Bộ Chỉ huy quân sự, Quân đội nhân dân Việt Nam

Bộ Chỉ huy Quân sự cấp tỉnh, thành phố (Bộ CHQS) ^[1]^[2]^[3] trước kia còn được gọi tắt là Tỉnh Đội là một tổ chức thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam tương đương cấp Sư đoàn, có chức năng tham mưu cho Tỉnh uỷ hoặc Thành ủy, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân tỉnh/thành phố tổ chức thực hiện công tác quân sự địa phương, quốc phòng toàn dân ở địa phương. Quản lý Nhà nước về mặt quốc phòng trên địa bàn tỉnh/thành phố. Tổ chức xây dựng lực lượng vũ trang tỉnh vững mạnh, sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu và hoàn thành các nhiệm vụ khác được giao. Trực tiếp quản lý, chỉ huy, điều hành lực lượng vũ trang nhân dân địa phương dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ quốc phòng; Đảng uỷ, Bộ tư lệnh Quân khu, Tỉnh uỷ/Thành ủy, HĐND, UBND tỉnh/thành phố.

Bộ chỉ huy quân sự tỉnh có quản lý toàn bộ lực lượng bộ đội địa phương và dân quân thuộc quyền. Trong thời bình, quân số Bộ Chỉ huy quân sự mỗi tỉnh dao động từ 600 đến 2.000 người, tùy theo tính chất đặc thù của địa bàn, mức phổ biến thường thấy trên dưới 1.000 người. Trong thời chiến, mỗi tỉnh có thể có từ 2-4 trung đoàn đủ quân, nhiều tiểu đoàn binh chủng, thậm chí có thể biên chế đến 1 sư đoàn bộ binh, trung đoàn cao xạ, trung đoàn công binh... Quân số thời chiến phổ biến từ 5.000-15.000 người.

Hiện nay Việt Nam có 61 Bộ Chỉ huy quân sự Tỉnh - Thành phố và 2 Bộ Tư lệnh Thành phố (TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội). Tổng quân số bộ đội địa phương thời bình ước tính khoảng 100.000 người.

Nhiệm vụ

Tổ chức xây dựng, bảo vệ tiềm lực quốc phòng của địa phương, xây dựng lực lượng vũ trang địa phương (Bao gồm bộ đội địa phương, dân quân tự vệ, dự bị động viên), xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trong khu vực phòng thủ; quản lý, huy động nền kinh tế quốc dân đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng của địa phương và cả nước trong mọi tình huống.
Triển khai thực hiện công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu, công tác tuyển quân, tuyển sinh quân sự, hoạt động phong trào thi đua quyết thắng trong lực lượng vũ trang.
Xây dựng quyết tâm, kế hoạch phòng thủ, quyết tâm bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, kế hoạch xây dựng lực lượng vũ trang địa phương.
Tổ chức, chỉ đạo lực lượng bộ đội địa phương, dân quân tự vệ, dự bị động viên phối hợp với bộ đội biên phòng, cảnh sát biển, công an nhân dân và các lực lượng khác giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội; làm công tác vận động quần chúng và tổ chức huy động các lực lượng thực hiện công tác phòng thủ dân sự ở địa phương.
Thực hiện công tác giáo dục quốc phòng toàn dân, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng cho cán bộ các cấp và giáo dục quốc phòng cho học sinh, sinh viên theo quy định của pháp luật.
Tổ chức tuyên truyền quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, các Chỉ thị, Nghị quyết, văn bản quy định của địa phương về công tác quốc phòng, giải đáp chế độ, chính sách có liên quan đến lĩnh vực quân sự - Quốc phòng địa phương.
Thực hiện phối kết hợp phát triển quốc phòng an ninh với phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, đối ngoại; gắn quốc phòng - an ninh với kinh tế; xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh toàn diện làm nòng cốt để xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc; quản lý, bảo vệ các công trình quốc phòng và các khu vực quân sự ở địa phương.
Xây dựng và bảo đảm hậu cần, kỹ thuật tại chỗ, đề xuất bảo đảm ngân sách cho công tác quốc phòng địa phương. Thi hành mọi chủ trương, chính sách về củng cố quốc phòng, xây dựng quân đội nhân dân, dân quân tự vệ, dự bị động viên theo quy định của pháp luật. Thực hiện chính sách hậu phương quân đội, động viên sức người, sức của ở địa phương cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, sơ, tổng kết rút kinh nghiệm về công tác quân sự, quốc phòng địa phương.

