Cà Mau
|
|||
---|---|---|---|
Thành phố thuộc tỉnh | |||
Thành phố Cà Mau | |||
Vòng xoay ở trung tâm thành phố Cà Mau | |||
Hành chính | |||
Quốc gia | Việt Nam | ||
Vùng | Đồng bằng sông Cửu Long | ||
Tỉnh | Cà Mau | ||
Trụ sở UBND | 77 Ngô Quyền, phường 9 | ||
Phân chia hành chính | 9 phường, 7 xã | ||
Thành lập | 14/4/1999[1] | ||
Loại đô thị | Loại II | ||
Năm công nhận | 2010[2] | ||
Tổ chức lãnh đạo | |||
Chủ tịch UBND | Lê Tuấn Hải | ||
Bí thư Thành ủy | Trần Hồng Quân | ||
Địa lý | |||
Tọa độ: 9°10′34″B 105°09′03″Đ / 9,176205°B 105,150862°Đ | |||
| |||
Diện tích | 249,63 km²[3] | ||
Dân số (31/12/2022) | |||
Tổng cộng | 250.834 người[4] | ||
Mật độ | 1.004 người/km² | ||
Dân tộc | Kinh, Hoa, Khmer | ||
Khác | |||
Mã hành chính | 964[5] | ||
Biển số xe | 69-B1-C1 | ||
Số điện thoại | 0290.3.831.610 | ||
Số fax | 0290.3.834.281 | ||
Website | tpcm | ||
Cà Mau là thành phố tỉnh lỵ của tỉnh Cà Mau, Việt Nam.
Cà Mau được mở mang cách đây 300 năm. Vào thế kỷ 17, một số lưu dân người Việt vì không chịu nổi cảnh áp bức bóc lột của chế độ phong kiến đã rời bỏ quê hương nơi cư trú đến làm ăn sinh sống tại đây, dựng thành một xã với tên gọi "xã Cà Mau". Đến năm 1808, dưới thời vua Gia Long, địa bàn Cà Mau được nâng lên thành huyện Long Xuyên thuộc phủ An Biên, tỉnh Hà Tiên. Năm 1825, dưới thời vua Thời Minh Mạng, nhà Nguyễn đã đặt ra một quan tri huyện để cai trị.
Ngày 15 tháng 6 năm 1867, thực dân Pháp thành lập hạt Cà Mau gồm địa bàn huyện Long Xuyên cũ. Tuy nhiên đến ngày 1 tháng 8 năm 1877, thực dân Pháp lại giải thể hạt Cà Mau, nhập vào địa bàn hạt Rạch Giá.
Ngày 18 tháng 2 năm 1882, chính quyền Pháp lấy một phần đất Bạc Liêu thuộc tỉnh Sóc Trăng, một phần đất Cà Mau thuộc Rạch Giá hợp thành tỉnh Bạc Liêu. Thời Pháp thuộc, Cà Mau là một quận của tỉnh Bạc Liêu, quận lỵ đặt tại làng An Xuyên thuộc tổng Quản Long.
Ngày 9 tháng 3 năm 1956, Chính quyền Việt Nam Cộng hòa ban hành Sắc lệnh số 32/NV về việc thành lập tỉnh Cà Mau, tỉnh lỵ ban đầu có tên là Cà Mau. Tỉnh lỵ Cà Mau nằm trong địa bàn xã An Xuyên, tổng Quản Long, quận Châu Thành.
Đến ngày 22 tháng 10 năm 1956, Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Ngô Đình Diệm ký Sắc lệnh số 143/VN để “thay đổi địa giới và tên Đô thành Sài Gòn – Chợ Lớn cùng các tỉnh và tỉnh lỵ tại Việt Nam”. Địa giới và địa danh các tỉnh ở miền Nam thay đổi nhiều, một số tỉnh mới được thành lập. Theo Sắc lệnh này, địa phận Việt Nam Cộng Hoà gồm Đô thành Sài Gòn và 22 tỉnh. Lúc này, tỉnh Cà Mau được đặt tên mới là tỉnh An Xuyên, còn tỉnh lỵ đổi tên là "Quản Long".
An Xuyên chính là tên của làng sở tại trước kia thuộc tổng Quản Long, vốn là nơi đặt quận lỵ quận Cà Mau trước năm 1956. Lúc này, xã An Xuyên cũng được đổi tên thành xã Tân Xuyên thuộc quận Quản Long và là nơi đặt tỉnh lỵ Quản Long của tỉnh An Xuyên.
