Tiếng Tulu

Tiếng Tulu
തുളു
Tuếng Tulu Viết Bằng Chữ Tulu Chính Thức
Sử dụng tại	Ấn Độ
Khu vực	Tulu Nadu (Dakshina Kannada và Udupi của Karnataka và Kasaragod).[1][2][3]
Tổng số người nói	1.85 triệu người[4]
Phân loại	Dravida Dravida Nam Tulu Tiếng Tulu
Hệ chữ viết	chữ Kannada (đương đại)[5] chữ Tulu (ít được dùng)
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại	Ấn Độ Karnataka và Kerala
Mã ngôn ngữ
ISO 639-3	tcy
Glottolog	tulu1258[6]
Phân bố người Tulu bản ngữ ở Ấn Độ

Tiếng Tulu (Tulu: ತುಳು ಭಾಷೆ Tulu bāse തുളു [ˈt̪ulu ˈbɒːsæ]) là một ngôn ngữ Dravida^[7] được nói chủ yếu ở Karnataka, tây nam Ấn Độ, và ở huyện Kasaragod của Kerala. Người Tulu tự gọi mình là người Tuluva, còn khu vực họ sống được gọi là Tulu Nadu.

Theo điều tra dân số Ấn Độ năm 2011 đã ghi nhận có tổng cộng 1.846.427 người bản ngữ tiếng Tulu ở Ấn Độ. Cuộc điều tra dân số năm 2001 ghi nhận có tổng cộng 1.722.768 người bản ngữ.^[8] Theo ước tính được báo cáo năm 2009, tiếng Tulu hiện được nói bởi 3-5 triệu người trên toàn thế giới.^[9] Có một số khó khăn trong việc điều tra những người nói tiếng Tulu đã di cư từ vùng bản địa của họ vì họ thường được tính là người nói tiếng Kannada trong các cuộc Điều tra dân số Ấn Độ.^[1]

Do sớm tách ra từ ngôn ngữ Dravida Nam nguyên thủy,^[10] tiếng Tulu có một số đặc điểm không được tìm thấy trong nhóm ngôn ngữ Tamil–Kannada. Ví dụ, nó có thì đại quá khứ và tương lai hoàn thành, như tiếng Pháp hoặc tiếng Tây Ban Nha, nhưng dưới dạng không có trợ động từ.

Trong tác phẩm tiên phong A Comparative Grammar of the Dravidian or South-Indian family of languages, Robert Caldwell đã gọi ngôn ngữ này là "kỳ dị và rất thú vị". Theo ông, "Tiếng Tulu là một trong những ngôn ngữ phát triển nhất của ngữ hệ Dravida. Nó trông như thể nó được tạo nên vì mục đích riêng vậy."^[11][12]

Tiếng Tulu là ngôn ngữ chính được nói ở Kanara, một khu vực bao gồm các huyện Dakshina Kannada và Udupi,^[13] ở mạn tây bang Karnataka và Kasaragod Taluk. Những thành phần dân tộc khác sống trong vùng tiếng Tulu bao gồm người nói tiếng Beary, phương ngữ Havyaka và Gowda của Kannada, tiếng Konkan, tiếng Koraga.^[14] Ngoài Kanara, có số lượng đáng kể người di cư nói tiếng Tulu được tìm thấy ở Maharashtra,^[15] Bangalore, Chennai, các nước nói tiếng Anh và các quốc gia vùng Vịnh.^[16][17]

Có các bản khắc thời trung cổ tiếng Tulu từ thế kỷ 15 viết bằng chữ Tigalar.^[1] Hai tập sử thi tiếng Tulu có tên Sri Bhagavato và Kaveri từ thế kỷ 17 cũng được viết theo cùng một chữ viết. Tuy nhiên, trong thời hiện đại, tiếng Tulu chủ yếu được viết bằng chữ Kannada. Tiếng Tulu được biết đến với văn học dân gian truyền miệng dưới dạng những bài thơ sử thi có tên là Paddana. Sử thi Siri và huyền thoại Koti và Chennayya thuộc thể loại văn học Tulu này.

Phân loại

Tiếng Tulu thuộc nhánh phía nam của ngữ hệ Dravida. Nó phát triển từ ngôn ngữ Dravida Nam nguyên thủy và ngôn ngữ Dravida nguyên thủy. Tiếng Tulu bắt nguồn từ miền nam Ấn Độ.

