Phân cấp hành chính Ấn Độ

Các địa phương của Ấn Độ về cơ bản được chia thành 4 cấp. Tuy nhiên, hiến pháp Ấn Độ cho phép các bang có nhiều quyền tự chủ cả về mặt tổ chức hành chính, nên một số bang có thể theo 5 hay 6 cấp hành chính địa phương.

Các tiểu bang và vùng lãnh thổ Ấn Độ thường sử dụng các danh hiệu địa phương khác nhau cho cùng cấp độ phân khu (ví dụ, đơn vị hành chính tương đương cấp xã Mandal ở Andhra Pradesh và Telangana tương ứng với Tehsil ở Uttar Pradesh và các bang tiếng Hindi khác và Taluk/Taluka ở các bang Gujarat, Goa, Karnataka, Kerala, Maharashtra và Tamil Nadu.

Các đơn vị hành chính cấp nhỏ hơn như làng (village) và thôn (block) chỉ tồn tại ở các vùng nông thôn. Ở khu vực thành thị, các khu phố (urban local bodies) sẽ giữ địa vị tương ứng.

Cấp thứ nhất

Bang và Lãnh thổ liên bang của Ấn Độ

Cấp hành chính địa phương thứ nhất là bang và lãnh thổ liên bang. Nếu như bang là các đơn vị hành chính có chính quyền được bầu ra, thì lãnh thổ liên bang là các đơn vị có chính quyền do Tổng thống Ấn Độ bổ nhiệm (ngoại trừ hai vùng lãnh thổ liên bang là Delhi và Puducherry vẫn có chính quyền do dân bầu). Hiện Ấn Độ có 28 bang và 8 lãnh thổ liên bang.

Danh sách 28 bang

STT	Bang	Mã ISO 3166-2[1]	Ngày thành lập	Dân số	Diện tích (km²)	Ngôn ngữ chính	Thủ phủ	Thành phố lớn nhất (nếu không phải là thủ phủ)	Số Huyện	Mật độ dân số
1	Andhra Pradesh	AP	1 tháng 11, 1956	49,386,799	160,205	Tiếng Telugu, Tiếng Urdu, Tiếng Anh	Hyderabad (tạm thời) Amaravati		13	308
2	Arunachal Pradesh	AR	20 tháng 2, 1987	1,382,611	83,743	Tiếng Anh	Itanagar		16	17
3	Assam	AS	15 tháng 8, 1947	31,169,272	78,550	Tiếng Assam, Tiếng Bodo (tiếng địa phương), Tiếng Karbi	Dispur	Guwahati	27[2]	397
4	Bihar	BR	1 tháng 4, 1912	103,804,637	99,200	Hindi, Urdu, tiếng Maithili, Magadhi	Patna		38[3]	1102
5	Chhattisgarh	CT	1 tháng 11, 2000	25,540,196	135,194	Chattisgarhi, Hindi	Raipur		16	189
6	Goa	GA	30 tháng 5, 1987	1,457,723	3,702	Tiếng Konkani	Panaji	Vasco da Gama	2	394
7	Gujarat	GJ	1 tháng 5, 1960	60,383,628	196,024	Tiếng Gujarati, Hindi, Tiếng Anh	Gandhinagar	Ahmedabad	25	308
8	Haryana	HR	1 tháng 11, 1966	25,353,081	44,212	Hindi, Haryanvi (tiếng địa phương)	Chandigarh (thủ phủ chung với vùng lãnh thổ liên bang)	Faridabad	21	573
9	Himachal Pradesh	HP	25 tháng 1, 1971	6,856,509	55,673	Hindi	Shimla		12	123
10	Jharkhand	JH	15 tháng 11, 2000	32,966,238	74,677	Hindi	Ranchi	Jamshedpur	24	414
11	Karnataka	KA	1 tháng 11, 1956	61,130,704	191,791	Kannada	Bangalore		30	319
12	Kerala	KL	1 tháng 11, 1956	33,387,677	38,863	Malayalam, English	Thiruvananthapuram		14	859
13	Madhya Pradesh	MP	1 tháng 11, 1956	72,597,565	308,252	Hindi	Bhopal	Indore	45	236
14	Maharashtra	MH	1 tháng 5, 1960	112,372,972	307,713	Marathi	Mumbai		35	365
15-16	Manipur	MN	21 tháng 1, 1972	2,721,756	22,347	Manipuri	Imphal		9	122
17	Meghalaya	ML	21 tháng 1, 1972	2,964,007	22,720	Khasi, Pnar, Garo, Hindi, English	Shillong		7	132
18	Mizoram	MZ	20 tháng 2, 1987	1,091,014	21,081	Mizo	Aizawl		8	52
19	Nagaland	NL	1 tháng 12, 1963	1,980,602	16,579	English	Kohima	Dimapur	11	119
20	Odisha [4]	OR	1 tháng 4, 1936	41,947,358	155,820	tiếng Oriya	Bhubaneswar		30	269
21	Punjab	PB	1 tháng 11, 1966	27,704,236	50,362	tiếng Punjabi, Hindi	Chandigarh (thủ phủ chung với vùng lãnh thổ liên bang)	Ludhiana	17	550
22	Rajasthan	RJ	1 tháng 11, 1956	68,621,012	342,269	Hindi	Jaipur		32	201
23	Sikkim	SK	16 tháng 5, 1975	607,688	7,096	tiếng Nepal, Bhutia, Lepcha, Limbu, Newari, Kulung,^[cần dẫn nguồn] Gurung, Manggar, Sherpa, Tamang, Sunwar	Gangtok		4	86
24	Tamil Nadu	TN	26 tháng 1, 1950	72,138,958	130,058	Tamil	Chennai		32	480
25	Telangana	TG	2 tháng 6, 2014	35,193,978	114,840	Telugu, Urdu]]	Hyderabad		10	307
26	Tripura	TR	21 tháng 1, 1972	3,671,032	10,491.69	Bengali, Tripuri	Agartala		4	555
27	Uttar Pradesh	UL	26 tháng 1, 1950	199,581,477	243,286	Hindi, Urdu[5]	Lucknow	Kanpur	72	828
28	Uttarakhand	UT	9 tháng 11, 2000	10,116,752	53,566	Hindi, Sanskrit	Dehradun (interim)		13	189
29	Tây Bengal	WB	1 tháng 11, 1956	91,347,736	88,752	Bengali, Anh	Kolkata		18	1,029

