Hối Đường Tổ Tâm

Thiền sư

hối đường tổ tâm 晦堂祖心
Hoạt động tôn giáo
Tôn giáo	Phật giáo
Trường phái	Phật giáo Bắc tông
Tông phái	Thiền tông
Lưu phái	Lâm Tế tông
Chi phái	Hoàng Long phái
Sư phụ	Hoàng Long Huệ Nam
Đệ tử	Tử Tâm Ngộ Tân
Thông tin cá nhân
Sinh
Ngày sinh	1024
Quê quán	Shixing
Mất
Thụy hiệu	Bảo Giác thiền sư
Ngày mất	16 tháng 11, 1100(1100-11-16) (74–75 tuổi)
Giới tính	nam
Nghề nghiệp	tì-kheo
Quốc tịch	nhà Tống
Cổng thông tin Phật giáo
x • t • s

Một phần của loạt bài về
Thiền sư Trung Quốc
Bồ-đề-đạt-ma đến Huệ Năng Bồ-đề-đạt-ma Huệ Khả Tăng Xán Đạo Tín Hoằng Nhẫn, Pháp Dung Huệ Năng, Thần Tú, Huệ An Hành Tư, Hoài Nhượng, Huyền Giác Huệ Trung, Thần Hội
Ngưu Đầu tông Pháp Dung Trí Nham, Tuệ Phương Pháp Trì , Trí Oai Huệ Trung, Huyền Tố Duy Tắc, Đạo Khâm Hội Trí, Ô Khòa Hội Thông
Thiền Bắc Tông Thần Tú Phổ Tịch, Cự Phương, Nghĩa Phúc Đạo Truyền, Hành Biểu
Nhánh Thanh Nguyên Hành Tư Hi Thiên Đạo Ngộ, Duy Nghiễm Bảo Thông, Thiên Nhiên Sùng Tín , Đàm Thịnh Viên Trí, Đức Thành, Vô Học Tuyên Giám, Thiện Hội Khánh Chư, Lương Giới Nghĩa Tồn, Toàn Hoát, Sư Ngạn Văn Yển, Huệ Lăng, Sư Bị
Nhánh Nam Nhạc Hoài Nhượng Đạo Nhất Hoài Hải, Phổ Nguyện, Huệ Hải Pháp Thường , Trí Tạng, Bảo Triệt Tòng Thẩm, Linh Hựu Hi Vận, Vô Ngôn Thông Huệ Tịch, Nghĩa Huyền Trí Nhàn, Chí Cần
Quy Ngưỡng tông Linh Hựu Huệ Tịch, Trí Nhàn, Chí Cần Quang Dũng, Quang Mục, Văn Hỉ Huệ Thanh, Tư Phúc, Thanh Hoá Thanh Nhượng, U Cốc, Trinh Thúy
Lâm Tế tông Nghĩa Huyền Huệ Nhiên, Đại Giác, Tồn Tương Huệ Ngung, Diên Chiểu, Tỉnh Niệm Thiện Chiếu, Quy Tỉnh Sở Viên, Huệ Giác, Pháp Viễn Huệ Nam, Phương Hội
Hoàng Long phái Huệ Nam Tổ Tâm, Khắc Văn, Thường Thông Ngộ Tân, Duy Thanh, Huệ Hồng, Tùng Duyệt Tuệ Phương, Trí Thông, Thủ Trác Thủ Trác, Giới Kham, Đàm Bí Tùng Cẩn, Hoài Sưởng
Dương Kì phái Phương Hội Thủ Đoan, Pháp Diễn Phật Cần, Phật Nhãn, Phật Giám Tông Cảo, Thiệu Long, Huệ Viễn Đức Quang, Đàm Hoa, Đạo Tế Cư Giản, Thiện Trân, Hàm Kiệt Đại Quan, Hành Đoan, Huệ Khai Tổ Tiên, Sùng Nhạc, Đạo Sinh Nguyên Hi, Trí Cập, Huệ Tính Phổ Nham, Đạo Trùng, Sư Phạm Đức Huy, Hành Diễn, Đại Hân Đạo Long, Trí Ngu, Hành Di Diệu Luân, Tổ Khâm, Tổ Nguyên Huệ Đàm, Nhất Ninh, Tông Hâm Tuệ Bảo, Nguyên Diệu, Tịnh Giới Thanh Củng, Minh Bản, Tiên Đổ Duy Tắc, Nguyên Trường, Không Độ Thời Uỷ, Phổ Trì, Huệ Sâm Phổ Từ, Minh Tuyên, Bản Thụy Minh Thông, Pháp Hội Đức Bảo, Đức Thanh Châu Hoằng, Chính Truyền Viên Ngộ, Viên Tu Viên Tín, Nhân Hội Thông Kỳ, Thông Dung, Đạo Mân Thông Tú, Thông Vấn Thủy Nguyệt, Chuyết Chuyết Đạo An, Long Kỳ, Chân Phác Hành Sâm, Hành Trân Siêu Vĩnh, Như Trường, Siêu Cách Tử Dung, Tính Âm Hư Vân, Lai Quả
Tào Động tông Lương Giới Bản Tịch, Đạo Ưng, Cư Độn Huệ Hà, Đạo Phi Quán Chí, Duyên Quán, Cảnh Huyền Nghĩa Thanh, Đạo Khải Tử Thuần, Tự Giác, Pháp Thành Chính Giác, Thanh Liễu, Nhất Biện Huệ Huy, Tông Giác, Tăng Bảo Huệ Tộ, Trí Giám, Tăng Thế Minh Quang, Như Tịnh, Như Mãn Đức Cử, Hành Tú Huệ Nhật, Vân Tụ, Phúc Dụ Vĩnh Dư, Đại Chứng, Văn Thái Phúc Ngộ, Văn Tài, Tử Nghiêm Liễu Cải, Khế Bân, Khả Tùng, Văn Tải Tông Thư, Thường Trung, Thường Thuận Tuệ Kinh, Phương Niệm Nguyên Lai, Nguyên Cảnh Nguyên Hiền, Viên Trừng Đạo Ngân, Đạo Thịnh, Đạo Bái Minh Tuyết, Minh Phương, Minh Vu Hoằng Kế, Đại Văn, Đại Tâm Tịnh Nột, Tịnh Đăng, Tịnh Chu Hưng Kỳ, Hưng Trù, Hưng Long Trí Tiên, Trí Giáo Pháp Hậu, Giới Sơ Nhất Tín, Đỉnh Triệt Hư Vân , Thánh Nghiêm
Vân Môn tông Văn Yển Trừng Viễn, Nhân Úc Đạo Thâm, Thủ Sơ Duyên Mật, Sư Khoan, Hạo Giám Quang Tộ, Huệ Viễn, Phong Tường Lương Nhã, Ứng Chân, Sư Giới Trọng Hiển, Thiện Tiêm Thừa Cổ, Hiểu Thông, Hoài Trừng Nghĩa Hoài, Thảo Đường, Truyền Tông Liễu Nguyên, Khế Tung, Giám Thiều Tông Bản, Pháp Tú Trọng Nguyên, Ứng Phu, Pháp Anh Sùng Tín, Thiện Bản, Thanh Mãn Duy Bạch, Tông Vĩnh, Tông Trách Hoài Thâm, Tự Như Tư Huệ, Tông Diễn Huệ Quang, Văn Tuệ, Đạo Xương Nguyên Diệu, Lương Khánh, Chính Thụ Thâm Tịnh
Pháp Nhãn tông Sư Bị, Quế Sâm, Văn Ích Đức Thiều, Thái Khâm, Khế Trù Diên Thọ, Đạo Nguyên Đạo Tế, Tử Ngưng Văn Thắng
Thiền sư ni Tổng Trì, Liễu Nhiên, Trí Thông, Vô Trước
Không rõ tông phái Phong Can, Hàn Sơn, Thập Đắc, Bố Đại
Cư sĩ Thiền Tông Phó Đại Sĩ, Bạch Cư Dị, Vương Duy Bàng Long Uẩn, Bùi Hưu, Hoàng Đình Kiên Trương Thương Anh, Tô Đông Pha Gia Luật Sở Tài, Ung Chính
Cổng thông tin Phật giáo
x t s

