13 tháng 3

Ngày 13 tháng 3 là ngày thứ 72 (73 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Còn 293 ngày trong năm.

<< Tháng 3 năm 2025 >>
CN	T2	T3	T4	T5	T6	T7
						1
2	3	4	5	6	7	8
9	10	11	12	13	14	15
16	17	18	19	20	21	22
23	24	25	26	27	28	29
30	31

Sự kiện

• 1781 – Nhà thiên văn học William Herschel quan sát thấy sao Thiên Vương khi ông đang ở trong vườn nhà tại Somerset, Anh.
• 1881 – Hoàng đế Aleksandr II của Nga thiệt mạng do thương tích sau một nỗ lực ám sát bằng bom trên đường phố tại kinh đô Sankt-Peterburg.
• 1915 – Việt Nam Quang phục Hội tập kích đồn Tà Lùng của chính quyền thực dân Pháp ở gần biên giới Việt-Hoa
• 1918 – Liên quân Đức-Áo thủ tiêu nước Cộng hoà Xô viết Odessa.
• 1921 – Dưới sự lãnh đạo của quân phiệt người Nga Roman von Ungern–Sternberg, Ngoại Mông Cổ tuyên bố độc lập từ Trung Quốc với vị thế một quốc gia quân chủ.
• 1930 – công nhân Nhà máy cưa Thái Hợp - Thành phố Vinh đấu tranh, mở đầu cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh.
• 1940 – Chiến tranh Liên Xô-Phần Lan kết thúc khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, một ngày sau khi hiệp định hòa bình chính thức được ký kết tại Moskva.
• 1945 – Campuchia tuyên bố độc lập
• 1954 – Chiến tranh Đông Dương: Quân đội Nhân dân Việt Nam bắt đầu tiến công quân Liên hiệp Pháp tại thung lũng Mường Thanh, mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ.
• 1969 – Công ước Liên hiệp quốc huỷ bỏ các hình thức phân biệt chủng tộc có hiệu lực.
• 1988 – Đường hầm Seikan được khánh thành, đường hầm dưới biển dài nhất thế giới này kết nối hai đảo chính Honshu và Hokkaido của Nhật Bản.
• 2013 – Hồng y người Argentina Jorge Mario Bergoglio được Mật nghị Hồng y 2013 bầu làm giáo hoàng thứ 266 của Giáo hội Công giáo Rôma, ông chọn tông hiệu Giáo hoàng Phanxicô.

