Bộ Ăn thịt

Bài này nói về một bộ trong lớp động vật có vú. Xem thêm bài viết động vật ăn thịt.

Bộ Ăn thịt
Thời điểm hóa thạch: 42–0 triệu năm trước đây TiềnЄ Є O S D C P T J K Pg N Giữa thế Eocen-thế Holocene[1]
Các loài thú ăn thịt, Phân bộ Dạng mèo bên trái và Phân bộ Dạng chó bên phải
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Animalia
Ngành (phylum)	Chordata
Lớp (class)	Mammalia
Bộ (ordo)	Carnivora Bowdich, 1821[2]
Các phân bộ
Caniformia (Dạng chó) Feliformia (Dạng mèo)

Một con chó đang ăn thịt một con thỏ

Bộ Ăn Thịt (Carnivora) là bộ bao gồm các loài động vật có vú nhau thai chuyên ăn thịt. Các thành viên của bộ này được chính thức gọi là động vật ăn thịt, mặc dù một số loài là ăn tạp, như gấu mèo và gấu, và khá nhiều loài như gấu trúc là động vật chuyên ăn cỏ. Các thành viên của Bộ Ăn Thịt có cấu trúc hộp sọ đặc trưng, và hàm răng bao gồm răng nanh và răng hàm có khả năng xé thịt. Từ 'ăn thịt' có nguồn gốc từ tiếng Latin carō (carn-) "thịt" và vorāre "nuốt chửng", thuật ngữ này được dùng để chỉ về bất kỳ sinh vật ăn thịt nào. Bộ Ăn thịt là bộ lớn thứ năm trong Lớp Thú , và là một trong những bộ thành công nhất; nó bao gồm ít nhất 279 loài sống trên mọi vùng đất liền và nhiều môi trường sống khác nhau, từ các vùng cực lạnh đến các vùng siêu khô cằn của sa mạc Sahara đến vùng đại dương.

Các loài trong bộ này có một loạt dạng cơ thể khác nhau với hình dáng và kích cỡ tương phản nhau. Loài nhỏ nhất là triết bụng trắng (Mustela nivalis) với chiều dài cơ thể khoảng 11 cm (4,3 in) và trọng lượng khoảng 25 g (0,88 oz). Loài lớn nhất là hải tượng phương nam (Mirounga leonina), với con đực trưởng thành nặng tới 5.000 kg (11.000 lb) và có kích thước lên tới 6,7 m (22 ft). Tất cả các loài thú ăn thịt đều có nguồn gốc từ một nhóm động vật có vú có quan hệ với loài tê tê ngày nay, đã xuất hiện ở Bắc Mỹ 6 triệu năm sau sự kiện tuyệt chủng Phấn Trắng-Cổ Cận.^[3] Những tổ tiên đầu tiên của thú ăn thịt giống như những con chồn nhỏ hoặc những động vật có vú giống loài chồn genet, sinh sống về đêm dưới mặt rừng hoặc trên cây, vì các nhóm động vật có vú khác như Mesonychia và Creodonta đã chiếm giữ những hốc đá. Tuy nhiên, bắt đầu từ thế Miocen, hầu hết (nếu không phải tất cả) các họ thú ăn thịt đã đa dạng hóa và chiếm lĩnh hốc này.

Các hệ phân loại cũ chia bộ này ra làm hai phân bộ, là Fissipedia (Chân ngón), bao gồm các họ của các động vật ăn thịt chủ yếu trên đất liền, và phân bộ Pinnipedia (Chân màng và Chân vây) bao gồm hải cẩu, sư tử biển và voi biển. Với các dữ liệu sinh học phân tử mới về quan hệ di truyền, hiện nay Bộ Ăn Thịt được chia làm 2 phân bộ: Phân bộ Dạng mèo (Feliformia), và Phân bộ Dạng chó (Caniformia) gồm cả các loài thuộc Phân bộ Chân màng (Pinnipedia). Các nghiên cứu phân tử gần đây cho rằng các loài sinh vật đặc hữu của Bộ Ăn Thịt ở Madagascar, bao gồm ba chi thuộc họ Viverridae và bốn chi cầy mangut thuộc Họ Herpestidae, tất cả đều là hậu duệ của một tổ tiên chung, và tạo thành một đơn vị phân loại duy nhất có quan hệ chị em với Họ Herpestidae. Đơn vị phân loại này hiện tại tách ra thành Họ Eupleridae (Họ Cầy Madagascar).