Thời Việt Nam Cộng hòa, địa bàn thành phố Cà Mau ngày nay tương ứng với quận Quản Long (do đổi tên từ quận Châu Thành cũ) thuộc tỉnh An Xuyên và gồm 4 xã: Tân Xuyên, Tân Lộc, Hòa Thành, Định Thành. Trong đó, xã Tân Xuyên đóng hai vai trò là quận lỵ quận Quản Long và là tỉnh lỵ tỉnh An Xuyên.
Năm 1961, thành lập thị xã Cà Mau với mật danh là Bảy Đô có 9 phường: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, ấp I (xã Tân Thành), ấp Tân Phước (xã An Xuyên), ấp Thanh (xã Thạnh Phú) và xã mới Lý Văn Lâm.[6]
Tuy nhiên, chính quyền Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam và sau này là Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam cùng với Việt Nam Dân chủ Cộng hòa không công nhận tên gọi tỉnh An Xuyên mà vẫn gọi theo tên cũ là tỉnh Cà Mau. Bên cạnh đó, tên gọi "Quản Long" cũng không được chính quyền Cách mạng công nhận và sử dụng. Lúc này, chính quyền Cách mạng cũng thành lập và duy trì tên gọi thị xã Cà Mau thuộc tỉnh Cà Mau trong suốt giai đoạn 1956-1976. Địa bàn thị xã Cà Mau tương ứng với xã Tân Xuyên thuộc quận Quản Long, tỉnh An Xuyên của chính quyền Việt Nam Cộng hòa.
Năm 1964, chính quyền Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam và Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thành lập hai tỉnh riêng biệt là Cà Mau và Bạc Liêu dựa theo sự phân biệt địa giới hành chính của Việt Nam Cộng hòa để thuận tiện cho việc lãnh đạo phong trào cách mạng ở mỗi nơi. Địa bàn quận Quản Long của chính quyền Việt Nam Cộng hòa khi đó tương ứng với thị xã Cà Mau và huyện Châu Thành của tỉnh Cà Mau. Huyện Châu Thành gồm 6 xã: Hoà Thành, Định Thành, Thạnh Phú, Lợi An, An Xuyên, Tân Thành và thị trấn Tắc Vân.
Trước năm 1975, thị xã có tên là Quản Long, tỉnh An Xuyên.[7]
Năm 1975, thị xã Cà Mau có 14 phường, sau đó sáp nhập còn lại 9 phường với diện tích tự nhiên 6.500 ha và dân số khoảng 95.000 người.[8]
Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, chính quyền quân quản Cộng hòa miền Nam Việt Nam ban đầu vẫn duy trì thị xã Cà Mau và huyện Châu Thành cùng thuộc tỉnh Cà Mau cho đến đầu năm 1976.
Tháng 3 năm 1976, chính quyền Cách mạng hợp nhất hai tỉnh Cà Mau và Bạc Liêu thành tỉnh mới có tên là tỉnh Minh Hải. Tỉnh lỵ ban đầu đặt tại thị xã Minh Hải (được đổi tên từ thị xã Bạc Liêu trước đó). Lúc này, thị xã Cà Mau và huyện Châu Thành cùng thuộc tỉnh Minh Hải.
Ngày 11 tháng 7 năm 1977, Hội đồng Chính phủ ban hành Quyết định số 181-CP[9] về việc giải thể huyện Châu Thành như sau:
Thị xã Cà Mau có 9 phường: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 và 5 xã: An Xuyên, Hòa Thành, Lý Văn Lâm, Tân Thành.[10]
Ngày 29 tháng 12 năm 1978, Hội đồng Chính phủ ban hành Quyết định số 326-CP[11]. Theo đó:
Ngày 25 tháng 7 năm 1979, Hội đồng Chính phủ ban hành Quyết định số 275-CP[12] về việc điều chỉnh địa giới một số xã thuộc huyện Cà Mau:
Ngày 30 tháng 8 năm 1983, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 94-HĐBT[13] về việc giả thể huyện Cà Mau như sau:
Ngày 18 tháng 12 năm 1984, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 170-HĐBT[14] về việc chuyển tỉnh lỵ tỉnh Minh Hải từ thị xã Bạc Liêu về thị xã Cà Mau.
Ngày 14 tháng 2 năm 1987, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 33B-HĐBT[15] về việc:
Thị xã Cà Mau lúc này bao gồm 8 phường: 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9 và 7 xã: An Xuyên, Định Bình, Hòa Tân, Hòa Thành, Lý Văn Lâm, Tắc Vân, Tân Thành.
Ngày 6 tháng 11 năm 1996, Quốc hội ban hành Nghị quyết[16] về việc chia tỉnh Minh Hải thành hai tỉnh là tỉnh Bạc Liêu và tỉnh Cà Mau. Khi đó, thị xã Cà Mau trực thuộc tỉnh Cà Mau.