Danh sách Lãnh Thổ Liên Bang

Lãnh Thổ	ISO 3166-2 code[1]	Dân số	Ngôn ngữ chính thức	Thủ phủ	Thành phố lớn nhất	Số Huyện	Số Vùng	Số Xã	Mật độ dân số	Tỉ lệ biết chữ(%)	Dân thành thị	Tỉ lệ giới tính
Quần đảo Andaman và Nicobar	AN	379,944	Hindi, Tamil, Telugu, English	Port Blair		2	547	3	46	86.27	32.6	878
Chandigarh	CH	1,054,686	Hindi, English, Punjabi	Chandigarh		1	24	1	9,252	86.43	89.8	818
Dadra và Nagar Haveli	DN	342,853	Hindi, Gujarati, Tiếng Anh	Silvassa		1	70	2	698	77.65	22.9	775
Daman và Diu	DD	242,911	Marathi, Gujarati, Tiếng Anh, Hindi	Daman và Diu		2	23	2	2169	87.07	36.2	618
Lakshadweep	LD	64,429	Malayalam, English	Kavaratti	Andrott	1	24	3	2013	92.28	44.5	946
Delhi	DL	16,753,235	—	Delhi		9	165	62	11,297	86.34	93.2	866
Pondicherry	PY	1,244,464	Tiếng Pháp, Tamil, Telugu (regional), Malayalam (regional)	Pondicherry		4	92	6	2,598	86.55	66.6	1,038

Cấp thứ hai

Cấp hành chính địa phương thứ hai ở Ấn Độ là huyện (tiếng Hindi: ज़िला, zilā) gồm 604 đơn vị. Cấp này thấp hơn cấp bang, lãnh thổ liên bang và vùng hành chính.

