Генерал арміі (СССР)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Генерал арміі.
Генерал арміі
Краіна
Створана 7 мая 1940
Скасавана 1991
Старэйшае званне маршал роду войск
Малодшае званне генерал-палкоўнік

Генерал арміі — персанальнае воінскае званне ва Узброеных Сілах СССР, ніжэй за воінскае званне Маршал Савецкага Саюза і вышэй за званне генерал-палкоўнік.

Гісторыя звання

[правіць | правіць зыходнік]

Воінскае званне «генерал арміі» стала вышэйшым з чатырох генеральскіх званняў, уведзеных у Чырвонай Арміі 7 мая 1940 года. Яго не існавала ў дарэвалюцыйнай Расіі.

Першымі генераламі арміі сталі камкор Г. К. Жукаў, камандармы 2-га рангу К. А. Мерацкоў і І. У. Цюленеў; да пачатку войны да іх дадаліся генерал-палкоўнікі І. Р. Апанасенка (камандуючы Далёкаўсходнім фронтам) і Д. Р. Паўлаў (камандуючы войскамі Заходняй асобай ваеннай акругі). Як і званне Маршала Савецкага Саюза, званне генерала арміі не прысвойвалася нікому ад пачатку вайны аж да студзеня 1943 года, калі новыя знакі адрознення па гэтым воінскім званні — пагоны з чатырма зоркамі — атрымаў А. М. Васілеўскі. У далейшым званне генерала арміі да заканчэння вайны было прысвоена яшчэ 18 военачальнікам. 10 военачальнікаў, якія атрымалі падчас Вялікай Айчыннай званне генерала арміі, сталі пасля Маршаламі Савецкага Саюза (з іх шасцёра — яшчэ ў час вайны). Сярод генералаў арміі — такія праслаўленыя палкаводцы, як загінулыя на вайне М. Ф. Ватуцін і І. Д. Чарняхоўскі, а таксама начальнік Генштаба, кавалер ордэна «Перамога» А. І. Антонаў.

У перыяд Вялікай Айчыннай вайны генералы арміі звычайна камандавалі франтамі, Г. К. Жукаў недоўгачасовы час быў галоўнакамандуючым Заходнім стратэгічным кірунакам. І. Р. Апанасенка і К. А. Мерацкоў нядоўгі час займалі пасады намеснікаў камандуючых франтамі (Варонежскага і Заходняга адпаведна), а К. А. Мерацкоў, акрамя таго, камандаваў 33-й арміяй Заходняга фронту.

У завяршальны перыяд вайны генералы арміі займалі, за некаторым выключэннем, пасады намеснікаў камандуючых франтамі (выключэнні — І. Я. Пятроў, прызначаны ў сакавіку 1945 года начальнікам штаба 1-га Украінскага фронту, а таксама генералы арміі А. І. Яроменка і М. А. Пуркаеў, якія скончылі вайну на пасадзе камандуючых франтамі).

Пасля скасавання званняў ваенна-палітычнага складу (1942) і спецыяльных званняў дзяржбяспекі (1945) асобы вышэйшага складу ў іх атрымалі генеральскія званні. Першым генералам арміі-палітпрацаўніком (дакладней, членам ваеннага савета) стаў у 1944 годзе М. А. Булганін; у ліпені 1945 года генералам арміі стаў камісар дзяржаўнай бяспекі 1 рангу У. М. Мяркулаў.

Пасля вайны, і асабліва з пачатку 1970-х гадоў, званне генерала арміі нярэдка прысвойваецца ўжо не за асаблівыя заслугі, як у гады вайны, а па факце знаходжання на пэўнай пасадзе. Так, прысваенне воінскага звання генерала арміі ішло за прызначэннем на наступныя пасады ва Узброеных Сілах СССР, а таксама ў МУС СССР і КДБ СССР:

Акрамя таго, з 1970-х гадоў становіцца звычайным прысваенне гэтага звання палітпрацаўнікам і супрацоўнікам органаў дзяржаўнай бяспекі (раней такія прыклады былі адзінкавымі). Названыя прычыны прыводзяць да росту колькасці асоб, якія атрымліваюць гэта званне ў мірны час: калі з 1950 па 1969 год званне генерала арміі атрымалі толькі 39 чалавек, то з 1970 па 1991 — ужо 64. Пачынаючы з 1967 года ўжо не абыходзіцца ніводнага года без прысваення звання генерала арміі. Трохі павялічваецца сярэдні ўзрост генералаў арміі (на час прысваення) — з 57 гадоў (1950—1960-я) да 59 гадоў (1970—1980-я).

