Natri bis(trimethylsilyl)amide

Natri bis(trimethylsilyl)amide
Natri bis(trimethylsilyl)amide
Tên hệ thống	Sodiobis(trimetylsilyl)amin
Tên khác	Natri hexametylđisilazane; Natri hexametylđisilazua
Nhận dạng
Viết tắt	NaHMDS
Số CAS	1070-89-9
PubChem	2724254
Số EINECS	213-983-8
Ảnh Jmol-3D	ảnh
SMILES	đầy đủ C[Si](C)(C)N([Na])[Si](C)(C)C ;
InChI	đầy đủ 1/C6H18NSi2.Na/c1-8(2,3)7-9(4,5)6;/h1-6H3;/q-1;+1/rC6H18NNaSi2/c1-9(2,3)7(8)10(4,5)6/h1-6H3;
Tham chiếu Beilstein	3629917
Thuộc tính
Công thức phân tử	C6H18NNaSi2
Khối lượng mol	183,37 g/mol
Bề ngoài	Chất rắn trắng xám
Khối lượng riêng	0,9 g/cm³, rắn
Điểm nóng chảy	171 đến 175 °C (444 đến 448 K; 340 đến 347 °F)
Điểm sôi	170 °C (443 K; 338 °F) (2 mmHg)
Độ hòa tan trong nước	Phản ứng với nước
Độ hòa tan trong các dung môi khác	THF, benzen; toluen
Cấu trúc
Hình dạng phân tử	tháp tam giác
Các nguy hiểm
Nguy hiểm chính	dễ cháy, ăn mòn
Chỉ dẫn R	R11, R15, R34 (xem Danh sách nhóm từ R)
Chỉ dẫn S	S16, S24/25 (xem Danh sách nhóm từ S)
Các hợp chất liên quan
Cation khác	Lithi; bis(trimetylsilyl)amua; (LiHMDS); Kali; bis(trimetylsilyl)amua
Hợp chất liên quan	Lithi điisopropylamua (LDA); KH
	Trừ khi có ghi chú khác, dữ liệu được cung cấp cho các vật liệu trong trạng thái tiêu chuẩn của chúng (ở 25 °C [77 °F], 100 kPa). kiểm chứng (cái gì ?) Tham khảo hộp thông tin

Natri bis(trimetylsilyl)amua là hợp chất hóa học với công thức ((CH₃)₃Si)₂NNa. Hóa chất này, thường gọi tắt là NaHMDS (natri hexametylđisilazua), là một base mạnh dùng trong các phản ứng tách proton hay xúc tác base. Ưu điểm là nó có thể tìm thấy ở dạng rắn và tan được với lượng lớn trong các dung môi không phân cực như THF, đietyl ete, benzen, và toluen bởi nhóm ưa béo TMS.^[1]

NaHMDS nhanh chóng phân hủy trong nước để tạo ra natri hydroxide và bis(trimetylsilyl)amin.

Cấu trúc

Thông thường các chất cơ kim phân cực thể hiện dưới dạng ion, nhưng NaHMDS lại có rất ít tính chất ion. Cấu trúc phân tử như trên hình là hợp lý hơn cả - nguyên tử natri gắn với nguyên tử nitơ thông qua một liên kết cộng hóa trị phân cực. Khi không dung môi hóa, nó là chất rắn ở dạng trime hóa.^[2]

Ứng dụng trong tổng hợp

NaHMDS được dùng rộng rãi như một base cho các axit C-H. Các phản ứng tiêu biểu:

Tách proton của xeton và este để tạo các dẫn xuất enolat.
Tạo các halocacben như CHBr và CHI bằng phản ứng tách hiđrohalide của CH₂X₂ (X = Br, I). Các cacben này cộng hợp với anken tạo thành dẫn xuất thế của xiclopropan.
Tạo thuốc thử Wittig thông qua phản ứng tách proton các muối photphoni.
Tách proton của xianohiđrin.

NaHMDS cũng dùng cho các axit N-H.

NaHMDS phản ứng với ankyl halide tạo ra các dẫn xuất amin:

(CH₃)₃Si)₂NNa + RBr → (CH₃)₃Si)₂NR + NaBr

(CH₃)₃Si)₂NR + H₂O → (CH₃)₃Si)₂O + RNH₂

Quá trình trên được mở rộng lên thành phản ứng aminomwtyl hóa nhờ tác chất (CH₃)₃Si)₂NCH₂OMe, chứa một nhóm metoxi không thay thế.

Tách proton các chất đầu để tạo thành các cacben bền.

Chú thích

^ Watson, B. T.; Lebel, H. "Sodium bis(trimethylsilyl)amide" in Encyclopedia of Reagents for Organic Synthesis (Ed: L. Paquette) 2004, J. Wiley & Sons, New York. doi:10.1002/047084289X.rs071m.pub2
^ Driess, Matthias; Pritzkow, Hans; Skipinski, Markus; Winkler, Uwe (1997). “Synthesis and Solid State Structures of Sterically Congested Sodium and Cesium Silyl(fluorosilyl)phosphanide Aggregates and Structural Characterization of the Trimeric Sodium Bis(trimethylsilyl)amide”. Organometallics. 16 (23): 5108–5112. doi:10.1021/om970444c.

[1] Watson, B. T.; Lebel, H. "Sodium bis(trimethylsilyl)amide" in Encyclopedia of Reagents for Organic Synthesis (Ed: L. Paquette) 2004, J. Wiley & Sons, New York. doi:10.1002/047084289X.rs071m.pub2

[2] Driess, Matthias; Pritzkow, Hans; Skipinski, Markus; Winkler, Uwe (1997). “Synthesis and Solid State Structures of Sterically Congested Sodium and Cesium Silyl(fluorosilyl)phosphanide Aggregates and Structural Characterization of the Trimeric Sodium Bis(trimethylsilyl)amide”. Organometallics. 16 (23): 5108–5112. doi:10.1021/om970444c.

[1]

[2]