Tiếng Quảng Lâm

Tiếng Quảng Lâm
Brển Quảng Lâm
Sử dụng tại	Việt Nam
Tổng số người nói	?
Phân loại	Nam Á Palaung Bit–Kháng Tiếng Quảng Lâm
Mã ngôn ngữ
ISO 639-3	Không
Glottolog	Không có

Tiếng Quảng Lâm là một ngôn ngữ chưa được phân loại, thuộc ngữ hệ Nam Á, được nói ở xã Quảng Lâm, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên, Việt Nam. Nguyễn Văn Huy (1975) là tài nguyên được công bố duy nhất chứa thông tin về tiếng Quảng Lâm. Ethnologue liệt kê tiếng Quảng Lâm như một tên thay thế cho tiếng Kháng^[1].

Người nói tiếng Quảng Lâm được phân loại chính thức là người dân tộc Kháng.^[2]

Phân loại

Nguyễn Văn Huy (1975) suy đoán rằng tiếng Quảng Lâm có thể liên quan mật thiết đến tiếng Kháng (được phân loại khác nhau theo ngôn ngữ Palaung hoặc Khơ Mú), nhưng điều này vẫn chưa được xác minh. Dữ liệu còn ít ỏi và chỉ được trình bày bằng chữ Việt Nam (chữ Quốc ngữ). Người nói tiếng Quảng Lâm khẳng định không có tên tự gọi, và chỉ đơn giản gọi mình là "Brển Quảng Lâm". Từ của họ cho từ "người" là p'xinh, cũng là tên của tiếng Bit (Psing).

Âm vị học

Nguyễn Văn Huy (1975: 431) liệt kê các phụ âm phức Quảng Lâm sau đây bằng chữ Việt: s'n, p'x, p's, p'k ', p'r, th'l, chơr, s'ch, s'i, k'r, k'ch, m'r, l'm, r'v, d'd, r'l.

Từ vựng

Từ vựng (Nguyễn Văn Huy 1975):

Việt	Quảng Lâm
đầu	k'lác
mắt	ngai
tóc	đoỏng k'lai
răng	s'rưng
lưỡi	sản tác
cổ	nor
gáy	sẩm oóc
cằm	dạng guông
vú	bo
lưng	kẳn đút
ruột	s'rêng
gan	k'lơm
mặt	sẳn
xương	ch'ưng
da	tail nu
lông	đoong
tay	ti
máu	s'nưm
nước	rợ om
mặt trời	ngay
ngôi sao	sặng mêng
mặt trăng	ch'rêng
mưa	k'li
sông	rợ om
rừng	lẩm bắt
lá	s'lãng
hoa	bar
quả	p'lê
gạo	ma
chim	k'chiêm
trứng	đoong
cánh	s'nẳng
sừng	ngoi
mỡ	l'mưi
sữa	ỏm bô
chó	chu
gà	điar
trâu	t'rác
mèo	meo
hổ	r'vai
nai	chác
khỉ	soa
ong	r'li
rắn	mar
vắt	p'lơm
đỏ	xỏ
trắng	búc
nhiều	lẹ đín
ít	cẩn đết
chua	ba
đắng	chăng
ngọt	sê
chín	đinh êm
tốt	an
xa	dứ
hẹp	hăng kép
mỏng	th'lang
sắc	lấp
mới	tol mê
lớn	đĩnh
bé	cẳn đét
rét	ăng
dài	dao
ngắn	dêt
bẩn	dã
nổi	pul
no	p'si
sợ	ơl
nói	hậu
khóc	nham
ăn	tu
cắn	ác
cho	ê
chết	ngát
để	onr
bú	tênh bo
ốm	chô
chôn	tớp
con má	m'ngặt
hỗn	sậl mal
khăn	p'kăn
mũ	môóc
nhà	nha
cột	răng
củi	xi
khói	tơ
nướng	kóp
thuyền	nôl
nỏ	s'na
đàn bà	quẩy m'căn
chúng tôi	do
ngồi	nhỗ
bay	pơnr
bò	k'rpưng
trói	tóc
đập	táp
bắn	pênh
kéo	lác
kẹp	đép
chém	mác
con	kôn
cháu	chau
tháng	trợ rêng
bán	tol
mũi	mots
môi	chẩm bếp
má	bom
tai	tarô
mắt	ràng mang
thịt	xáp
chân	đing
trời	ngơ ó
đất	đơlr
sấm	sẩm đơl
đá	lưng
lúa	ma
gạo	d'du
rượu	cô
cá	dách
lợn	k'lếch
ruồi	ngờ roi
muỗi	dầng đóts
xanh	pêl
vàng	or
đen	uếch
mặn	chăng
cay	vĭ
dày	cẩm bưl
cùn	đim
cũ	sít
già	ni rá
trẻ	sợ ol
khô	k'ró
trớt	kô
ấm	só
tối	dơl
sạch	ngam
nặng	k'lêng
nhẹ	s'chơl
mòn	k'loách
đúng	kọ
biết	băn
đói	po
yêu	ngar đe
cười	nghét xơ
uống	tênh
sống	đi
rửa	kản giả
ngủ	ê
có	le
váy	s'niar
mái nhà	pợi nha
con dao	kơl nư
cung	k'r'tốc
tên	căm
đàn ông	ngảy m'ru
chúng mày	mi
đực	ảy m'ru
cái	ảy m'căn
ho	sảng căy
đi	nhăng
đến	rot'
về	uých
dừng	tưng
ngã	àrợ rung
rụng	tổng li
chạy	teo
nhảy	m'rao
mặc	tóc
đeo	ch'loa
giết	pát
cúi	nưm
nắm	nháp
mài	bát
làm	teng
lửa	xi
con chuột	p'răng, ha, tot
ruột	s'rêng
máu	s'nưm
nước	rợ om
mặt trăng	ch'rêng
chim	k'chiêm
người	p'xinh
bắt	k'rưp
ngày	m'ni
phổi	chà sô
da	tal nu
bụng	kelung
ngực	đo
cành	đến
rễ	rơt's
cây	dông
cái quần	chụng
cái ào	lóp
cái chài	rứp
đào	pức
chẻ	lơr
trèo	bỏ
quay	k'líc
hút	tênh
cao	xung
thấp	tắm
tròn	mŏn
hạt	ken
củ	bẳn
gần	chăm
cái cửa	t'tu
nghe	pắng
người Quảng Lâm	Brển Quảng Lâm
người Khơ Mú	Brển Kỷ Lậu
Người Cống	Brển Côống Venh

Xem thêm

• Danh sách từ Quảng Lâm (Wiktionary)

Tham khảo

1. http://www.ethnologue.com/language/kjm
2. Nguyen Van Loi; Ta Quang Tung. 2019. Phonetic system of Khang Quang Lam Lưu trữ 2019-03-29 tại Wayback Machine. Paper presented at the Conference On Asian Linguistic Anthropology 1, Siem Reap, Cambodia.

• Nguyễn Văn Huy (1975). "Về nhóm Kháng ở Quảng Lâm". Trong Uỷ ban khoa học xã hội Việt Nam: Viện dân tộc học. Về vấn đề xác định thành phần các dân tộc thiểu số ở miền bắc Việt Nam, 429-443. Hà Nội: Nhà xuất bản khoa học hội.