Усяго званне «генерал арміі» за 1940—1991 гады было прысвоена 133 военачальнікам, большая частка якіх займала камандныя пасады, значная колькасць — таксама штабныя і тылавыя. З іх 31 военачальніку пасля было прысвоена званне Маршала Савецкага Саюза, а яшчэ аднаму — У. Ф. Талубка — званне Галоўнага маршала артылерыі. Самым маладым генералам арміі быў І. Д. Чарняхоўскі, які атрымаў званне за тры дні да свайго 38-годдзя, самым пажылым у момант прысваення — намеснік старшыні КДБ Г. К. Цынёў, якому званне было прысвоена ў 71-гадовым узросце. Даўжэй за ўсіх меў гэта званне І. У. Цюленеў — 38 гадоў, самы нядоўгі час, 12 дзён, быў генералам арміі У. Я. Калпакчы, які атрымаў званне 5 мая 1961 года, а 17 мая загінуў. А. М. Васілеўскаму 16 лютага 1943 года, усяго праз 29 дзён пасля звання генерала арміі (18 студзеня 1943 г.), было прысвоена званне Маршала Савецкага Саюза.

Адпаведныя званні

[правіць | правіць зыходнік]

У родах войскаў званню генерала арміі з 1943 гады адпавядалі званні маршала авіяцыі, маршала артылерыі, маршала бранятанкавых войскаў, маршала інжынерных войскаў, маршала войскаў сувязі. У 1984 годзе апошнія тры і ў 1993 годзе першыя два званні былі скасаваны.

У Ваенна-Марскім Флоце ў 1940—1945 і з 1962 адпаведным званнем з’яўлялася званне адмірала флоту; у 1945—1962 гадах звання, які адпавядае генералу арміі, у ВМФ не існавала.

Знакі адрознення

[правіць | правіць зыходнік]

Знакі адрознення генерала арміі былі ўстаноўлены загадам Народнага камісара абароны № 212 ад 13 ліпеня 1940 года: пяць пазалочаных зорачак на чырвоных пятліцах; на рукавах вышытая вялікая залатая зорка, абрамленая чырвоным кантам, і адзін шаўрон (вугольнік) з шырокага 32-мм залатога галуна, а ў верхняй частцы — з чырвонага сукна — шырынёй 10 мм.

У студзені 1943 года гэтыя знакі адрознення былі адменены і ўведзены знакі адрознення на пагонах — 4 зоркі па вертыкальнай восі пагона.

У 1974—1997 гадах замест пагонаў з чатырма зоркамі былі генералам арміі былі ўстаноўлены пагоны з адной зоркай (большай, чым для астатніх генералаў, але меншай, чым для Маршалаў Савецкага Саюза) і агульнавайсковай эмблемай, а на гальштуку пры параднай форме адзення насілася Маршальская Зорка малога ўзору. Паказаныя змены ставілі мэтай пераадолець «няроўнасць» паміж генераламі арміі і роўнымі ім па статусе маршаламі родаў войскаў.

Узоры знакаў адрозненняў Генерал арміі у СССР:
Званне
РСЧА СССР
Савецкая армія УС СССР
Пятлічны
знак
шаўрон
пагон
Камандарм 1-га рангу
(1935—1940) 		Пятлічны знак
да паўсядзённага
абмундзіраванню
(1940—1943) 		Пагон, да параднага
абмундзіраванню
(1943—1955) 		… паўсядзённы
(1955—1974) 		… парадная
(1955—1974) 		… паўсядзённы
(1974—1991) 		… парадная
(1974—1991)


Храналагічны спіс генералаў арміі

[правіць | правіць зыходнік]

