Tâm Việt Hưng Trù

Thiền sư

tâm việt hưng trù 心越興儔
Hoạt động tôn giáo
Tôn giáo	Phật giáo
Trường phái	Bắc tông
Tông phái	Thiền tông
Lưu phái	Tào Động
Chi phái	Lộc Môn
Dòng	Thọ Xương
Sư phụ	Khoát Đường Đại Văn
Thông tin cá nhân
Sinh
Ngày sinh	21 tháng 8, 1639
Nơi sinh	Phố Giang
Mất	25 tháng 10, 1696
Giới tính	nam
Quốc tịch	Trung Quốc
Cổng thông tin Phật giáo
x • t • s

Tâm Việt Hưng Trù (zh. 心越興儔, ja. Shinotsu Kōchū, ngày 21 tháng 8 năm 1639 - ngày 29 tháng 9 năm 1696), còn gọi là Đông Cao, là Thiền sư Trung Quốc cuối đời Minh và đầu đời Thanh. Sư thuộc phái Thọ Xương - Tào Động tông, là đệ tử của Thiền sư Khoát Đường Đại Văn. Thể theo lời mời của Trừng Nhất - vị pháp sư người Trung Quốc thuộc Hoa Nghiêm tông đang trụ trì tại Nhật Bản, năm 1677 sư sang Nhật và bắt đầu truyền bá Tông Tào Động tại đây. Phái của sư được gọi là Đông Cao phái, là một trong 24 phái chính của Thiền tông Nhật bản.

Sư rất giỏi về thơ văn, thư pháp, hội họa, khắc dấu và âm nhạc và để lại một ảnh hưởng khá đáng kể đối với nền văn hóa Nhật Bản. Sư được coi là Tổ trung hưng của âm nhạc cổ cầm Nhật Bản và tổ của nghề khắc ấn triện ở Nhật Bản.^[1][2][3]

