Đạo Tín

Thiền sư

đạo tín 道信
Hoạt động tôn giáo
Tôn giáo	Phật giáo
Trường phái	Bắc tông
Tông phái	Thiền tông
Sư phụ	Tăng Xán
Đệ tử	Hoằng Nhẫn
Tứ tổ Thiền tông
Tiền nhiệm	Tăng Xán
Kế nhiệm	Hoằng Nhẫn
Thông tin cá nhân
Sinh
Ngày sinh	580
Nơi sinh	Hà Nam
Mất
Thụy hiệu	Đại Y thiền sư
Ngày mất	651
An nghỉ	Tháp Từ Vân, núi Phá Đầu
Giới tính	nam
Nghề nghiệp	tì-kheo
Gia tộc	họ Tư Mã Hà Nội
Quốc tịch	nhà Tùy, nhà Đường
Cổng thông tin Phật giáo
x • t • s

Đại sư Đạo Tín (zh. dàoxìn 道信, ja. dōshin, 580-651) là Thiền sư Trung Quốc, Tổ thứ tư của Thiền tông. Sư là đệ tử tâm truyền của Tam tổ Tăng Xán. Sư có hai đệ tử nối pháp là Đại sư Hoằng Nhẫn - người trở thành Ngũ Tổ Thiền Tông và Thiền sư Ngưu Đầu Pháp Dung - người sáng lập Ngưu Đầu Thiền nổi tiếng trong lịch sử Thiền Tông Trung Quốc. Dưới sự giáo hóa của sư, Thiền tông bắt đầu được biết đến rộng rãi và dần dần thịnh hành. Sư có để lại tác phẩm Bồ-tát Giới Pháp được lưu hành rộng rãi trong thiền lâm và quyển Nhập Đạo An Tâm Yếu Phương Tiện Pháp Môn.