     Жывыя

№ ПІБ Дата прысваення Пасада на момант прысваення Заўвагі
1 Георгій Канстанцінавіч Жукаў (1896—1974) 4 чэрвеня 1940 камандуючы войскамі Кіеўскай адмысловай ваеннай акругі Маршал Савецкага Саюза з 18 студзеня 1943 г.
2 Кірыл Апанасавіч Мерацкоў (1897—1968) 4 чэрвеня 1940 намеснік Народнага камісара абароны СССР па баявой падрыхтоўцы і ваенна-навучальным установам Маршал Савецкага Саюза з 26 кастрычніка 1944 г.
3 Іван Уладзіміравіч Цюленеў (1892—1978) 4 чэрвеня 1940 камандуючы войскамі Маскоўскай ваеннай акругі
4 Іосіф Радзівонавіч Апанасенка (1890—1943) 22 лютага 1941 камандуючы Далёкаўсходнім фронтам загінуў 5.08.1943 г. на фронце
5 Дзмітрый Рыгоравіч Паўлаў (1897—1941) 22 лютага 1941 камандуючы войскамі Заходняй адмысловай ваеннай акругі рэпрэсаваны, расстраляны, рэабілітаваны
6 Аляксандр Міхайлавіч Васілеўскі (1895—1977) 18 студзеня 1943 начальнік Генеральнага штаба РСЧА, намеснік народнага камісара абароны СССР Маршал Савецкага Саюза з 16 лютага 1943 г.
7 Мікалай Фёдаравіч Ватуцін (1901—1944) 12 лютага 1943 камандуючы Паўднёва-Заходнім фронтам памёр ад ран
8 Радзівон Якаўлевіч Маліноўскі (1898—1967) 28 красавіка 1943 камандуючы Паўднёва-Заходнім фронтам Маршал Савецкага Саюза з 10 верасня 1944 г.
9 Канстанцін Ксавер’евіч Ракасоўскі (1896—1968) 28 красавіка 1943 камандуючы Цэнтральным фронтам Маршал Савецкага Саюза з 29 чэрвеня 1944 г.
10 Іван Сцяпанавіч Конеў (1897—1973) 26 жніўня 1943 камандуючы Стэпавым фронтам Маршал Савецкага Саюза з 20 лютага 1944 г.
11 Маркіян Міхайлавіч Папоў (1902—1969) 26 жніўня 1943,

3 жніўня 1953

камандуючы Бранскім фронтам;

камандуючы войскамі Таўрычаскай ваеннай акругі

паніжаны да генерал-палкоўніка 20 красавіка 1944 г.
12 Аляксей Інакенцьевіч Антонаў (1896—1962) 27 жніўня 1943 1-ы намеснік начальніка Генеральнага штаба РСЧА
13 Андрэй Іванавіч Яроменка (1892—1970) 27 жніўня 1943 камандуючы Калінінскім фронтам Маршал Савецкага Саюза з 11 сакавіка 1955 г.
14 Васіль Данілавіч Сакалоўскі (1897—1968) 27 жніўня 1943 камандуючы Заходнім фронтам Маршал Савецкага Саюза з 3 ліпеня 1946 г.
15 Фёдар Іванавіч Талбухін (1894—1949) 21 верасня 1943 камандуючы Паўднёвым фронтам Маршал Савецкага Саюза з 12 верасня 1944 г.
16 Іван Яфімавіч Пятроў (1896—1958) 9 кастрычніка 1943,

26 кастрычніка 1944

камандуючы Паўночна-Каўказскім фронтам;