Phân loại

• Bộ Ăn thịt (Carnivora)
  • Phân bộ Dạng mèo (Feliformia):
    • Họ † Nimravidae: những con thú giả răng kiếm, 5-36 Mya
    • Họ † Stenoplesictidae:
    • Họ † Percrocutidae:
    • Họ Nandiniidae: Cầy cọ châu Phi
    • Siêu họ Feloidea
      • Họ Prionodontidae: Cầy linsang châu Á; 2 loài trong 1 chi
      • Họ † Barbourofelidae: 6-18 Mya
      • Họ Felidae: mèo, hổ, sư tử, báo v.v. 41 loài trong 14 chi
    • Cận bộ Viverroidea
      • Họ Viverridae: Cầy hương và các loài cùng họ; 33 loài trong 14 chi
      • Siêu họ Herpestoidea
        • Họ Hyaenidae: Linh cẩu và sói đất; 4 loài trong 4 chi
        • Họ Eupleridae: Cầy Madagascar; 9 loài trong 7 chi
        • Họ Herpestidae: cầy lỏn, cầy mangut, meerkat và các loài cùng họ; 34 loài trong 14 chi
  • Phân bộ Dạng chó (Caniformia):
    • Họ † Amphicyonidae: 9-37 Mya
    • Họ Canidae: Chó, sói, cáo và các loài cùng họ; 37 loài trong 10 chi
    • Cận bộ Arctoidea
      • Siêu họ Ursoidea
        • Họ † Hemicyonidae: 2-22 Mya
        • Họ Ursidae: gấu và gấu trúc; 8 loài trong 5 chi
      • Siêu họ Pinnipedia (Phocoidea)
        • Họ † Enaliarctidae: 23-20 Mya
        • Họ Phocidae: Voi biển và hải cẩu; 19 loài trong 9 chi
        • Họ Otariidae: Sư tử biển, hải cẩu lông; 14 loài trong 7 chi
        • Họ Odobenidae: Hải mã
      • Siêu họ Musteloidea
        • Họ Ailuridae: Gấu trúc đỏ
        • Họ Mephitidae: Chồn hôi; 10 loài trong 4 chi
        • Họ Procyonidae: Gấu mèo; 14 loài trong 6 chi
        • Họ Mustelidae: Chồn, chồn sương (chồn furô), lửng, và rái cá; 56 loài trong 22 chi
  • Phân bộ †Miacoidea
    • Họ †Miacidae
    • Họ †Viverravidae

Phát sinh loài

Carnivora

Feliformia   Nimravidae†       Stenoplesictidae†     Percrocutidae†       Nandiniidae        Feloidea      Prionodontidae       Barbourofelidae†     Felidae          Viverroidea      Viverridae      Herpestoidea      Hyaenidae       Herpestidae     Eupleridae                Caniformia      Amphicyonidae†     Canidae      Arctoidea       Ursoidea      Hemicyonidae†     Ursidae       Pinnipedia   Enaliarctidae†         Phocidae         Otariidae     Odobenidae            Musteloidea        Ailuridae         Mephitidae         Procyonidae     Mustelidae

Tham khảo

1. Heinrich, R.E.; Strait, S.G.; Houde, P. (tháng 1 năm 2008). “Earliest Eocene Miacidae (Mammalia: Carnivora) from northwestern Wyoming”. Journal of Paleontology. 82 (1): 154–162. doi:10.1666/05-118.1. s2cid: 35030667
2. Bowditch, T. E. 1821. An analysis of the natural classifications of Mammalia for the use of students and travelers J. Smith Paris. 115. (refer pages 24, 33)
3. “Earliest known carnivoran auditory bulla and support for a recent origin of crown-clade carnivora (Eutheria, Mammalia)” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 24 tháng 5 năm 2011.

Liên kết ngoài

• Bộ Ăn thịt tại trang Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học quốc gia Hoa Kỳ (NCBI).
• Bộ Ăn thịt 180539 tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).
• Bộ Ăn thịt tại Encyclopedia of Life