Vô Chuẩn Sư Phạm

Vô Chuẩn Sư Phạm
Ảnh họa Thiền sư Vô Chuẩn Sư Phạm, 1238.
Tôn giáo	Thiền Tông
Tông phái	Tông Lâm Tế
Cá nhân
Sinh	1178 Tứ Xuyên, Trung Quốc
Mất	1249
Chức vụ
Chức danh	Thiền sư
Tiền nhiệm	Phá Am Tổ Tiên
Kế nhiệm	Tuyết Nham Tổ Khâm Đoạn Kiều Diệu Luân Vô Học Tổ Nguyên Ngột Am Phổ Ninh Hoàn Khê Duy Nhất Viên Nhĩ Biện Viên Tính Tài Pháp Tâm Diện Kiến Đường Đạo Hựu
Hoạt động tôn giáo
Sư phụ	Phá Am Tổ Tiên
Đồ đệ	Tuyết Nham Tổ Khâm Đoạn Kiều Diệu Luân Vô Học Tổ Nguyên Ngột Am Phổ Ninh Hoàn Khê Duy Nhất Viên Nhĩ Biện Viên Tính Tài Pháp Tâm Diện Kiến Đường Đạo Hựu

Vô Chuẩn Sư Phạm (zh. 無準師範; ja. Bujun Shiban; 1178–1249) là một vị Thiền sư Trung Quốc đời Tống thuộc phái Hổ Khâu, tông Lâm Tế. Sư là một vị Thiền sư xuất sắc với cơ phong giáo hóa đệ tử rất mạnh mẽ. Dưới sư đã đào tạo ra nhiều vị pháp tử có đóng góp rất lớn trong việc phát triển Thiền Tông tại Trung Quốc và có công truyền bá Tông Lâm Tế sang Nhật Bản và Triều Tiên dưới thời nhà Tống, Nguyên.

Ngoài ra sư cũng là nhà họa sĩ, nhà thư pháp nổi tiếng với nhiều tác phẩm về tranh họa, thư pháp vẫn còn được lưu truyền cho đến nay.

Tiểu sử

Sư họ Ung (雍), hiệu là Vô Chuẩn, quê ở huyện Tử Đồng, Kiểm Châu, tỉnh Tứ Xuyên. Năm 9 tuổi, sư theo Thiền sư Đạo Khâm ở núi Âm Bình xuất gia tu học. Mùa đông năm thứ 5 niên hiệu Thiện Hy(1194), sư thọ giới cụ túc. Sư vì nhà nghèo không có nổi dao cạo tóc nên mọi người gọi là "Ô Đầu Tử" (Ông đầu đen).

Năm thứ nhất niên hiệu Khánh Nguyên (1195), sư đến nhập hạ ở Chính Pháp tự và học Thiền với thủ tọa Nghiêu. Tại đây sư có chổ khai ngộ.

Sau đó, sư đến tham học với Thiền sư Phật Chiếu Đức Quang là đệ tử nối pháp của Thiền sư Đại Huệ Tông Cảo tại Đông Am (東庵) trên núi A Dục Vương. Một hôm, Thiền sư Phật Chiếu hỏi sư: " Quê quán của ông ở đâu?", sư đáp: "Con ở Kiếm Châu!". Ngài hỏi: "Ông có đem kiếm theo không", sư liền hét. Thiền sư Phật Chiếu thấy vậy cười rồi nói: "Gã đầu đen này ồn ào quá".

Kế tiếp, sư đến tham học với Thiền sư Phá Am Tổ Tiên ở Tây Hoa Tú Phong Tự ở vùng Tô Châu, tỉnh Giang Tô. Khi Thiền sư Tổ Tiên chuyển đến giáo hóa tại Linh Ẩn Thiền Tự, sư cũng đi theo thị giả hầu cận gần thầy để tham học. Một hôm, có một vị đạo nhân đến xin Thiền sư Tổ Tiên chỉ dạy việc tu tập, ngài bèn dạy vị ấy tham công án "Con hồ tôn" (con vượn). Lúc đó, sư đang đứng hầu bên cạnh thầy, sư nghe được bỗng đại ngộ và được Thiền sư Tổ Tiên ấn khả.