камандуючы 4-м Украінскім фронтам

паніжаны да генерал-палкоўніка 4 лютага 1944 г.
17 Андрэй Васільевіч Хрулёў (1892—1962) 7 лістапада 1943 начальнік Тылу РСЧА
18 Іван Хрыстафоравіч Баграмян (1897—1982) 17 лістапада 1943 камандуючы 1-м Прыбалтыйскім фронтам Маршал Савецкага Саюза з 11 сакавіка 1955 г.
19 Леанід Аляксандравіч Говараў (1897—1955) 17 лістапада 1943 камандуючы Ленінградскім фронтам Маршал Савецкага Саюза з 18 чэрвеня 1944 г.
20 Іван Данілавіч Чарняхоўскі (1906—1945) 26 чэрвеня 1944 камандуючы 3-м Беларускім фронтам загінуў на фронце
21 Георгій Фёдаравіч Захараў (1897—1957) 28 ліпеня 1944 камандуючы 2-м Беларускім фронтам
22 Іван Іванавіч Масленнікаў (1900—1954) 28 ліпеня 1944 камандуючы 3-м Прыбалтыйскім фронтам
23 Максім Аляксеевіч Пуркаеў (1894—1953) 26 кастрычніка 1944 камандуючы Далёкаўсходнім фронтам
24 Мікалай Аляксандравіч Булганін (1895—1975) 17 лістапада 1944 намеснік Народнага камісара абароны СССР Маршал Савецкага Саюза з 3 лістапада 1947 г., паніжаны да генерал-палкоўніка 26 лістапада 1958 г.
25 Мацвей Васільевіч Захараў (1898—1972) 29 мая 1945 камандуючы 2-м Украінскім фронтам Маршал Савецкага Саюза з 8 мая 1959 г.
26 Усевалад Мікалаевіч Мяркулаў (1895—1953) 9 ліпеня 1945 Народны камісар дзяржаўнай бяспекі СССР расстраляны 23 снежня 1953 г., пазбаўлены званні 31 снежня 1953 г.
27 Уладзімір Васільевіч Курасаў (1897—1973) 12 лістапада 1948 галоўнакамандуючы Цэнтральнай групай войскаў (Аўстрыя)
28 Герман Капітонавіч Маландзін (1894—1961) 12 лістапада 1948 намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР
29 Васіль Іванавіч Чуйкоў (1900—1982) 12 лістапада 1948 1-ы намеснік галоўнакамандуючага Групай савецкіх войскаў у Германіі Маршал Савецкага Саюза з 11 сакавіка 1955 г.
30 Сяргей Мацвеевіч Штаменка (1907—1976) 12 лістапада 1948,

19 лютага 1968

начальнік Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР;

1-ы намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР, начальнік штаба Аб’яднаных узброеных сіл дзяржаў-удзельнікаў Варшаўскага дагавора

