Nhóm ngôn ngữ Oghur

Oghur
Phân bố địa lý	Astrakhan (tỉnh), Chuvashia, Dagestan
Phân loại ngôn ngữ học	Turk Oghur
Ngữ ngành con	Chuvash † Bulgar † Khazar (phân loại tranh cãi) † Hung (tranh cãi) † Tuoba (tranh cãi) † Avar (tranh cãi)[1]
Glottolog:	bolg1249[2]

Nhóm ngôn ngữ Oghur, Onogur hoặc Ogur^[3] (còn được gọi là Bulgar, Bulgar tiền nguyên thủy,^[4] hoặc Lir-Turkic và r-Turkic), là một nhánh của ngữ hệ Turk. Thành viên duy nhất còn tồn tại của nhóm là tiếng Chuvash. Là ngôn ngữ đầu tiên tách ra khỏi ngữ hệ Turk, nhóm ngôn ngữ Oghur cho thấy sự khác biệt đáng kể so với các ngôn ngữ Turk khác, tất cả đều có chung một tổ tiên sau này. Ngôn ngữ thuộc nhóm này từng được nói trong một số liên minh bộ lạc du mục, chẳng hạn như ngôn ngữ của người Onogur hoặc người Ogur, người Bulgar và người Khazar.^[5] Một số học giả coi tiếng Hung là một ngôn ngữ tương tự^[6] và gọi nhóm mở rộng này là Bulgar-Hung nguyên thủy.^[7]

Ngôn ngữ Oghur theo số người bản ngữ

Ngữ hệ Turk bao gồm ít nhất 35^[8] ngôn ngữ được ghi chép lại, được sử dụng bởi các dân tộc Turk. Số lượng người nói từ thống kê hoặc ước tính (2019) và được làm tròn:^[9][10]

Số thứ tự	Tên	Tình trạng	Số người bản xứ	Nước chính
1	Tiếng Chuvash	Bị đe dọa	1.200.000	Nga
Toàn bộ	Ngôn ngữ Oghur	Bị đe dọa	1.200.000	Nga

Lịch sử

Nhóm ngôn ngữ Oghur là một nhóm riêng biệt trong ngữ hệ Turk, trái ngược với các ngôn ngữ Turk thường. Ngày nay nó chỉ được đại diện bởi tiếng Chuvash. Nhóm ngôn ngữ Oghur bao gồm tiếng Bulgar và tiếng Khazar hiện nay không còn tồn tại nữa.^[11]

Không có sự đồng thuận giữa các nhà ngôn ngữ học về mối quan hệ giữa nhóm Oghur và nhóm Turk thường, và một số nghi vấn vẫn chưa được giải đáp:^[3]

• Có phải chúng là các nhánh song song của ngôn ngữ Turk nguyên thủy (3000-500 trước Công nguyên) và, nếu vậy, nhánh nào cổ xưa hơn?
• Có phải nhóm Oghur đại diện cho một dạng ngôn ngữ Turk cổ xưa (Archaic Turkic) trước những thay đổi ngữ âm vào thời gian 100-400 Công nguyên và nó (khi đó) có phải là một ngôn ngữ riêng biệt không?

Tham khảo

1. Golden 1992, tr. 110.
2. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Bolgar”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
3. ^ Golden 2011, tr. 30.
4. Golden 2011, tr. 39.
5. Golden 2011, tr. 239.
6. Pritsak, Omeljan (1982). The Hunnic Language of the Attila Clan (PDF). IV. Cambridge, Massachusetts: Harvard Ukrainian Research Institute. tr. 470. ISSN 0363-5570. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 13 tháng 12 năm 2016. Truy cập ngày 11 tháng 2 năm 2020.
7. Pritsak, Omeljan (1981). “The Proto-Bulgarian Military Inventory Inscriptions”. Turkic-Bulgarian-Hungarian relations. Budapest.
8. Dybo A.V., Chronology of Türkic languages and linguistic contacts of early Türks, Moscow, 2007, p. 766, “Archived copy” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 11 tháng 3 năm 2005. Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2005. (In Russian)
9. https://www.ethnologue.com/
10. https://glottolog.org/
11. Golden 1992, tr. 95–96.

Nguồn

• Pritsak, Omeljan (1982). The Hunnic Language of the Attila Clan (PDF). IV. Cambridge, Massachusetts: Harvard Ukrainian Research Institute. ISSN 0363-5570. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 13 tháng 12 năm 2016. Truy cập ngày 11 tháng 2 năm 2020.
• Golden, Peter Benjamin (1992). An introduction to the History of the Turkic peoples: ethnogenesis and state formation in medieval and early modern Eurasia and the Middle East. Wiesbaden: Otto Harrassowitz. ISBN 9783447032742.
• Golden, Peter B. (2011). Studies on the Peoples and Cultures of the Eurasian Steppes. Editura Academiei Române; Editura Istros a Muzeului Brăilei. ISBN 9789732721520.