Tổ chức Đảng lãnh đạo

Đảng ủy quân sự (ĐUQS)Tỉnh được thành lập trên quy định Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng ủy quân sự tỉnh có nhiệm kỳ 5 năm, được bầu tại Đại hội Đảng bộ quân sự tỉnh. Các Đảng ủy quân sự Tỉnh hiện nay có nhiệm kỳ 2020-2025.

Đảng ủy quân sự tỉnh gồm 13-15 thành viên. Ban Thường vụ thường có năm người. Thành viên Đảng ủy quân sự Tỉnh bao gồm:

- Bí thư ĐUQS tỉnh do Bí thư Tỉnh ủy đảm nhiệm, được chỉ định theo Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam.

- Phó Bí thư, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra ĐUQS tỉnh thường do Chính ủy Bộ CHQS đảm nhiệm:

- Ủy viên Thường vụ ĐUQS thường bao gồm: Chỉ huy trưởng, Chỉ huy phó kiêm Tham mưu trưởng, Phó Chính ủy Bộ CHQS tỉnh.

- Ủy viên ĐUQS tỉnh thường gồm: Chỉ huy Phó; Chủ nhiệm, Phó Chủ nhiệm chính trị, Tham mưu phó, Chủ nhiệm Hậu cần, Chủ nhiệm kỹ thuật Bộ CHQS tỉnh; Trung đoàn trưởng hoặc Chính ủy Trung đoàn Dự bị động viên, Chỉ huy trưởng hoặc Chính trị viên một số Ban CHQS huyện; Đoàn trưởng hoặc Chính ủy Đoàn kinh tế Quốc phòng, Giám đốc Xí nghiệp kinh tế quốc phòng thuộc quyền Chỉ huy của Bộ CHQS tỉnh

Tổ chức, biên chế

Bộ Chỉ huy

01 Chỉ Huy Trưởng Bộ CHQS tỉnh: Đại tá - Ủy viên Ban Thường Vụ Tỉnh ủy, Phó Bí thư Đảng ủy quân sự tỉnh.
01 Chính ủy Bộ CHQS tỉnh: Đại tá, Phó Bí thư thường trực Đảng ủy quân sự tỉnh.
01 Phó Chỉ Huy Trưởng kiêm Tham Mưu Trưởng Bộ CHQS tỉnh: Đại tá
02 Phó Chỉ Huy trưởng Bộ CHQS tỉnh: Đại tá
01 Phó Chính ủy Bộ CHQS tỉnh: Đại tá