Ngày 14 tháng 4 năm 1999, Chính phủ Việt Nam ban hành Nghị định số 21/1999/NĐ-CP[1] về việc thành lập thành phố Cà Mau thuộc tỉnh Cà Mau trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số của thị xã Cà Mau.
Thành phố Cà Mau có 24.580,33 ha diện tích tự nhiên và 176.848 nhân khẩu, gồm 15 đơn vị hành chính cơ sở là 8 phường: 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9 và 7 xã: An Xuyên, Tân Thành, Tắc Vân, Định Bình, Hòa Thành, Lý Văn Lâm, Hòa Tân.
Ngày 4 tháng 6 năm 2009, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 24/NQ-CP[17] về việc:
Thành phố Cà Mau có 17 đơn vị hành chính, bao gồm 10 phường: 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, Tân Thành, Tân Xuyên và 7 xã: An Xuyên, Tân Thành, Tắc Vân, Định Bình, Hòa Thành, Lý Văn Lâm, Hòa Tân.
Ngày 6 tháng 8 năm 2010, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1373/QĐ-TTg[2] về việc công nhận thành phố Cà Mau là đô thị loại II trực thuộc tỉnh Cà Mau.
Ngày 24 tháng 10 năm 2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 1252/NQ-UBTVQH15[18] về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Cà Mau giai đoạn 2023–2025 (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1 tháng 12 năm 2024). Theo đó:
Thành phố Cà Mau có 9 phường và 7 xã như hiện nay.
Thành phố Cà Mau nằm phía đông bắc của tỉnh Cà Mau, có vị trí địa lý:
Thành phố Cà Mau cách thủ đô Hà Nội 2.017 km về phía nam, cách Thành phố Hồ Chí Minh 305 km về phía nam và cách thành phố Cần Thơ 149 km về phía nam.
Khí hậu ở Cà Mau mang đặc trưng của khí hậu nhiệt đới gió mùa cận xích đạo, chia 2 mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô. Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11, mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau. Nhiệt độ trung bình 26,5°C. Thời gian nắng trung bình 2.200 giờ/năm. Lượng mưa trung bình khoảng 2.360 mm. Chế độ gió thịnh hành theo mùa. Mùa mưa gió thịnh hành theo hướng Tây – Nam hoặc Tây. Mùa khô gió thịnh hành theo hướng Đông Bắc và Đông. Cà Mau nằm ngoài vùng ảnh hưởng của lũ lụt ở hệ thống sông Cửu Long, đồng thời ít bị ảnh hưởng của bão.
Dữ liệu khí hậu của Cà Mau | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tháng | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Năm |
Cao kỉ lục °C (°F) | 35.2 (95.4) |
36.2 (97.2) |
36.8 (98.2) |
38.3 (100.9) |
38.2 (100.8) |
35.9 (96.6) |
34.7 (94.5) |
34.2 (93.6) |
34.4 (93.9) |
33.9 (93.0) |
33.6 (92.5) |
33.1 (91.6) |
38.3 (100.9) |
Trung bình ngày tối đa °C (°F) | 30.6 (87.1) |
31.4 (88.5) |
32.9 (91.2) |
34.0 (93.2) |
33.2 (91.8) |
31.8 (89.2) |
31.4 (88.5) |
31.1 (88.0) |
31.0 (87.8) |
30.8 (87.4) |
30.5 (86.9) |
29.8 (85.6) |
31.5 (88.7) |
Trung bình ngày °C (°F) | 25.3 (77.5) |
25.9 (78.6) |
27.1 (80.8) |
28.1 (82.6) |
28.0 (82.4) |
27.4 (81.3) |
27.3 (81.1) |
27.1 (80.8) |
27.0 (80.6) |
26.8 (80.2) |
26.5 (79.7) |
25.6 (78.1) |
26.8 (80.2) |
Tối thiểu trung bình ngày °C (°F) | 22.5 (72.5) |
22.6 (72.7) |
23.5 (74.3) |
24.5 (76.1) |
25.2 (77.4) |
24.9 (76.8) |
24.7 (76.5) |
24.6 (76.3) |
24.7 (76.5) |
24.6 (76.3) |
24.2 (75.6) |
23.0 (73.4) |
24.1 (75.4) |
Thấp kỉ lục °C (°F) | 15.3 (59.5) |
16.9 (62.4) |
18.1 (64.6) |
19.0 (66.2) |
21.9 (71.4) |
21.1 (70.0) |
21.2 (70.2) |
21.3 (70.3) |
21.7 (71.1) |
21.4 (70.5) |
