Спіс хімічных элементаў

Спіс хімічных элементаў упарадкаваны ў парадку ўзрастання атамных нумароў з магчымасцю сартавання па іншых параметрах. У табліцы прыведзены назва хімічнага элемента, сімвал, які выкарыстоўваецца для яго абазначэння (прызнаны Міжнародным саюзам тэарэтычнай і прыкладной хіміі), група і перыяд у Перыядычнай сістэме хімічных элементаў, атамная маса (найбольш стабільнага ізатопа), шчыльнасць, тэмпература плаўлення, тэмпература кіпення, год адкрыцця, прозвішча першаадкрывальніка. Колеры радкоў адказваюць сямействам элементаў:

№ Назва Сімвал Лацінская назва Перыяд,
група 		Атамная маса
(г/моль) 		Шчыльнасць,
г/см³
(пры 20 °C) 		Тэмпература плаўлення (°C) Тэмпература кіпення (°C) Год
адкрыцця 		Першаадкрывальнік Як чытаецца
1 Вадарод H Hydrogenium 1, 1 1,00794 (7)[a][b][c] 0,084 г/л -259,1 -252,9 1766 Кавендыш Аш
2 Гелій He Helium 1, 18 4,002602 (2)[a][c] 0,17 г/л -272,2 (при 2,5 МПа) -268,9 1895 Лакьер, Жансен (у спектры Сонца), Рамзай (на Зямлі) Гелій
3 Літый Li Lithium 2, 1 6,941 (2)[a][b][c][d] 0,53 180,5 1317 1817 Арфведсан Літый
4 Берылій Be Beryllium 2, 2 9,012182 (3) 1,85 1278 2970 1797 Ваклен Берылій
5 Бор B Borum 2, 13 10,811 (7)[a][b][c] 2,46 2300 2550 1808 Дэві і Гей-Люсак Бор
6 Вуглярод C Carboneum 2, 14 12,0107 (8)[a][c] 3,51 3550 4827 дагістарычны перыяд невядомы Цэ
7 Азот N Nitrogenium 2, 15 14,0067 (2)[a][c] 1,17 г/л -209,9 -195,8 1772 Рэзерфорд Эн
8 Кісларод O Oxygenium 2, 16 15,9994 (3)[a][c] 1,33 г/л -218,4 -182,9 1774 Прыстлі і Шэеле О
9 Фтор F Fluorum 2, 17 18,9984032 (5) 1,58 г/л -219,6 -188,1 1886 Муасан Фтор
10 Неон Ne Neon 2, 18 20,1797 (6)[a][b] 0,84 г/л -248,7 -246,1 1898 Рамзай і Траверс Неон
11 Натрый Na Natrium 3, 1 22,98976928 (2) 0,97 97,8 892 1807 Дэві Натрый
12 Магній Mg Magnesium 3, 2 24,3050 (6) 1,74 648,8 1107 1808 Дэві Магній
13 Алюміній Al Aluminium 3, 13 26,9815386 (8) 2,70 660,5 2467 1825 Эрстэд Алюміній
14 Крэмній Si Silicium 3, 14 28,0855 (3)[c] 2,33 1410 2355 1824 Берцэліус Сіліцыум
15 Фосфар P Phosphorus 3, 15 30,973762 (2) 1,82 44 (P4) 280 (P4) 1669 Бранд Пэ
16 Сера S Sulfur, Sulphur 3, 16 32,065 (5)[a][c] 2,06 113 444,7 дагістарычны перыяд невядомы Эс
17 Хлор Cl Chlorum 3, 17 35,453 (2)[a][b][c] 2,95 г/л -101 -34,6 1774 Шэеле Хлор
18 Аргон Ar Argon 3, 18 39,948 (1)[a][c] 1,66 г/л -189,4 -185,9 1894 Рамзай і Рэлей Аргон
19 Калій K Kalium, Calium 4, 1 39,0983 (1) 0,86 63,7 774 1807 Дэві Калій
20 Кальцый Ca Calcium 4, 2 40,078 (4)[a] 1,54 839 1487 1808 Дэві Кальцый