Cơ quan trực thuộc

Văn phòng Bộ Chỉ huy. Chánh Văn phòng: Thượng tá
Phòng Tham mưu. Tham mưu trưởng: Đại Tá; 2 Phó Tham mưu trưởng có quân hàm Thượng tá. Các Trưởng ban và các trợ lý có quân hàm cao nhất là Thượng tá, Trung tá.
- Thanh tra Quốc phòng
- Ban Tác huấn
- Ban Quân báo - trinh sát
- Ban Quân lực
- Ban Dân quân tự vệ
- Ban Pháo Binh
- Ban Công binh
- Ban Phòng không
- Ban Thông tin
- Ban Cơ Yếu
- Ban Tài chính
- Ban Khoa học Quân sự
Phòng Chính trị. Chủ nhiệm: Đại Tá; 2 Phó Chủ nhiệm có quân hàm Thượng Tá, 1 Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy có quân hàm Thượng tá. Các Trưởng ban, các Ủy viên UBKT Đảng ủy và các trợ lý có quân hàm cao nhất là Thượng tá, Trung tá.
- Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy
- Ban Tổ chức
- Ban Cán bộ
- Ban Tuyên huấn
- Ban Chính sách
- Ban Dân vận
- Ban Bảo vệ an ninh
- Trợ lý Thanh niên
Phòng Hậu cần. Chủ nhiệm: Thượng Tá; 2 Phó Chủ nhiệm có quân hàm Trung tá. Các Trưởng ban, Bệnh xá trưởng và các trợ lý có quân hàm cao nhất là Trung tá. Mỗi ban thuộc Phòng Hậu cần có quân số từ 5-7 quân nhân.
- Ban Kế hoạch
- Ban Quân nhu
- Ban Doanh trại
- Ban Quân y
- Ban Xăng dầu
- Bệnh xá
Phòng Kỹ thuật. Chủ nhiệm: Thượng Tá; 2 Phó Chủ nhiệm có quân hàm Trung tá. Các Trưởng ban, Trạm trưởng và các trợ lý có quân hàm cao nhất là Trung tá.
- Ban Quân khí
- Ban Xe máy
- Kho Vũ khí - Đạn
- Trạm sửa chữa

Trong năm 2024, Quân đội đã tổ chức lại các Bộ Chỉ huy quân sự tại một số tỉnh, thành phố. Theo đó, giải thể Ban Khoa học quân sự; sáp nhập Phòng Hậu cần và Phòng Kỹ thuật thành Phòng Hậu cần - Kỹ thuật; sáp nhập Đại đội Trinh sát và Đại đội Thiết giáp thành Đại đội Trinh sát cơ giới; Trung đội Thông tin thành Đại đội Thông tin; Trung đội Công binh thành Đại đội Công binh.^[4]

Đơn vị cơ sở trực thuộc

01 - 02 Trung đoàn bộ binh Khung thường trực có quân số 200-300 quân/ trung đoàn (với các tỉnh trọng điểm) hoặc Khung rút gọn quân số 30 quân/ trung đoàn (với các tỉnh nằm sâu trong nội địa, tỉnh nhỏ). Trong trường hợp có chiến tranh, các trung đoàn này lập tức được biên chế đủ 2.000 quân để đảm nhiệm tác chiến. Trung đoàn trưởng và Chính ủy đeo quân hàm Thượng tá
Các Đại đội, Tiểu đoàn trực thuộc. Hầu hết là binh chủng kỹ thuật. Trong thời bình, Bộ CHQS tỉnh được biên chế: 01 đại đội thiết giáp(thường có 1-2 kíp xe trực chiến), 01 đại đội trinh sát (quân số rút gọn khoảng 50 người), 01 trung đội vệ binh - kiểm soát, 01 trung đội thông tin. Một số tỉnh được biên chế thêm đại đội công binh, đại đội pháo phòng không đủ quân... Trong thời chiến, về cơ bản các binh chủng thuộc tỉnh có quân số từ 1 đại đội đến 1 tiểu đoàn đủ quân
Trường Quân sự tỉnh. Biên chế quân số khoảng 30 người, có nhiệm vụ đào tạo hạ sĩ quan, cán bộ tiểu đội, trung đội dân quân (đã giải thể từ năm 2020)
Đoàn kinh tế quốc phòng hoặc Xí nghiệp Kinh tế quốc phòng một số tỉnh tương đương cấp trung đoàn, lữ đoàn. Thủ trưởng đơn vị đeo quân hàm Thượng tá, Đại tá
Các Ban Chỉ huy Quân sự huyện, thị xã, thành phố thuộc Tỉnh trực thuộc. Quân số thời chiến của Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện có thể có 500-1.000 người. Biên chế thời bình có từ 40-60 người bao gồm:
- Ban Chỉ huy, Ban tham mưu, chính trị, động viên, Hậu cần - Kỹ thuật
- Tiểu đoàn Dự bị động viên
- Các trung đội, đại đội trực thuộc

Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

STT	Tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương	Họ và tên	Cấp bậc	Năm sinh	Quê quán	Thời gian đảm nhiệm
01	Hải Phòng	Bùi Xuân Thắng	Đại tá	Đan Phượng, TP Hà Nội	21/12/2023
02	Đà Nẵng	Nguyễn Văn Hòa	Đại tá			19/7/2022
03	Cần Thơ	Huỳnh Văn Hung	Đại tá			26/4/2020
04	An Giang	Thạch Thanh Tú	Đại tá			26/7/2023
05	Bà Rịa – Vũng Tàu	Lê Xuân Bình	Đại tá	1977	Phụng Hiệp, Hậu Giang	18/10/2022
06	Bạc Liêu	Đỗ Minh Đẩu	Đại tá			2019
07	Bắc Giang	Phạm Văn Tạo	Đại tá	1974		4/5/2023
08	Bắc Kạn	Nguyễn Đình Huỳnh	Đại tá			07/4/2020
09	Bắc Ninh	Nghiêm Đình Trung	Đại tá		Yên Phụ, Yên Phong, Bắc Ninh	28/02/2020
10	Bến Tre	Võ Văn Hội	Đại tá	25/4/1971	Lương Hòa, Giồng Trôm, Bến Tre	6/2020
11	Bình Dương	Nguyễn Hoàng Minh	Đại tá			18/4/2019
12	Bình Định	Đỗ Xuân Hùng	Đại tá			17/10/2023
13	Bình Phước	Võ Thành Danh	Đại tá	10/9/1974	Nam Cường, Nam Đàn,Nghệ An	13/10/2023
14	Bình Thuận	Nguyễn Anh Nghĩa	Đại tá	01/01/1970	Hành Dũng, Nghĩa Hành, Quảng Ngãi	31/3/2020
15	Cà Mau	Nguyễn Văn Hùng	Đại tá			09/3/2020
16	Cao Bằng	Đàm Minh Diện	Đại tá	7/02/1970	Hoàng Tung, Hòa An, Cao Bằng	23/7/2019
17	Đắk Lắk	Lê Mỹ Danh	Đại tá			17/7/2018
18	Đắk Nông	Đinh Hồng Tiếng	Đại tá			31/01/2020
19	Điện Biên	Lê Văn Sơn	Đại tá			12/10/2023
20	Đồng Nai	Vũ Văn Điền	Đại tá			13/02/2020
21	Đồng Tháp	Nguyễn Hữu Cương	Đại tá			06/3/2020
22	Gia Lai	Lê Kim Giàu	Đại tá			31/10/2019
23	Hà Giang	Lại Tiến Giang	Đại tá			09/01/2020
24	Hà Nam	Lường Văn Thắng	Đại tá			12/02/2020
25	Hà Tĩnh	Nguyễn Xuân Thắng	Đại tá	1977	Xuân Hồng, Nghi Xuân, Hà Tĩnh	27/12/2019
26	Hải Dương	Nguyễn Huy Thăng	Đại tá			12/7/2019
27	Hậu Giang	Phạm Văn Thân	Đại tá			31/12/2021
28	Hòa Bình	Đinh Đình Trường	Đại tá			14/7/2023
29	Hưng Yên	Tô Thành Quyết	Đại tá
30	Khánh Hòa	Bùi Đại Thắng	Đại tá			31/01/2020