Hối Đường Tổ Tâm (zh: 晦堂祖心, ja: Kaidō Soshin, 1025-1100) là Thiền sư Trung Quốc đời Tống, tổ thứ 2 của phái Hoàng Long thuộc tông Lâm Tế. Sư là pháp tử của Thiền sư Hoàng Long Huệ Nam và có đệ tử nối pháp là Thiền sư Tử Tâm Ngộ Tân. Sư có công trong việc phát triển và mở rộng ảnh hưởng của phái Hoàng Long.

Tiểu sử

Sư họ Ổ, quê ở Nam Hùng, tỉnh Quảng Đông. Khi còn bé học chữ đã giỏi làm thơ phú, đến năm 19 tuổi không may bị mù mắt. Cha mẹ nguyện nếu sư sáng mắt lại sẽ cho sư xuất gia và sau đó sư được sáng mắt lại. Sư đến xuất gia với pháp sư Huệ Toàn ở chùa Long Sơn.

Sau đó, sư đến tham vấn với Thiền sư Vân Phong Văn Duyệt và tu học tại đây 3 năm. Sư tính tình cứng cỏi thích sống cô độc nên chẳng hợp cơ duyên, nên Thiền sư Vân Phong chỉ sư qua yết kiến với Thiền sư Huệ Nam ở núi Hoàng Bá và tu tại đây 4 năm chông không khế ngộ. Sư quay lại tham vấn Thiền sư Văn Duyệt thì ngài đã tịch. Sư đến Thiền hội ở Thạch Sương và đoc tập Truyền Đăng Lục, đến công án Tăng tham hỏi Thiền sư Đa Phúc, sư liền có chổ ngộ, thấu suốt được lời dạy của hai thầy Văn Duyệt và Huệ Nam.