21 Скандый Sc Scandium 4, 3 44,955912 (6) 2,99 1539 2832 1879 Нільсан Скандый
22 Тытан Ti Titanium 4, 4 47,867 (1) 4,51 1660 3260 1791 Грэгор і Клапрот Тытан
23 Ванадый V Vanadium 4, 5 50,9415 (1) 6,09 1890 3380 1801 дэль Рыа Ванадый
24 Хром Cr Chromium 4, 6 51,9961 (6) 7,14 1857 2482 1797 Ваклен Хром
25 Марганец Mn Manganum,
Manganesium		 4, 7 54,938045 (5) 7,44 1244 2097 1774 Ган Марганец
26 Жалеза Fe Ferrum 4, 8 55,845 (2) 7,87 1535 2750 дагістарычны перыяд невядомы Ферум
27 Кобальт Co Cobaltum 4, 9 58,933195 (5) 8,89 1495 2870 1735 Брант Кобальт
28 Нікель Ni Niccolum 4, 10 58,6934 (2) 8,91 1453 2732 1751 Кронштэт Нікель
29 Медзь Cu Cuprum 4, 11 63,546 (3)[c] 8,92 1083,5 2595 дагістарычны перыяд невядомы Купрум
30 Цынк Zn Zincum 4, 12 65,409 (4) 7,14 419,6 907 дагістарычны перыяд невядомы Цынк
31 Галій Ga Gallium 4, 13 69,723 (1) 5,91 29,8 2403 1875 дэ Буабадран Галій
32 Германій Ge Germanium 4, 14 72,64 (1) 5,32 937,4 2830 1886 Вінклер Германій
33 Мыш’як As Arsenicum 4, 15 74,92160 (2) 5,72 613 613
(subl.)		 ca. 1250 Альберт Вялікі Арсенікум
34 Селен Se Selenium 4, 16 78,96 (3)[c] 4,82 217 685 1817 Берцэліус Селен
35 Бром Br Bromum 4, 17 79,904 (1) 3,14 -7,3 58,8 1826 Балар Бром
36 Крыптон Kr Krypton, Crypton 4, 18 83,798 (2)[a][b] 3,48 г/л -156,6 -152,3 1898 Рамзай і Траверс Крыптон
37 Рубідый Rb Rubidium 5, 1 85,4678 (3)[a] 1,53 39 688 1861 Бунзен і Кірхгоф Рубідый
38 Стронцый Sr Strontium 5, 2 87,62 (1)[a][c] 2,63 769 1384 1790 Кроўфард Стронцый
39 Ітрый Y Yttrium 5, 3 88,90585 (2) 4,47 1523 3337 1794 Гадалін Ітрый
40 Цырконій Zr Zirconium 5, 4 91,224 (2)[a] 6,51 1852 4377 1789 Клапрот Цырконій
41 Ніобій Nb Niobium 5, 5 92,90638 (2) 8,58 2468 4927 1801 Хэтчэт Ніобій
42 Малібдэн Mo Molybdaenum 5, 6 95,94 (2)[a] 10,28 2617 5560 1778 Шэеле Малібдэн
43 Тэхнецый Tc Technetium 5, 7 [98,9063][e] 11,49 2172 5030 1937 Пер'е і Сегрэ Тэхнецый
44 Рутэній Ru Ruthenium 5, 8 101,07 (2)[a] 12,45 2310 3900 1844 Клаус Рутэній
45 Родый Rh Rhodium 5, 9 102,90550 (2) 12,41 1966 3727 1803 Воластан Родый
46 Паладый Pd Palladium 5, 10 106,42 (1)[a] 12,02 1552 3140 1803 Воластан Паладый
47 Серабро Ag Argentum 5, 11 107,8682 (2)[a] 10,49 961,9 2212 дагістарычны перыяд невядомы Аргентум
48 Кадмій Cd Cadmium 5, 12 112,411 (8)[a] 8,64 321 765 1817 Штрамеер Кадмій
49 Індый In Indium 5, 13 114,818 (3) 7,31 156,2 2080 1863 Райх і Рыхтэр Індый
50 Волава Sn Stannum 5, 14 118,710 (7)[a] 7,29 232 2270 дагістарычны перыяд невядомы Станум
51 Сурма Sb Stibium 5, 15 121,760 (1)[a] 6,69 630,7 1750 дагістарычны перыяд невядомы Стыбіум