31	Kiên Giang	Đàm Kiến Thức	Đại tá	25/12/1971	Hoà Hưng, Giồng Riềng, Kiên Giang	4/2015
32	Kon Tum	Trịnh Ngọc Trọng	Đại tá			28/3/2019
33	Lai Châu	Hán Đức Nhu	Đại tá			28/7/2022
34	Lạng Sơn	Trần Xuân Mạnh	Đại tá			28/12/2022
35	Lào Cai	Phạm Hùng Hưng	Đại tá			08/6/2020
36	Lâm Đồng	Nguyễn Bình Sơn	Đại tá			2017
37	Long An	Nguyễn Tấn Linh	Đại tá			10/4/2023
38	Nam Định	Nguyễn Bá Thịnh	Đại tá			25/12/2022
39	Nghệ An	Phan Đại Nghĩa	Đại tá	10/10/1976	Nam Cát, Nam Đàn, Nghệ An	01/10/2021
40	Ninh Bình	Đinh Công Thanh	Đại tá	02/9/1967	Ninh Khang, Hoa Lư, Ninh Bình	7/2019
41	Ninh Thuận	Lưu Xuân Phương	Đại tá	16/7/1969	Kinh Dinh, Ph. Rang-Tháp Chàm, NT	11/4/2018
42	Phú Thọ	Nguyễn Đình Cương	Đại tá			26/10/2022
43	Phú Yên	Lương Kế Điềm	Đại tá	1974		01/2020
44	Quảng Bình	Đoàn Sinh Hoà	Đại tá	1978		11/7/2021
45	Quảng Nam	Lê Trung Thành	Thượng tá	14/8/1976	Bình Nam, Thăng Bình, Quảng Nam	03/5/2020
46	Quảng Ninh	Khúc Thành Dư	Đại tá			23/10/2021
47	Quảng Ngãi	Trần Thế Phan	Thượng tá	1979	Mộ Đức, Quảng Ngãi	04/11/2022
48	Quảng Trị	Nguyễn Hữu Đàn	Đại tá	28/5/1974	Trung Nam, Vĩnh Linh, Quảng Trị	27/12/2019
49	Sóc Trăng	Trần Quốc Khởi	Đại tá	11/01/1973	Nhơn Ái, Phong Điền, Cần Thơ	11/10/2022
50	Sơn La	Tô Quang Hanh	Đại tá			14/01/2020
51	Tây Ninh	Ngô Thành Đồng	Đại tá			14/02/2020
52	Thái Bình	Nguyễn Ngọc Tuệ	Đại tá			30/12/2019
53	Thái Nguyên	Nguyễn Văn Đồng	Đại tá			28/6/2019
54	Thanh Hóa	Lê Văn Diện	Đại tá			13/7/2019
55	Thừa Thiên Huế	Phan Thắng	Thượng tá	1976	Hương Phong, TP Huế, T.T.Huế	24/3/2023
56	Tiền Giang	Phạm Văn Thanh	Đại tá			16/03/2020
57	Trà Vinh	Trương Thanh Phong	Đại tá
58	Tuyên Quang	Đặng Văn Long	Đại tá			13/01/2020
59	Vĩnh Long	Trần Minh Trang	Đại tá			27/02/2020
60	Vĩnh Phúc	Nguyễn Văn Xuân	Đại tá			09/7/2021
61	Yên Bái	Trần Công Ứng	Đại tá			17/01/2020