Tình trạng chính thức

Tiếng Tulu hiện không phải là ngôn ngữ chính thức của Ấn Độ hoặc bất kỳ quốc gia nào khác. Những nỗ lực đang được thực hiện để đưa Tulu vào Danh mục thứ 8 của Hiến pháp.^[18] Vào tháng 8 năm 2017, một chiến dịch trực tuyến đã được tổ chức để đưa Tulu vào Danh mục thứ 8^[19] và vào tháng 10 năm 2017, khi thủ tướng Narendra Modi đến thăm chùa Dharmasthala, có một yêu cầu được đưa ra trước mặt ông.^[20] Tương tự, năm 2018, Thành viên Nghị viện của khu vực bầu cử Kasargod P. Karunakaran cũng đối mặt với yêu cầu đưa tiếng Tulu vào Danh mục thứ 8 của hiến pháp.

Phân bố địa lý

Bản đồ Vương quốc Tulu cổ đại của Alva Kheda

Theo các tác phẩm tiếng Malayalam như Keralolpath và văn học Sangam tiếng Tamil, khu vực trải dài từ sông Chandragiri (hiện là một phần của huyện Kasaragod), Kerala, đến Gokarna (hiện là một phần của huyện Uttara Kannada của Karnataka), một thời được cai trị bởi Alupas, dưới cái tên Alva Kheda. Vương quốc này là quê hương của người nói tiếng Tulu. Tuy nhiên, khu vực của ngôn ngữ Tulu ngày nay chỉ giới hạn ở khu vực Tulu Nadu, bao gồm các huyện thuộc Dakshina Kannada và Udupi ở bang Karnataka của Ấn Độ và mạn bắc huyện Kasaragod của Kerala đến sông Payaswani (còn gọi là Chandragiri).^[21] Các thành phố Mangalore, Udupi và Kasaragod là trung tâm văn hóa Tulu.

Thậm chí ngày nay tiếng Tulu còn được sử dụng rộng rãi ở Dakshina Kannada, một phần ở huyện Udupi, bang Karnataka và ở một mức độ nào đó ở Kasaragod của Kerala. Những nỗ lực cũng đang được thực hiện để đưa tiếng Tulu vào danh sách các ngôn ngữ chính thức của Ấn Độ.^[22] Nhìn chung, người Tulu phần lớn sống ở phía nam Ấn Độ. Bang Karnataka của Ấn Độ là nơi ngôn ngữ phát triển mạnh thời nay. Một số thành phố lớn nằm trong vùng văn hóa Tulu là Mangalore và Kasaragod.[1] Những người nói ngôn ngữ này đã phản ánh sự quan tâm đến việc lan rộng sang các quốc gia hiện đại hơn như Hoa Kỳ.

Hệ thống chữ viết

Chữ Tigalari.

Những bản khắc lịch sử tiếng Tulu khác nhau được tìm thấy xung quanh Barkur và Kundapura viết bằng chữ Tigalar. Chữ Kannada đang dần trở thành chữ viết cho tiếng Tulu chính đương đại. Tất cả các tác phẩm và văn học đương đại được viết bằng chữ Kannada. Người Brahmin ở Tulu Nadu và Havyaka Brahmin đã từng sử dụng chữ Tigalari để viết kinh Vệ đà và các tác phẩm tiếng Phạn khác. Chữ Tigalari bắt nguồn từ chữ Brahmi thông qua chữ Grantha. Đây là một hệ chữ viết chị em của chữ Malayalam.

Phương ngữ

Ngôn ngữ Tulu có bốn phương ngữ, hầu như chúng tương tự nhau, với các biến đổi nhẹ.

Bốn phương ngữ là:

1. Tulu đại chúng:^[23] phương ngữ đa số, bao gồm các cộng đồng Mogaveera, Bunts, Billava, Kulala Devadiga, Jogi và những nhóm người khác. Đây là phương ngữ của thương mại và giải trí, chủ yếu được sử dụng để liên lạc giữa các cộng đồng. Nó được chia thành bảy nhóm:
   1. Tulu Trung: được nói ở Mangalore.
   2. Tulu Tây Bắc: được nói tại Udupi.
   3. Tulu Đông Bắc: được nói tại Karkala và Belthangady.
   4. Tulu Tây Nam: được nói ở Manjeshwar và Kasaragod, được gọi là Tulu Kasaragod có ảnh hưởng đến Malayalam.
   5. Tulu Nam Trung: được nói ở Bantwal.
   6. Tulu Đông Nam: được nói tại Puttur Sullia.
   7. Tulu Nam: được nói ở phía Nam sông Kasaragod và sông Payaswini (Chandragiri) có ảnh hưởng đến Malayalam được gọi là Tulu Thenkaayi.
2. Tulu Brahmin: nói bởi người Tulu Brahmin, những người được chia thành Brahmin Shivalli, Brahmin Sthanika và Tuluva Hebbar. Nó hơi bị ảnh hưởng bởi tiếng Phạn.
3. Phương ngữ Jain:^[24] nói bởi người Tulu Jain. Đây là một phương ngữ trong đó các chữ cái đầu 'T' và 'S' đã được thay thế bằng chữ 'H'. Chẳng hạn, từ Tare được phát âm là Hare, Saadi được phát âm là Haadi.
4. Phương ngữ Girijan: nói bởi người Koraga, Mansa, các lớp Girijan và bộ lạc khác.

