc lập cho album đó. Ngược lại, một album không cần phải của một nghệ sĩ hoặc nhóm nhạc nổi bật mới có thể xứng đáng có một bài viết độc lập nếu nó đáp ứng nguyên tắc chung về độ nổi bật. Các bài viết về album chỉ có tối thiểu phần danh sách bài hát có thể được hợp nhất một cách hợp lý vào bài viết chính của nghệ sĩ hoặc danh sách đĩa nhạc của nghệ sĩ đó, nếu có đủ không gian cho phép.
Một đĩa đơn cần có nổi bật của riêng tác phẩm và độ nổi bật đó không được kế thừa và cần có nguồn kiểm chứng độc lập. Việc một đĩa đơn là bản ghi âm được phát hành chính thức của một nhạc sĩ hoặc nhóm biểu diễn nổi bật không phải là lý do để có một bài viết độc lập cho đĩa đơn đó. Thông tin về một đĩa đơn có thể được hợp nhất một cách hợp lý vào bài viết chính của nghệ sĩ hoặc danh sách đĩa nhạc của nghệ sĩ đó, nếu có đủ không gian cho phép.
Sản phẩm không được phát hành – bao gồm bản demo, mixtape, bootleg, bản ghi âm chỉ dành cho mục đích quảng cáo – chỉ nổi bật nếu có độ bao phủ độc lập đáng kể trong các nguồn đáng tin cậy.
Trong một số trường hợp đặc biệt, một album chưa phát hành có thể đủ điều kiện có một bài viết riêng nếu có đầy đủ thông tin xác minh và nguồn tham chiếu chính xác về tác phẩm – ví dụ: Album Chinese Democracy năm 2008 của Guns N' Roses trên Wikipedia tiếng Anh đã có một bài viết sớm nhất là vào năm 2004 vì tác phẩm đã được rất nhiều nguồn đáng tin cậy nhắc tới về quá trình thực hiện album đầy phức tạp của Axl Rose. Tuy nhiên, điều này chỉ áp dụng cho một số rất nhỏ các dự án đặc biệt nổi bật – nhìn chung, một album không nên có một bài viết độc lập cho đến khi tất cả tiêu đề, danh sách bài hát và ngày phát hành được nghệ sĩ hoặc hãng thu âm của tác phẩm xác nhận công khai.
Các bài viết và thông tin về album có xác nhận ngày phát hành trong thời gian gần phải được xác nhận bởi các nguồn đáng tin cậy. Một bài viết độc lập không nên được tạo ra cho đến khi có đầy đủ thông tin đáng tin cậy có nguồn gốc về một sản phẩm được phát hành trong tương lai. Ví dụ: một album trong tương lai có bài viết với tiêu đề "Album tiếp theo của (Nghệ sĩ)" và chỉ bao gồm suy đoán trên blog hoặc diễn đàn người hâm mộ về các tiêu đề có thể có hoặc các bài hát có thể có trong album – và thậm chí ngay cả khi chỉ có một số thông tin có thể xác minh được về tác phẩm – là vi phạm Wikipedia không phải là nơi phỏng đoán về những chuyện chưa xảy ra và chỉ nên được thảo luận trong bài viết của nghệ sĩ.
Các bài hát và đĩa đơn có thể nổi bật nếu chúng là chủ thể[1] của nhiều ấn phẩm đã xuất bản[2] có nguồn độc lập với nghệ sĩ và hãng thu âm. Điều này bao gồm các ân phẩm đã xuất bản dưới mọi hình thức, chẳng hạn như các bài báo, sách, phim tài liệu truyền hình hoặc các bài phê bình. Điều này không bao gồm việc tái bản trên phương tiện truyền thông của các thông cáo báo chí hoặc các ấn phẩm khác mà nghệ sĩ, hãng thu âm, bên đại diện của họ hoặc các bên tư lợi khác quảng cáo hoặc nói về tác phẩm.[3] Mức độ bao phủ của một bài hát trong bối cảnh bài đánh giá về album chứa bài hát đó không tạo nên độ nổi bật. Nếu thông tin duy nhất của một bài hát là ở trong bối cảnh các bài đánh giá về album chứa bài hát đó thì thông tin đó phải có trong bài viết về album và không tạo một bài viết độc lập về bài hát đã nêu.