Sinh

• 1683 – John Theophilus Desaguliers, nhà triết học người Pháp (m. 1744)
• 1700 – Michel Blavet, nhạc công thổi sáo người Pháp (m. 1768)
• 1720 – Charles Bonnet, nhà tự nhiên học, nhà văn Thụy Sĩ (m. 1793)
• 1733 – Joseph Priestley, nhà khoa học, bộ trưởng người Anh (m. 1804)
• 1741 – Joseph II, hoàng đế Đế quốc La Mã Thần thánh (m. 1790)
• 1763 – Guillaume Marie Anne Brune, Thống chế người Pháp (m. 1815)
• 1764 – Earl Grey, thủ tướng Anh (m. 1845)
• 1781 – Karl Friedrich Schinkel, kiến trúc sư người Đức (m. 1841)
• 1784 – Jean Moufot, nhà triết học, nhà toán học người Pháp (m. 1842)
• 1815 – James Curtis Hepburn, người truyền giáo, nhà ngôn ngữ học người Mỹ (m. 1911)
• 1830 – Nguyễn Phúc Miên Sạ, tước phong Tĩnh Gia công, hoàng tử con vua Minh Mạng (m. 1902)
• 1855 – Percival Lowell, nhà thiên văn người Mỹ (m. 1916)
• 1860 – Hugo Wolf, nhà soạn nhạc người Áo (m. 1903)
• 1864
  • Alexej von Jawlensky, họa sĩ người Nga (m. 1941)
  • Sir Hugh Walpole, tiểu thuyết gia người Anh (m. 1941)
• 1890 – Fritz Busch, người chỉ huy dàn nhạc người Đức (m. 1951)
• 1898 – Henry Hathaway, đạo diễn phim, nhà sản xuất người Mỹ (m. 1985)
• 1899
  • John Hasbrouck van Vleck, nhà vật lý, giải thưởng Nobel người Mỹ (m. 1980)
  • Jan Lechoń, nhà thơ người Ba Lan (m. 1956)
• 1900
  • Béla Guttman, cầu thủ bóng đá người Hungary (m. 1981)
  • Giorgos Seferis, nhà thơ, giải thưởng Nobel người Hy Lạp (m. 1971)
• 1908 – Walter Annenberg, nhà xuất bản, người làm việc thiện người Mỹ (m. 2002)
• 1910
  • Karl Gustav Ahlefeldt, diễn viên người Đan Mạch (m. 1985)
  • Sammy Kaye, nhạc sĩ người Mỹ (m. 1987)
• 1913
  • Lambros Konstantaras, diễn viên người Hy Lạp (m. 1985)
  • Sergey Mikhalkov, nhà văn người Nga
• 1914
  • Edward O'Hare, phi công người Mỹ (m. 1943)
  • W.O. Mitchell, nhà văn người Canada (m. 1998)
• 1921 – Al Jaffee, họa sĩ biếm hoạ người Mỹ
• 1926
  • Raúl Alfonsín, tổng thống Argentina
  • Roy Haynes, nhạc công đánh trống nhạc Jazz người Mỹ
  • Carlos Roberto Reina, tổng thống Honduras (m. 2003)
• 1927 – Robert Denning, chuyên viên trang trí nội thất người Mỹ (m. 2005)
• 1929 – Peter Breck, diễn viên người Mỹ
• 1930 – Jan Howard, ca sĩ người Mỹ
• 1933 – Mike Stoller, nhạc sĩ người Mỹ
• 1934 – Barry Hughart, tác gia người Mỹ
• 1935
  • Joseph Mascolo, diễn viên người Mỹ
  • Leslie Parrish, nữ diễn viên người Mỹ
  • Michael Walzer, nhà triết học người Mỹ
• 1938 – Erma Franklin, ca sĩ người Mỹ (m. 2002)
• 1939 – Neil Sedaka, ca sĩ, nhạc sĩ người Mỹ
• 1942
  • Dave Cutler, kĩ sư phần mềm người Mỹ
  • Geoffrey Hayes, người dẫn chương trình truyền hình, diễn viên người Anh
• 1943 – André Téchiné, đạo diễn phim, nhà kịch bản phim người Pháp
• 1945 – Anatoly Timofeevich Fomenko, nhà toán học người Nga
• 1946 – Yonatan Netanyahu, quân nhân người Israel (m. 1976)
• 1947 – Beat Richner, thầy thuốc, nghệ sĩ vĩ cầm Thụy Sĩ
• 1948 – Robert S. Woods, diễn viên người Mỹ
• 1949
  • Hiroshi Kazato, người đua xe người Nhật Bản (m. 1974)
  • Julia Migenes, ca sĩ soprano người Mỹ
• 1950 – William H. Macy, diễn viên người Mỹ
• 1951 – Fred Berry, diễn viên, vũ công người Mỹ (m. 2003)
• 1952 – Wolfgang Rihm, nhà soạn nhạc người Đức
• 1953 – Deborah Raffin, nữ diễn viên người Mỹ
• 1955
  • Bruno Conti, cầu thủ bóng đá người Ý
  • Glenne Headly, nữ diễn viên người Mỹ
• 1956 – Dana Delany, nữ diễn viên người Mỹ
• 1957 – Steve Lake, vận động viên bóng chày người Mỹ
• 1960 – Joe Ranft, họa sĩ phim hoạt hình người Mỹ (m. 2005)
• 1963 – Fito Páez, nhạc sĩ, nhà sáng tác người Argentina
• 1964 – Will Clark, vận động viên bóng chày người Mỹ
• 1967
  • Andrés Escobar, cầu thủ bóng đá người Colombia (m. 1994)
  • Joseph Cao, dân biểu người Mỹ gốc Việt đầu tiên trong Quốc hội Hoa Kỳ.
• 1968 – Akira Nogami, đô vật Wrestling chuyên nghiệp người Nhật Bản
• 1970 – Tim Story, đạo diễn phim người Mỹ
• 1971
  • Annabeth Gish, nữ diễn viên người Mỹ
  • Robert Lanham, tác gia, nhà văn châm biếm người Mỹ
• 1972 – Common, ca sĩ nhạc Rapp người Mỹ
• 1973 – Edgar Davids, cầu thủ bóng đá người Hà Lan
• 1974
  • Thomas Enqvist, vận động viên quần vợt người Thụy Điển
  • Vampeta, cầu thủ bóng đá người Brasil
• 1976 – Danny Masterson, diễn viên người Mỹ
• 1977
  • Momo Sylla, cầu thủ bóng đá người Guiné–Bissau
  • Kay Tse, ca sĩ người Hồng Kông
• 1978
  • Tom Danielson, vận động viên xe đạp người Mỹ
  • Karina Smirnoff, diễn viên múa người Ukraina
  • Kenny Watson, cầu thủ bóng đá người Mỹ
• 1979
  • Johan Santana, vận động viên bóng chày người Venezuela
  • Cedric Van Branteghem, vận động viên người Bỉ
• 1980
  • Lee Jung–hyun, nữ diễn viên, ca sĩ nhạc pop người Hàn Quốc
  • Molly Stanton, nữ diễn viên người Mỹ
• 1981 – Stephen Maguire, người chơi bi da người Scotland
• 1983 – Kaitlin Sandeno, vận động viên bơi lội người Mỹ
• 1984
  • Pieter Custers, vận động viên người Đức
  • Noel Fisher, diễn viên người Canada
• 1985
  • Emile Hirsch, diễn viên người Mỹ
  • Austin Scott, cầu thủ bóng đá người Mỹ
• 1989 – Harry Melling, diễn viên người Anh
• 1990 – Alec Medlock, diễn viên người Mỹ
• 1999 – Wiktoria Gąsiewska, nữ diễn viên người Ba Lan
• 1991 – Lê Quang Liêm, kỳ thủ cờ vua người Việt Nam
• 2001
  • Choi Beom-gyu, ca sĩ, thành viên nhóm nhạc nam Tomorrow X Together
  • Bae Su-min, ca sĩ, thành viên nhóm nhạc nữ STAYC

