Bang và lãnh thổ liên bang của Ấn Độ

Bang và lãnh thổ liên bang của Ấn Độ
Andhra Pradesh Arunachal Pradesh Assam Bihar Chhattisgarh Lãnh thổ Thủ đô Quốc gia Delhi Goa Gujarat Haryana Himachal Pradesh Jammu và Kashmir Jharkhand Karnataka Kerala Madhya Pradesh Maharashtra Manipur Meghalaya Mizoram Nagaland Orissa Punjab Rajasthan Sikkim Tamil Nadu Tripura Uttarakhand Uttar Pradesh Tây Bengal Quần đảo Andaman và Nicobar Chandigarh Dadra và Nagar Haveli Daman và Diu Lakshadweep Puducherry
Thể loại	Bang
Vị trí	Công hòa Ấn Độ
Số lượng còn tồn tại	28 bang 8 lãnh thổ liên bang
Dân số	Bang: Sikkim – 610,577 (thấp nhất) Uttar Pradesh – 199,812,341 (cao nhất) Lãnh thổ liên bang: Lakshadweep – 64,473 (thấp nhất) Delhi – 16,787,941 (cao nhất)
Diện tích	Bang: Min:3.702 km^2 (1.429 dặm vuông Anh) Goa –Max:342.269 km^2 (132.151 dặm vuông Anh) Rajasthan Lãnh thổ liên bang: Min:32 km^2 (12 dặm vuông Anh) Lakshadweep – Max:8.249 km^2 (3.185 dặm vuông Anh) Andaman and Nicobar Islands
Hình thức chính quyền	Chính quyền bang Chính quyền liên bang (điều hành lãnh thổ liên bang)
Đơn vị hành chính thấp hơn	Huyện, Khu

Ấn Độ là một quốc gia liên bang bao gồm 28 bang và 8 lãnh thổ liên bang, với tổng số là 36 đơn vị hành chính cấp cao nhất.^[1] Các bang và lãnh thổ liên bang được phân chia thành 806 huyện và đơn vị hành chính dưới huyện.^[2]

Bản chất các bang của Ấn Độ là những đơn vị hành chính tự quản, mỗi bang sẽ thiết lập một chính quyền bang. Quyền lực điều hành bang được phân chia giữa chính quyền bang và chính quyền liên bang. Ngược lại, các lãnh thổ liên bang thì được chính quyền liên bang trực tiếp điều hành.^[a]

Lịch sử

Phân cấp hành chính Ấn Độ năm 1951

Tiền độc lập

Tiểu lục địa Ấn Độ được nhiều dân tộc khác nhau cai trị trong suốt thời kỳ lịch sử, mỗi chính quyền đều đều sử dụng những cách phân chia hành chính riêng.^{[3][4][5][6][7][8][9][10][11]}