паніжаны да генерал-лейтэнанта 15 ліпеня 1953 г.,

генерал-палкоўнік з 26 лістапада 1956

31 Сяргей Сямёнавіч Бірузоў (1904—1964) 3 жніўня 1953 галоўнакамандуючы Цэнтральнай групай войскаў (Аўстрыя) Маршал Савецкага Саюза з 11 сакавіка 1955 г.
32 Андрэй Антонавіч Грэчка (1903—1976) 3 жніўня 1953 галоўнакамандуючы Групай савецкіх акупацыйных войскаў у Германіі Маршал Савецкага Саюза з 11 сакавіка 1955 г.
33 Міхаіл Сяргеевіч Малінін (1899—1960) 3 жніўня 1953 1-ы намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР
34 Кірыл Сямёнавіч Маскаленка (1902—1985) 3 жніўня 1953 камандуючы войскамі Маскоўскай ваеннай акругі Маршал Савецкага Саюза з 11 сакавіка 1955 г.
35 Мікалай Іванавіч Крылоў (1903—1972) 18 верасня 1953 1-ы намеснік камандуючага войскамі Далёкаўсходняй ваеннай акругі Маршал Савецкага Саюза з 28 красавіка 1962 г.
36 Павел Іванавіч Батаў (1897—1985) 10 сакавіка 1955 камандуючы войскамі Прыкарпацкай ваеннай акругі
37 Кузьма Мікітавіч Галіцкі (1897—1973) 8 жніўня 1955 камандуючы Паўночнай групай войскаў (Польшча)
38 Аляксандр Васілевіч Гарбатаў (1891—1973) 8 жніўня 1955 камандуючы войскамі Прыбалтыйскай ваеннай акругі
39 Аляксей Сямёнавіч Жадаў (1901—1977) 8 жніўня 1955 галоўнакамандуючы Цэнтральнай групай войскаў (Аўстрыя)
40 Міхаіл Ільіч Казакоў (1901—1979) 8 жніўня 1955 камандуючы войскамі Уральскай ваеннай акругі
41 Аляксандр Аляксандравіч Лучынскі (1900—1990) 8 жніўня 1955 камандуючы войскамі Туркестанскай ваеннай акругі
42 Іван Аляксандравіч Сяроў (1905—1990) 8 жніўня 1955 старшыня Камітэта дзяржаўнай бяспекі пры Савеце Міністраў СССР паніжаны да генерал-маёра 12 сакавіка 1963 г.
43 Іван Іванавіч Фядзюнінскі (1900—1977) 8 жніўня 1955 камандуючы войскамі Закаўказскай ваеннай акругі
44 Станіслаў Гіляравіч Паплаўскі (1902—1973) 12 жніўня 1955 намеснік Міністра нацыянальнай абароны Польскай Народнай Рэспублікі
45 Піліп Іванавіч Голікаў (1900—1980) 8 мая 1959 начальнік Галоўнага палітычнага ўпраўлення Савецкай Арміі і Ваенна-Марскога Флоту Маршал Савецкага Саюза з 6 мая 1961 г.
46 Павел Аляксеевіч Курачкін (1900—1989) 8 мая 1959 начальнік Ваеннай акадэміі імя М. В. Фрунзэ
47 Дзмітрый Данілавіч Лелюшэнка (1901—1987) 8 мая 1959 камандуючы войскамі Уральскай ваеннай акругі
48 Павел Фёдаравіч Баціцкі (1910—1984) 5 мая 1961 камандуючы войскамі Маскоўскай акругі ППА Маршал Савецкага Саюза з 15 красавіка 1968 г.
49 Уладзімір Дзмітрыевіч Іваноў (1900—1968) 5 мая 1961 1-ы намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР
50 Уладзімір Якаўлевіч Калпакчы (1899—1961) 5 мая 1961 начальнік Галоўныя ўпраўленні баявой падрыхтоўкі Сухапутных войскаў
51 Валянцін Антонавіч Пянькоўскі (1904—1969) 5 мая 1961 камандуючы войскамі Далёкаўсходняй ваеннай акругі
52 Якаў Рыгоравіч Крэйзер (1905—1969) 27 красавіка 1962 камандуючы войскамі Далёкаўсходняй ваеннай акругі
53 Іса Аляксандравіч Пліеў (1903—1979) 27 красавіка 1962 камандуючы войскамі Паўночна-Каўказскай ваеннай акругі
54 Іван Ігнацьевіч Якубоўскі (1912—1976) 27 красавіка 1962 галоўнакамандуючы Групай савецкіх войскаў у Германіі Маршал Савецкага Саюза з 12 красавіка 1967 г.
55 Аляксей Аляксеевіч Епішаў (1908—1985) 11 мая 1962 начальнік Галоўнага палітычнага ўпраўлення Савецкай Арміі і Ваенна-Марскога Флоту, павышаны ў званні з генерал-маёраў
56 Афанасій Паўланцьевіч Белабародаў (1903—1990) 22 лютага 1963 камандуючы войскамі Маскоўскай ваеннай акругі