Cơ duyên

Một phần của loạt bài về
Thiền sư Trung Quốc
Bồ-đề-đạt-ma đến Huệ Năng Bồ-đề-đạt-ma Huệ Khả Tăng Xán Đạo Tín Hoằng Nhẫn, Pháp Dung Huệ Năng, Thần Tú, Huệ An Hành Tư, Hoài Nhượng, Huyền Giác Huệ Trung, Thần Hội
Ngưu Đầu tông Pháp Dung Trí Nham, Tuệ Phương Pháp Trì , Trí Oai Huệ Trung, Huyền Tố Duy Tắc, Đạo Khâm Hội Trí, Ô Khòa Hội Thông
Thiền Bắc Tông Thần Tú Phổ Tịch, Cự Phương, Nghĩa Phúc Đạo Truyền, Hành Biểu
Nhánh Thanh Nguyên Hành Tư Hi Thiên Đạo Ngộ, Duy Nghiễm Bảo Thông, Thiên Nhiên Sùng Tín , Đàm Thịnh Viên Trí, Đức Thành, Vô Học Tuyên Giám, Thiện Hội Khánh Chư, Lương Giới Nghĩa Tồn, Toàn Hoát, Sư Ngạn Văn Yển, Huệ Lăng, Sư Bị
Nhánh Nam Nhạc Hoài Nhượng Đạo Nhất Hoài Hải, Phổ Nguyện, Huệ Hải Pháp Thường , Trí Tạng, Bảo Triệt Tòng Thẩm, Linh Hựu Hi Vận, Vô Ngôn Thông Huệ Tịch, Nghĩa Huyền Trí Nhàn, Chí Cần
Quy Ngưỡng tông Linh Hựu Huệ Tịch, Trí Nhàn, Chí Cần Quang Dũng, Quang Mục, Văn Hỉ Huệ Thanh, Tư Phúc, Thanh Hoá Thanh Nhượng, U Cốc, Trinh Thúy
Lâm Tế tông Nghĩa Huyền Huệ Nhiên, Đại Giác, Tồn Tương Huệ Ngung, Diên Chiểu, Tỉnh Niệm Thiện Chiếu, Quy Tỉnh Sở Viên, Huệ Giác, Pháp Viễn Huệ Nam, Phương Hội
Hoàng Long phái Huệ Nam Tổ Tâm, Khắc Văn, Thường Thông Ngộ Tân, Duy Thanh, Huệ Hồng, Tùng Duyệt Tuệ Phương, Trí Thông, Thủ Trác Thủ Trác, Giới Kham, Đàm Bí Tùng Cẩn, Hoài Sưởng
Dương Kì phái Phương Hội Thủ Đoan, Pháp Diễn Phật Cần, Phật Nhãn, Phật Giám Tông Cảo, Thiệu Long, Huệ Viễn Đức Quang, Đàm Hoa, Đạo Tế Cư Giản, Thiện Trân, Hàm Kiệt Đại Quan, Hành Đoan, Huệ Khai Tổ Tiên, Sùng Nhạc, Đạo Sinh Nguyên Hi, Trí Cập, Huệ Tính Phổ Nham, Đạo Trùng, Sư Phạm Đức Huy, Hành Diễn, Đại Hân Đạo Long, Trí Ngu, Hành Di Diệu Luân, Tổ Khâm, Tổ Nguyên Huệ Đàm, Nhất Ninh, Tông Hâm Tuệ Bảo, Nguyên Diệu, Tịnh Giới Thanh Củng, Minh Bản, Tiên Đổ Duy Tắc, Nguyên Trường, Không Độ Thời Uỷ, Phổ Trì, Huệ Sâm Phổ Từ, Minh Tuyên, Bản Thụy Minh Thông, Pháp Hội Đức Bảo, Đức Thanh Châu Hoằng, Chính Truyền Viên Ngộ, Viên Tu Viên Tín, Nhân Hội Thông Kỳ, Thông Dung, Đạo Mân Thông Tú, Thông Vấn Thủy Nguyệt, Chuyết Chuyết Đạo An, Long Kỳ, Chân Phác Hành Sâm, Hành Trân Siêu Vĩnh, Như Trường, Siêu Cách Tử Dung, Tính Âm Hư Vân, Lai Quả
Tào Động tông Lương Giới Bản Tịch, Đạo Ưng, Cư Độn Huệ Hà, Đạo Phi Quán Chí, Duyên Quán, Cảnh Huyền Nghĩa Thanh, Đạo Khải Tử Thuần, Tự Giác, Pháp Thành Chính Giác, Thanh Liễu, Nhất Biện Huệ Huy, Tông Giác, Tăng Bảo Huệ Tộ, Trí Giám, Tăng Thế Minh Quang, Như Tịnh, Như Mãn Đức Cử, Hành Tú Huệ Nhật, Vân Tụ, Phúc Dụ Vĩnh Dư, Đại Chứng, Văn Thái Phúc Ngộ, Văn Tài, Tử Nghiêm Liễu Cải, Khế Bân, Khả Tùng, Văn Tải Tông Thư, Thường Trung, Thường Thuận Tuệ Kinh, Phương Niệm Nguyên Lai, Nguyên Cảnh Nguyên Hiền, Viên Trừng Đạo Ngân, Đạo Thịnh, Đạo Bái Minh Tuyết, Minh Phương, Minh Vu Hoằng Kế, Đại Văn, Đại Tâm Tịnh Nột, Tịnh Đăng, Tịnh Chu Hưng Kỳ, Hưng Trù, Hưng Long Trí Tiên, Trí Giáo Pháp Hậu, Giới Sơ Nhất Tín, Đỉnh Triệt Hư Vân , Thánh Nghiêm
Vân Môn tông Văn Yển Trừng Viễn, Nhân Úc Đạo Thâm, Thủ Sơ Duyên Mật, Sư Khoan, Hạo Giám Quang Tộ, Huệ Viễn, Phong Tường Lương Nhã, Ứng Chân, Sư Giới Trọng Hiển, Thiện Tiêm Thừa Cổ, Hiểu Thông, Hoài Trừng Nghĩa Hoài, Thảo Đường, Truyền Tông Liễu Nguyên, Khế Tung, Giám Thiều Tông Bản, Pháp Tú Trọng Nguyên, Ứng Phu, Pháp Anh Sùng Tín, Thiện Bản, Thanh Mãn Duy Bạch, Tông Vĩnh, Tông Trách Hoài Thâm, Tự Như Tư Huệ, Tông Diễn Huệ Quang, Văn Tuệ, Đạo Xương Nguyên Diệu, Lương Khánh, Chính Thụ Thâm Tịnh
Pháp Nhãn tông Sư Bị, Quế Sâm, Văn Ích Đức Thiều, Thái Khâm, Khế Trù Diên Thọ, Đạo Nguyên Đạo Tế, Tử Ngưng Văn Thắng
Thiền sư ni Tổng Trì, Liễu Nhiên, Trí Thông, Vô Trước
Không rõ tông phái Phong Can, Hàn Sơn, Thập Đắc, Bố Đại
Cư sĩ Thiền Tông Phó Đại Sĩ, Bạch Cư Dị, Vương Duy Bàng Long Uẩn, Bùi Hưu, Hoàng Đình Kiên Trương Thương Anh, Tô Đông Pha Gia Luật Sở Tài, Ung Chính
Cổng thông tin Phật giáo
x t s

