Tỉnh thành Việt Nam

Tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương là cấp đơn vị hành chính cao nhất ở Việt Nam. Tính đến ngày 12 tháng 6 năm 2025, Việt Nam có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, bao gồm 28 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc trung ương.^[1]

1

2

Chính quyền địa phương

Theo Hiến pháp 2013 và Luật tổ chức chính quyền địa phương, mỗi tỉnh thành Việt Nam đều nằm dưới sự quản lý của một Hội đồng nhân dân do dân bầu. Hội đồng nhân dân bầu ra Ủy ban nhân dân (đơn vị hành pháp của chính quyền tỉnh). Bộ máy như vậy cũng tương ứng với cấu trúc chính quyền trung ương. Các chính quyền tỉnh trực thuộc Chính phủ.

Ngày 22 tháng 11 năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban Hành chính các cấp. Sắc lệnh quy định cách thức tổ chức chính quyền dân chủ nhân dân trong cả nước. Chính quyền ở mỗi địa phương sẽ có hai cơ quan: thay mặt cho dân là Hội đồng nhân dân, do phổ thông đầu phiếu bầu ra, và vừa thay mặt cho dân, vừa đại diện cho Chính phủ là Ủy ban Hành chính, do Hội đồng nhân dân đề cử. Sắc lệnh quy định nhiệm vụ quyền hạn của Hội đồng nhân dân và Ủy ban Hành chính mỗi cấp. Từ năm 1976, Ủy ban Hành chính đổi tên là Ủy ban nhân dân.

Hội đồng nhân dân

Mỗi Hội đồng nhân dân có thường trực Hội đồng nhân dân gồm Chủ tịch Hội đồng nhân dân và những người được ủy quyền được chọn trong những đại biểu trong Hội đồng nhân dân, thường là Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân. Thường trực có nhiều nhiệm vụ, trong đó có việc đại diện Hội đồng khi không có kỳ họp. Hội đồng có một số ban có những nhiệm vụ chuyên biệt. Mỗi tỉnh đều có một Ban Kinh tế và Ngân sách, một Ban Văn hóa Xã hội và một Ban Pháp chế. Nếu một tỉnh có thành phần thiểu số không phải người Việt đông thì thường tỉnh đó cũng có một Ban Dân tộc.

Người dân được quyền bầu trong các cuộc bầu cử Hội đồng nhân dân khi được 18 tuổi, và được quyền ra ứng cử khi đủ 21 tuổi. Để ứng cử, một ứng cử viên phải được Mặt trận Tổ quốc Việt Nam giới thiệu hoặc tự ứng cử. Những ứng cử viên này được bầu tại các hội nghị hiệp thương do Mặt trận Tổ quốc tổ chức. Những người tham dự hội nghị quyết định các ứng cử viên có đủ tiêu chuẩn theo Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân hay không bằng cách giơ tay biểu quyết hoặc bầu kín. Các ứng cử viên không được hội nghị tín nhiệm sẽ không được đưa vào danh sách ứng cử. Số ứng cử viên được bầu cho mỗi huyện là từ một đến ba. Số ứng cử viên cho mỗi huyện phải nhiều hơn số ghế được bầu.

Ủy ban nhân dân

Ủy ban nhân dân, như đã nói trên, là đơn vị hành pháp của chính quyền tỉnh, có nhiệm vụ định đoạt và thi hành các chính sách. Ủy ban được xem như là một nội các. Ủy ban nhân dân các cấp làm việc theo nguyên tắc tập thể. Chủ tịch là người đứng đầu Ủy ban nhân dân chỉ đạo chung, chịu trách nhiệm trước Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp của mình. Mỗi thành viên của Ủy ban nhân dân chịu trách nhiệm cá nhân về phần công tác của mình trước Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp. Ủy ban nhân dân có 1 Chủ tịch và ít nhất 3 Phó Chủ tịch, tối đa là 5 Phó Chủ tịch (Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh), và có từ 4 đến 7 ủy viên (tuỳ theo diện tích và số dân). Chủ tịch Ủy ban nhân dân phải là đại biểu của HĐND cùng cấp, do HĐND bầu và Thủ tướng chuẩn y. Các thành viên khác của Ủy ban nhân dân không nhất thiết phải là thành viên của HĐND. Chủ tịch Ủy ban nhân dân chịu trách nhiệm và báo cáo định kỳ trước HĐND và Thủ tướng về các hoạt động kinh tế-xã hội trong phạm vi tỉnh.

