Nobelprys vir Chemie

  Nobelprys vir Chemie 

Die Sweedse chemikus Alfred Nobel, wat in sy testament voorsiening vir die Nobelprys gemaak het.
Die Sweedse chemikus Alfred Nobel, wat in sy testament voorsiening vir die Nobelprys gemaak het.
Toegeken vir Uitstaande bydraes vir die mensdom in chemie
Borg Koninklike Sweedse Akademie vir Wetenskappe
Land Vlag van Swede Swede
Datum 10 Desember
Eerste toekenning 10 Desember 1901 (1901-12-10) (122 jaar oud)
Webtuiste nobelprize.org

Die Nobelprys vir Chemie (Sweeds: Nobelpriset i kemi) is ’n jaarlikse prys wat deur die Koninklike Sweedse Akademie vir Wetenskappe toegeken word aan mense wat wêreldwyd die uitmuntendste bydraes op die gebied van chemie gelewer het. Dit is een van vyf pryse waarvoor Alfred Nobel in sy testament voorsiening gemaak en sedert 1901 toegeken word; die ander is die Nobelpryse vir fisika, fisiologie of geneeskunde, letterkunde en vrede.

Hoofgebou van die Koninklike Sweedse Akademie vir Wetenskappe

Die akademie kondig die naam van die Nobelpryswenners jaarliks vroeg in Oktober aan,[1] met die Nobelprys vir Chemie tradisioneel derde en op 'n Woensdag. Die prys word jaarliks in Stockholm, Swede, toegeken op 10 Desember, die herdenking van Nobel se dood. Tot en met 2024 is die prys aan altesaam 195 individue toegeken.[2] Nog net agt vroue het dit gekry: Marie Curie en Irène Joliot-Curie in 1935, Dorothy Crowfoot Hodgkin in 1964, Ada Yonath in 2009, Frances Arnold in 2018, Emmanuelle Charpentier en Jennifer Doudna in 2020, asook Carolyn R. Bertozzi in 2022.[3]

Twee Nobelprys vir Chemie-wenners, naamlik die Duitsers Richard Kuhn (1938) en Adolf Butenandt (1939), was deur hul regering, die destydse Nazi-Duitsland, nie toegelaat om die prys te aanvaar nie. Hulle sou later, ná die afloop van die Tweede Wêreldoorlog, 'n medalje en diploma ontvang, maar nie die prysgeld nie. Frederick Sanger is een van drie bekroondes wat twee keer die Nobelprys in dieselfde vak toegeken is, in 1958 en in 1980. Karl Barry Sharpless is ook twee keer met die Nobelprys vir Chemie bekroon, in 2001 en 2022. John Bardeen is twee keer met die Nobelprys vir fisika bekroon, in 1956 en in 1972. Twee ander het Nobelpryse twee keer gewen, een in chemie en een in 'n ander vak: Maria Skłodowska-Curie (fisika in 1903 en chemie in 1911) en Linus Pauling (chemie in 1954 en vrede in 1962).[4]

Die 2024-Nobelprys vir Chemie is toegeken aan David Baker "vir rekenkundige proteïenontwerp" asook aan Demis Hassabis en John M. Jumper "vir die voorspelling van proteïenstruktuur".[5]

Die pryse, wat 'n bedrag geld (SEK9 miljoen, omtrent VSA$1 miljoen per pryskategorie, wat dan gelykop onder die Bekroondes verdeel word),[6] 'n goue medalje en 'n diploma insluit, word op 10 Desember, die herdenking van Nobel se sterfdag in 1896, tydens 'n seremonie deur die Sweedse koning, tans Carl XVI Gustaf van Swede, in die Stockholmse Konsertsaal uitgedeel.

Hieronder volg 'n lys van die ontvangers van die Nobelprys vir Chemie vanaf 1901 tot op hede. In 1916–1917, 1919, 1924, 1933 en 1940–1942 is die prys nie toegeken nie.