52 Тэлур Te Tellurium 5, 16 127,60 (3)[a] 6,25 449,6 990 1782 фон Райхенштайн Тэлур
53 Ёд I Iodium, Jodium 5, 17 126,90447 (3) 4,94 113,5 184,4 1811 Куртуа Ёд
54 Ксенон Xe Xenon 5, 18 131,293 (6)[a][b] 4,49 г/л -111,9 -107 1898 Рамзай і Траверс Ксенон
55 Цэзій Cs Caesium 6, 1 132,9054519 (2) 1,90 28,4 690 1860 Бунзен і Кірхгоф Цэзій
56 Барый Ba Barium 6, 2 137,327 (7) 3,65 725 1640 1808 Дэві Барый
57 Лантан La Lanthanum 6 138,90547 (7)[a] 6,16 920 3454 1839 Масандэр Лантан
58 Цэрый Ce Cerium 6 140,116 (1)[a] 6,77 798 3257 1803 фон Хісінгер і Берцэліус Цэрый
59 Празеадым Pr Praseodymium 6 140,90765 (2) 6,48 931 3212 1895 Ауэр фон Вельсбах Празеадым
60 Неадым Nd Neodymium 6 144,242 (3)[a] 7,00 1010 3127 1895 Ауэр фон Вельсбах Неадым
61 Праметый Pm Promethium 6 [146,9151][e] 7,22 1080 2730 1945 Марынскі і Глендэнін Праметый
62 Самарый Sm Samarium 6 150,36 (2)[a] 7,54 1072 1778 1879 дэ Буабадран Самарый
63 Еўропій Eu Europium 6 151,964 (1)[a] 5,25 822 1597 1901 Дэмарсэ Еўропій
64 Гадаліній Gd Gadolinium 6 157,25 (3)[a] 7,89 1311 3233 1880 дэ Марыньяк Гадаліній
65 Тэрбій Tb Terbium 6 158,92535 (2) 8,25 1360 3041 1843 Масандэр Тэрбій
66 Дыспрозій Dy Dysprosium 6 162,500 (1)[a] 8,56 1409 2335 1886 дэ Буабадран Дыспрозій
67 Гольмій Ho Holmium 6 164,93032 (2) 8,78 1470 2720 1878 Сарэ Гольмій
68 Эрбій Er Erbium 6 167,259 (3)[a] 9,05 1522 2510 1842 Масандэр Эрбій
69 Тулій Tm Thulium 6 168,93421 (2) 9,32 1545 1727 1879 Клеве Тулій
70 Ітэрбій Yb Ytterbium 6 173,04 (3)[a] 6,97 824 1193 1878 дэ Марыньяк Ітэрбій
71 Лютэцый Lu Lutetium 6, 3 174,967 (1)[a] 9,84 1656 3315 1907 Урбэн Лютэцый
72 Гафній Hf Hafnium 6, 4 178,49 (2) 13,31 2150 5400 1923 Костэр і дэ Хевешы Гафній
73 Тантал Ta Tantalum 6, 5 180,9479 (1) 16,68 2996 5425 1802 Экеберг Тантал
74 Вальфрам W Wolframium 6, 6 183,84 (1) 19,26 3407 5927 1783 Элюяр Вальфрам
75 Рэній Re Rhenium 6, 7 186,207 (1) 21,03 3180 5873 1925 Надак, Таке і Берг Рэній
76 Осмій Os Osmium 6, 8 190,23 (3)[a] 22,61 3045 5027 1803 Тэнант Осмій
77 Ірыдый Ir Iridium 6, 9 192,217 (3) 22,65 2410 4130 1803 Тэнант Ірыдый
78 Плаціна Pt Platinum 6, 10 195,084 (9) 21,45 1772 3827 1557 Скалігер Плаціна
79 Золата Au Aurum 6, 11 196,966569 (4) 19,32 1064,4 2940 дагістарычны перыяд невядомы Аурум
80 Ртуць Hg Hydrargyrum 6, 12 200,59 (2) 13,55 -38,9 356,6 дагістарычны перыяд невядомы Гідраргірум
81 Талій Tl Thallium 6, 13 204,3833 (2) 11,85 303,6 1457 1861 Крукс Талій
