Hữu Thỉnh

Nhà thơ, chính khách

Hữu Thỉnh
Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam
Nhiệm kỳ	2010 – 2021
Tiền nhiệm	Vũ Giáng Hương
Kế nhiệm	Đỗ Hồng Quân
Chủ tịch (Tổng Thư ký) Hội Nhà văn Việt Nam khóa VI, VII, VIII, IX
Nhiệm kỳ	2000 – 2020
Phó Tổng Thư ký Hội Nhà văn Việt Nam khóa V
Nhiệm kỳ	1995 – 2000
Đại biểu Quốc hội khóa X, khóa XI
Nhiệm kỳ	1997 – 2007
Thông tin cá nhân
Sinh
Tên khai sinh	Nguyễn Hữu Thỉnh
Ngày sinh	15 tháng 2, 1942 (83 tuổi)
Nơi sinh	Tam Đảo, Vĩnh Phúc
Nơi cư trú	Hà Nội
Giới tính	nam
Quốc tịch	Việt Nam
Đảng chính trị	Đảng Cộng sản Việt Nam
Nghề nghiệp	nhà thơ, nhà văn
Đào tạo	Đại học Văn hóa Hà Nội
Khen thưởng	Huân chương Độc lập hạng Nhì
Sự nghiệp văn học
Thành viên của	Hội Nhà văn Việt Nam
Tác phẩm	Thương lượng với thời gian Trường ca biển Đường tới thành phố Thư mùa đông Thơ Hữu Thỉnh
Giải thưởng	Danh sách
Binh nghiệp
Thuộc	Quân đội nhân dân Việt Nam
Năm tại ngũ	1963-1990
Đơn vị	Tạp chí Văn nghệ Quân đội
Giải thưởng
Giải thưởng Nhà nước 2001 Văn học nghệ thuật
Giải thưởng Hồ Chí Minh 2012 Văn học nghệ thuật
x • t • s

Hữu Thỉnh (tên khai sinh là Nguyễn Hữu Thỉnh, sinh ngày 15 tháng 2 năm 1942) là nhà thơ Việt Nam, được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật vào năm 2012 và Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật vào năm 2001. Ông là Đại biểu Quốc hội khóa X, XI (1997-2007); Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam giai đoạn 2010-2021; Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam giai đoạn 2005-2020.

Tiểu sử

Hữu Thỉnh (tên khai sinh là Nguyễn Hữu Thinh) sinh ngày 15 tháng 2 năm 1942 tại làng Phú Vinh, xã Duy Phiên, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc. Ông là Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam; hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1976.

Năm 1963, Hữu Thỉnh tốt nghiệp phổ thông, nhập ngũ vào bộ đội Tăng – Thiết giáp. Nhiều năm tham gia chiến đấu tại các chiến trường Khe Sanh, Đường 9 – Nam Lào (1970-1971), Quảng Trị (1972), Tây Nguyên và Chiến dịch Hồ Chí Minh (1974-1975).

Sau năm 1975, ông học Đại học Văn hóa Hà Nội (Trường Viết văn Nguyễn Du khóa I); dự Lớp bồi dưỡng cao cấp Học viện Văn học quốc tế mang tên Gorki (1987). Từ năm 1981, ông lần lượt làm cán bộ biên tập, Trưởng ban Thơ, Phó Tổng biên tập tạp chí Văn nghệ quân đội.