1900's – 1910's – 1920's – 1930's – 1940's – 1950's – 1960's – 1970's – 1980's – 1990's – 2000's – 2010's – 2020's

1900's

[wysig | wysig bron]
Nobelprys vir Chemie, 1900's
Jaar Naam Land Beweegrede
1901[7] Jacobus Henricus van 't Hoff Vlag van Nederland Nederland "uit erkenning vir die buitengewone dienste wat hy gelewer het deur die ontdekking van die wette van chemiese dinamika en die osmotiese druk in oplossings"
1902[8] Hermann Emil Fischer Vlag van Duitse Keiserryk Duitse Keiserryk "uit erkenning vir die buitengewone dienste wat hy gelewer het deur sy werk ten opsigte van suiker- en puriensintese"
1903[9] Svante Arrhenius Vlag van Swede Swede "uit erkenning vir die buitengewone dienste wat hy gelewer het ten opsigte van die bevordering van chemie deur sy elektrolitiese teorie van dissosiasie"
1904[10] William Ramsay Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk "uit erkenning vir sy dienste deur die ontdekking van die onreaktiewe gasvormige elemente in lug en sy bepaling van hul posisie in die Periodieke Stelsel"
1905[11] Adolf von Baeyer Vlag van Duitse Keiserryk Duitse Keiserryk "uit erkenning vir sy dienste ter bevordering van organiese chemie en die chemiese nywerheid deur sy werk ten opsigte van organiese kleurstowwe en hidro-aromatiese verbindings"
1906[12] Henri Moissan Vlag van Frankryk Frankryk "uit erkenning vir die reuse-dienste deur hom gelewer in sy navorsing en vir die isolering van die element fluoor, asook vir die ingebruikname in diens van die wetenskap van die elektriese oond wat na hom genoem is"
1907[13] Eduard Buchner Vlag van Duitse Keiserryk Duitse Keiserryk "vir sy biochemiese navorsing en sy ontdekking van selvrye fermentasie"
1908[14] Ernest Rutherford Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
Vlag van Nieu-Seeland Nieu-Seeland 		"vir sy ondersoeke na die disintegrasie van die elemente en die chemie van radioaktiewe stowwe"
1909[15] Wilhelm Ostwald Vlag van Duitse Keiserryk Duitse Keiserryk "uit erkenning vir sy werk ten opsigte van katalise en vir sy ondersoeke na die fundamentele beginsels wat chemiese ekwilibria en reaksietempo beheer"

1910's

[wysig | wysig bron]
Nobelprys vir Chemie, 1910's
Jaar Naam Land Beweegrede
1910[16] Otto Wallach Vlag van Duitse Keiserryk Duitse Keiserryk "uit erkenning vir sy dienste aan organiese chemie en die chemiese nywerheid deur sy pionierswerk op die gebied van alisikliese verbinding"
1911[17] Marie Curie Vlag van Pole Pole
Vlag van Frankryk Frankryk 		"uit erkenning vir haar dienste ten opsigte van die bevordering van chemie deur die ontdekking van die elemente radium en polonium deur die isolering van radium en die bestudering van die aard en die verbindings van hierdie merkwaardige element"
1912[18] Victor Grignard Vlag van Frankryk Frankryk "vir die ontdekking van die sogenaamde Grignard-reagens wat die vordering van organiese chemie grootliks bevorder het"
Paul Sabatier "vir sy metode om organiese verbindings in die teenwoordigheid van fyn gedisintegreerde metale te hidrogeniseer, waardeur die vooruitgang van organiese chemie grootliks bevorder is"
1913[19] Alfred Werner Vlag van Switserland Switserland "uit erkenning vir sy werk ten opsigte van die binding van atome in molekule, waardeur hy nuwe lig op vroeëre navorsing gewerp en nuwe navorsingsvelde in veral anorganiese chemie toeganklik gemaak het"
1914[20] Theodore William Richards Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "uit erkenning vir sy akkurate vasstelling van die atoomgewig van 'n groot aantal chemiese elemente"
1915[21] Richard Willstätter Vlag van Duitse Keiserryk Duitse Keiserryk "vir sy navorsing ten opsigte van plantpigmente, en in die besonder chlorofil"
1918[22] Fritz Haber "vir die sintese van ammoniak en die elemente daarvan"