Danh sách

Bang

Bang	ISO 3166-2:IN	Biển số xe	Thủ phủ	Thành phố lớn nhất	Thành lập	Dân số[12]	Diện tích (km²)	Ngôn ngữ chính thức[13]	Ngôn ngữ địa phương phổ biến[13]
Andhra Pradesh	IN-AP	AP	Hyderabad (de jure) Amaravati (de facto) Note 1[14][15]	Visakhapatnam	ngày 1 tháng 10 năm 1953	49,506,799	160,205	Telugu	—
Arunachal Pradesh	IN-AR	AR	Itanagar		ngày 20 tháng 2 năm 1987	1,383,727	83,743	Anh	—
Assam	IN-AS	AS	Dispur	Guwahati	ngày 26 tháng 1 năm 1950	31,205,576	78,550	Assam	—
Bihar	IN-BR	BR	Patna		ngày 26 tháng 1 năm 1950	104,099,452	99,200	Hindi	Urdu
Chhattisgarh	IN-CT	CG	Naya Raipur	Raipur	ngày 1 tháng 11 năm 2000	25,545,198	135,194	Hindi	—
Goa	IN-GA	GA	Panaji	Vasco da Gama	ngày 30 tháng 5 năm 1987	1,458,545	3,702	Konkani	Marathi
Gujarat	IN-GJ	GJ	Gandhinagar	Ahmedabad	ngày 1 tháng 5 năm 1960	60,439,692	196,024	Gujarati	—
Haryana	IN-HR	HR	Chandigarh	Faridabad	ngày 1 tháng 11 năm 1966	25,351,462	44,212	Hindi	Punjabi[16][17]
Himachal Pradesh	IN-HP	HP	Shimla (Summer) Dharamshala (Winter)	Shimla	ngày 25 tháng 1 năm 1971	6,864,602	55,673	Hindi	English
Jammu and Kashmir	IN-JK	JK	Srinagar (Summer) Jammu (Winter)	Srinagar	ngày 26 tháng 1 năm 1950	12,541,302	222,236 101,387Note 2	Urdu	—
Jharkhand	IN-JH	JH	Ranchi	Jamshedpur	ngày 15 tháng 11 năm 2000	32,988,134	74,677	Hindi	Urdu[18]
Karnataka	IN-KA	KA	Bangalore		ngày 1 tháng 11 năm 1956	61,095,297	191,791	Kannada	—
Kerala	IN-KL	KL	Thiruvananthapuram	Kochi	ngày 1 tháng 11 năm 1956	33,406,061	38,863	Malayalam	—
Madhya Pradesh	IN-MP	MP	Bhopal	Indore	ngày 1 tháng 11 năm 1956	72,626,809	308,252	Hindi	—
Maharashtra	IN-MH	MH	Mumbai		ngày 1 tháng 5 năm 1960	112,374,333	307,713	Marathi	—
Manipur	IN-MN	MN	Imphal		ngày 21 tháng 1 năm 1972	2,855,794	22,347	Meitei	English
Meghalaya	IN-ML	ML	Shillong		ngày 21 tháng 1 năm 1972	2,966,889	22,720	English	Khasi[b]
Mizoram	IN-MZ	MZ	Aizawl		ngày 20 tháng 2 năm 1987	1,097,206	21,081	English, Hindi, Mizo	—
Nagaland	IN-NL	NL	Kohima	Dimapur	ngày 1 tháng 12 năm 1963	1,978,502	16,579	English	—
Odisha	IN-OR	OD	Bhubaneswar		ngày 26 tháng 1 năm 1950	41,974,218	155,820	Odia	—
Punjab	IN-PB	PB	Chandigarh	Ludhiana	ngày 1 tháng 11 năm 1966	27,743,338	50,362	Punjabi	—
Rajasthan	IN-RJ	RJ	Jaipur		ngày 1 tháng 11 năm 1956	68,548,437	342,269	Hindi	English
Sikkim	IN-SK	SK	Gangtok		ngày 16 tháng 5 năm 1975	610,577	7,096	English	Bhutia, Gurung, Lepcha, Limbu, Manggar, Mukhia, Newari, Rai, Sherpa, Tamang
Tamil Nadu	IN-TN	TN	Chennai		ngày 26 tháng 1 năm 1950	72,147,030	130,058	Tamil	English
Telangana	IN-TG	TS	HyderabadNote 1		ngày 2 tháng 6 năm 2014	35,193,978[19]	114,840[19]	Telugu, Urdu[20]	—
Tripura	IN-TR	TR	Agartala		ngày 21 tháng 1 năm 1972	3,673,917	10,492	Bengali, Kokborok, English	—
Uttar Pradesh	IN-UP	UP	Lucknow	Kanpur	ngày 26 tháng 1 năm 1950	199,812,341	243,286	Hindi	Urdu
Uttarakhand	IN-UT	UK	DehradunNote 3		ngày 9 tháng 11 năm 2000	10,086,292	53,483	Hindi	Sanskrit[21]
West Bengal	IN-WB	WB	Kolkata		ngày 26 tháng 1 năm 1950	91,276,115	88,752	Bengali, Nepali[c]	Hindi, Urdu, Santali, Odia and Punjabi