Mất

• 1395 – John Barbour, nhà thơ người Scotland (s. 1320)
• 1573 – Michel de l'Hôpital, chính khách người Pháp (s. 1507)
• 1604 – Arnaud d'Ossat, nhà ngoại giao, nhà văn người Pháp (s. 1537)
• 1619 – Richard Burbage, diễn viên người Anh (s. 1567)
• 1711 – Nicolas Boileau–Despréaux, nhà thơ, nhà phê bình người Pháp (s. 1636)
• 1773 – Philibert Commerçon, nhà tự nhiên học, nhà thám hiểm người Pháp (s. 1727)
• 1778 – Charles le Beau, sử gia người Pháp (s. 1701)
• 1822 – Phan Huy Ích, nhà văn hóa, chính khách Việt Nam (s. 1750)
• 1842 – Henry Shrapnel, quân nhân, nhà phát minh người Anh (s. 1761)
• 1879 – Adolf Anderssen, đấu thủ cờ vua người Đức (s. 1818)
• 1881 – Aleksandr II, Hoàng đế Nga (s. 1818)
• 1901 – Benjamin Harrison, tổng thống Mỹ thứ 23 (s. 1833)
• 1918 – César Cui, nhà soạn nhạc người Nga (s. 1835)
• 1925 – Lucille Ricksen, nữ diễn viên người Mỹ (s. 1910)
• 1938 – Nikolai Ivanovich Bukharin, chính khách, người trí thức người Nga (s. 1888)
• 1941 – Elizabeth Madox Roberts, nhà thơ, tiểu thuyết gia người Mỹ (s. 1881)
• 1943 – Stephen Vincent Benét, tác gia người Mỹ (s. 1898)
• 1949 – Henri Giraud, tướng người Pháp (s. 1879)
• 1963 – Austin Dobson, người đua xe người Anh (s. 1912)
• 1965
  • Corrado Gini, kĩ thuật viên thống kê người Ý (s. 1884)
  • Fan S. Noli, giám mục, nhà thơ, chính khách người Albania (s. 1882)
  • Vittorio Jano, kĩ sư người Ý (s. 1891)
• 1972 – Tony Ray–Jones, nhà nhiếp ảnh người Anh (s. 1941)
• 1975 – Ivo Andrić, nhà văn Nam Tư đoạt giải Nobel Văn học (s. 1892)
• 1983 – Louison Bobet, vận động viên xe đạp người Pháp (s. 1925)
• 1990
  • Bruno Bettelheim, nhà tâm thần học người Mỹ (s. 1903)
  • Karl Münchinger, người chỉ huy dàn nhạc người Đức (s. 1915)
• 1995 – Leon Day, vận động viên bóng chày người Mỹ (s. 1916)
• 1996 – Krzysztof Kieślowski, đạo diễn phim người Ba Lan (s. 1941)
• 1998
  • Bill Reid, nghệ sĩ người Canada (s. 1920)
  • Hans von Ohain, kĩ sư người Đức (s. 1911)
• 1999
  • Lee Falk, họa sĩ biếm họa người Mỹ (s. 1911)
  • Garson Kanin, nhà văn, người đạo diễn người Mỹ (s. 1912)
  • Bidu Sayão, ca sĩ soprano người Brasil (s. 1902)
• 2002 – Hans–Georg Gadamer, nhà triết học người Đức (s. 1900)
• 2006
  • Jimmy Johnstone, cầu thủ bóng đá người Scotland (s. 1944)
  • Maureen Stapleton, nữ diễn viên người Mỹ (s. 1925)
• 2007 – Arnold Skaaland, đô vật Wrestling chuyên nghiệp người Mỹ (s. 1925)
• 2014 – Ahmad Tejan Kabbah, tổng thống Sierra Leone thứ 3 (s. 1932)^[1]

Tham khảo

1. “Cựu Tổng thống mang lại hòa bình cho Sierra Leone qua đời”, VietnamPlus, 14 tháng 3 năm 2013, truy cập ngày 23 tháng 10 năm 2023