1920's

[wysig | wysig bron]
Nobelprys vir Chemie, 1920's
Jaar Naam Land Beweegrede
1920[23] Walther Nernst Vlag van Republiek van Weimar Republiek van Weimar "uit erkenning vir sy werk in termochemie"
1921[24] Frederick Soddy Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk "vir sy bydrae tot ons kennis van die chemie van radioaktiewe stowwe en sy navorsing ten opsigte van die oorsprong en aard van isotope"
1922[25] Francis William Aston "vir sy ontdekking – deur middel van sy massaspektograaf – van isotope in 'n groot aantal nieradioaktiewe elemente, en vir sy formulering van die heelgetalreël"
1923[26] Fritz Pregl Vlag van Oostenryk Oostenryk
Vlag van Joego-Slawië Joego-Slawië 		"vir die uitvind van die metode van mikroanalise van organiese stowwe"
1925[27] Richard Adolf Zsigmondy Vlag van Republiek van Weimar Republiek van Weimar
Vlag van Hongarye Hongarye 		"vir sy demonstrasie van die heterogene aard van kolloïedoplossings en vir die metodes wat hy gebruik het en wat sedertdien fundamenteel in moderne kolloïedchemie geword het"
1926[28] Theodor Svedberg Vlag van Swede Swede "vir sy werk ten opsigte van dispersiestelsels"
1927[29] Heinrich Otto Wieland Vlag van Republiek van Weimar Republiek van Weimar "vir sy navorsing ten opsigte van die samestelling van die galsure en verwante stowwe"
1928[30] Adolf Windaus "vir die dienste gelewer deur sy navorsing ten opsigte van sterole en hul verwantskap met vitamiene"
1929[31] Arthur Harden Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk "vir hul navorsing ten opsigte van die fermentasie van suiker en fermentatiewe ensieme"
Hans von Euler-Chelpin Vlag van Swede Swede

1930's

[wysig | wysig bron]
Nobelprys vir Chemie, 1930's
Jaar Naam Land Beweegrede
1930[32] Hans Fischer Vlag van Republiek van Weimar Republiek van Weimar "vir sy navorsing ten opsigte van die samestelling van hemien en chlorofil, en veral sy sintese van hemien"
1931[33] Carl Bosch "uit erkenning vir hul bydraes tot die uitvinding en ontwikkeling van chemiese hoëdrukmetodes"
Friedrich Bergius
1932[34] Irving Langmuir Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir sy ontdekkings en navorsing ten opsigte van oppervlakchemie"
1934[35] Harold Urey "vir sy ontdekking van swaar waterstof"
1935[36] Frédéric Joliot-Curie Vlag van Frankryk Frankryk "uit erkenning vir hul sintese van nuwe radioaktiewe elemente"
Irène Joliot-Curie
1936[37] Peter Debye Vlag van Nederland Nederland "vir sy bydraes tot ons kennis van die molekulêre struktuur deur sy navorsing ten opsigte van dipoolmomente en die diffraksie van X-strale en elektrone in gasse"
1937[38] Norman Haworth Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk "vir sy navorsing ten opsigte van koolhidrate en vitamien C"
Paul Karrer Vlag van Switserland Switserland "vir sy navorsing ten opsigte van karotenoïede, flavien en vitamiene A en B2"
1938[39] Richard Kuhn Vlag van Nazi-Duitsland Nazi-Duitsland "vir sy werk ten opsigte van karotenoïede en vitamiene." Die owerheid van sy land het hom die prys van die hand laat wys, maar hy het later wel die diploma en die medalje ontvang
1939[40] Adolf Butenandt "vir sy werk ten opsigte van geslagshormone." Die owerheid van sy land het hom die prys van die hand laat wys, maar hy het wel later die diploma en die medalje ontvang.
Leopold Ružička Vlag van Joego-Slawië Joego-Slawië
Vlag van Switserland Switserland 		"vir sy werk ten opsigte van polimetilene en hoëre terpene"