57 Андрэй Лаўрынавіч Гетман (1903—1987) 13 красавіка 1964 камандуючы войскамі Прыкарпацкай ваеннай акругі
58 Пётр Кірылавіч Кашавой (1904—1976) 13 красавіка 1964 камандуючы войскамі Кіеўскай ваеннай акругі Маршал Савецкага Саюза з 15 красавіка 1968 г.
59 Андрэй Трафімавіч Стучэнка (1904—1972) 13 красавіка 1964 камандуючы войскамі Закаўказскай ваеннай акругі
60 Іван Рыгоравіч Паўлоўскі (1909—1999) 12 красавіка 1967 намеснік Міністра абароны СССР
61 Сяргей Леанідавіч Сакалоў (1911—2012) 12 красавіка 1967 1-ы намеснік Міністра абароны СССР Маршал Савецкага Саюза з 17 лютага 1978 г.
62 Васіль Піліпавіч Маргелаў (1909—1990) 25 кастрычніка 1967 камандуючы Паветрана-дэсантнымі войскамі
63 Іосіф Іракліевіч Гусакоўскі (1904—1995) 19 лютага 1968 начальнік Галоўныя ўпраўленні кадраў Міністэрства абароны СССР
64 Сямён Паўлавіч Іванаў (1907—1993) 19 лютага 1968 камандуючы войскамі Сібірскай ваеннай акругі
65 Пётр Мікалаевіч Лашчанка (1910—1992) 19 лютага 1968 галоўны ваенны саветнік у Аб’яднанай Арабскай Рэспубліцы
66 Мікалай Рыгоравіч Ляшчанка (1910—2000) 19 лютага 1968 камандуючы войскамі Туркестанскай ваеннай акругі
67 Георгій Іванавіч Хетагураў (1903—1975) 19 лютага 1968 камандуючы войскамі Прыбалтыйскай ваеннай акругі
68 Сяргей Сцяпанавіч Марахін (1911—1972) 22 лютага 1968 1-ы намеснік начальніка Тылу Узброеных сіл СССР
69 Пётр Аляксеевіч Белік (1909—1980) 21 лютага 1969 камандуючы войскамі Забайкальскай ваеннай акругі
70 Віктар Георгіевіч Кулікоў (1921—2013) 29 красавіка 1970 галоўнакамандуючы Групай савецкіх войскаў у Германіі Маршал Савецкага Саюза з 14 студзеня 1977 г.
71 Уладзімір Фёдаравіч Талубка (1914—1989) 29 красавіка 1970 камандуючы войскамі Далёкаўсходняй ваеннай акругі Галоўны маршал артылерыі з 25 сакавіка 1983 г.
72 Афанасій Фёдаравіч Шчаглоў (1912—1995) 29 красавіка 1970 1-ы намеснік Галоўнакамандуючага войскамі ППА краіны
73 Пётр Іванавіч Івашуцін (1909—2002) 22 лютага 1971 намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР — начальнік Галоўнага разведвальнага ўпраўлення
74 Яўген Піліпавіч Іваноўскі (1918—1991) 2 лістапада 1972 галоўнакамандуючы Групай савецкіх войскаў у Германіі
75 Аляксандр Мікалаевіч Камароўскі (1906—1973) 2 лістапада 1972 намеснік Міністра абароны СССР па будаўніцтве і раскватараванню войскаў
76 Сямён Канстанцінавіч Куркоткін (1917—1990) 2 лістапада 1972 намеснік Міністра абароны СССР — начальнік Тылу Узброеных сіл СССР Маршал Савецкага Саюза з 25 сакавіка 1983 г.
77 Аляксей Іванавіч Радзіеўскі (1911—1979) 2 лістапада 1972 начальнік Ваеннай акадэміі імя М. В. Фрунзэ
78 Васіль Іванавіч Пятроў (1917—2014) 15 снежня 1972 камандуючы войскамі Далёкаўсходняй ваеннай акругі Маршал Савецкага Саюза з 25 сакавіка 1983 г.
79 Еўдакім Ягоравіч Мальцаў (1910—1981) 4 лістапада 1973 начальнік Ваенна-палітычнай акадэміі імя У. І. Леніна
80 Мікалай Васільевіч Агаркаў (1917—1994) 4 лістапада 1973 1-ы намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР Маршал Савецкага Саюза з 30 кастрычніка 1977 г.
81 Іван Ягоравіч Шаўроў (1916—1992) 4 лістапада 1973 начальнік Ваеннай акадэміі Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР імя К. Я. Варашылава
82 Леанід Ільіч Брэжнеў (1906—1982) 22 сакавіка 1974 Генеральны сакратар ЦК КПСС, Старшыня Савета абароны СССР Маршал Савецкага Саюза з 7 мая 1976 г.
