Cát Hải

Đối với các định nghĩa khác, xem Cát Hải (định hướng).

Cát Hải
Huyện
Huyện Cát Hải
Một phần quần đảo Cát Bà nhìn từ đỉnh đồi khu di tích pháo đài Thần Công
Hành chính
Quốc gia	Việt Nam
Vùng	Đồng bằng sông Hồng (Vịnh Bắc Bộ)
Thành phố	Hải Phòng
Huyện lỵ	thị trấn Cát Bà
Trụ sở UBND	1 Hà Sen, thị trấn Cát Bà
Phân chia hành chính	2 thị trấn, 10 xã
Địa lý
Tọa độ: 20°43′26″B 107°03′28″Đ / 20,72388889°B 107,0577778°Đ / 20.72388889; 107.0577778
Bản đồ huyện Cát Hải Cát Hải Vị trí huyện Cát Hải trên bản đồ Việt Nam
Diện tích	325,6 km²[1]
Dân số (1/4/2019)
Tổng cộng	32.090 người[2]
Thành thị	18.147 người (57%)
Nông thôn	13.943 người (43%)
Mật độ	98 người/km²
Khác
Mã hành chính	317[3]
Biển số xe	15-E1
Số điện thoại	0225.3.888.263
Số fax	0225.3.888.423
Website	cathai.haiphong.gov.vn
x t s

Cát Hải là một huyện đảo thuộc thành phố Hải Phòng, Việt Nam.

Địa lý

Tuyến đường ven biển tại thị trấn Cát Bà

Quang cảnh một phần vườn quốc gia Cát Bà trên đảo Cát Bà

Cát Hải là huyện đảo nằm ở phía đông thành phố Hải Phòng, có địa giới hành chính bao gồm đảo Cát Hải và hai quần đảo đá vôi thuộc vịnh Bắc Bộ là quần đảo Cát Bà và quần đảo Long Châu. Trong đó, đảo Cát Hải chỉ ngăn cách với đảo Hà Nam thuộc tỉnh Quảng Ninh qua hai kênh đào là kênh Cái Tráp và kênh Hà Nam^[4]. Quần đảo Cát Bà là một cụm đảo gần bờ gồm 366 đảo, trong đó đảo lớn nhất là đảo Cát Bà (cũng là hòn đảo lớn nhất của huyện), huyện lỵ của huyện là thị trấn Cát Bà nằm ở phía đông nam của đảo này. Quần đảo Cát Bà được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới vào năm 2004^[5]. Quần đảo Long Châu bao gồm 22 đảo đá vôi nhỏ nằm cách thị trấn Cát Bà 15 km về phía đông nam. Trong đó đảo lớn nhất là đảo Long Châu với diện tích 1 km², trên đảo này có ngọn hải đăng do người Pháp xây dựng vào năm 1895.^[6]

Huyện Cát Hải có vị trí địa lý:

• Phía đông và phía nam giáp vùng biển ngoài khơi vịnh Bắc Bộ
• Phía tây ngăn cách với quận Hải An qua cửa Nam Triệu, cửa biển của sông Bạch Đằng
• Phía bắc giáp thành phố Hạ Long và thị xã Quảng Yên thuộc tỉnh Quảng Ninh.^[1][7]

Huyện có diện tích 325,6 km²^[1], dân số năm 2019 là 32.090 người, mật độ dân số đạt 98 người/km².^[2]

Hành chính

Huyện Cát Hải có 12 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm:

• 2 thị trấn: Cát Bà (huyện lỵ), Cát Hải
• 10 xã:
  • Đảo Cát Hải: Đồng Bài, Hoàng Châu, Nghĩa Lộ, Văn Phong
  • Đảo Cát Bà: Gia Luận, Hiền Hào, Phù Long, Trân Châu, Việt Hải, Xuân Đám

Đường phố

• Cái Bèo
• Cát Bà
• Cát Tiên
• Đoàn Đức Thái
• Dốc Bèo
• Hà Sen
• Hoa Phong
• Hùng Sơn
• Núi Ngọc
• Tùng Dinh