Ngoài độ nổi bật, một bài viết độc lập chỉ thích hợp khi có đủ thông tin để đảm bảo một bài viết chi tiết hợp lý; các bài viết không bao giờ có khả năng phát triển vượt mức sơ khai nên được hợp nhất vào bài viết chính của nghệ sĩ hoặc album.
Một bài viết độc lập về một bài hát cần đáp ứng các tiêu chí trên. Ngoài ra, các tiêu chí dưới đây cho thấy một bài hát hoặc đĩa đơn có thể đủ nổi bật với độ bao phủ trong các nguồn độc lập đáng tin cậy.
Các bài hát có phiên bản cover nổi bật thường được đề cập trong một bài viết chung về bài hát gốc và các phiên bản cover.
Các chuyến lưu diễn âm nhạc có thể nổi bật nếu được nhắc tới đáng kể trên nhiều nguồn đáng tin cậy độc lập. Mức độ bao phủ như vậy có thể cho thấy độ nổi bật về phương pháp tiếp cận nghệ thuật, thành công về mặt tài chính, mối quan hệ với khán giả. Các nguồn chỉ đơn thuần xác nhận rằng một chuyến lưu diễn đã xảy ra không đủ để chứng minh độ nổi bật của chuyến lưu diễn đó. Các chuyến lưu diễn không được trích dẫn tham khảo đầy đủ trong các nguồn thứ cấp nên được đề cập một phần trên trang của nghệ sĩ hơn là tạo một bài viết riêng. Một chuyến lưu diễn đáp ứng các tiêu chuẩn về độ nổi bật không làm cho tất cả các chuyến lưu diễn liên kết với nghệ sĩ đó trở nên nổi bật. Bad World Tour năm 1988 của Michael Jackson là một ví dụ về một chuyến lưu diễn âm nhạc nổi bật.
Các nguồn trực tuyến tốt cho các bản ghi âm là công cụ tìm kiếm MusicBrainz[note 6] hoặc công cụ tìm kiếm AllMusic. Thông tin về quyền sở hữu đối với các bài hát có bản quyền tại Hoa Kỳ có thể được tìm thấy trên tiện ích tìm kiếm ASCAP ACE và BMI. Khi tìm kiếm chuyên sâu, tìm kiếm sách của Google Book có thể làm rõ các thông tin cần thiết. Đối với thông tin đã thu hút sự chú ý của giới học thuật, tìm kiếm trên Google Scholar có thể đem lại hiệu quả.
Wikipedia không được có một bài viết riêng biệt về một cá nhân, ban nhạc hoặc tác phẩm âm nhạc không đáp ứng các tiêu chí của hướng dẫn này hoặc hướng dẫn về độ nổi bật nói chung, hoặc bất kỳ chủ thể nào mà – mặc dù người đó đáp ứng các quy tắc ngón tay cái được mô tả ở trên – các biên tập viên sau cùng vẫn không thể tìm thấy các nguồn độc lập cung cấp thông tin chuyên sâu về chủ thể đó. Mục tiêu của Wikipedia không bao gồm các bài viết nhỏ không bao giờ có thể mở rộng, cũng không phải các bài viết chủ yếu dựa trên những gì đối tượng tự nói về bản thân họ.
Tuy nhiên, thông tin về các chủ thể đó có thể được đưa vào Wikipedia theo những cách khác nhau, miễn là đáp ứng các điều kiện nhất định. Thông tin về một nhạc sĩ, nhóm nhạc hoặc tác phẩm không đủ điều kiện để có một bài viết riêng biệt và độc lập có thể được lưu giữ bằng cách thêm thông tin này vào các bài viết có liên quan nếu thông tin đó:
Ví dụ, thông tin về các thành viên riêng lẻ của một nhóm nhạc thường được hợp nhất thành các bài viết lớn hơn về nhóm. Các bài hát có thể được mô tả trong một đĩa nhạc hoặc trong các danh sách bài hát. Các đổi hướng thích hợp từ tên của chủ thể và các mục trong các trang định hướng có thể được tạo ra để giúp người đọc tìm thấy những thông tin đó.
Ghi chú NSONG