Tòa án Nhân dân

Tòa án Nhân dân là cơ quan xét xử và tư pháp cấp tỉnh. Đứng đầu là Chánh án.

Đảng bộ địa phương

Vì Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng cầm quyền duy nhất ở Việt Nam nên cơ quan lãnh đạo cao nhất của mỗi địa phương là Đại hội Đại biểu Đảng bộ của địa phương đó, phân cấp địa phương của tổ chức Đảng. Đại hội Đại biểu Đảng bộ sẽ họp 5 năm 1 lần để bầu ra Ban Chấp hành Đảng bộ. Ban Chấp hành Đảng bộ Tỉnh/Thành phố trực thuộc trung ương, hay thường được gọi tắt là Tỉnh ủy/Thành ủy, là cơ quan lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, thành phố sở tại giữa 2 kỳ Đại hội, nhiệm kỳ 5 năm.

Sau mỗi Đại hội Đại biểu Đảng bộ, Ban Chấp hành Đảng bộ Tỉnh/Thành phố sẽ tổ chức họp Hội nghị Đảng bộ lần thứ nhất để bầu ra Ban thường vụ Tỉnh uỷ/Thành uỷ, Thường trực Tỉnh uỷ/Thành uỷ, Uỷ ban kiểm tra Tỉnh uỷ/Thành uỷ và các chức danh lãnh đạo; tất cả đều theo nhiệm kỳ của Ban Chấp hành Đảng bộ trực thuộc.

Đứng đầu Đảng bộ tỉnh/thành phố là Bí thư Tỉnh uỷ/Thành uỷ, do chính Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh/thành phố sở tại bầu lên, và phần lớn ở các tỉnh thành đều là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam. Riêng Bí thư Thành ủy Hà Nội và Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh do tầm quan trọng đặc biệt của hai thành phố nên bắt buộc phải là Ủy viên Bộ Chính trị, do Bộ Chính trị điều động, bổ nhiệm mà không phải do Ban Chấp hành Đảng bộ bầu ra.