82 Свінец Pb Plumbum 6, 14 207,2 (1)[a][c] 11,34 327,5 1740 дагістарычны перыяд невядомы Плюмбум
83 Вісмут Bi Bismuthum 6, 15 208,98040 (1) 9,80 271,4 1560 1753 Жафруа Вісмут (да сярэдзіны 20 стагоддзя — Бісмут)
84 Палоній Po Polonium 6, 16 [208,9824][e] 9,20 254 962 1898 Марыя і П’ер Кюры Палоній
85 Астат At Astatum 6, 17 [209,9871][e] 302 337 1940 Д. Р. Корсан, К. Р. Мак-Кензі і Э. Сегрэ Астат
86 Радон Rn Radon 6, 18 [222,0176][e] 9,23 г/л -71 -61,8 1900 Дорн Радон
87 Францый Fr Francium 7, 1 [223,0197][e] 1,87 27 677 1939 Перэй Францый
88 Радый Ra Radium 7, 2 [226,0254][e] 5,50 700 1140 1898 Марыя і П’ер Кюры Радый
89 Актыній Ac Actinium 7 [227,0278][e] 10,07 1047 3197 1899 Дэб'ерн Актыній
90 Торый Th Thorium 7 232,03806 (2)[a][e] 11,72 1750 4787 1829 Берцэліус Торый
91 Пратактыній Pa Protactinium 7 231,03588 (2)[e] 15,37 1554 4030 1917 Содзі, Кранстан і Ган Пратактыній
92 Уран U Uranium 7 238,02891 (3)[a][b][e] 18,97 1132,4 3818 1789 Клапрот Уран
93 Нептуній Np Neptunium 7 [237,0482][e] 20,48 640 3902 1940 Макмілан і Абелсан Нептуній
94 Плутоній Pu Plutonium 7 [244,0642][e] 19,74 641 3327 1940 Сібарг Плутоній
95 Амерыцый Am Americium 7 [243,0614][e] 13,67 994 2607 1944 Сібарг Амерыцый
96 Кюрый Cm Curium 7 [247,0703][e] 13,51 1340 1944 Сібарг Кюрый
97 Берклій Bk Berkelium 7 [247,0703][e] 13,25 986 1949 Сібарг Берклій
98 Каліфорній Cf Californium 7 [251,0796][e] 15,1 900 1950 Сібарг Каліфорній
99 Эйнштэйній Es Einsteinium 7 [252,0829][e] 13,5 860 1952 Сібарг Эйнштэйній
100 Фермій Fm Fermium 7 [257,0951][e] 1952 Сібарг Фермій
101 Мендзялевій Md Mendelevium,
Mendeleevium		 7 [258,0986][e] 1955 Сібарг Мендзялевій
102 Набелій No Nobelium 7 [259,1009][e] 1958 Сібарг Набелій
103 Лаўрэнсій Lr Lawrencium,
Laurentium		 7, 3 [262][e] 1961 Гіорса Лаўрэнсій
104 Рэзерфордый Rf Rutherfordium 7, 4 [267][e] 23 1964/69 Флёраў Рэзерфордый
105 Дубній Db Dubnium 7, 5 [268][e] 29 1967/70 Флёраў Дубній
106 Сіборгій Sg Seaborgium 7, 6 [271][e] 35 1974 Флёраў Сіборгій
107 Борый Bh Bohrium 7, 7 [270][e] 37 1976 Аганесян Борый
108 Хасій Hs Hassium 7, 8 [269][e] 1984 GSI (*) Хасій
109 Мейтнерый Mt Meitnerium 7, 9 [278][e] 37,4 1982 GSI Мейтнерый
110 Дармштатый Ds Darmstadtium 7, 10 [281][e] 1994 GSI Дармштатый
111 Рэнтгеній Rg Roentgenium 7, 11 [281][e] 1994 GSI Рэнтгеній
112 Каперніцый Cn Copernicium 7, 12 [285][e] 1996 GSI Каперніцый
113 Ніхоній Nh Nihonium 7, 13 [284][e] 2004 АІЯД (*), LLNL (*)
114 Флеровій Fl Flerovium 7, 14 [289][e] 1999 АІЯД
115 Масковій Mc Moscovium 7, 15 [289][e] 2004 АІЯД, LLNL
