Tỉnh của Kazakhstan

Tỉnh của Kazakhstan Қазақстан облыстары(tiếng Kazakh) Области Казахстана(tiếng Nga)
Còn gọi là: Province Oblast
Thể loại	Nhà nước đơn nhất
Vị trí	Cộng hòa Kazakhstan
Số lượng còn tồn tại	17 tỉnh và 3 thành phố (Almaty, Astana, Shymkent)
Dân số	36 175 (Baikonur) – 2.685.009 (Turkistan)
Diện tích	680 km^2 (263 dặm vuông Anh) (Almaty) – 427.980 km^2 (165.245 dặm vuông Anh) (Karaganda)
Đơn vị hành chính thấp hơn	Huyện

Kazakhstan được chia thành 17 tỉnh (tiếng Kazakh: облыстар/oblystar; số ít: облыс/oblys; tiếng Nga: области/oblasti; số ít: область/oblast'). Các tỉnh được chia tiếp thành các huyện (tiếng Kazakh: аудандар/audandar; số ít: аудан/audan; tiếng Nga: районы/rayoni; số ít: tiếng Nga: район/rayon). Ba thành phố là Shymkent, Almaty và Astana không thuộc về tỉnh nào.

Ngày 16 tháng 3 năm 2022, Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev công bố sẽ thành lập ba tỉnh mới.^[1] Tỉnh Abai được tách ra từ tỉnh Đông Kazakhstan với thủ phủ là Semey. Tỉnh Ulytau được tách ra từ tỉnh Karaganda với thủ phủ tại Jezkazgan. Tỉnh Jetisu tách ra từ tỉnh Almaty với thủ phủ tại Taldykorgan; thủ phủ tỉnh Almaty chuyển từ Taldykorgan đến Qonayev.^[2]

Các tỉnh

Huy hiệu	Tên gọi	Loại	Thủ phủ	Tên tiếng Kazakh	Tên tiếng Nga	Giờ chuẩn
	Tỉnh Abai	tỉnh	Semey	Абай облысы Abai oblysy	Абайская область Abaiskaya Oblast′	UTC+06:00
	Tỉnh Akmola	tỉnh	Kokshetau	Ақмола облысы Aqmola oblysy	Акмолинская область Akmolinskaya Oblast′	UTC+06:00
	Tỉnh Aktobe	tỉnh	Aktobe	Ақтөбе облысы Aqtöbe oblysy	Актюбинская область Aktyubinskaya Oblast′	UTC+05:00
	Almaty	thành phố[nb 1]		Алматы қаласы Almaty qalasy	город Алматы gorod Almaty	UTC+06:00
	Tỉnh Almaty	tỉnh	Qonaev	Алматы облысы Almaty oblysy	Алматинская область Almatinskaya Oblast′	UTC+06:00
	Astana	thành phố[nb 1]		Астана қаласы Astana qalasy	город Астана gorod Astana	UTC+06:00
	Tỉnh Atyrau	tỉnh[nb 2]	Atyrau	Атырау облысы Atyrau oblysy	Атырауская область Atyrauskaya Oblast′	UTC+05:00
	Baikonur	city[nb 3]		Байқоңыр қаласы Baiqoñyr qalasy	город Байконур gorod Baykonur	UTC+05:00[3]
	Tỉnh Đông Kazakhstan	tỉnh	Oskemen	Шығыс Қазақстан облысы Şyğys Qazaqstan oblysy	Восточно-Казахстанская область Vostochno-Kazakhstanskaya Oblast′	UTC+06:00
	Tỉnh Jambyl	tỉnh	Taraz	Жамбыл облысы Jambyl oblysy	Жамбылская область Zhambylskaya Oblast′	UTC+06:00
	Tỉnh Jetisu	tỉnh	Taldykorgan	Жетісу облысы Jetısu oblysy	Жетысуская область Zhetysuskaya Oblast′	UTC+06:00
	Tỉnh Karaganda	tỉnh	Karaganda	Қарағанды облысы Qarağandy oblysy	Карагандинская область Karagandinskaya Oblast′	UTC+06:00
	Tỉnh Kostanay	tỉnh	Kostanay	Қостанай облысы Qostanai oblysy	Костанайская область Kostanayskaya Oblast′	UTC+06:00
	Tỉnh Kyzylorda	tỉnh	Kyzylorda	Қызылорда облысы Qyzylorda oblysy	Кызылординская область Kyzylordinskaya Oblast′	UTC+05:00
	Tỉnh Mangystau	tỉnh	Aktau	Маңғыстау облысы Mañğystau oblysy	Мангыстауская область Mangystauskaya Oblast′	UTC+05:00
	Tỉnh Bắc Kazakhstan	tỉnh	Petropavl	Солтүстік Қазақстан облысы Soltüstık Qazaqstan oblysy	Северо-Казахстанская область Severo-Kazakhstanskaya Oblast′	UTC+06:00
	Tỉnh Pavlodar	tỉnh	Pavlodar	Павлодар облысы Pavlodar oblysy	Павлодарская область Pavlodarskaya Oblast′	UTC+06:00
	Shymkent	thành phố[nb 1]		Шымкент қаласы Şymkent qalasy	город Шымкент gorod Shymkent	UTC+06:00
	Tỉnh Turkistan (tên cũ Nam Kazakhstan)	tỉnh	Turkistan	Түркістан облысы Türkıstan oblysy	Туркестанская область Turkestanskaya Oblast′	UTC+06:00
	Tỉnh Ulytau	tỉnh	Jezkazgan	Ұлытау облысы Ūlytau oblysy	Улытауская область Ulytauskaya Oblast′	UTC+06:00
	Tỉnh Tây Kazakhstan	tỉnh[nb 2]	Oral	Батыс Қазақстан облысы Batys Qazaqstan oblysy	Западно-Казахстанская область Zapadno-Kazakhstanskaya Oblast′	UTC+05:00