Lịch sử

Theo Đồng Khánh địa dư chí^[8], huyện Cát Hải ngày nay dưới thời nhà Nguyễn là hai tổng Đôn Lương và Hà Liên thuộc huyện Nghiêu Phong, phủ Sơn Định, tỉnh Quảng Yên. Huyện Nghiêu Phong từng có nhiều tên khác nhau trong lịch sử như: Động Phục Long, Ân Phong, Chi Phong, Hoa Phong^[9]. Đến năm Thiệu Trị thứ nhất (1841), do kiêng chữ Hoa là tên húy của Hoàng thái hậu Hồ Thị Hoa mẹ vua Thiệu Trị nên huyện Hoa Phong đổi thành huyện Nghiêu Phong. Đến thời Đồng Khánh, huyện Nghiêu Phong có 3 tổng: Đôn Lương, Hà Liên và Vân Hải. Trong đó, tổng Đôn Lương gồm 9 xã: Đôn Lương, Lương Lãnh, Hòa Hy, Lục Độ, Can Lộc, Văn Chấn, Phong Niên, Đồng Bài, Hoàng Châu; tổng Hà Liên (thường được gọi với âm Nôm là Hà Sen) gồm 5 xã: Trân Châu, Phù Long, Đường Hào, Gia Luận, Xuân Áng (âm Nôm là Xuân Đám). Huyện lỵ của huyện đặt tại xã Đôn Lương thuộc tổng Đôn Lương (nay thuộc thị trấn Cát Hải).

Đến thời Pháp thuộc, ngày 19 tháng 8 năm 1890 kinh lược Bắc Kỳ ra nghị định đổi huyện Nghiêu Phong thành phủ Nghiêu Phong. Lúc này, tổng Vân Hải cũng được đổi thành huyện Vân Hải (nay là huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh), còn hai tổng Đôn Lương và Hà Sen hợp thành một huyện mới có tên là huyện Cát Hải^[10]. Theo Danh mục các làng xã Bắc Kỳ (1927), huyện Cát Hải có 2 tổng Đôn Lương và Hà Sen; tổng Đôn Lương có 10 xã; tổng Hà Sen có 5 xã và phố Cát Bà (sau đổi thành Đại lý Cát Bà, rồi thị xã Cát Bà).^[11]

Năm 1955, tỉnh Quảng Yên sáp nhập với đặc khu Hòn Gai thành khu Hồng Quảng, huyện Cát Hải và thị xã Cát Bà thuộc khu Hồng Quảng^[12]. Ngày 5 tháng 6 năm 1956, huyện Cát Hải và thị xã Cát Bà được sáp nhập vào thành phố Hải Phòng^[13]. Ngày 22 tháng 7 năm 1957, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 318-TTg về việc thành lập huyện Cát Bà trên cơ sở sáp nhập thị xã Cát Bà và 5 xã: Trân Châu, Xuân Đám, Hiền Hào, Gia Luận, Việt Hải thuộc huyện Cát Hải; thị xã Cát Bà đổi thành thị trấn Cát Bà thuộc huyện Cát Bà.^[11][14]

Ngày 11 tháng 3 năm 1977, Hội đồng Chính phủ ban hành Quyết định số 57-CP^[15]. Theo đó, sáp nhập huyện Cát Bà vào huyện Cát Hải. Huyện Cát Hải gồm thị trấn Cát Bà và 13 xã: Cao Minh, Đồng Bài, Gia Lộc, Gia Luận, Hiền Hào, Hòa Quang, Hoàng Châu, Nghĩa Lộ, Phù Long, Trân Châu, Văn Phong, Việt Hải, Xuân Đám.

Ngày 13 tháng 3 năm 1979, giải thể xã Cao Minh^[16]. Ngày 23 tháng 4 năm 1988, giải thể hai xã Hòa Quang và Gia Lộc để thành lập thị trấn Cát Hải; sáp nhập thôn Hùng Sơn thuộc xã Trân Châu vào thị trấn Cát Bà.^[17]

Huyện Cát Hải có 2 thị trấn và 10 xã trực thuộc như hiện nay.

