Xạ Viên

Xạ Viên
Tên chữ	Văn Hùng
Thông tin cá nhân
Sinh
Nơi sinh	Hữu Phù Phong
Giới tính	nam
Gia quyến
Anh chị em	Xạ Kiên
Nghề nghiệp	chính khách
Quốc tịch	Thục Hán
x • t • s

Xạ Viên (tiếng Trung: 射援; bính âm: Shè Yuán), tự là Văn Hùng (文雄), là quan viên nhà Quý Hán thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc.

Cuộc đời

Xạ Viên quê ở quận Hữu Phù Phong, Tam Phụ, Tư Lệ Hiệu úy bộ.^[a] Xạ Viên vốn mang họ Tạ, cùng gốc với họ Tạ ở quận Bắc Địa. Tổ tiên Tạ Phục (謝服) làm tướng quân ra trận, thiên tử cho rằng tên Tạ Phục không đẹp,^[b] cho sửa tên thành Xạ Phục (射服). Con cháu về sau lấy Xạ làm họ.^[2]

Nhà họ Xạ với nhà Hoàng Phủ vốn là thế giao. Anh em Xạ Kiên thời trẻ đều có thanh danh. Bởi thế nên Xạ Viên được danh tướng Hoàng Phủ Tung đem con gái cho.^[2]

Cuộc đời

Khi Hán Hiến đế mới lên ngôi, đất Tam Phụ gặp phải cảnh chiến loạn, xảy ra nạn đói. Khoảng sau 194, anh trai Xạ Kiên từ quan, mang theo Xạ Viên chạy vào đất Thục tị nạn. Xạ Kiên được Lưu Chương phong chức Trưởng sử, còn Xạ Viên không thấy ghi chép.^[2]

Năm 214, Lưu Bị kiểm soát Ích Châu, lấy Xạ Viên làm Nghị tào, Tòng sự Trung lang, Quân nghị Trung lang tướng^[c].^[2]

Mùa thu năm 219, sau thắng lợi ở Hán Trung, Xạ Viên cùng Mã Siêu, Hứa Tĩnh, Bàng Hi, Gia Cát Lượng, Quan Vũ, Trương Phi, Hoàng Trung, Lại Cung, Pháp Chính, Lý Nghiêm dâng biểu lên Hán Hiến đế, cầu phong Lưu Bị lên ngôi Hán Trung vương.^[2]

Năm 221, Thừa tướng Gia Cát Lượng lấy Xạ Viên làm Tế tửu, rồi thăng làm Tòng sự, mất khi đương chức.^[2]

Trong văn hóa

Xạ Viên không xuất hiện trong tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa của La Quán Trung.

Tham khảo

• Trần Thọ, Bùi Tùng Chi chú, Tam quốc chí.
  • Bùi Thông (dịch), Phạm Thành Long (hiệu đính), Tam quốc chí - Tập VI: Thục thư, Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội, 2017. ISBN 9786049542442

Ghi chú

1. Trị sở nay thuộc Bảo Kê, Thiểm Tây.
2. Chữ tạ (謝), có nghĩa là lui, là tạ lỗi; chữ phục (服), có nghĩa là chịu phục, là phục tùng. Tạ Phục cũng có nghĩa là thua trận chịu phục người khác.^[1]
3. Nghị tào (議曹) là chức quan phụ tá cho châu quận. Tòng sự Trung lang (從事中郎) là chức quan dưới quyền Quang lộc huân, làm hộ vệ cho Hoàng đế.

Chú thích

1. Bùi Thông, tr. 41Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFBùi_Thông (trợ giúp)
2. ^ Trần Thọ, Bùi Tùng Chi chú, Tam quốc chí, Thục thư, quyển 2, Tiên chủ truyện.