Chú thích

1. ^ Steever, Sanford B (2015). The Dravidian Languages. Routledge. tr. 158–163. ISBN 9781136911644.
2. “Archived copy”. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2009.
3. [1] Lưu trữ 2008-07-20 tại Wayback Machine
4. “ABSTRACT OF SPEAKERS' STRENGTH OF LANGUAGES AND MOTHER TONGUES - 2011” (PDF). www.censusindia.gov.in. Indian Census 2011, Government of India. Truy cập ngày 7 tháng 7 năm 2018.
5. “Indian Multilingualism, Language Policy” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 27 tháng 1 năm 2005. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2012.
6. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Tulu”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
7. “UDUPI”. Udupitourism.com. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2016.
8. “Census of India - Statement 1”. Registrar General & Census Commissioner, India. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2009.
9. Convention to Draw Attention to Tulu Culture
10. "Language Family Trees: Dravidian, Southern", Ethnologue (16th ed.).
11. Caldwell (1856), p. 35.
12. Tulu Fit To Be Included in Eighth Schedule.
13. “ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ, ಮಂಗಳೂರು, ಕರ್ನಾಟಕ”. Dk.nic.in. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 3 năm 2019. Truy cập ngày 4 tháng 11 năm 2019.
14. Sanford B. Steever & (1998). The Dravidian Languages. Taylor & Francis. tr. 158. ISBN 0-415-10023-2.
15. “Language in India”. Language in India. ngày 5 tháng 5 năm 2003. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2012.
16. “Serving Mangaloreans Around The World!”. Mangalorean.Com. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 12 năm 2018. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2012.
17. “Dr. Veerendra Heggade in Dubai to Unite Tuluvas for Tulu Sammelan”. Daijiworld.com. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2012.
18. “Centre still examining inclusion of Tulu, Kodava in 8th Schedule”. Coastaldigest.com - The Trusted News Portal of India, Coastal Karnataka (bằng tiếng Anh). ngày 22 tháng 7 năm 2017.
19. “Twitter campaign to include Tulu in Eighth Schedule of Constitution”. The Hindu (bằng tiếng Anh). Special Correspondent. ngày 10 tháng 8 năm 2017. ISSN 0971-751X. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2017.
20. “Demand to include Tulu in Eight Schedule grows louder with PM's visit - Times of India”. The Times of India. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2017.
21. “Tulu Nadu Movement Gaining Momentum”. The Hindu. Chennai, India. ngày 13 tháng 8 năm 2006. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 11 năm 2019.
22. “Why Tulu Language Deserves Recognition from Kendra Sahithya Academy and Why It Should Be Included in Schedule 8B of the Constitution”. Yakshagana.com. ngày 12 tháng 8 năm 2000. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2012.
23. “Ethnologue report for language code: tcy”. Ethnologue.com. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2012.
24. “Places”. Boloji.com. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2012.