1940's

[wysig | wysig bron]
Nobelprys vir Chemie, 1940's
Jaar Naam Land Beweegrede
1943[41] George de Hevesy Vlag van Nazi-Duitsland Nazi-Duitsland "vir sy werk ten opsigte van die gebruik van isotope as spoorders in die bestudering van chemiese prosesse"
1944[42] Otto Hahn "vir sy ontdekking van die splyting van swaar kerne"
1945[43] Artturi Ilmari Virtanen Vlag van Finland Finland "vir sy navorsing en uitvindings op die gebied van landbou- en voedingschemie, en veral vir sy metode om voer te preserveer"
1946[44] James B. Sumner Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir sy ontdekking dat ensieme gekristalliseer kan word"
John Howard Northrop "vir hul bereiding van ensieme en virusproteïene in 'n suiwer vorm"
Wendell Meredith Stanley
1947[45] Robert Robinson Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk "vir sy ondersoeke ten opsigte van plantprodukte van biologiese belang – veral die alkaloïede"
1948[46] Arne Tiselius Vlag van Swede Swede "vir sy navorsing ten opsigte van elektroforese en adsorpsieanalise, en veral vir sy ontdekkings aangaande die komplekse aard van die serumproteïene"
1949[47] William Giauque Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir sy bydrae op die gebied van chemiese termodinamika, veral wat die gedrag van stowwe teen uiters lae temperature betref"

1950's

[wysig | wysig bron]
Nobelprys vir Chemie, 1950's
Jaar Naam Land Beweegrede
1950[48] Otto Diels Vlag van Wes-Duitsland Wes-Duitsland "vir hul ontdekking en ontwikkeling van die dieensintese"
Kurt Alder
1951[49] Edwin McMillan Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir hul ontdekkings in die chemie van die transuraanelemente"
Glenn T. Seaborg
1952[50] Archer Martin Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk "vir hul uitvinding van verdelingschromatografie"
Richard Laurence Millington Synge
1953[51] Hermann Staudinger Vlag van Wes-Duitsland Wes-Duitsland "vir sy ontdekkings op die gebied van makromolekulêre chemie"
1954[52] Linus Pauling Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir sy navorsing ten opsigte van die chemiese binding en die toepassing daarvan in die opheldering van die struktuur van komplekse stowwe"
1955[53] Vincent du Vigneaud "vir sy werk ten opsigte van biochemies belangrike swaelverbindings, veral vir die eerste sintese van 'n polipeptiedhormoon"
1956[54] Cyril Norman Hinshelwood Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk "vir hul navorsing ten opsigte van die meganisme van chemiese reaksies"
Nikolai Semjonof Vlag van Sowjetunie Sowjetunie
1957[55] Alexander R. Todd Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk "vir sy werk ten opsigte van nukleotiede en nukleotied-koënsieme"
1958[56] Frederick Sanger "vir sy werk aan die struktuur van proteïene en veral dié van insulien"
1959[57] Jaroslav Heyrovský Flag of Czechoslovakia Tsjeggo-Slowakye "vir die ontdekking en ontwikkeling van die polarografiese ontledingsmetodes"

1960's

[wysig | wysig bron]
Nobelprys vir Chemie, 1960's
Jaar Naam Land Beweegrede
1960[58] Willard Libby Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir sy metode van die gebruik van koolstof-14 vir die vasstelling van ouderdom in argeologie, geofisika en ander vertakkinge van die wetenskap"
1961[59] Melvin Calvin "vir sy navorsing oor die assimilasie van koolstofdioksied in plante"
1962[60] Max Perutz Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk "vir hul ondersoeke na die strukture van globulêre proteïene"
John Kendrew
1963[61] Karl Ziegler Vlag van Wes-Duitsland Wes-Duitsland "vir hul ontdekkings op die gebied van die chemie en tegnologie van lang polimere"
Giulio Natta Vlag van Italië Italië
1964[62] Dorothy Crowfoot Hodgkin Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk "vir haar bepaling van die strukture van belangrike biochemiese stowwe deur middel van X-straaltegnieke"
1965[63] Robert Burns Woodward Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir sy hoogstaande prestasies op die gebied van organiese sintese"
1966[64] Robert S. Mulliken "vir sy fundamentele werk oor chemiese bindinge en die elektroniese strukture van molekule deur middel van die molekuul-orbitaalmetode"
1967[65] Manfred Eigen Vlag van Wes-Duitsland Wes-Duitsland "vir hul ondersoeke na uiters vinnige chemiese reaksies wat ontstaan deur die versteuring van die ewewig deur middel van baie kort energiepulse"
Ronald George Wreyford Norrish Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
George Porter
1968[66] Lars Onsager Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir die ontdekking van die wederkerige verhoudings wat na hom genoem is en wat fundamenteel vir die termodinamika van onomkeerbare prosesse is"
1969[67] Derek Barton Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk "vir hul bydraes tot die ontwikkeling van die konsep konformasie en die toepassing daarvan in chemie"
Odd Hassel Vlag van Noorweë Noorweë