Sư thuộc họ Tư Mã, Dòng họ lâu đời ở Hà Nội, Trung Quốc, sau gia đình sư dời đến huyện Quảng Tế, Kỳ Châu. Lúc sư sinh đã dị thường. Từ bé sư đã đọc Kinh và ưa chuộng các môn học giải thoát của Phật giáo, như là đã có duyên từ trước.

Sau đó sư xuất gia và đến thời Tùy, niên hiệu Khai Hoàng năm thứ 12, Nhâm Tý, lúc mới 14 tuổi, sư đến lễ Tổ Tăng Xán nói: '' Nguyện Hòa thượng từ bi ban cho con pháp môn cởi mở''. Tổ hỏi: ''Ai trói buộc ông?''. Sư nói: ''Chẳng ai buộc cả''. Tổ nói: ''Vậy cớ gì phải cởi mở''. Sư nghe vậy liền đại ngộ.

Sau đó, ở lại theo hầu cận Tổ trong 9 năm, rồi thọ giới tại Cát Châu. Sư rất tận tâm hầu hạ thầy, Tổ thường nêu lẽ huyền vi ra hỏi sư để kiểm tra xem đã triệt ngộ chưa, rồi truyền y cà sa và pháp, sau đó đọc kệ:

Phiên âm:

Hoa chủng tuy nhân địa

Tùng địa chủng hoa sinh

Nhược vô nhân hạ chủng

Hoa địa tận vô sinh.

Tạm dịch:

Giống hoa tuy nhờ đất

Từ đất, giống hoa sinh

Nếu người không gieo giống

Hoa đất thảy không sinh.

Rồi Tổ căn dặn: '' Xưa, Khả Đại Sư truyền Pháp cho ta, sau đó đến Nghiệp Đô hành hóa 30 năm mới tịch. Nay ta được ông thì còn nấn ná lại đây chi nữa? ''.

Hoằng pháp

Sau khi kế thừa Tổ vị, sư chuyên tâm tọa Thiền không nằm ngủ hay ngã lưng xuống chiếu trong 60 năm.

Thời nhà Tùy, niên hiệu Đại Nghiệp, năm thứ mười ba, Sư cùng các môn đệ đi đến Cát Châu, gặp lúc bọn giặc vây thành đến 70 ngày vẫn chưa giải vây được, muôn dân trong thành sợ hãi. Sư thương tình dạy họ niệm Ma-ha Bát-nhã. Bên ngoài, bọn giặc nhìn lên bờ thành thấy như có thần binh xuất hiện. Bọn giặc bảo nhau: ''Bên trong thành chắc có dị nhân, không thể công phá càn bừa được ''. Rồi chúng bỏ đi.