Sau khi ngộ đạo, sư bắt đầu thuyết pháp và thu nhận môn đệ. Đầu tiên, sư giáo hóa tại chùa Thanh Lương ở vùng Minh Châu, tỉnh Triết Giang. Ngoài ra, sư cũng đến hoằng hóa tại nhiều nơi khác như tại núi Tiêu Sơn, núi Tuyết Đậu và núi A Dục Vương. Năm 1232, vua ban chiếu chỉ thỉnh sư đến trụ trì và giáo hóa ở Kính Sơn.

Một phần của loạt bài về
Thiền sư Trung Quốc
Bồ-đề-đạt-ma đến Huệ Năng Bồ-đề-đạt-ma Huệ Khả Tăng Xán Đạo Tín Hoằng Nhẫn, Pháp Dung Huệ Năng, Thần Tú, Huệ An Hành Tư, Hoài Nhượng, Huyền Giác Huệ Trung, Thần Hội
Ngưu Đầu tông Pháp Dung Trí Nham, Tuệ Phương Pháp Trì , Trí Oai Huệ Trung, Huyền Tố Duy Tắc, Đạo Khâm Hội Trí, Ô Khòa Hội Thông
Thiền Bắc Tông Thần Tú Phổ Tịch, Cự Phương, Nghĩa Phúc Đạo Truyền, Hành Biểu
Nhánh Thanh Nguyên Hành Tư Hi Thiên Đạo Ngộ, Duy Nghiễm Bảo Thông, Thiên Nhiên Sùng Tín , Đàm Thịnh Viên Trí, Đức Thành, Vô Học Tuyên Giám, Thiện Hội Khánh Chư, Lương Giới Nghĩa Tồn, Toàn Hoát, Sư Ngạn Văn Yển, Huệ Lăng, Sư Bị
Nhánh Nam Nhạc Hoài Nhượng Đạo Nhất Hoài Hải, Phổ Nguyện, Huệ Hải Pháp Thường , Trí Tạng, Bảo Triệt Tòng Thẩm, Linh Hựu Hi Vận, Vô Ngôn Thông Huệ Tịch, Nghĩa Huyền Trí Nhàn, Chí Cần
Quy Ngưỡng tông Linh Hựu Huệ Tịch, Trí Nhàn, Chí Cần Quang Dũng, Quang Mục, Văn Hỉ Huệ Thanh, Tư Phúc, Thanh Hoá Thanh Nhượng, U Cốc, Trinh Thúy
Lâm Tế tông Nghĩa Huyền Huệ Nhiên, Đại Giác, Tồn Tương Huệ Ngung, Diên Chiểu, Tỉnh Niệm Thiện Chiếu, Quy Tỉnh Sở Viên, Huệ Giác, Pháp Viễn Huệ Nam, Phương Hội
Hoàng Long phái Huệ Nam Tổ Tâm, Khắc Văn, Thường Thông Ngộ Tân, Duy Thanh, Huệ Hồng, Tùng Duyệt Tuệ Phương, Trí Thông, Thủ Trác Thủ Trác, Giới Kham, Đàm Bí Tùng Cẩn, Hoài Sưởng
Dương Kì phái Phương Hội Thủ Đoan, Pháp Diễn Phật Cần, Phật Nhãn, Phật Giám Tông Cảo, Thiệu Long, Huệ Viễn Đức Quang, Đàm Hoa, Đạo Tế Cư Giản, Thiện Trân, Hàm Kiệt Đại Quan, Hành Đoan, Huệ Khai Tổ Tiên, Sùng Nhạc, Đạo Sinh Nguyên Hi, Trí Cập, Huệ Tính Phổ Nham, Đạo Trùng, Sư Phạm Đức Huy, Hành Diễn, Đại Hân Đạo Long, Trí Ngu, Hành Di Diệu Luân, Tổ Khâm, Tổ Nguyên Huệ Đàm, Nhất Ninh, Tông Hâm Tuệ Bảo, Nguyên Diệu, Tịnh Giới Thanh Củng, Minh Bản, Tiên Đổ Duy Tắc, Nguyên Trường, Không Độ Thời Uỷ, Phổ Trì, Huệ Sâm Phổ Từ, Minh Tuyên, Bản Thụy Minh Thông, Pháp Hội Đức Bảo, Đức Thanh Châu Hoằng, Chính Truyền Viên Ngộ, Viên Tu Viên Tín, Nhân Hội Thông Kỳ, Thông Dung, Đạo Mân Thông Tú, Thông Vấn Thủy Nguyệt, Chuyết Chuyết Đạo An, Long Kỳ, Chân Phác Hành Sâm, Hành Trân Siêu Vĩnh, Như Trường, Siêu Cách Tử Dung, Tính Âm Hư Vân, Lai Quả