Du lịch

Huyện Cát Hải có đảo quần đảo Cát Bà nơi thiên nhiên ban tặng cho nhiều cảnh quan đẹp. Ở đây có nhiều điểm du lịch hấp dẫn cho nhiều loại hình như dã ngoại, trải nghiệm, phượt, nghỉ dưỡng, tắm biển; khám phá các hòn đảo, hang động, leo núi... Các địa điểm như:

• Vườn quốc gia Cát Bà
• Đảo khỉ - bãi Cát Dứa
• Pháo đài Thần Công
• Hang Trung Trang
• Bãi tắm Cát Cò 1
• Bãi tắm Cát Cò 2
• Bãi tắm Cát Cò 3
• Làng chài Cái Bèo
• Làng chài Cửa Vạn
• Làng chài Việt Hải
• Quần đảo Long Châu, hòn Cao, hòn Giữa
• Chợ Cát Bà
• Đảo Đầu Bê, hồ Ba Hầm, đảo Bê Cụt Đầu
• Hang Minh Châu
• Hang Quân Y (động Hùng Sơn)
• Đảo Chân Voi
• Hồ Hới
• Bãi biển Tùng Thu
• Động Phù Long (động Thiên Long)
• Đảo Ba Trái Đào
• Đảo Trái Tim
• Động Hoa Cương (hang Đá Hoa)
• Vịnh Cửa Cái - Tàu Gàu
• Đảo Trà Ngư
• Phà Bến Gót
• Vịnh Lan Hạ - đảo Quai Xanh, Nghênh Vẩm, Rùa Giống...
• Đảo Cát Ông
• Bãi Cát Dầm - vịnh Cát Giá
• Đảo Nam Cát
• Đảo Bồ Hòn - hang Trinh Nữ...

Xem thêm

• Quần đảo Cát Bà
• Vườn quốc gia Cát Bà

Chú thích

1. ^ “Địa giới hành chính huyện Cát Hải”. Cổng thông tin điện tử Chính phủ.
2. ^ Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở trung ương. “Dân số đến 01 tháng 4 năm 2019 - Thành phố Hải Phòng” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 1 tháng 12 năm 2020. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2020.
3. Tổng cục Thống kê
4. Trần Đức Thạnh (chủ biên), Bùi Quang Sản, Nguyễn Văn Cấn, Trần Đình Lân, Nguyễn Văn Quân, Lưu Văn Diệu, Nguyễn Thị Thu, Trần Anh Tú, Nguyễn Thị Kim Anh. Thiên nhiên và môi trường vùng bờ Hải Phòng (PDF). 2015: Nhà xuất bản Khoa học tự nhiên và Công nghệ. tr. 25.
5. “Trang chủ”. Khu dự trữ sinh quyển Cát Bà.
6. “Danh lam thắng cảnh quần đảo Cát Bà (huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng)”. Cục Di sản văn hóa. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 6 tháng 11 năm 2021.
7. “Nghị quyết 26/NQ-CP năm 2019 về xác định địa giới hành chính giữa tỉnh Quảng Ninh và thành phố Hải Phòng tại hai khu vực do lịch sử để lại do Chính phủ ban hành”.
8. Đồng Khánh địa dư chí.
9. Ban chỉ huy quân sự huyện Cát Hải (2002). Huyện đảo Cát Hải, 55 năm kháng chiến, xây dựng và bảo vệ tổ quốc, 1945-2000. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. tr. 9.
10. Vũ Văn Tỉnh (1970). Những thay đổi về địa lý hành chính các tỉnh Bắc Kỳ trong thời kỳ Pháp thuộc (PDF). tr. 54.
11. ^ Từ điển bách khoa địa danh Hải Phòng. Nhà xuất bản Hải Phòng. 1998. tr. 70.
12. Tổng mục lục văn bản quy phạm pháp luật Việt Nam, 1945-2002. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia. 2003. tr. 197.
13. Tổng mục lục văn bản quy phạm pháp luật Việt Nam, 1945-2002. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia. 2003. tr. 211.
14. Tổng mục lục văn bản quy phạm pháp luật Việt Nam, 1945-2002. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia. 2003. tr. 234.
15. “Quyết định 57-CP năm 1977 về việc hợp nhất huyện Cát Bà và huyện Cát Hải thành một huyện lấy tên là huyện Cát Hải thuộc thành phố Hải Phòng do Hội đồng Chính phủ ban hành”.
16. “Quyết định 110-CP năm 1979 về việc giải thể xã Cao Minh thuộc huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng do Hội đồng Chính phủ ban hành”.
17. “Quyết định 70-HĐBT năm 1988 về việc phân vạch địa giới hành chính một số xã, thị trấn của huyện Cát Hải và huyện Đồ Sơn thuộc thành phố Hải Phòng do Hội đồng Bộ trưởng ban hành”.

Liên kết ngoài