19.7 (67.5) |
16.8 (62.2) |
15.3 (59.5) |
Lượng Giáng thủy trung bình mm (inches) | 18 (0.7) |
12 (0.5) |
33 (1.3) |
111 (4.4) |
262 (10.3) |
343 (13.5) |
331 (13.0) |
366 (14.4) |
344 (13.5) |
357 (14.1) |
189 (7.4) |
62 (2.4) |
2.427 (95.6) |
Số ngày giáng thủy trung bình | 3.5 | 1.6 | 3.3 | 8.3 | 17.8 | 21.7 | 22.2 | 22.6 | 22.8 | 23.1 | 16.0 | 9.0 | 171.9 |
Độ ẩm tương đối trung bình (%) | 80.9 | 79.7 | 78.4 | 79.1 | 84.3 | 86.6 | 86.7 | 87.4 | 87.7 | 88.2 | 86.2 | 82.8 | 84.0 |
Số giờ nắng trung bình tháng | 241 | 240 | 267 | 233 | 177 | 145 | 160 | 149 | 146 | 153 | 183 | 206 | 2.300 |
Nguồn: Vietnam Institute for Building Science and Technology[19] |
Thành phố Cà Mau có 16 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm 9 phường: 1, 2, 5, 6, 7, 8, 9, Tân Thành, Tân Xuyên và 7 xã: An Xuyên, Định Bình, Hòa Tân, Hòa Thành, Lý Văn Lâm, Tắc Vân, Tân Thành với 52 khóm và 63 ấp.[20]
Danh sách các đơn vị hành chính trực thuộc thành phố Cà Mau | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Thành phố có các hoạt động kinh tế trong nuôi trồng, chế biến và xuất khẩu thủy sản, đặc biệt mặt hàng tôm sú, trong dầu khí, như Dự án Khí - Điện - Đạm Cà Mau và trong du lịch tham quan rừng ngập mặn (tràm, đước, sú, vẹt, mắm) sinh thái U Minh. Kinh tế thành phố Cà Mau phát triển theo hướng tăng dần tỉ trọng đóng góp của khu vực III, khu vực I chỉ còn chiếm trên 5% tổng sản phẩm trên địa bàn, nhưng vẫn đạt giá trị đáng kể. Thành phố Cà Mau là trung tâm công nghiệp lớn thứ hai vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long (năm 2008), chủ yếu là sản xuất, chế biến nông - thủy sản - thực phẩm. Thu nhập bình quân đầu người của thành phố năm 2015 đạt hơn 77 triệu đồng (tương đương hơn 3.650 USD).
Thành phố là nơi hội tụ của 3 dân tộc: Kinh, Hoa, Khmer.
Thành phố Cà Mau có diện tích là 249,29 km² và dân số năm 2015 là 224.414 người.
Thành phố Cà Mau có diện tích 249,23 km², dân số năm 2019 là 226.372 người,[22] mật độ dân số đạt 908 người/km².
Thành phố Cà Mau có diện tích 249,63 km²,[3] dân số tính đến ngày 31/12/2022 là 250.834 người (đã quy đổi),[4] mật độ dân số đạt 1.004 người/km².
Khách du lịch đến thành phố Cà Mau có thể đi bằng đường bộ (350 km từ Thành phố Hồ Chí Minh) và đường sông (130 km từ Cần Thơ), đường hàng không tại sân bay Cà Mau.
Các địa điểm tham quan là Đất Mũi, Hòn Khoai, Trong lòng thành phố có Công viên văn hóa 19/5 nổi tiếng với hàng ngàn con chim đến đi mỗi ngày. Thành phố có chùa Khmer và chùa người Hoa.
Đến với Cà Mau du khách sẽ được thưởng thức nhiều món ăn ngon như Bánh tầm cay, lẩu mắm, bún mắm, ba khía muối,... Đặc biệt món bánh tầm cay trứ danh vùng đồng bằng sông Cửu Long làm cho du khách thích thú với khẩu vị lạ, màu sắc đẹp mắt và rất mặn mà, sâu sắc làm cho người ăn nhớ mãi khi đặt chân đến Cà Mau.
Món bánh tầm cay ăn kèm cùng rau sống như giá, rau thơm,... tạo cho món bánh tầm thêm ấn tượng và đỡ ngán hơn. Bánh tầm cay có nhiều loại cho du khách thỏa thích lựa chọn như: xíu mại thịt, cánh gà, đùi gà, mề gà, huyết... và ăn kèm cùng bánh quẩy.
Những địa chỉ bán bánh tầm cay nổi tiếng ở Cà Mau:
Thành phố kết nối giao thông với Quốc lộ 1 (khoảng cách đường bộ vào khoảng 360 km so với Thành phố Hồ Chí Minh, 180 km so với Cần Thơ), sân bay Cà Mau.[23]
|
|
|
|