Tào Động tông Lương Giới Bản Tịch, Đạo Ưng, Cư Độn Huệ Hà, Đạo Phi Quán Chí, Duyên Quán, Cảnh Huyền Nghĩa Thanh, Đạo Khải Tử Thuần, Tự Giác, Pháp Thành Chính Giác, Thanh Liễu, Nhất Biện Huệ Huy, Tông Giác, Tăng Bảo Huệ Tộ, Trí Giám, Tăng Thế Minh Quang, Như Tịnh, Như Mãn Đức Cử, Hành Tú Huệ Nhật, Vân Tụ, Phúc Dụ Vĩnh Dư, Đại Chứng, Văn Thái Phúc Ngộ, Văn Tài, Tử Nghiêm Liễu Cải, Khế Bân, Khả Tùng, Văn Tải Tông Thư, Thường Trung, Thường Thuận Tuệ Kinh, Phương Niệm Nguyên Lai, Nguyên Cảnh Nguyên Hiền, Viên Trừng Đạo Ngân, Đạo Thịnh, Đạo Bái Minh Tuyết, Minh Phương, Minh Vu Hoằng Kế, Đại Văn, Đại Tâm Tịnh Nột, Tịnh Đăng, Tịnh Chu Hưng Kỳ, Hưng Trù, Hưng Long Trí Tiên, Trí Giáo Pháp Hậu, Giới Sơ Nhất Tín, Đỉnh Triệt Hư Vân , Thánh Nghiêm
Vân Môn tông Văn Yển Trừng Viễn, Nhân Úc Đạo Thâm, Thủ Sơ Duyên Mật, Sư Khoan, Hạo Giám Quang Tộ, Huệ Viễn, Phong Tường Lương Nhã, Ứng Chân, Sư Giới Trọng Hiển, Thiện Tiêm Thừa Cổ, Hiểu Thông, Hoài Trừng Nghĩa Hoài, Thảo Đường, Truyền Tông Liễu Nguyên, Khế Tung, Giám Thiều Tông Bản, Pháp Tú Trọng Nguyên, Ứng Phu, Pháp Anh Sùng Tín, Thiện Bản, Thanh Mãn Duy Bạch, Tông Vĩnh, Tông Trách Hoài Thâm, Tự Như Tư Huệ, Tông Diễn Huệ Quang, Văn Tuệ, Đạo Xương Nguyên Diệu, Lương Khánh, Chính Thụ Thâm Tịnh
Pháp Nhãn tông Sư Bị, Quế Sâm, Văn Ích Đức Thiều, Thái Khâm, Khế Trù Diên Thọ, Đạo Nguyên Đạo Tế, Tử Ngưng Văn Thắng
Thiền sư ni Tổng Trì, Liễu Nhiên, Trí Thông, Vô Trước
Không rõ tông phái Phong Can, Hàn Sơn, Thập Đắc, Bố Đại
Cư sĩ Thiền Tông Phó Đại Sĩ, Bạch Cư Dị, Vương Duy Bàng Long Uẩn, Bùi Hưu, Hoàng Đình Kiên Trương Thương Anh, Tô Đông Pha Gia Luật Sở Tài, Ung Chính
Cổng thông tin Phật giáo
x t s

Năm 1233, vua Lý Tông thỉnh sư vào Từ Minh Điện ở nội cung thuyết pháp. Vua ban cho sư hiệu là Phật Giám Thiền sư. Những câu hỏi của vua và lời đáp của sư được ghi lại trong Vô Chuẩn Hòa Thượng Tấu Đối Ngữ Lục.