Chính ủy Bộ Chỉ huy quân sự các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

STT	Tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương	Họ và tên	Cấp bậc	Năm sinh	Quê quán	Thời gian đảm nhiệm
01	Hải Phòng	Đào Văn Thập	Đại tá
02	Đà Nẵng	Đoàn Duy Tân	Đại tá
03	Cần Thơ	Phạm Ngọc Quang	Đại tá			28/02/2020
04	An Giang	Lê Minh Quang	Đại tá
05	Bà Rịa – Vũng Tàu	Nguyễn Thành Trung	Thượng tá			20/4/2020
06	Bạc Liêu	Nguyễn Hoàng Sa	Đại tá			06/2020
07	Bắc Giang	Vũ Đức Hiền	Đại tá			28/02/2020
08	Bắc Kạn	Nguyễn Văn Minh	Đại tá
09	Bắc Ninh	Phạm Huy Đông	Đại tá
10	Bến Tre	Lê Văn Hùng	Đại tá
11	Bình Dương	Nguyễn Thanh Bình	Đại tá			3/2020
12	Bình Định	Nguyễn Minh Hiến	Đại tá			21/01/2020
13	Bình Phước	Vũ Tiến Điền	Đại tá
14	Bình Thuận	Ngô Minh Lực	Thượng tá			31/3/2020
15	Cà Mau	Nguyễn Thanh Phong	Đại tá
16	Cao Bằng	Ngân Bá Đinh	Đại tá
17	Đắk Lắk	Trần Minh Trọng	Thượng tá			4/2018
18	Đắk Nông	Trương Xuân Lai	Đại tá
19	Điện Biên	Nguyễn Thanh Nghị	Đại tá			28/10/2016
20	Đồng Nai	Huỳnh Thanh Liêm	Đại tá	16/3/1966	Long Bình, Thủ Đức, Gia Định
21	Đồng Tháp	Trịnh Hoàng Phong	Đại tá
22	Gia Lai	Lê Tuấn Hiền	Đại tá
23	Hà Giang	Trần Đại Thắng	Đại tá			09/01/2020
24	Hà Nam	Nguyễn Mạnh Hùng	Đại tá			09/11/2018
25	Hà Tĩnh	Nguyễn Tất Nhân	Đại tá		Thạch Hà, Hà Tĩnh	2017
26	Hải Dương	Hồ Sỹ Quyện	Đại tá			19/10/2022
27	Hậu Giang	Huỳnh Việt Trung	Đại tá			12/4/2018
28	Hòa Bình	Quách Đăng Phú	Đại tá			12/02/2020
29	Hưng Yên	Đoàn Huy Thái	Đại tá			12/02/2020
30	Khánh Hòa	Trịnh Việt Thành	Đại tá			8/2018
31	Kiên Giang	Lê Hoàng Vũ	Đại tá
32	Kon Tum	Hồ Anh Tuấn	Đại tá			22/7/2019
33	Lai Châu	Thào A Pinh	Đại tá			12/3/2020
34	Lạng Sơn	Lê Văn Bền	Đại tá
35	Lào Cai	Đỗ Thanh Lãng	Đại tá			11/01/2020
36	Lâm Đồng	Trần Văn Khương	Đại tá			10/02/2020
37	Long An	Trần Vinh Ngọc	Đại tá			13/02/3020
38	Nam Định	Vũ Xuân Trường	Đại tá
39	Nghệ An	Phạm Văn Đông	Đại tá			17/01/2020
40	Ninh Bình	Đinh Công Lưu	Đại tá			05/020/2020
41	Ninh Thuận	Trương Thành Việt	Thượng tá			4/2018
42	Phú Thọ	Nguyễn Minh Long	Đại tá			3/2020
43	Phú Yên	Phan Anh Khoa	Đại tá	04/8/1965	xã Hòa Trị, huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên
44	Quảng Bình	Hoàng Xuân Vĩnh	Đại tá
45	Quảng Nam	Mai Kim Bình	Thượng tá			31/01/2020
46	Quảng Ninh	Nguyễn Quang Hiến	Đại tá
47	Quảng Ngãi	Bùi Tá Tuân	Đại tá
48	Quảng Trị	Nguyễn Bá Duẩn	Thượng tá			27/12/2019
49	Sóc Trăng	Đỗ Tiến Sỹ	Đại tá
50	Sơn La	Hoàng Đình Tường	Đại tá
51	Tây Ninh	Hoàng Xuân Cường	Đại tá			26/4/2018
52	Thái Bình	Phạm Đức Kiên	Đại tá			07/02/2020
53	Thái Nguyên	Ma Công Học	Đại tá
54	Thanh Hóa	Đỗ Văn Minh	Đại tá			31/10/2016
55	Thừa Thiên Huế	Hoàng Văn Nhân	Đại tá			27/12/2019
56	Tiền Giang	Mai Văn Hòa	Đại tá			16/3/2020
57	Trà Vinh	Võ Duy Thanh	Đại tá
58	Tuyên Quang	Hà Đình Khiêm	Đại tá			18/10/2019
59	Vĩnh Long	Phạm Văn Khiêm	Đại tá			27/02/2020
60	Vĩnh Phúc	Hoàng Nam Chung	Thượng tá			07/01/2020
61	Yên Bái	Nguyễn Ngọc Thái	Đại tá