Thống kê nhân khẩu

Tỷ lệ cư dân gốc Âu tại các huyện và thành phố của Kazakhstan vào năm 2022   ≥70%   60,0 – 69,9%   50,0 – 59,9%   40,0 – 49,9%   30,0 – 39,9%   20,0 – 29,9%   10,0 – 19,9%   0,0 – 9,9%

Năm 2022, ba tỉnh mới được tách ra - Abai (từ Đông Kazakhstan), Jetisu (từ tỉnh Almaty) và Ulytau (từ tỉnh Karaganda). Trong bảng dưới đây, tổng dân số năm 2009 được sửa đổi để phản ánh dân số trong ranh giới mới của các tỉnh có thay đổi.

Thực thể	Thủ phủ	Diện tích (km^2)	Dân số (2009)[4]	Dân số (2022)[5]	Mật độ (2022)	ISO 3166-2
Abai	Semey	185.500	654.423	610.183	3,29	KZ-
Aqmola	Kokshetay	146.219	737.495	786.012	5,38	KZ-AKM
Aqtobe	Aqtobe	300.629	757.768	924.845	3,08	KZ-AKT
Almaty	Almaty	682	1.449.696	2.147.113	3.148,26	KZ-ALA
Almaty (tỉnh)	Qonaev	105.100	1.103.237	1.497.025	14,24	KZ-ALM
Astana	Astana	797	613.006	1.340.782	1.682,29	KZ-AST
Atyrau	Atyrau	118.631	510.377	689.674	5,81	KZ-ATY
Baikonur	Baikonur	57	36.175	34.544	606,04	KZ-BAY*
Đông Kazakhstan	Oskemen	97.700	742.170	730.818	7,48	KZ-VOS
Jambyl	Taraz	144.264	1.022.129	1.215.482	8,43	KZ-ZHA
Jetisu	Taldyqorgan	118.500	620.593	698.952	5,90	KZ-
Karaganda	Karaganda	239.100	1.118.036	1.134.146	4,74	KZ-KAR
Kostanay	Kostanay	196.001	885.570	832.445	4,25	KZ-KUS
Kyzylorda	Kyzylorda	226.019	678.794	830.901	3,68	KZ-KZY
Mangystau	Aktau	165.642	485.392	761.401	4,60	KZ-MAN
Bắc Kazakhstan	Petropavl	97.993	596.535	534.966	5,46	KZ-SEV
Pavlodar	Pavlodar	124.800	742.475	754.829	6,05	KZ-PAV
Shymkent	Shymkent	1.163	730.873	1.184.113	1.018,15	KZ-
Turkistan	Turkistan	116.100	1.738.484	2.110.502	18,18	KZ-TUR
Tây Kazakhstan	Oral	151.339	598.880	686.655	4,54	KZ-ZAP
Ulytau	Jezqazgan	188.900	223.664	221.014	1,17	KZ-

Ranh giới hành chính cũ

Thay đổi tên gọi và ranh giới các tỉnh từ 1954

Trong 60 năm qua, sự phân bố và tên gọi các tỉnh của Kazakhstan đã thay đổi nhiều. Các thay đổi lớn là sáp nhập và chia tách giữa Guryev và Mangystau, Karaganda và Dzhezkazgan, Almaty vf Taldy-Kurgan, Đông Kazakhstan và Semipalatinsk và Kostanay, Turgay và Tselinograd. Thay đổi trong tên gọi các tỉnh thường phù hợp với việc đổi tên các thành phố, như trường hợp Alma-Ata/Almaty. Các quyết định sáp nhập trong thập niên 1990 nhằm làm loãng tỷ lệ dân tộc Nga trong dân số các tỉnh và tránh để có các tỉnh có đa số cư dân là dân tộc Nga.^[6]

Ghi chú

^1 Các thành phố Almaty, Astana và Shymkent có vị thế quan trọng cấp nhà nước và không liên quan đến tỉnh nào.

^2 Các tỉnh Tây Kazakhstan and Atyrau có một phần lãnh thổ nằm tại châu Âu do sông Ural chảy qua cả hai thủ phủ Atyrau và Oral.

^3 Thành phố Baikonur có vị thế đặc biệt vì được cho Nga thuê cùng với sân bay vũ trụ Baikonur cho đến năm 2050.

Tham khảo

1. “V Kazakhstane poyavitsya chetyre novykh regiona” В Казахстане появится четыре новых региона [Four new regions will appear in Kazakhstan]. Interfax.ru (bằng tiếng Nga). Truy cập ngày 20 tháng 4 năm 2022.
2. INFORM.KZ. “3 new regions established in Kazakhstan”. Казинформ (bằng tiếng Anh). qazinform. Truy cập ngày 22 tháng 5 năm 2022..
3. On the time change in the city of Baikonur and Kyzylorda region, Administration of the city of Baikonur, 13 December 2018 (tiếng Nga).
4. “Analytical report” (PDF). www.liportal.de. 2009. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 27 tháng 11 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2021.
5. The Agency of Statistics of the Republic of Kazakhstan (web) - as at 1 October 2022
6. Bologov, Pyotr (25 tháng 8 năm 2016). “Tri ugrozy dlya Nazarbayeva: naskol'ko stabilen Kazakhstan” Три угрозы для Назарбаева: насколько стабилен Казахстан [Three threats to Nazarbayev: how stable is Kazakhstan] (bằng tiếng Nga). carnegie.ru. Truy cập ngày 29 tháng 8 năm 2016.^{[liên kết hỏng]}

Nguồn

• GeoHive