1970's

[wysig | wysig bron]
Nobelprys vir Chemie, 1970's
Jaar Naam Land Beweegrede
1970[68] Luis Federico Leloir Vlag van Argentinië Argentinië "vir sy ontdekking van suikernukleotiede en hul rol in die biosintese van koolhidrate"
1971[69] Gerhard Herzberg Vlag van Kanada Kanada
Vlag van Wes-Duitsland Wes-Duitsland 		"vir sy bydraes tot die kennis van die elektroniese strukture en geometrie van molekule, in die besonder vrye radikale"
1972[70] Christian B. Anfinsen Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir sy werk aan ribonuklease, veral wat die verband tussen die aminosuurvolgorde en sy biologies-aktiewe bevestiging betref"
Stanford Moore "vir hul bydrae tot die begrip van die verband tussen die chemiese strukture en katalitiese aktiwiteit van die aktiewe sentrum van die ribonuklease-molekuul"
William Howard Stein
1973[71] Ernst Otto Fischer Vlag van Wes-Duitsland Wes-Duitsland "vir hul baanbrekerswerk wat onafhanklik van mekaar uitgevoer is ten opsigte van die chemie van die organometaalverbindings – die sogenaamde toebroodjieverbindings"
Geoffrey Wilkinson Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
1974[72] Paul Flory Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir sy fundamentele prestasies, beide teoreties en eksperimenteel, in die fisiese chemie van makromolekule"
1975[73] John Cornforth Vlag van Australië Australië
Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk 		"vir sy werk oor die stereochemie van ensiemgekataliseerde reaksies"
Vladimir Prelog Vlag van Joego-Slawië Joego-Slawië
Vlag van Switserland Switserland 		"vir sy navorsing oor die stereochemie van organiese molekule en reaksies"
1976[74] William Lipscomb Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir sy ondersoeke na die struktuur van borane wat die probleme van chemiese binding toelig"
1977[75] Ilya Prigogine Vlag van België België "vir sy bydraes tot nieewewigstermodinamika en in die besonder die teorie van dissiperende strukture"
1978[76] Peter D. Mitchell Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk "vir sy bydrae tot die insig in biologiese energie-oordrag deur die formulering van die chemiosmotiese teorie"
1979[77] Herbert C. Brown Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir hul ontwikkeling van die gebruik van verbindings wat boron en fosfor bevat in belangrike reagense in organiese sintese"
Georg Wittig Vlag van Wes-Duitsland Wes-Duitsland

1980's

[wysig | wysig bron]
Nobelprys vir Chemie, 1980's
Jaar Naam Land Beweegrede
1980[78] Paul Berg Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir sy basiese ondersoeke ten opsigte van die biochemie van nukleïensure, met bepaalde betrekking tot rekombinante Deoksiribonukleïensuur"
Walter Gilbert "vir hul bydraes ten opsigte van die bepaling van basisvolgordes in nukleïensure"
Frederick Sanger Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
1981[79] Kenichi Fukui Vlag van Japan Japan "vir die teorieë wat hulle onafhanklik van mekaar ontwikkel het aangaande die verloop van chemiese reaksies"
Roald Hoffmann Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vlag van Pole Pole
1982[80] Aaron Klug Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk "vir die ontwikkeling van kristallografiese elektronmikroskopie en sy struktuuropheldering van biologies belangrike nukleïensuur-proteïen-komplekse"
1983[81] Henry Taube Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir sy werk ten opsigte van die meganismes van elektronoordragreaksies, veral in metaalkomplekse"
1984[82] Robert Bruce Merrifield "vir die ontwikkeling van metodologie vir chemiese sintese op 'n vaste matrys"
1985[83] Herbert A. Hauptman "vir hul uitsonderlike prestasies ten opsigte van die ontwikkeling van direkte metodes vir die bepaling van kristalstruktuur"
Jerome Karle
1986[84] Dudley R. Herschbach "vir hul bydraes ten opsigte van die dinamika van chemies-elementêre prosesse"
Yuan T. Lee Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vlag van Republiek van China Republiek van China
John Polanyi Vlag van Kanada Kanada
Vlag van Hongarye Hongarye
1987[85] Donald J. Cram Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir hul ontwikkeling en gebruik van molekule met struktuurspesifieke interaksies van hoë selektiwiteit"
Jean-Marie Lehn Vlag van Frankryk Frankryk
Charles J. Pedersen Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
1988[86] Johann Deisenhofer Vlag van Wes-Duitsland Wes-Duitsland "vir die bepaling van die driedimensionele struktuur van 'n fotosintetiese reaksiesentrum"
Robert Huber
Hartmut Michel
1989[87] Sidney Altman Vlag van Kanada Kanada
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State 		"vir hul ontdekking van die katalitiese eienskappe van ribonukleïensuur (DNS)"
Thomas Cech Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State

