Người Altai

Người Altai / Altay
Khu vực có số dân đáng kể
Nga	74.238 @2010
● CH.Altai	68.814 @2010
● Vg.Altai	1.763 @2010
● Kemerovo	528 @2002
● Novosibirsk	434 @2002
Kazakhstan	221 @2009.
Ngôn ngữ
	Tiếng Altai, Nga
Tôn giáo
	Tengri, Shaman, Burkhan, Chính thống giáo Nga, Phật giáo Tây Tạng, Hồi giáo Sunni
Sắc tộc có liên quan
	Oirat, Ket, Samoyed và các dân tộc Turk khác

Người Altai hay người Altay là một dân tộc thuộc nhóm sắc tộc Turk, cư trú ở Cộng hòa Altai Siberia và vùng Altai, CHLB Nga. Một số người Altai sống ở Mông Cổ và phía bắc Tân Cương, Trung Quốc, nhưng không được chính thức công nhận là một nhóm riêng biệt.^[3] Đối với các từ ngữ thay thế, xem thêm Teleut, Tiele, Telengit, Qarai Turk hay Tatar Đen và Oirat.

Người Altai được chia ra hai nhóm dân tộc học:^[4]^[5]

Người Altai phương bắc bao gồm Người Tubalar (Tuba-Kizhi), Chelkan và Kumandin.
Người Altai phương nam bao gồm Altai (Altai-Kizhi), Teleut, Telengit, và bao gồm cả người Telesy đã được đồng hóa vào Telengit.

Người Altai phía bắc nói tiếng Altai Bắc ^[6], người Altai phía nam nói tiếng Altai Nam ^[7] hay "tiếng Altai đích thực", là các ngôn ngữ thuộc Ngữ hệ Turk và không hoàn toàn thông hiểu nhau.

Người Altai phía bắc và nam hình thành ở khu vực Altai trên cơ sở các bộ lạc Kimek-Kipchak.^[8]^[9]

Theo một nghiên cứu gần đây (2016), một số người Altai, rất có thể là người Altai miền nam, có thể là hậu duệ của người Yenisei và có liên quan chặt chẽ với các nhóm Paleo-Eskimo. ^[10]

Người Altai

Tham khảo

^ Russian Census 2010: Population by ethnicity Lưu trữ 2012-04-24 tại Wayback Machine
^ Kazakhstan Statistical Data. Census 2009. Lưu trữ 2012-05-01 tại Wayback Machine (Национальный состав населения Lưu trữ 2011-05-11 tại Wayback Machine.rar)
^ Olson, James Stuart (1998). An Ethnohistorical Dictionary of China. Greenwood Publishing Group. tr. 9–11. ISBN 978-0-313-28853-1.
^ Skutsch, Carl biên tập (2005). Encyclopedia of the World's Minorities. New York: Routledge. tr. 81–83. ISBN 1-57958-468-3.
^ Харьков В. Н., Степанов В. А., Медведева О. Ф., Спиридонова М. Г., Воевода М. И., Тадинова В. Н., Пузырёв В. Различия в структуре генофондов северных и южных алтайцев по гаплогруппам Y-хромосомы. Генетика, 2007. Vol. 43, № 5. p. 675—687.
^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Northern Altai". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Southern Altai". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
^ Ethnic history, History of a region, Statistic informations, Lưu trữ 2011-07-17 tại Wayback Machine
^ NUPI Centre for Russian Studies. Lưu trữ 2007-09-30 tại Wayback Machine
^ Flegontov, Pavel; Changmai, Piya; Zidkova, Anastassiya; Logacheva, Maria D.; Altınışık, N. Ezgi; Flegontova, Olga; Gelfand, Mikhail S.; Gerasimov, Evgeny S.; Khrameeva, Ekaterina E. (ngày 11 tháng 2 năm 2016). “Genomic study of the Ket: a Paleo-Eskimo-related ethnic group with significant ancient North Eurasian ancestry”. Scientific Reports. 6: 20768. arXiv:1508.03097. Bibcode:2016NatSR...620768F. doi:10.1038/srep20768. ISSN 2045-2322. PMC 4750364. PMID 26865217.