Cấp thứ ba

Cấp hành chính địa phương thứ ba ở Ấn Độ là xã, tùy theo bang có danh xưng khác nhau như tehsil (tiếng Urdu: تحصیل, tiếng Punjab: ਤਹਿਸੀਲ, tiếng Hindi: तहसील), hay tahsil, tahasil, taluka, taluk hoặc taluq. Chính quyền của tehsil gọi là panchayat samiti.

Bang	Đơn vị hành chính cấp xã	Số lượng
Andhra Pradesh	Mandal	664[6]
Arunachal Pradesh	Circle	149
Chhattisgarh	Tehsil	97
Goa	Taluka	12
Gujarat	Taluka	249
Haryana	Tehsil	67
Himachal Pradesh	Tehsil	149
Jammu and Kashmir	Tehsil	59
Karnataka	Taluka	175
Kerala	Taluka	75
Madhya Pradesh	Tehsil	259
Maharashtra	Taluka	353
Nagaland	Circle	93
Odisha	Tehsil	317
Punjab	Tehsil	72
Rajasthan	Tehsil	241
Tamil Nadu	Taluka	201
Telangana	Mandal	452
Uttar Pradesh	Tehsil	305
Uttarakhand	Tehsil	49

Lãnh thổ liên bang	Đơn vị hành chính cấp xã	Số lượng
Quần đảo Andaman và Nicobar	Tehsil	7
Chandigarh	Tehsil	1
Dadra và Nagar Haveli	Taluka	1
Daman và Diu	Taluka	2
Delhi	Tehsil	34
Puducherry	Commune Panchayat	10

Cấp thấp nhất

Cấp hành chính địa phương thứ tư và thấp nhất ở Ấn Độ là thôn (tiếng Hindi: ग्राम, gram/gaon). Năm 2002, cấp này có 256.000 đơn vị.

Cấu trúc

Cộng hòa Ấn Độ

Bang

Vùng lãnh thổ

Khu

Huyện

Xã (Tehsils/Talukas)

Municipal Corporations (Maha-Nagar-Palika)

Municipalities (Nagar-Palika)

City Councils (Nagar-Panchayat)

Thôn (Gram/Gaon)

Phố

Các bang có hơn 4 cấp hành chính

Ở một số bang của Ấn Độ, giữa cấp bang và cấp huyện còn có thêm một cấp nữa là khu hành chính (Division). Mười hai bang có khu hành chính là Assam, Bihar, Haryana, Jharkhand, Karnataka, Madhya Pradesh, Maharashtra, Punjab, Rajasthan, Uttar Pradesh, Uttarakhand và Tây Bengal.

Ở một số bang, giữa cấp huyện và cấp tehsil còn có thêm một cấp nữa là phó huyện (pargana, anuvibhag, mahakuma). Các bang và lãnh thổ liên bang có phó huyện là Assam, Bihar, Sikkim, Manipur, Tây Bengal và Lakshadweep.

Ở bang Karnataka, giữa cấp xã và cấp thôn còn có một cấp nữa là hobli.

Các cấp vùng hành chính, phó huyện và hobli đều là các cấp hành chính thực sự, nhưng không phải mọi bang đều có cấp này.

Tham khảo

1. ^ “Code List: 3229”. UN/EDIFACT. GEFEG. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 12 năm 2018. Truy cập ngày 25 tháng 12 năm 2012.
2. “Assam”. National Portal of India. National Informatics Centre, Govt. of India. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 12 năm 2012. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2012.
3. “Districts of Bihar”. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 8 năm 2009.
4. “Orissa's new name is Odisha”. The Times Of India. ngày 24 tháng 3 năm 2011. 24 tháng 3 năm 2011/india/29182775_1_odia-odisha-orissa-chief-minister Bản gốc Kiểm tra giá trị |url= (trợ giúp) lưu trữ ngày 5 tháng 11 năm 2012. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2013.
5. “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 6 năm 2009. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2013.
6. “List of Mandals” (PDF). msmehyd.ap.nic.in. Andhra Pradesh State. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 11 tháng 9 năm 2016. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2016.