Danh sách tỉnh thành

Thành phố trực thuộc trung ương

STT	Tên	Trung tâm hành chính	Khu vực	Thành lập	Diện tích (km²)	Dân số (người)^[1]	Mật độ (người/km²)	Hành chính			Biển số xe	Mã vùng ĐT
STT	Tên	Trung tâm hành chính	Khu vực	Thành lập	Diện tích (km²)	Dân số (người)^[1]	Mật độ (người/km²)	Phường	Xã	Đặc khu	Biển số xe	Mã vùng ĐT
1	Cao Bằng	Thục Phán	Đông Bắc Bộ	1499	6.700,39	573.119	85	3	53	0	11	0206
2	Lào Cai	Yên Bái	Tây Bắc Bộ	1907	13.256,92	1.778.785	134	10	89	0	21, 24	0214 0216
3	Sơn La	Chiềng Cơi	Tây Bắc Bộ	1895	14.108,89	1.404.587	99	8	67	0	26	0212
4	Lai Châu	Tân Phong	Tây Bắc Bộ	1909	9.068,73	512.601	56	2	36	0	25	0213
5	Lạng Sơn	Lương Văn Tri	Đông Bắc Bộ	1831	8.310,18	881.384	106	4	61	0	12	0205
6	Tuyên Quang	Minh Xuân	Đông Bắc Bộ	1831	13.795,50	1.865.270	135	7	117	0	22, 23	0207 0219
7	Thái Nguyên	Phan Đình Phùng	Đông Bắc Bộ	1831	8.375,21	1.799.489	214	15	76	0	20, 97	0208 0209
8	Điện Biên	Điện Biên Phủ	Tây Bắc Bộ	2004	9.539,93	673.091	70	3	42	0	27	0215
9	Phú Thọ	Việt Trì	Đông Bắc Bộ	1891	9.361,38	4.022.638	429	15	133	0	19, 28, 88	0210 0211 0218
10	Bắc Ninh	Bắc Giang	Đồng bằng sông Hồng	1831	3.194,72	3.619.433	1.132	33	66	0	98, 99	0204 0222
11	Hà Nội	Hoàn Kiếm	Đồng bằng sông Hồng	1010	3.359,84	8.807.523	2.621	51	75	0	29–33, 40	024
12	Quảng Ninh	Hạ Long	Đông Bắc Bộ	1963	6.207,95	1.497.447	241	30	22	2	14	0203
13	Hải Phòng	Hồng Bàng	Đồng bằng sông Hồng	1888	3.194,72	4.664.124	1.459	45	67	2	15, 16, 34	0220 0225
14	Hưng Yên	Phố Hiến	Đồng bằng sông Hồng	1831	2.514,81	3.567.943	1.418	11	93	0	17, 89	0221 0227
15	Ninh Bình	Hoa Lư	Đồng bằng sông Hồng	1831	3.942,62	4.412.264	1.119	32	97	0	18, 35, 90	0226 0228 0229
16	Thanh Hóa	Hạc Thành	Bắc Trung Bộ	1029	11.114,71	4.324.783	389	19	147	0	36	0237
17	Nghệ An	Trường Vinh	Bắc Trung Bộ	1469	16.486,50	3.831.694	232	11	119	0	37	0238
18	Hà Tĩnh	Thành Sen	Bắc Trung Bộ	1831	5.994,45	1.622.901	270	9	60	0	38	0239
19	Quảng Trị	Đồng Hới	Bắc Trung Bộ	1832	12.700	1.870.845	147	8	69	1	73, 74	0232 0233
20	Huế	Thuận Hóa	Bắc Trung Bộ	1822	4.947,11	1.432.986	289	21	19	0	75	0234
21	Đà Nẵng	Hải Châu	Nam Trung Bộ	1888	11.859,59	3.065.628	258	23	70	1	43, 92	0236
22	Quảng Ngãi	Cẩm Thành	Nam Trung Bộ	1831	14.832,55	2.161.755	145	9	86	1	76, 82	0255 0260
23	Gia Lai	Quy Nhơn	Nam Trung Bộ	1932	21.576,93	3.583.693	166	25	110	0	77, 81	0256 0269
24	Đắk Lắk	Buôn Ma Thuột	Nam Trung Bộ	1904	18.096,40	3.346.853	184	14	88	0	47, 78	0257 0262
25	Khánh Hòa	Nha Trang	Nam Trung Bộ	1653	8.555,86	2.243.554	262	16	48	1	79, 85	0258 0259
26	Lâm Đồng	Xuân Hương – Đà Lạt	Nam Trung Bộ	1958	24.233,07	3.872.999	159	20	103	1	48, 49, 86	0252 0261 0263
27	Tây Ninh	Long An	Đông Nam Bộ	1836	8.536,44	3.254.170	381	14	82	0	62, 70	0272 0276
28	Đồng Nai	Trấn Biên	Đông Nam Bộ	1802	12.737,18	4.491.408	352	23	72	0	39, 60, 93	0251 0271
29	Thành phố Hồ Chí Minh	Sài Gòn	Đông Nam Bộ	1698	6.772,59	14.002.598	2.067	113	54	1	41, 50–59, 61, 72	028 0254 0274
30	Đồng Tháp	Mỹ Tho	Đồng bằng sông Cửu Long	1976	5.938,64	4.370.046	735	20	82	0	63, 66	0273 0277
31	An Giang	Rạch Giá	Đồng bằng sông Cửu Long	1832	9.888,91	4.952.238	500	14	85	3	67, 68	0296 0297
32	Vĩnh Long	Long Châu	Đồng bằng sông Cửu Long	1832	6.296,20	4.257.581	676	19	105	0	64, 71, 84	0270 0275 0294
33	Cần Thơ	Ninh Kiều	Đồng bằng sông Cửu Long	1888	6.360,83	4.199.824	660	31	72	0	65, 83, 95	0292 0293 0299
34	Cà Mau	Tân Thành	Đồng bằng sông Cửu Long	1955	7.942,39	2.606.672	328	9	55	0	69, 94	0290 0291

Xem thêm

Ghi chú

^ ^a ^b "Nghị quyết số 202/2025/QH15 về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh". Cổng thông tin điện tử Quốc hội Việt Nam. ngày 12 tháng 6 năm 2025. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 6 năm 2025. Truy cập ngày 12 tháng 6 năm 2025.

Liên kết ngoài

[202/2025/QH15-1] "Nghị quyết số 202/2025/QH15 về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh". Cổng thông tin điện tử Quốc hội Việt Nam. ngày 12 tháng 6 năm 2025. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 6 năm 2025. Truy cập ngày 12 tháng 6 năm 2025.

[1]