• ^Note 1 Andhra Pradesh was divided into two states, Telangana and a residual Andhra Pradesh on ngày 2 tháng 6 năm 2014.^[22][23][24] Hyderabad, located entirely within the borders of Telangana, is to serve as the capital for both states for a period of time not exceeding ten years.^[25] The Government of Andhra Pradesh and the Andhra Pradesh Legislature completed the process of relocating to temporary facilities in the envisaged new capital city Amaravati in early 2017.^[14]
• ^Note 2 The area of Jammu and Kashmir is 222,236 km² according to Indian claims; thereof 101,387 km² are under Indian administration
• ^Note 3 Dehradun is the interim capital of Uttarakhand. The town of Gairsain is envisaged as the state's new capital.

Lãnh thổ liên bang

Lãnh thổ liên bang	ISO 3166-2:IN	Vehicle code	Thủ phủ	Thành phố lớn nhất	Dân số[12]	Area (km²)	Ngôn ngữ chính thức[13]	Additional official languages[13]
Andaman and Nicobar Islands	IN-AN	AN	Port Blair		380,581	8,249	Hindi, English	—
Chandigarh	IN-CH	CH	Chandigarh	—[d]	1,055,450	114	English	—
Dadra and Nagar Haveli	IN-DN	DN	Silvassa		343,709	491	Gujarati, Hindi	Marathi
Daman and Diu	IN-DD	DD	Daman		243,247	112	English, Gujarati, Hindi, Konkani[e]	—
Delhi	IN-DL	DL	New Delhi	—[f]	16,787,941	1,490	Hindi	Punjabi, Urdu[26]
Lakshadweep	IN-LD	LD	Kavaratti		64,473	32	English	Hindi
Puducherry	IN-PY	PY	Pondicherry		1,247,953	492	English,[27] Tamil	Malayalam, Telugu

Các bang trước đây

Bản đồ	Bang	Thủ phủ	Năm	Bang hiện trạng
	Madhya Bharat	Gwalior (winter) Indore (summer)	1947–1956	Madhya Pradesh
	Bang Liên hiệp phía Đông (Eastern States Union)	Raipur	1947–1948	Bihar, Odisha, Madhya Pradesh
	Madras State	Madras	1950–1969	Tamil Nadu
	Mysore State	Mysore	1947–1973	Karnataka
	Bang Liên hiệp Patiala và Đông Punjab (Patiala and East Punjab States Union)	Patiala	1948–1956	Punjab, India
	Bombay State	Bombay	1947–1960	Maharashtra, Gujarat
	Bhopal State	Bhopal	1949–1956	Madhya Pradesh
	Saurashtra	Rajkot	1948–1956	Bombay State
	Coorg State	Madikeri	1950–1956	Mysore State
	Travancore-Cochin	Trivandrum	1949–1956	Kerala, Madras State
	Hyderabad State	Hyderabad	1948–1956	Andhra Pradesh
	Vindhya Pradesh	Rewa	1948–1956	Madhya Pradesh
	Kutch State	Bhuj	1947–1956	Bombay State
	Bilaspur State	Bilaspur	1948–1954	Himachal Pradesh
	Cooch Behar State	Cooch Behar	1949	West Bengal
	Ajmer State	Ajmer	1947–1956	Rajasthan

Xem thêm

• Phân cấp hành chính Ấn Độ
• Huyện của Ấn Độ
• Xã (Ấn Độ)
• Đô thị ở Ấn Độ
• Thành phố ở Ấn Độ
• Thị trấn ở Ấn Độ
• Vùng (Ấn Độ)
• ISO 3166-2:IN

Ghi chú

1. Một số ít lãnh thổ liên bang thiết lập chính quyền đại diện cho lãnh thổ
2. Khasi language has been declared as the Additional Official Language for all purposes in the District, Sub-Division and Block level offices of the State Government located in the Districts of Khasi-Jaintia Hills of Meghalaya.
3. Bengali and Nepali are the Official Languages in Darjeeling and Kurseong sub-divisions of Darjeeling district.
4. Chandigarh is both a city and a union territory.
5. It has also been informed that the communication with States/Centre has to be made in Hindi/English.
6. Delhi is both a city and a union territory.