116 Ліверморый Lv Livermorium 7, 16 [292][e] 2000 АІЯД, LLNL
117 Тэнэсін Ts Tennessine 7, 17 [294][e] 2010 АІЯД
118 Аганесон Og Oganesson 7, 18 [294][e] 2004 АІЯД

Заўвагі

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н о п р с т у ф х ц ч ш э ю я аа аб ав аг ад ае аё аж аз аі ак Ізатопны склад гэтага элемента адрозніваецца ў розных геалагічных узорах, і адхіленні могуць перавышаць указаную ў табліцы хібнасць.
  2. ↑ а б в г д е ё ж Ізатопны склад элемента можа адрознівацца ў розных прадажных матэрыялах, што можа прыводзіць да істотных адхіленняў ад прыведзеных значэнняў.
  3. ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н о Ізатопны склад адрозніваецца ў зямных матэрыялах настолькі, што больш дакладная атамная вага не можа быць прыведзены.
  4. ↑ Атамная вага прадажнага літыя можа вар’іравацца паміж 6,939 і 6,996, для атрымання больш дакладнага значэння неабходны аналіз канкрэтнага матэрыялу.
  5. ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н о п р с т у ф х ц ч ш э ю я аа аб ав аг ад ае аё аж аз Дадзены элемент не мае стабільных ізатопаў, і значэнне ў дужках, напрыклад, [209], абазначае масавы лік найбольш доўгаіснуючага ізатопа элемента або характэрны ізатопнага склад.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
  • Atomic Weights of the Elements 2001, Pure Appl. Chem. 75(8), 1107—1122, 2003. Retrieved June 30, 2005. Atomic weights of elements with atomic numbers from 1-109 taken from this source.
  • IUPAC Standard Atomic Weights Revised Архівавана 5 сакавіка 2008. (2005).
  • WebElements Periodic Table. Retrieved June 30, 2005. Atomic weights of elements with atomic numbers 110—116 taken from this source.
  • M. E. Wieser (2006). "Atomic weights of the elements 2005 (IUPAC Technical Report)". Pure Appl. Chem. 78 (11). IUPAC: 2051–2066. doi:10.1351/pac200678112051. (for atomic weights of elements with atomic numbers from 1-102)
  • M. E. Wieser. IUPAC Standard Atomic Weights Revised (2007)(недаступная спасылка). IUPAC (2007). Архівавана з першакрыніцы 7 кастрычніка 2012. Праверана 7 ліпеня 2008.
  • Atomic weights of the elements 2009 (IUPAC Technical Report)(недаступная спасылка). IUPAC (2010). Архівавана з першакрыніцы 11 лютага 2012. Праверана 10 лютага 2012.
  • Sonzogni, Alejandro. Interactive Chart of Nuclides(недаступная спасылка). National Nuclear Data Center: Brookhaven National Laboratory. Архівавана з першакрыніцы 22 жніўня 2011. Праверана 6 чэрвеня 2008. (for atomic weights of elements with atomic numbers 103-118)