Liên kết ngoài

[1] Russian Census 2010: Population by ethnicity Lưu trữ 2012-04-24 tại Wayback Machine

[Каз2009-2] Kazakhstan Statistical Data. Census 2009. Lưu trữ 2012-05-01 tại Wayback Machine (Национальный состав населения Lưu trữ 2011-05-11 tại Wayback Machine.rar)

[3] Olson, James Stuart (1998). An Ethnohistorical Dictionary of China. Greenwood Publishing Group. tr. 9–11. ISBN 978-0-313-28853-1.

[:1-4] Skutsch, Carl biên tập (2005). Encyclopedia of the World's Minorities. New York: Routledge. tr. 81–83. ISBN 1-57958-468-3.

[:Харьков-5] Харьков В. Н., Степанов В. А., Медведева О. Ф., Спиридонова М. Г., Воевода М. И., Тадинова В. Н., Пузырёв В. Различия в структуре генофондов северных и южных алтайцев по гаплогруппам Y-хромосомы. Генетика, 2007. Vol. 43, № 5. p. 675—687.

[6] Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Northern Altai". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.

[7] Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Southern Altai". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.

[8] Ethnic history, History of a region, Statistic informations, Lưu trữ 2011-07-17 tại Wayback Machine

[9] NUPI Centre for Russian Studies. Lưu trữ 2007-09-30 tại Wayback Machine

[10] Flegontov, Pavel; Changmai, Piya; Zidkova, Anastassiya; Logacheva, Maria D.; Altınışık, N. Ezgi; Flegontova, Olga; Gelfand, Mikhail S.; Gerasimov, Evgeny S.; Khrameeva, Ekaterina E. (ngày 11 tháng 2 năm 2016). “Genomic study of the Ket: a Paleo-Eskimo-related ethnic group with significant ancient North Eurasian ancestry”. Scientific Reports. 6: 20768. arXiv:1508.03097. Bibcode:2016NatSR...620768F. doi:10.1038/srep20768. ISSN 2045-2322. PMC 4750364. PMID 26865217.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

x t s Các dân tộc tại Nga
Hơn 10 triệu	Nga (111⁺ triệu, 80.9% dân số CHLB Nga, @2010)
Từ 1 đến 10 triệu	Tatar Ukraina Bashkir Chuvash Chechen Armenia
Từ 500 nghìn đến 1 triệu	Avar Mordva Kazakh Azerbaijan Dargin Lezgi Udmurt Mari Ossetia Belarus Kabard Kumyk
Từ 200 đến 500 nghìn	Yakut Buryat Ingush Đức Uzbek Tuva Tatar Krym Komi Karachay Digan Tajik
Từ 100 đến 200 nghìn	Kalmyk Lak Gruzia Do Thái Moldova Koryo-saram (Triều Tiên) Tabasaran Adyghe Balkar Thổ Nhĩ Kỳ Nogai Kyrgyz
Từ 30 đến 100 nghìn	Komi-Perm Hy Lạp Altai Circassia (Karachay-Cherkessia) Khakas Karelia Ba Lan Nenets Abaza Yazidi Evenk Turkmen Rutul Aghul Litva Khanty
Từ 10 đến 30 nghìn	Hoa Bungari Kurd Even Phần Lan Latvia Estonia Chukchi Việt Gagauz Shor Tsakhur Mansi Nanai Abkhaz Assyria
Dưới 10 nghìn	Besermyan Chuvan Kamchadal Koryak Kumandin Nhật Nağaybäk Nganasan Talysh Teleut
Đã biến mất	Chud Muroma Merya Meschera Permi
Chủ đề liên quan	● Dân tộc ● Ngôn ngữ ● Đơn vị hành chính ● Vườn quốc gia ● Sân bay

Khu vực có số dân đáng kể
Nga	74.238 @2010^[1]
● CH.Altai	68.814 @2010
● Vg.Altai	1.763 @2010
● Kemerovo	528 @2002
● Novosibirsk	434 @2002
Kazakhstan	221 @2009.^[2]
Ngôn ngữ
Tiếng Altai, Nga
Tôn giáo
Tengri, Shaman, Burkhan, Chính thống giáo Nga, Phật giáo Tây Tạng, Hồi giáo Sunni
Sắc tộc có liên quan
Oirat, Ket, Samoyed và các dân tộc Turk khác