Sư trở lại núi Hoàng Bá tham yết Thiền sư Huệ Nam, trải tọa cụ xong, Ngài bảo: ''Ngươi vào thất của ta''. Sư nghe được vui mừng đáp: ''Việc lớn xưa nay như thế, Hòa thượng cần gì dạy người khán thoại, hạ ngữ, trăm cách sưu tầm?''. Huệ Nam đáp: Nếu chẳng dạy ông tham cứu như thế, đến chỗ không dụng tâm tự thấy tự nhận, là ta đã chôn vùi ngươi vậy''. Sư ở ẩn trong chúng, thường đến tham vấn tham hỏi ngữ cú của Vân Môn. Ngài bảo: ''Biết là việc bên liền thôi, ông dùng nhiều công phu làm gì?''. Sư thưa: ''Chẳng thế, con còn có chút nghi, chẳng đến vô học đâu hay bảy dọc tám ngang xoay trời chuyển đất?''. Huệ Nam nghe vậy liền ấn khả chứng minh cho sư.

Sau đó, sư cũng đến tham học với Thiền sư Khả Chân Phong Nam hai năm, đến khi Khả Chân tịch, sư trở lại núi Hoàng Bá và được thầy chia nửa pháp tòa để tiếp độ người học. Đến khi Thiền sư Huệ Nam đến trụ trì tại núi Hoàng Long sư đến hội của Thiền sư Hiểu Nguyệt Phần Đàm ở ẩn, Đến khi Thiền sư Huệ Nam thị tịch, sư được giao phó tiếp nối trụ trì núi Hoàng Long và làm được hơn 12 năm. Tuy nhiên tính sư thích nhàn hạ, yên tĩnh, không thích náo nhiệt và từng nhiều lần xin từ chức trụ trì.

Sư có để lại công án nổi tiếng tên là Hối Đường mộc tê hương, kể về nhân duyên ngộ đạo của quan Thái sử Hoàng Đình Kiên đời Tống khi đến tham vấn sư. Thái sư xin sư chỉ dạy con đường tắt để vào đạo. Sư nói: ''Trọng Ni (tức Khổng Tử) nói rằng vài ba người cho là ta có dấu diếm nhưng ta có dấu diếm ông điều gì đâu. Bình thường Thái sử nghĩ thế nào về câu này?'' Thái sử định trả lời, sư nói: ''Chẳng phải! Chẳng phải ''.Thái sử nghe vậy càng mờ mịt, không ngộ được yếu chỉ. Một hôm, ông ta hầu sư đi dạo núi, lúc ấy hoa quế (mộc tê) đang nở, sư nói: ''ông có nghe mùi thơm của hoa quế không?'' Thái sử nói: ''Dạ có!''. Sư nói: ''Tôi có dấu ông điều gì đâu!'' Ngay câu nói ấy, Thái sử Hoàng Đình Kiên đại ngộ, liền lễ bái.

Sư có làm bài kệ, trong đó ý chỉ phần nào làm rõ được cốt cách tự tại, an nhiên của sư (Thích Thanh Từ dịch):

Chùa triều Đường chẳng trụ

Làm tăng đất Tống nhàn

Sinh nhai ba vật chính

Cố cựu một cây hèo

Tùy duyên đi khất thực

Gặp núi mặc tình leo

Thấy nhau chớ mỉm cười

Chẳng phải Năng Lĩnh Nam^[1].

Cuối đời, sư cất am ở ẩn trong rừng sâu trong 20 năm. Đến năm thứ 3, niên hiệu Nguyên Phù, vào ngày 16 tháng 11 năm 1100, sư an nhiên thị tịch. Sư thọ 76 tuổi, 55 tuổi hạ. Vua sắc phong danh hiệu Bảo Giác Thiền sư.

Tham khảo

Chú thích

1. Chỉ Lục Tổ

Tài liệu tham khảo

• Fo Guang Ta-tz'u-tien 佛光大辭典. Fo Guang Ta-tz'u-tien pien-hsiu wei-yuan-hui 佛光大辭典編修委員會. Taipei: Fo-kuang ch'u-pan-she, 1988. (Phật Quang Đại Từ điển. Phật Quang Đại Từ điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất bản xã, 1988.)
• Thiền sư Trung Hoa, Thích Thanh Từ biên dịch.
• Das Lexikon der Östlichen Weisheitslehren, Bern 1986.
• Dumoulin, Heinrich:

Geschichte des Zen-Buddhismus I. Indien und China, Bern & München 1985.

Geschichte des Zen-Buddhismus II. Japan, Bern & München 1986.

Bảng các chữ viết tắt
bo.: Bod skad བོད་སྐད་, tiếng Tây Tạng | ja.: 日本語 tiếng Nhật | ko.: 한국어, tiếng Triều Tiên | pi.: Pāli, tiếng Pali | sa.: Sanskrit संस्कृतम्, tiếng Phạn | zh.: 中文 chữ Hán