Natri cyclopentadienide

Natri cyclopentadienide
Tên khác	Natri xiclopentađienylua, xiclopentađienylnatri
Nhận dạng
Số CAS	4984-82-1
PubChem	78681
Số EINECS	225-636-8
Ảnh Jmol-3D	ảnh
SMILES	đầy đủ [Na+].c1[c-]ccc1 ;
InChI	đầy đủ 1S/C5H5.Na/c1-2-4-5-3-1;/h1-5H;/q-1;+1;
Thuộc tính
Điểm nóng chảy
Điểm sôi
Độ hòa tan trong nước	phản ứng
Độ hòa tan trong tetrahydrofuran	tan được
Các nguy hiểm
	Trừ khi có ghi chú khác, dữ liệu được cung cấp cho các vật liệu trong trạng thái tiêu chuẩn của chúng (ở 25 °C [77 °F], 100 kPa). kiểm chứng (cái gì ?) Tham khảo hộp thông tin

Natri xiclopentađienua là hợp chất cơ natri với công thức cấu tạo C₅H₅Na. Hợp chất này thường được viết tắt là NaCp hay CpNa, trong đó Cp⁻ là anion xiclopentađienua. Cp còn dùng để viết tắt cho phối tử xiclopentađienyl trong hóa phức chất.^[1]

Điều chế

Natri xiclopentađienua có thể tìm thấy dưới dạng dung dịch trong THF. Nó được điều chế bằng cách xử lý xiclopentađien với natri:^[2]

2 Na + 2 C₅H₆ → 2 NaC₅H₅ + H₂

Thông thường, phản ứng xảy ra khi đun nóng huyền phù của natri nóng chảy trong đixiclopentađien.^[3] Thời gian trước, natri được chuẩn bị trong dạng "dây natri" hay "cát natri", một sự phân tán nhỏ natri điều chế trong xylen chảy ngược và khuấy nhanh cũng thường gặp.^[4]^[5] Natri hydride là base thích hợp:^[6]

NaH + C₅H₆ → NaC₅H₅ + H₂

Trong công đoạn đầu, tác nhân Grignard được dùng làm chất base. Với pK_a là 15, xiclopentađien có thể bị tách proton bằng nhiều tác nhân.

Trạng thái của NaCp phụ thuộc mạnh mẽ vào môi trường và cho mục đích của kế hoạch tổng hợp, tác nhân này được đại diện bằng muối Na⁺C₅H₅⁻. Tinh thể tự do NaCp, rất hiếm gặp, là một phức kiểu sandwich "đa tầng", gồm một chuỗi vô hạn các trung tâm Na⁺ xen giữa μ-η⁵:phối tử η⁵-C₅H₅.^[7] Trong dung môi cho phối tử, NaCp vì sonvat hóa mạnh, đặc biệt ở kim loại kiềm như được đề nghị bởi sự cô lập của sản phẩm cộng Na(tmeda)Cp.^[8]

Ứng dụng

Natri xiclopentađienua là tác nhân thường gặp cho việc điều chế các metaloxen. Ví dụ, điều chế ferroxen^[4] và zirconoxen điclorua:^[9]

2 NaC₅H₅ + FeCl₂ → Fe(C₅H₅)₂ + 2 NaCl

ZrCl₄(thf)₂ + 2 NaCp → Cp₂ZrCl₂ + 2 NaCl + 2 THF

Chsu thích

^ Bản mẫu:RedBookRef2005
^ Bản mẫu:Cotton&Wilkinson5th
^ Tarun K. Panda, Michael T. Gamer, Peter W. Roesky "Một phương pháp tổng hợp natri và kali xiclopentađienua cải tiến" Organometallics, 2003, 22, 877–878.doi:10.1021/om0207865
^ ^a ^b Wilkinson, Geoffrey (1963). “Ferroxen”. Organic Syntheses.; Collective Volume, 4, tr. 473
^ Partridge, John J.; Chadha, Naresh K.; Uskokovic, Milan R. (1990). “Một phản ứng hydro bo hóa bất đối xứng của các xiclopentađien thế vị trí số 5: tổng hợp metyl (1R,5R)-5-hydroxi-2-xiclopenten-1-axetat”. Organic Syntheses.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết); Collective Volume, 7, tr. 339
^ Girolami, G. S.; Rauchfuss, T. B. and Angelici, R. J., Tổng hợp và kĩ thuật trong hóa vô cơ, University Science Books: Mill Valley, CA, 1999.ISBN 0935702482
^ Robert E. Dinnebier, Ulrich Behrens, and Falk Olbrich (1997). “Cấu trúc trạng thái rắn của xiclopentađienylliti, -natri, và -kali. Determination by High-Resolution Powder Diffraction”. Organometallics. 16: 3855–3858. doi:10.1021/om9700122.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
^ Elschenbroich, C. "Organometallics" (2006) Wiley-VCH: Weinheim. ISBN 978-3-29390-6
^ Wilkinson, G.; Birmingham, J. G. (1954). “Hợp chất Bis-xiclopentađienyl Compounds của Ti, Zr, V, Nb và Ta”. J. Am. Chem. Soc. 76 (17): 4281–84. doi:10.1021/ja01646a008.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

[1] Bản mẫu:RedBookRef2005

[2] Bản mẫu:Cotton&Wilkinson5th

[3] Tarun K. Panda, Michael T. Gamer, Peter W. Roesky "Một phương pháp tổng hợp natri và kali xiclopentađienua cải tiến" Organometallics, 2003, 22, 877–878.doi:10.1021/om0207865

[ferrocene-4] Wilkinson, Geoffrey (1963). “Ferroxen”. Organic Syntheses.; Collective Volume, 4, tr. 473

[5] Partridge, John J.; Chadha, Naresh K.; Uskokovic, Milan R. (1990). “Một phản ứng hydro bo hóa bất đối xứng của các xiclopentađien thế vị trí số 5: tổng hợp metyl (1R,5R)-5-hydroxi-2-xiclopenten-1-axetat”. Organic Syntheses.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết); Collective Volume, 7, tr. 339

[6] Girolami, G. S.; Rauchfuss, T. B. and Angelici, R. J., Tổng hợp và kĩ thuật trong hóa vô cơ, University Science Books: Mill Valley, CA, 1999.ISBN 0935702482

[7] Robert E. Dinnebier, Ulrich Behrens, and Falk Olbrich (1997). “Cấu trúc trạng thái rắn của xiclopentađienylliti, -natri, và -kali. Determination by High-Resolution Powder Diffraction”. Organometallics. 16: 3855–3858. doi:10.1021/om9700122.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

[8] Elschenbroich, C. "Organometallics" (2006) Wiley-VCH: Weinheim. ISBN 978-3-29390-6

[9] Wilkinson, G.; Birmingham, J. G. (1954). “Hợp chất Bis-xiclopentađienyl Compounds của Ti, Zr, V, Nb và Ta”. J. Am. Chem. Soc. 76 (17): 4281–84. doi:10.1021/ja01646a008.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]