Chú thích

1. “States and Union Territories”. Know India Programme. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 21 tháng 4 năm 2020.
2. “Local Government Directory, Government of India”. Government of India. 21 tháng 6 năm 2024. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2024.
3. Krishna Reddy (2003). Indian History. New Delhi: Tata McGraw Hill. ISBN 0-07-048369-8.
4. Ramesh Chandra Majumdar (1977). Ancient India. Motilal Banarsidass Publishers. ISBN 81-208-0436-8.
5. Romila Thapar (1966). A History of India: Part 1.
6. G. Bongard-Levin (1984). A History of India: Volume 1.
7. Gupta Dynasty – MSN Encarta. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 11 năm 2009.
8. Nilakanta Sastri, K.A. (2002) [1955]. A history of South India from prehistoric times to the fall of Vijayanagar. New Delhi: Indian Branch, Oxford University Press. tr. 239. ISBN 0-19-560686-8.
9. Chandra, Satish. Medieval India: From Sultanate To The Mughals. tr. 202.
10. “Regional states, c. 1700–1850”. Encyclopædia Britannica, Inc.
11. Grewal, J. S. (1990). “Chapter 6: The Sikh empire (1799–1849)”. The Sikh empire (1799–1849). The New Cambridge History of India. The Sikhs of the Punjab. Cambridge University Press. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2017.
12. ^ “List of states with Population, Sex Ratio and Literacy Census 2011”.
13. ^ “Report of the Commissioner for linguistic minorities: 50th report (July 2012 to June 2013)” (PDF). Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India. Bản gốc (pdf) lưu trữ ngày 8 tháng 7 năm 2016. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2015.
14. ^ http://www.gulte.com/news/56377/After-2200-Years-Amaravati-Gets-Back-Power
15. “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2017.
16. “Haryana grants second language status to Punjabi”. Hindustan Times. ngày 28 tháng 1 năm 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2017.
17. “Punjabi gets second language status in Haryana”. Zee news. ngày 28 tháng 1 năm 2010.
18. “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 2 năm 2021. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2017.
19. ^ “Telangana State Profile” (PDF). Telangana government portal. tr. 34. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2014.
20. “Urdu Gets First Language Status”.
21. “Sanskrit: Reviving the language in today’s India – Livemint”.
22. “Bifurcated into Telangana State and residual Andhra Pradesh State”. The Times Of India. ngày 2 tháng 6 năm 2014.
23. “The Gazette of India: The Andhra Pradesh Reorganization Act, 2014” (PDF). Ministry of Law and Justice. Government of India. ngày 1 tháng 3 năm 2014. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2014. Truy cập ngày 23 tháng 4 năm 2014.
24. “The Gazette of India: The Andhra Pradesh Reorganization Act, 2014 Sub-section” (PDF). ngày 4 tháng 3 năm 2014. Truy cập ngày 23 tháng 4 năm 2014.
25. Sanchari Bhattacharya (ngày 1 tháng 6 năm 2014). “Andhra Pradesh Minus Telangana: 10 Facts”. NDTV.
26. “Official Language Act 2000” (PDF). Government of Delhi. ngày 2 tháng 7 năm 2003. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2015.
27. “Bản sao đã lưu trữ” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 3 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2017.

Tham khảo

• Maps of the Historical Territorial Evolution of the States of India Lưu trữ 2015-05-07 tại Wayback Machine
• Official Government of India website: States and Union Territories

Bản mẫu:States and Union Territories of India Bản mẫu:Geography of India