1990's

[wysig | wysig bron]
Nobelprys vir Chemie, 1990's
Jaar Naam Land Beweegrede
1990[88] Elias James Corey Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir sy ontwikkeling van die teorie en metodologie van organiese sintese"
1991[89] Richard R. Ernst Vlag van Switserland Switserland "vir sy bydraes tot die ontwikkeling van die metodologie van hoë-resolusie kernmagnetiese resonansiespektroskopie (KMR-spektroskopie)"
1992[90] Rudolph A. Marcus Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vlag van Kanada Kanada 		"vir sy bydraes tot die teorie van elektronoordragreaksies in chemiese stelsels"
1993[91] Kary Mullis Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "toegeken vir bydraes tot die ontwikkeling van metodes binne DNS-gebaseerde chemie […] vir sy uitvind van die polimerase kettingreaksiemetode (PKR)"
Michael Smith Vlag van Kanada Kanada "vir bydraes tot die ontwikkeling van metodes binne DNS-gebaseerde chemie […] vir sy fundamentele bydraes tot die totstandkoming van oligonukleotied-gebaseerde, teikengerigte mutagenese en die ontwikkeling daarvan vir proteïenondersoeke"
1994[92] George Andrew Olah Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vlag van Hongarye Hongarye 		"vir sy bydrae tot karbokatioonchemie"
1995[93] Paul J. Crutzen Vlag van Nederland Nederland "vir hul werk in atmosferiese chemie, veral wat die vorming en afbreek van osoon betref"
Mario J. Molina Vlag van Meksiko Meksiko
F. Sherwood Rowland Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
1996[94] Robert Curl "vir hul ontdekking van Buckminsterfullerene"
Harry Kroto Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
Richard Smalley Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
1997[95] Paul D. Boyer "vir hul opheldering van die ensimatiese meganisme onderliggend aan die sintese van adenosientrifosfatase (ATPase)"
John E. Walker Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
Jens Christian Skou Vlag van Denemarke Denemarke "vir die eerste ontdekking van 'n ioondraende ensiem, Na+, K+-ATPase"
1998[96] Walter Kohn Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir sy ontwikkeling van die digtheidsfunksionele teorie"
John Pople Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk "vir sy ontwikkeling van berekeningsmetodes in kwantumchemie"
1999[97] Ahmed Zewail Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vlag van Egipte Egipte 		"vir sy ondersoeke na die oorgangstoestande van chemiese reaksies met behulp van femtosekondspektroskopie"