83 Іван Мікалаевіч Шкадаў (1913—1991) 29 красавіка 1975 начальнік Галоўныя ўпраўленні кадраў Міністэрства абароны СССР
84 Сямён Пятровіч Васягін (1910—1991) 19 лютага 1976 член Ваеннага Савета — начальнік Палітычныя ўпраўленні Сухапутных войскаў
85 Дзмітрый Фёдаравіч Усцінаў (1908—1984) 29 красавіка 1976 Міністр абароны СССР Маршал Савецкага Саюза з 30 ліпеня 1976 г.
86 Юрый Уладзіміравіч Андропаў (1914—1984) 10 верасня 1976 старшыня Камітэта дзяржаўнай бяспекі пры Савеце Міністраў СССР
87 Мікалай Анісімавіч Шчолакаў (1910—1984) 10 верасня 1976 Міністр унутраных спраў СССР пазбаўлены званні 6 лістапада 1984
88 Анатоль Іванавіч Грыбкоў (1919—2008) 29 кастрычніка 1976 1-ы намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР — начальнік штаба Аб’яднаных узброеных сіл дзяржаў-удзельнікаў Варшаўскага дагавора
89 Іван Майсеевіч Трацяк (1923—2007) 29 кастрычніка 1976 камандуючы войскамі Далёкаўсходняй ваеннай акругі
90 Аляксандр Цярэнцьевіч Алтунін (1921—1989) 16 лютага 1977 намеснік Міністра абароны СССР — начальнік Грамадзянскай абароны СССР
91 Іван Аляксандравіч Герасімаў (1921—2008) 28 кастрычніка 1977 камандуючы войскамі Кіеўскай ваеннай акругі
92 Уладзімір Леанідавіч Говараў (1924—2006) 28 кастрычніка 1977 камандуючы войскамі Маскоўскай ваеннай акругі
93 Аляксандр Міхайлавіч Маёраў (1920—2008) 28 кастрычніка 1977 камандуючы войскамі Прыбалтыйскай ваеннай акругі
94 Валянцін Іванавіч Варэннікаў (1923—2009) 17 лютага 1978 камандуючы войскамі Прыкарпацкай ваеннай акругі
95 Вадзім Аляксандравіч Матросаў (1917—1999) 13 снежня 1978 начальнік Галоўныя ўпраўленні памежных войскаў Камітэта дзяржаўнай бяспекі СССР
96 Сямён Кузьміч Цвігун (1917—1982) 13 снежня 1978 1-ы намеснік старшыні Камітэта дзяржаўнай бяспекі СССР
97 Георгій Карпавіч Цынёў (1907—1996) 13 снежня 1978 намеснік старшыні Камітэта дзяржаўнай бяспекі СССР
98 Міхаіл Міхайлавіч Казлоў (1917—2004) 2 лютага 1979 начальнік Ваеннай акадэміі Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР імя К. Я. Варашылава
99 Генадзь Іванавіч Абатураў (1915—1996) 19 лютага 1979 галоўны ваенны саветнік пры Міністру нацыянальнай абароны Сацыялістычнай Рэспублікі В’етнам
100 Сяргей Фёдаравіч Ахрамееў (1923—1991) 23 красавіка 1979 1-ы намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР Маршал Савецкага Саюза з 25 сакавіка 1983 г.
101 Рыгор Іванавіч Салманаў (1922—1993) 29 кастрычніка 1979 камандуючы войскамі Забайкальскай ваеннай акругі
102 Іван Кірылавіч Якаўлеў (1918—2002) 7 мая 1980 начальнік Галоўныя ўпраўленні ўнутраных войскаў Міністэрства ўнутраных спраў СССР
103 Міхаіл Мітрафанавіч Зайцаў (1923—2009) 4 лістапада 1980 галоўнакамандуючы Групай савецкіх войскаў у Германіі
104 Пётр Георгіевіч Лушаў (1923—1997) 2 лістапада 1981 камандуючы войскамі Маскоўскай ваеннай акругі
105 Міхаіл Іванавіч Сарокін (1922—2005) 2 лістапада 1981 галоўны ваенны саветнік у Афганістане
106 Віталь Міхайлавіч Шабанаў (1923—1995) 2 лістапада 1981 намеснік Міністра абароны СССР па ўзбраенні
107 Юрый Паўлавіч Максімаў (1924—2002) 16 снежня 1982 камандуючы войскамі Туркестанскай ваеннай акругі
108 Дзмітрый Сямёнавіч Сухарукаў (1922—2003) 16 снежня 1982 камандуючы Паветрана-дэсантнымі войскамі
109 Віталь Васільевіч Федарчук (1918—2008) 17 снежня 1982 Міністр унутраных спраў СССР
110 Валерый Аляксандравіч Белікаў (1925—1987) 4 лістапада 1983 камандуючы войскамі Прыкарпацкай ваеннай акругі