Từ năm 1990, ông chuyển ngành ra Hội Nhà văn Việt Nam, làm Tổng biên tập tuần báo Văn nghệ, Tổng biên tập tạp chí Thơ. Hữu Thỉnh tham gia Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam các khóa thứ III đến thứ IX, giữ chức Phó Tổng Thư ký khóa V (1995-2000); Chủ tịch (Tổng Thư ký) bốn khóa liên tiếp (khóa VI, VII, VIII, IX).^[1][2] Ông là đại biểu Quốc hội khóa X (1997-2002), khóa XI (2002-2007). Đã từng làm Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia; Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình Văn học Nghệ thuật Trung ương; Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam 2 nhiệm kỳ (2010-2020);^[3][4] Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.^[5][6]

Sự nghiệp

Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông là Sang thu, từng được đưa vào giảng dạy trong chương trình ngữ văn phổ thông.^[7]

Hữu Thỉnh đã giành được nhiều giải thưởng văn học: Giải ba cuộc thi thơ báo Văn nghệ năm 1972-1973 với bài Mùa xuân đi đón; Giải A cuộc thi thơ báo Văn nghệ 1975-1976 bài Chuyến đò đêm giáp ranh, trường ca Sức bền của đất; Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 1980 với trường ca Đường tới thành phố; Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 1995 với tập thơ Thư mùa đông; Giải thưởng văn học ASEAN, 1999; Giải xuất sắc Bộ Quốc phòng năm 1994 với Trường ca biển; Giải A cuộc vận động sáng tác văn học nghệ thuật học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh năm 2020 với trường ca Trăng Tân Trào;^[5] Giải A văn học nghệ thuật, báo chí về đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng giai đoạn 2020 - 2025 với tác phẩm Giao hưởng Điện Biên.^[7]

Năm 2001, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật với các tác phẩm: các trường ca: Đường tới thành phố, Thư mùa đông; tập Thơ Hữu Thỉnh).

Năm 2012, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2012 với các tác phẩm Thương lượng với thời gian, Trường ca biển.^[8]

Năm 2022, ông được Nhà nước Việt Nam tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhì.^[9]

Tác phẩm chính

Thơ, trường ca

• Sang thu (thơ, 1977)
• Âm vang chiến hào (in chung, 1976)
• Đường tới thành phố (trường ca, 1979), 5 chương
• Tiếng hát trong rừng (thơ, 1985)
• Từ chiến hào đến thành phố (trường ca, thơ ngắn, 1985)
• Khi bé Hoa ra đời (thơ thiếu nhi, in chung)
• Thư mùa đông (thơ, 1994)
• Trường ca biển (trường ca, 1994), 6 chương
• Thơ Hữu Thỉnh (thơ tuyển, 1998)
• Sức bền của đất (trường ca, 2004)
• Thương lượng với thời gian (thơ, 2005)
• Hoang dại dưới trời (thơ chọn, 2010)
• Trăng Tân Trào (2016), 8 chương
• Ghi chú sau mây (thơ, 2020)

Văn xuôi

• Đường lửa mùa xuân (tập truyện ký, 1987)
• Mưa xuân trên tháp pháo (truyện ký, 2009)
• Lý do của hi vọng (tiểu luận, phê bình, 2010)
• Bến văn và những vòng sóng (tiểu luận, phê bình, 2020)

Nguồn:^[5]

Vinh danh

• Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2012.
• Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2001.

Khen thưởng

• Huân chương Độc lập hạng Nhì (2022).

Giải thưởng văn học

• Giải ba cuộc thi thơ báo Văn nghệ năm 1972-1973 với bài Mùa xuân đi đón;
• Giải A cuộc thi thơ báo Văn nghệ 1975-1976 bài Chuyến đò đêm giáp ranh, trường ca Sức bền của đất;
• Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 1980 với trường ca Đường tới thành phố;
• Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 1995 với tập thơ Thư mùa đông;
• Giải thưởng văn học ASEAN, 1999; Giải xuất sắc Bộ Quốc phòng năm 1994 với Trường ca biển;
• Giải A cuộc vận động sáng tác văn học nghệ thuật học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh năm 2020 với trường ca Trăng Tân Trào.
• Giải A văn học nghệ thuật, báo chí về đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng giai đoạn 2020 - 2025 với tác phẩm Giao hưởng Điện Biên.