2000's

[wysig | wysig bron]
Nobelprys vir Chemie, 2000's
Jaar Naam Land Beweegrede
2000[98] Alan J. Heeger Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir die ontdekking en ontwikkeling van geleidende polimere"
Alan MacDiarmid Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vlag van Nieu-Seeland Nieu-Seeland
Hideki Shirakawa Vlag van Japan Japan
2001[99] William Standish Knowles Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir hul werk aan chiraalgekataliseerde hidrogenasiereaksies"
Ryōji Noyori Vlag van Japan Japan
Karl Barry Sharpless Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir sy werk aan chiraalgekataliseerde oksidasiereaksies"
2002[100] John Fenn "vir hul ontwikkeling van sagte desorbering-ionisasiemetodes vir massaspektrometriese analises van biologiese makromolekule"
Koichi Tanaka Vlag van Japan Japan
Kurt Wüthrich Vlag van Switserland Switserland "vir sy ontwikkeling van kernmagnetiese resonansiespektroskopie vir die bepaling van die driedimensionele struktuur van biologiese makromolekule in oplossing"
2003[101] Peter Agre Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir ontdekkings rakende kanale in selmembrane […] vir die ontdekking van waterkanale"
Roderick MacKinnon "vir ontdekkings rakende kanale in selmembrane […] vir strukturele en meganistiese studies van ioon-kanale"
2004[102] Aaron Ciechanover Vlag van Israel Israel "vir die ontdekking van ubikitien-bemiddelde proteïen-afbreking." Hierdie chemici het aan die begin van die 1980's een van die sel se mees belangrike sikliese prosesse, naamlik die afbreking van die proteïne waaruit alle lewende wesens opgebou is, ontdek.
Avram Hershko
Irwin Rose Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
2005[103] Yves Chauvin Vlag van Frankryk Frankryk "vir die ontwikkeling van die metatese-metode in organiese sintese"
Robert H. Grubbs Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Richard R. Schrock
2006[104] Roger D. Kornberg "vir sy studies van die molekulêre basis van eukariotiese transkripsie"
2007[105] Gerhard Ertl Vlag van Duitsland Duitsland "vir sy studies van chemiese prosesse op vaste oppervlakke"
2008[106] Osamu Shimomura Vlag van Japan Japan "vir die ontdekking en ontwikkeling van die groen fluoresserende proteïen, GFP"
Martin Chalfie Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Roger Y. Tsien
2009[107] Venkatraman Ramakrishnan Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vlag van Indië Indië
Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk 		"vir die studie van die struktuur en funksie van die ribosoom"
Thomas A. Steitz Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Ada Yonath Vlag van Israel Israel

2010's

[wysig | wysig bron]
Nobelprys vir Chemie, 2010's
Jaar Naam Land Beweegrede
2010[108] Richard F. Heck Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir palladium gekataliseerde kruis koppelings in organiese sintese"
Ei-ichi Negishi Vlag van Japan Japan
Akira Suzuki
2011[109] Dan Shechtman Vlag van Israel Israel "vir die ontdekking van bykans-kristalle"
2012[110] Robert Lefkowitz Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir studies van G-proteïen-gekoppelde reseptore"
Brian Kobilka
2013[111] Martin Karplus Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vlag van Oostenryk Oostenryk 		"vir die ontwikkeling van multiskaal modelle vir komplekse chemiese stelsels"
Michael Levitt Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
Vlag van Israel Israel
Arieh Warshel Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vlag van Israel Israel
2014[112] Eric Betzig Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir die ontwikkeling van super-oplossende fluoressensie mikroskopie"
Stefan Hell Vlag van Duitsland Duitsland
Vlag van Roemenië Roemenië
William E. Moerner Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
2015[113] Tomas Lindahl Vlag van Swede Swede
Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk 		"vir meganistiese studies van DNA-herstelling"
Paul L. Modrich Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Aziz Sancar Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vlag van Turkye Turkye
2016[114] Jean-Pierre Sauvage Vlag van Frankryk Frankryk "vir die ontwerp en sintese van molekulêre masjiene"
Fraser Stoddart Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
Ben Feringa Vlag van Nederland Nederland
2017[115] Jacques Dubochet Vlag van Switserland Switserland "vir die ontwikkeling van krio-elektronmikroskopie vir die hoë-resolusie struktuurbepaling van biomolekules in oplossing"
Joachim Frank Vlag van Duitsland Duitsland
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Richard Henderson Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
2018[116] Frances Arnold Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir die gerigte evolusie van ensieme"
George P. Smith "vir die fagevertoning van peptiede en teenliggaampies"
Greg Winter Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
2019[117] John B. Goodenough Vlag van Duitsland Duitsland
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State 		"vir die ontwikkeling van litiumioonbatterye"
M. Stanley Whittingham Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Akira Yoshino Vlag van Japan Japan