Tiểu sử

Bút tích của sư

Một phần của loạt bài về
Thiền sư Trung Quốc
Bồ-đề-đạt-ma đến Huệ Năng Bồ-đề-đạt-ma Huệ Khả Tăng Xán Đạo Tín Hoằng Nhẫn, Pháp Dung Huệ Năng, Thần Tú, Huệ An Hành Tư, Hoài Nhượng, Huyền Giác Huệ Trung, Thần Hội
Ngưu Đầu tông Pháp Dung Trí Nham, Tuệ Phương Pháp Trì , Trí Oai Huệ Trung, Huyền Tố Duy Tắc, Đạo Khâm Hội Trí, Ô Khòa Hội Thông
Thiền Bắc Tông Thần Tú Phổ Tịch, Cự Phương, Nghĩa Phúc Đạo Truyền, Hành Biểu
Nhánh Thanh Nguyên Hành Tư Hi Thiên Đạo Ngộ, Duy Nghiễm Bảo Thông, Thiên Nhiên Sùng Tín , Đàm Thịnh Viên Trí, Đức Thành, Vô Học Tuyên Giám, Thiện Hội Khánh Chư, Lương Giới Nghĩa Tồn, Toàn Hoát, Sư Ngạn Văn Yển, Huệ Lăng, Sư Bị
Nhánh Nam Nhạc Hoài Nhượng Đạo Nhất Hoài Hải, Phổ Nguyện, Huệ Hải Pháp Thường , Trí Tạng, Bảo Triệt Tòng Thẩm, Linh Hựu Hi Vận, Vô Ngôn Thông Huệ Tịch, Nghĩa Huyền Trí Nhàn, Chí Cần
Quy Ngưỡng tông Linh Hựu Huệ Tịch, Trí Nhàn, Chí Cần Quang Dũng, Quang Mục, Văn Hỉ Huệ Thanh, Tư Phúc, Thanh Hoá Thanh Nhượng, U Cốc, Trinh Thúy
Lâm Tế tông Nghĩa Huyền Huệ Nhiên, Đại Giác, Tồn Tương Huệ Ngung, Diên Chiểu, Tỉnh Niệm Thiện Chiếu, Quy Tỉnh Sở Viên, Huệ Giác, Pháp Viễn Huệ Nam, Phương Hội
Hoàng Long phái Huệ Nam Tổ Tâm, Khắc Văn, Thường Thông Ngộ Tân, Duy Thanh, Huệ Hồng, Tùng Duyệt Tuệ Phương, Trí Thông, Thủ Trác Thủ Trác, Giới Kham, Đàm Bí Tùng Cẩn, Hoài Sưởng
Dương Kì phái Phương Hội Thủ Đoan, Pháp Diễn Phật Cần, Phật Nhãn, Phật Giám Tông Cảo, Thiệu Long, Huệ Viễn Đức Quang, Đàm Hoa, Đạo Tế Cư Giản, Thiện Trân, Hàm Kiệt Đại Quan, Hành Đoan, Huệ Khai Tổ Tiên, Sùng Nhạc, Đạo Sinh Nguyên Hi, Trí Cập, Huệ Tính Phổ Nham, Đạo Trùng, Sư Phạm Đức Huy, Hành Diễn, Đại Hân Đạo Long, Trí Ngu, Hành Di Diệu Luân, Tổ Khâm, Tổ Nguyên Huệ Đàm, Nhất Ninh, Tông Hâm Tuệ Bảo, Nguyên Diệu, Tịnh Giới Thanh Củng, Minh Bản, Tiên Đổ Duy Tắc, Nguyên Trường, Không Độ Thời Uỷ, Phổ Trì, Huệ Sâm Phổ Từ, Minh Tuyên, Bản Thụy Minh Thông, Pháp Hội Đức Bảo, Đức Thanh Châu Hoằng, Chính Truyền Viên Ngộ, Viên Tu Viên Tín, Nhân Hội Thông Kỳ, Thông Dung, Đạo Mân Thông Tú, Thông Vấn Thủy Nguyệt, Chuyết Chuyết Đạo An, Long Kỳ, Chân Phác Hành Sâm, Hành Trân Siêu Vĩnh, Như Trường, Siêu Cách Tử Dung, Tính Âm Hư Vân, Lai Quả
Tào Động tông Lương Giới Bản Tịch, Đạo Ưng, Cư Độn Huệ Hà, Đạo Phi Quán Chí, Duyên Quán, Cảnh Huyền Nghĩa Thanh, Đạo Khải Tử Thuần, Tự Giác, Pháp Thành Chính Giác, Thanh Liễu, Nhất Biện Huệ Huy, Tông Giác, Tăng Bảo Huệ Tộ, Trí Giám, Tăng Thế Minh Quang, Như Tịnh, Như Mãn Đức Cử, Hành Tú Huệ Nhật, Vân Tụ, Phúc Dụ Vĩnh Dư, Đại Chứng, Văn Thái Phúc Ngộ, Văn Tài, Tử Nghiêm Liễu Cải, Khế Bân, Khả Tùng, Văn Tải Tông Thư, Thường Trung, Thường Thuận Tuệ Kinh, Phương Niệm Nguyên Lai, Nguyên Cảnh Nguyên Hiền, Viên Trừng Đạo Ngân, Đạo Thịnh, Đạo Bái Minh Tuyết, Minh Phương, Minh Vu Hoằng Kế, Đại Văn, Đại Tâm Tịnh Nột, Tịnh Đăng, Tịnh Chu Hưng Kỳ, Hưng Trù, Hưng Long Trí Tiên, Trí Giáo Pháp Hậu, Giới Sơ Nhất Tín, Đỉnh Triệt Hư Vân , Thánh Nghiêm
Vân Môn tông Văn Yển Trừng Viễn, Nhân Úc Đạo Thâm, Thủ Sơ Duyên Mật, Sư Khoan, Hạo Giám Quang Tộ, Huệ Viễn, Phong Tường Lương Nhã, Ứng Chân, Sư Giới Trọng Hiển, Thiện Tiêm Thừa Cổ, Hiểu Thông, Hoài Trừng Nghĩa Hoài, Thảo Đường, Truyền Tông Liễu Nguyên, Khế Tung, Giám Thiều Tông Bản, Pháp Tú Trọng Nguyên, Ứng Phu, Pháp Anh Sùng Tín, Thiện Bản, Thanh Mãn Duy Bạch, Tông Vĩnh, Tông Trách Hoài Thâm, Tự Như Tư Huệ, Tông Diễn Huệ Quang, Văn Tuệ, Đạo Xương Nguyên Diệu, Lương Khánh, Chính Thụ Thâm Tịnh
Pháp Nhãn tông Sư Bị, Quế Sâm, Văn Ích Đức Thiều, Thái Khâm, Khế Trù Diên Thọ, Đạo Nguyên Đạo Tế, Tử Ngưng Văn Thắng
Thiền sư ni Tổng Trì, Liễu Nhiên, Trí Thông, Vô Trước
Không rõ tông phái Phong Can, Hàn Sơn, Thập Đắc, Bố Đại
Cư sĩ Thiền Tông Phó Đại Sĩ, Bạch Cư Dị, Vương Duy Bàng Long Uẩn, Bùi Hưu, Hoàng Đình Kiên Trương Thương Anh, Tô Đông Pha Gia Luật Sở Tài, Ung Chính
Cổng thông tin Phật giáo
x t s