Đời Đường niên hiệu Vũ Đức, năm Giáp Thân, sư trở lại Kỳ Xuân, trụ tại núi Phả Đầu, người đến thọ học rất đông. Từ đây Thiền tông bắt đầu tiến lên giai đoạn mới, tăng sĩ không còn nay đây mai đó khất thực mà tu học định cư tại các thiền viện. Ngoài ra, việc nghiên cứu học hỏi kinh sách không còn giữ giá trị tuyệt đối nữa mà thay vào đó là sự ứng dụng. Thực hành Phật pháp được coi trọng hơn hết và đó cũng là một trong những đặc điểm cơ bản đưa Thiền tông lên cao trong đời nhà Đường.

Một hôm, sư nói cùng đồ chúng:'' Thời Vũ Đức, ta du ngoạn đến Lư Sơn, leo lên đến chóp đỉnh, nhìn qua núi Phá Đầu, thấy mây sắc tía như cái lộng che, bên dưới có khí trắng, quyện quanh qua sáu luồng. Các ông có biết là gì không?''. Chúng đều im lặng, có môn đệ Hoằng Nhẫn nói: '' Há có phải sau này Hòa thượng sẽ nảy sinh một chi Phật pháp đó không?'' Sư nói: ''Đúng''.

Vào thời Trinh Quán, năm Quý Mão, vua Đường Thái Tông mộ đạo vị của sư, muốn chiêm ngưỡng phong thái nên xuống chiếu triệu về kinh. Sư dâng thư từ chối, trước sau 3 lần đều lấy cớ đau ốm không đi. Lần thứ tư, vua lệnh sứ giả, nói: ''Nếu mời không được, hãy mang thủ cấp về đây''. Sứ giả lên núi đọc chỉ dụ. Sư liền ngửa cổ chờ chém, thần sắc vẫn an nhiên. Sứ giả lấy làm kinh dị, trở về tâu lại, vua nghe càng thêm hâm mộ, bèn gửi vải quý cúng dường và chấp nhận cho sư ở lại núi.

Đến đời Vua Đường Cao Tông, niên hiệu Vĩnh Huy, ngày 4 tháng 9. Sư bỗng dặn dò môn nhân rằng: ''Hết thảy các pháp đều là giải thoát. Các ông đều phải tự hộ niệm, truyền bá đời sau''. Nói xong, sư ngồi yên thị tịch, thọ 72 tuổi, tháp lập ngay tại núi Phá Đầu. Vua Đường Đại Tông sắc hiệu là Đại Y Thiền sư, tháp hiệu Từ Vân.

Sách tham khảo

• Fo Guang Ta-tz'u-tien 佛光大辭典. Fo Guang Ta-tz'u-tien pien-hsiu wei-yuan-hui 佛光大辭典編修委員會. Taipei: Fo-Guang ch'u-pan-she, 1988. (Phật Quang Đại Từ điển. Phật Quang Đại Từ điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất bản xã, 1988.)
• Das Lexikon der Östlichen Weisheitslehren, Bern 1986.
• Thích Thanh Từ: Thiền sư Trung Hoa I-III. TP HCM 1990, 1995.
• Dumoulin, Heinrich:

Geschichte des Zen-Buddhismus I. Indien und China, Bern & München 1985.

Bảng các chữ viết tắt
bo.: Bod skad བོད་སྐད་, tiếng Tây Tạng | ja.: 日本語 tiếng Nhật | ko.: 한국어, tiếng Triều Tiên | pi.: Pāli, tiếng Pali | sa.: Sanskrit संस्कृतम्, tiếng Phạn | zh.: 中文 chữ Hán