111 Віктар Міхайлавіч Чэбрыкаў (1923—1999) 4 лістапада 1983 старшыня Камітэта дзяржаўнай бяспекі СССР
112 Дзмітрый Цімафеевіч Язаў (1924—2020) 6 лютага 1984 камандуючы войскамі Сярэднеазіяцкай ваеннай акругі Маршал Савецкага Саюза з 28 красавіка 1990 г.
113 Фядот Піліпавіч Крыўда (1923—1998) 31 кастрычніка 1984 галоўны ваенны саветнік пры Міністру нацыянальнай абароны Сацыялістычнай Рэспублікі В’етнам
114 Мікалай Паўлавіч Емахонаў (1921—2014) 10 красавіка 1985 1-ы намеснік старшыні Камітэта дзяржаўнай бяспекі СССР
115 Аляксей Дзмітрыевіч Лізічаў (1928—2006) 19 лютага 1986 начальнік Галоўнага палітычнага ўпраўлення Савецкай Арміі і Ваенна-Марскога Флоту
116 Іван Макаравіч Валошын (1923—1990) 7 мая 1986 галоўнакамандуючы войскамі Далёкага Усходу
117 Барыс Васільевіч Сняткоў (1925—2006) 7 мая 1986 камандуючы войскамі Ленінградскай ваеннай акругі
118 Станіслаў Іванавіч Поснікаў (1928—2012) 3 лістапада 1986 камандуючы войскамі Забайкальскай ваеннай акругі
119 Піліп Дзянісавіч Бабкоў (1925—2019) 30 лістапада 1987 1-ы намеснік старшыні Камітэта дзяржаўнай бяспекі СССР
120 Уладзімір Аляксандравіч Кручкоў (1924—2007) 27 студзеня 1988 намеснік старшыні Камітэта дзяржаўнай бяспекі СССР — начальнік Першага галоўнага ўпраўлення
121 Уладзімір Міхайлавіч Архіпаў (1933—2004) 16 лютага 1988 камандуючы войскамі Маскоўскай ваеннай акругі
122 Мікалай Іванавіч Папоў (1930—2008) 16 лютага 1988 камандуючы войскамі Туркестанскай ваеннай акругі
123 Канстанцін Аляксеевіч Кочатаў (нар. 1932) 29 красавіка 1988 камандуючы войскамі Закаўказскай ваеннай акругі
124 Анатоль Уладзіміравіч Бяцехцін (1931—2012) 4 лістапада 1988 1-ы намеснік галоўнакамандуючага Сухапутнымі войскамі
125 Уладзімір Мікалаевіч Лобаў (нар. 1935) 15 лютага 1989 начальнік штаба Аб’яднаных узброеных сіл дзяржаў-удзельнікаў Варшаўскага дагавора — першы намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР
126 Міхаіл Аляксеевіч Маісееў (нар. 1939) 15 лютага 1989 начальнік Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР — першы намеснік Міністра абароны СССР
127 Уладзімір Міхайлавіч Шуралёў (1935—2020) 15 лютага 1989 прадстаўнік галоўнакамандуючага Аб’яднанымі ўзброенымі сіламі дзяржаў-удзельнікаў Варшаўскага дагавора ў Нацыянальнай народнай арміі ГДР
128 Махмут Ахметавіч Гарэеў (1923—2019) 14 лістапада 1989 галоўны ваенны саветнік пры Вярхоўным галоўнакамандуючым узброенымі сіламі Дэмакратычнай Рэспублікі Афганістан
129 Уладлен Міхайлавіч Міхайлаў (1925—2004) 24 кастрычніка 1990 намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных сіл СССР — начальнік Галоўнага разведвальнага ўпраўлення
130 Мікалай Фёдаравіч Грачоў (1930—2013) 6 лютага 1991 галоўны ваенны саветнік пры Вярхоўным галоўнакамандуючым узброенымі сіламі Дэмакратычнай Рэспублікі Афганістан
131 Віктар Фёдаравіч Ермакоў (нар. 1935) 6 лютага 1991 начальнік Галоўныя ўпраўленні кадраў Міністэрства абароны СССР
132 Юрый Аляксеевіч Яшын (1930—2011) 29 красавіка 1991 намеснік Міністра абароны СССР — старшыня Дзяржаўнай тэхнічнай камісіі
133 Канстанцін Іванавіч Кобец (1939—2012) 24 жніўня 1991 начальнік сувязі Узброеных сіл СССР — намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных сіл СССР; міністр абароны РСФСР

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]

[1](недаступная спасылка)