Sư họ Tương, quê ở phủ Kim Hoa, Hàng Châu. Từ nhỏ sư đã có ý chí xuất trần, đi dến Báo Ân Tự ở Ngô Môn lễ bái người chú - cũng là một vị tăng sĩ hiệu là Liễm Thạch cạo tóc xuất gia và tôn làm thầy, sau sư cũng thọ giới cụ túc với vị này.^[4]

Trên bước đường tham vấn Thiền cơ, đầu tiên sư đến yết kiến Thiền sư Giác Lãng Đạo Thịnh thuộc phái Thọ Xương. Sau đó, vào năm 1668, vì Thiền sư Giác Lãng già yếu nên chỉ sư qua yết kiến pháp tử của mình là Thiền sư Khoát Đường Đại Văn. Tại đây, sư làm thị giả cho Khoát Đường được hai năm và chuyên tâm khán công án "Con chó có Phật tính" của Thiền sư Triệu Châu. Đến một hôm, sư vào thất, Khoát Đường nêu công án trên để hỏi sư. Sư vừa định trả lời thì bị Khoát Đường hét một tiếng lớn, cứ như vậy đến 7,8 lần. Hôm sau, sư đến gặp Khoát Đường cũng bị hét đuổi ra. Ngay tiếng hét này, sư dứt hết nghi tình liền đại ngộ và được Khoát Đường ấn khả, nói kệ truyền pháp.^[5]

Thời thế biến đổi, lúc nhà Minh bị diệt vong và nhà Thanh lên cầm quyền, sư lui về ẩn cư tại Vĩnh Phúc Tự ở bên Tây Hồ. Lúc bấy giờ có Pháp sư Trừng Nhất - trụ trì Hưng Phúc Tự (ja. Kōfuku-ji) ở Nagasaki vốn là ngôi tổ đình của Pháp Tướng Tông Nhật Bản vì mến mộ đức hạnh của sư nên trước khi viên tịch có viết di thư thỉnh sư sang Nhật hoằng pháp. Đáp lại lời thỉnh cầu đó, vào năm 1677, sư đi thuyền sang Nhật. Lúc mới đến Nhật, có một số kẻ xấu thuộc tông phái khác do lo sợ sự hoằng hóa của sư sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của họ nên sàm tấu gán tội cho sư, và sư bị bắt giam. Nhưng nhờ lời thỉnh cầu của Thủ hộ Quang Quốc (ja. Tokugawa Mitsukuni) nên sư được thoát nạn.^[6]

Năm 1683, sư đến trụ trì hoằng hóa tại chùa Thiên Đức ở thành phố Mito, và sau đổi hiệu ngôi chùa này lại thành Kỳ Viên tự (ja. Gion-ji). Ngoài ra sư còn đến một số ngôi chùa địa phương khác như Tổng Ninh tự, Đại Trung tự, Kính Sơn tự để thuyết pháp, làm Phật sự.^[5]

Đến năm 1692, sư khai đường thuyết pháp ở chùa Kỳ Viên, tương truyền có 1700 vị Thiền tăng vân thủy đến đây tham học.^[6]

Vào ngày 29 tháng 9 năm 1696, sư nhuốm bệnh nhẹ, bèn cho gọi pháp tử là Thiền sư Ngô Văn Pháp Đàm (người Nhật) đến truyền trao y bát. Hôm sau, sư ngồi kiết già đọc Thiền kệ dạy chúng lần cuối rồi an nhiên thị tịch. Sư hưởng thọ 57 tuổi, 49 hạ lạp.

Sư có để lại bộ Đông Cao Toàn Tập (zh. 東皐全集, 2 quyển) do các môn đệ người Nhật soạn và lưu hành, đến nay vẫn còn.^[5]

Nguồn tham khảo

1. “东皋心越”. Baidu Baike. Truy cập ngày 9 tháng 9 năm 2023.
2. 心越：让东瀛盛开篆刻花（金石鉴赏) . 人民網. 2006-07-28 [2015-02-01] . (原始内容存档于2016-03-04).
3. 日本琴楽中興の祖、東皐心越. 株式会社長崎ケーブルメディア. [2015-02-01]. （原始内容存档于2009-05-17).
4. “心越興儔(xīn yuè xīng chóu)”. DILA. Truy cập ngày 9 tháng 9 năm 2023.
5. ^ “Tâm Việt Hưng Trù”. Liên Phật Hội. Truy cập ngày 9 tháng 9 năm 2023.
6. ^ “釋心越”. 何創時書法藝術基金會 (bằng tiếng Trung). Truy cập ngày 9 tháng 9 năm 2023.

Bảng các chữ viết tắt
bo.: Bod skad བོད་སྐད་, tiếng Tây Tạng | ja.: 日本語 tiếng Nhật | ko.: 한국어, tiếng Triều Tiên | pi.: Pāli, tiếng Pali | sa.: Sanskrit संस्कृतम्, tiếng Phạn | zh.: 中文 chữ Hán