Trong cuộc đời hoằng pháp của sư, từng có nhiều vị tăng người Nhật vì mến mộ danh tiếng và đạo hạnh của sư mà đến học Thiền, điển hình như các vị Viên Nhĩ Biện Viên, Tính Tài Pháp Tâm, Diệu Kiến Đường Đạo Hựu. Những vị này sau khi trở về Nhật Bản đã truyền bá và phát triển Tông Lâm Tế. Thiền sư Viên Nhĩ Biện Viên là người sáng lập ngôi Đại Đức Tự (Tōfuku-ji) - một trong các đại bản sơn nổi tiếng của tông Lâm Tế Nhật Bản. Ngoài ra, một số đệ tử đắc pháp khác của sư (người Trung Quốc) như Vô Học Tổ Nguyên, Ngột Am Phổ Ninh cũng truyền bá Tông Lâm Tế sang Nhật và khá nổi tiếng.

Ngày 18 tháng 3 năm thứ 9 niên hiệu Thuần Hựu, sư an nhiên tọa Thiền thị tịch, hưởng thọ 71 tuổi. Trước khi tịch, sư có viết 20 trang di biểu để căn dặn, nhắc nhở chúng đệ tử. Sư có để lại bài kệ thị tịch:

Khi đến trống hoang hoác

Ra về sạch trọi trơn

Muốn hỏi điều chân yếu

Chiếc cầu đá Thiên Thai.

Ngữ lục của sư được ghi lại trong bộ Phật Giám Thiền Sư Ngữ Lục (zh: 佛鑑禪師語錄, 5 quyển).

Nghệ thuật

Ngoài dạy Thiền, sư còn là một nhà thư pháp, họa sĩ nổi tiếng. Một số tác phẩm nghệ thuật liên quan đến sư nay vẫn còn được lưu giữ là:

• Một số bản thư pháp do sư viết và trao cho pháp tử là Thiền sư Viên Nhĩ Biện Viên. Nay các bản thư pháp này vẫn còn được lưu giữ tại Đại Đức tự (Tōfuku-ji).
• Bức họa chân dung sư do một họa sĩ vô danh vẽ vào năm 1238. Sau này sư trao lại bức tranh này cho Viên Nhĩ và Viên Nhĩ đem bức họa về Nhật Bản vào năm 1241. Hiện nay, bức hoạ được lưu giữ tại Đại Đức Tự và được xếp hạng là báu vật quốc gia.
• Một bức thư do sư viết năm 1242, nay bức thư này được lưu trữ tại Bảo tàng quốc gia Tokyo và được xếp hạng là báu vật quốc gia.

• 
  Bức thư của sư
• 
  Bản ấn khả sư trao cho đệ tử là Thiền sư Viên Nhĩ
• 
  Sơn Môn sớ

Tham khảo

• Embree, Ainslie Thomas (1997). Asia in Western and World History: A Guide for Teaching. Armonk: ME Sharpe, Inc.
• Faure, Bernard. (2003). Chan Buddhism in Ritual Context. New York: RoutledgeCurzon. ISBN 0-415-29748-6.
• Lauer, Uta. (2002). A Master of His Own. Stuttgart: Steiner. ISBN 3-515-07932-7.

• Fo Guang Ta-tz'u-tien 佛光大辭典. Fo Guang Ta-tz'u-tien pien-hsiu wei-yuan-hui 佛光大辭典編修委員會. Taipei: Fo-Guang ch'u-pan-she, 1988. (Phật Quang Đại Từ điển. Phật Quang Đại Từ điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất bản xã, 1988.)
• Das Lexikon der Östlichen Weisheitslehren, Bern 1986.
• Dumoulin, Heinrich:

Geschichte des Zen-Buddhismus I. Indien und China, Bern & München 1985.

Geschichte des Zen-Buddhismus II. Japan, Bern & München 1986.

• Như Sơn, Thiền Uyển Kế Đăng Lục, Thích Thiện Phước dịch 2015.

Bảng các chữ viết tắt
bo.: Bod skad བོད་སྐད་, tiếng Tây Tạng | ja.: 日本語 tiếng Nhật | ko.: 한국어, tiếng Triều Tiên | pi.: Pāli, tiếng Pali | sa.: Sanskrit संस्कृतम्, tiếng Phạn | zh.: 中文 chữ Hán