2020's

[wysig | wysig bron]
Nobelprys vir Chemie, 2020's
Jaar Naam Land Beweegrede
2020[118] Emmanuelle Charpentier Vlag van Frankryk Frankryk "vir die ontwikkeling van 'n metode vir genoomredigering"
Jennifer Doudna Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
2021[119] Benjamin List Vlag van Duitsland Duitsland "vir die ontwikkeling van asimmetriese organokatalise"
David MacMillan Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
2022[120] Carolyn R. Bertozzi Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir die ontwikkeling van klikchemie en bioortogonale chemie"
Morten P. Meldal Vlag van Denemarke Denemarke
Karl Barry Sharpless Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
2023[121] Moungi Bawendi Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vlag van Frankryk Frankryk
Vlag van Tunisië Tunisië 		"vir die ontdekking en sintese van kwantumpunte"
Louis E. Brus Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Alexej Ekimof Vlag van Rusland Rusland
2024[5] David Baker Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State "vir rekenkundige proteïenontwerp"
Demis Hassabis Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk "vir die voorspelling van proteïenstruktuur"
John M. Jumper Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ (en) "Nomination and selection of Chemistry Laureates". Nobelprize.org. Nobel Media 2024. 9 Oktober 2024. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  2. ↑ (en) "All Nobel Laureates in Chemistry". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  3. ↑ (en) "Nobel Prize Awarded Women". Nobelprize.org. Nobel Media 2024. 9 Oktober 2024. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 November 2018. Besoek op 9 Oktober 2024.
  4. ↑ (en) "Nobel Laureates Facts". Nobelprize.org. 9 Oktober 2024. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  5. ↑ 5,0 5,1 (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2024". Nobelprize.org. Besoek op 9 Oktober 2024.
  6. ↑ (en) "The Nobel Prize Amounts" (PDF). Nobelprize.org. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 2 Oktober 2018. Besoek op 9 Oktober 2024.
  7. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1901". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  8. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1902". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  9. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1903". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  10. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1904". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  11. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1905". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  12. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1906". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  13. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1907". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  14. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1908". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  15. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1909". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  16. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1910". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  17. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1911". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  18. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1912". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  19. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1913". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  20. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1914". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  21. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1915". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  22. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1918". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  23. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1920". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  24. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1921". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  25. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1922". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  26. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1923". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  27. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1925". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  28. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1926". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  29. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1927". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  30. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1928". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  31. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1929". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  32. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1930". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  33. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1931". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  34. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1932". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  35. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1934". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  36. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1935". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  37. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1936". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  38. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1937". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  39. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1938". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  40. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1939". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  41. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1943". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  42. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1944". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  43. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1945". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  44. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1946". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  45. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1947". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  46. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1948". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  47. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1949". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  48. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1950". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  49. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1951". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  50. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1952". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  51. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1953". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  52. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1954". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  53. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1955". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  54. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1956". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  55. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1957". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  56. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1958". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  57. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1959". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  58. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1960". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  59. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1961". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  60. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1962". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  61. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1963". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  62. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1964". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  63. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1965". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  64. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1966". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  65. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1967". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  66. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1968". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  67. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1969". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  68. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1970". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  69. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1971". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  70. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1972". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  71. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1973". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  72. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1974". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  73. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1975". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  74. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1976". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  75. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1977". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  76. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1978". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  77. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1979". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  78. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1980". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  79. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1981". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  80. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1982". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  81. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1983". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  82. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1984". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  83. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1985". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  84. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1986". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  85. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1987". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  86. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1988". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  87. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1989". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  88. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1990". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  89. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1991". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  90. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1992". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 April 2019. Besoek op 9 Oktober 2024.
  91. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1993". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  92. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1994". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 April 2019. Besoek op 9 Oktober 2024.
  93. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1995". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  94. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1996". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 April 2019. Besoek op 9 Oktober 2024.
  95. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1997". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  96. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1998". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  97. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1999". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  98. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2000". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  99. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2001". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  100. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2002". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  101. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2003". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  102. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2004". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  103. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2005". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  104. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2006". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  105. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2007". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  106. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2008". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  107. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2009". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  108. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2010". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  109. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2011". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  110. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2012". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  111. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2013". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  112. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2014". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  113. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2015". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  114. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2016". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  115. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2017". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  116. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2018". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  117. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2019". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2020. Besoek op 9 Oktober 2024.
  118. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2020". Nobelprize.org. Besoek op 9 Oktober 2024.
  119. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2021". Nobelprize.org. Besoek op 9 Oktober 2024.
  120. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2022". Nobelprize.org. Besoek op 9 Oktober 2024.
  121. ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 2023". Nobelprize.org. Besoek op 9 Oktober 2024.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]