Tranh cãi

• Ngày 30 tháng 11 năm 2006, trong lễ trao giải thưởng và lễ kết nạp hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Hữu Thỉnh đã "xin miễn nhận giải thưởng" của chính Hội Nhà văn mà ông đang là chủ tịch, cho tập thơ Thương lượng với thời gian được ông viết trong hơn 10 năm^[10], đồng thời cũng từ chối giải thích lý do.
• Hữu Thỉnh cũng là người bị phê phán mạnh mẽ trong cuốn hồi ký được cho là bị đưa lên mạng Internet một cách bất hợp pháp (do chưa được tác giả hồi ký cho phép) của giáo sư Nguyễn Đăng Mạnh. Trong tác phẩm này, Hữu Thỉnh bị miêu tả là một người cơ hội chủ nghĩa và nhiều thủ đoạn.^{[cần dẫn nguồn]}

Vụ các nhà văn bỏ hội vào tháng 5 năm 2015

Hội trưởng Hội nhà văn Việt Nam Nguyễn Hữu Thỉnh bị cho là phải chịu trách nhiệm việc các nhà văn rời bỏ hội vào tháng 5 năm 2015. Mặc Lâm, biên tập RFA, cho là ông "âm thầm tạo một hàng rào vững chãi chống lại mọi giá trị mà một nhà văn phải có. Nhà thơ Ý Nhi nói về lý do, bà đã chính thức gửi đơn rút tên ra khỏi hội vào năm 2002: "tôi bất tín nhiệm Tổng thư ký, tôi cảm thấy anh Hữu Thỉnh là người không trung thực cho nên chữ tôi dùng "Biến hình trùng" là cái chữ chính xác của một nhà thơ Hà Nội nói về anh là đúng, tức là người nay nói tròn mai nói méo, mốt nói dài làm mình có cảm giác một người như thế mà lãnh đạo một cái hội mà mình tham gia thì tôi thấy nó xúc phạm tới cá nhân mình."^{[cần dẫn nguồn]}

Tham khảo

1. "Hội Nhà văn Việt Nam từ Đại hội đến Đại hội (Phần II)". Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Hưng Yên. ngày 16 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2025.
2. Hà Thu (ngày 24 tháng 11 năm 2020). "Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đắc cử Chủ tịch Hội Nhà văn". VnExpress. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2025.
3. Y.Anh (ngày 24 tháng 9 năm 2010). "Nhà thơ Hữu Thỉnh làm chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam". Người lao động. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2025.
4. Nguyễn Sự-Mỹ Bình (ngày 9 tháng 1 năm 2016). "Nhà thơ Hữu Thỉnh làm Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật". TTXVN. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2025.
5. ^ "Nhà thơ Hữu Thỉnh". Bảo tàng Văn học Việt Nam. Truy cập ngày 22 tháng 6 năm 2025.
6. V.H. (ngày 26 tháng 4 năm 2005). "Nhà thơ Hữu Thỉnh tiếp tục làm chủ tịch hội Nhà Văn". Tuổi trẻ. Truy cập ngày 22 tháng 6 năm 2025.
7. ^ Phương Linh (ngày 16 tháng 4 năm 2025). "Nhà thơ Hữu Thỉnh đoạt giải A với trường ca 'Giao hưởng Điện Biên'". VnExpress. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2025.
8. "13 tác giả nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh 2012". VOV. Truy cập ngày 8 tháng 6 năm 2024.
9. Phùng Văn Khai (ngày 17 tháng 5 năm 2022). "Nhà thơ Hữu Thỉnh: Bình dị và bát ngát". Đại đoàn kết. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2025.
10. "Vì sao nhà thơ Hữu Thỉnh từ chối giải thưởng?". Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 3 năm 2009. Truy cập ngày 15 tháng 5 năm 2015.

Xem thêm

• Giải thưởng Hồ Chí Minh
• Danh sách Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật
• Giải thưởng Nhà nước
• Giải thưởng Nhà nước đợt I (2000-2001)