Tham khảo

• Caldwell, R., A Comparative Grammar of the Dravidian or South-Indian family of languages, London: Harrison, 1856.; Reprinted London, K. Paul, Trench, Trubner & co., ltd., 1913; rev. ed. by J. L. Wyatt and T. Ramakrishna Pillai, Madras, University of Madras, 1961, reprint Asian Educational Services, 1998. ISBN 81-206-0117-3
• Danielou, Alain (1985), Histoire de l'Inde, Fayard, Paris. ISBN 2-213-01254-7
• Hall, Edith (2002), "The singing actors of antiquity" in Pat Easterling & Edith Hall, ed., Greek and Roman Actors: Aspects of an Ancient Profession, Cambridge University Press, Cambridge. ISBN 0-521-65140-9
• Thesis of Viveka Rai
• Lauri Honko, Textualisation of Oral Epics. ISBN 3-11-016928-2
• William Pais, Land Called South Canara. ISBN 81-7525-148-4
• Bhat, S.L. A Grammar of Tulu: a Dravidian language. ISBN 81-85691-12-6
• Männer, A. Tuḷu-English dictionary, Mangalore 1886
• Männer, A. English-Tuḷu dictionary, Mangalore 1888 | English-Tuḷu Dictionary. ISBN 81-206-0263-3 [a reprint?]
• Briegel, J. A Grammar of the Tulu language, Char and Roman. ISBN 81-206-0070-3
• , ISBN 0-415-10023-2 |title= trống hay bị thiếu (trợ giúp)
• Vinson, Julien (1878), Le verbe dans les langues dravidiennes: tamoul, canara, télinga, malayâla, tulu, etc., Maisonneuve et cie., Paris
• Burnell, Arthur Coke (1874), Elements of South-Indian Palæography from the Fourth to the Seventeenth Century A.D., Trübner & Co.
• Krishnamurti, Bhadriraju (2003), The Dravidian Languages, Cambridge University Press. ISBN 0-521-77111-0
• G., L. R. (2013). Elements of comparative philology. Place of publication not identified: Hardpress Ltd.
• Maenner, A. (1886). Tulu-English dictionary: By Rev. A. Männer. Mangalore: Printed at the Basel Mission.
• C. (1875). A comparative grammar of the dravidian or south-Indian family of languages. London: Trübner and Co., Ludgate Hill.
• Bhatt, S. L. (2005). A grammar of Tulu: a Dravidian language. Thiruvananthapuram: Dravidian linguistics association.
• Goddard, C. (2009). The languages of East and Southeast Asia: an introduction. Oxford: Oxford Univ. Press.
• Padmanabha, Kekunnaya. K. (1994). A comparative study of Tulu dialects. Udupi.
• Narayana, S. B. (1967). Descriptive analysis of Tulu. Poona: Deccan College Postgraduate and Research Institute.
• Upadhyaya, U. P. (n.d.). Tulu Lexicon: Tulu-Kannada-English Dictionary. Udupi.
• Brigel, J. (2010). Grammar of the tulu language. Place of publication not identified: Nabu Press.
• Aiyar, L. R. (1936). Materials for a sketch of Tulu phonology. Lahore.
• G., L. R. (2013). Elements of comparative philology. Place of publication not identified: Hardpress Ltd.
• Maenner, A. (1886). Tulu-English dictionary: By Rev. A. Männer. Mangalore: Printed at the Basel Mission.
• C. (1875). A comparative grammar of the dravidian or south-Indian family of languages. London: Trübner and Co., Ludgate Hill.
• Bhatt, S. L. (2005). A grammar of Tulu: a Dravidian language. Thiruvananthapuram: Dravidian linguistics association.
• Goddard, C. (2009). The languages of East and Southeast Asia: an introduction. Oxford: Oxford Univ. Press.
• Padmanabha, Kekunnaya, K. (1994). A comparative study of Tulu dialects. Udupi.
• Bhat D. N. S. (1967). Descriptive analysis of Tulu. Poona: Deccan College Postgraduate and Research Institute.
• Upadhyaya, U. P. (n.d.). Tulu Lexicon: Tulu-Kannada-English Dictionary. Udupi.
• Brigel, J. (2010). Grammar of the tulu language. Place of publication not identified: Nabu Press.
• Aiyar, L. R. (1936). Materials for a sketch of Tulu phonology. Lahore.
• Full Text of "Elements of Comparative Philology". N.p., n.d. Web. ngày 2 tháng 5 năm 2017.
• "Tulu (ತುಳು ಬಾಸೆ)." Tulu Language and Alphabets. N.p., n.d. Web. ngày 2 tháng 5 năm 2017.

Liên kết ngoài

• Trang web chính thức của Học viện Tulu của Chính phủ Karnataka
• Wikipedia Tulu
• Từ điển Tulu trực tuyến Lưu trữ 2018-10-22 tại Wayback Machine
• Tuluver.com
• Ngôn ngữ Tulu: Chữ viết và phương ngữ Lưu trữ 2010-05-04 tại Wayback Machine Boloji.com
• Các cụm từ Kannada, Tulu và Konkani phổ biến Mangalore.com
• Văn học Tulu
• Ngôn ngữ và bảng chữ cái Tulu

Bản mẫu:Ngữ hệ Dravida